What does the liver do? - Emma Bryce

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Moon Thit

There's a factory inside you that weighs about 1.4 kilograms

သင့်ကိုယ်တွင်းမှာ ၁.၄ ကီလိုဂရမ်ခန့် အလေးချိန်ရှိပြီး တစ်နေ့ကို ၂၄ နာရီ

and runs for 24 hours a day.

အလုပ်လုပ်တဲ့ စက်ရုံတစ်ခုရှိတယ်။

This is your liver, the heaviest organ in your body,

ဒါက သင့်ရဲ့ အသည်းပါ၊ ခန္ဓာကိုယ်ထဲမှာ အလေးဆုံး အင်္ဂါဖြစ်ပြီး

အရေးကြီးဆုံးထဲက တစ်ခုပါ။

and one of the most crucial.

ဒီဝီရိယရှိတဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံက သိုလှောင်ရုံ၊ ထုတ်လုပ်မှု ဗဟိုနဲ့ ပြုပြင်လုပ်ဆောင်တဲ့

This industrious structure simultaneously acts as a storehouse,

a manufacturing hub,

စက်ရုံတစ်ခုအဖြစ်

and a processing plant.

တစ်ပြိုင်နက် လုပ်ဆောင်တယ်။

And each of these functions involve so many important subtasks

အသည်းမပါရင်၊ ခန္ဓာကိုယ်တွေက အလုပ်မလုပ်တော့ လောက်အောင်၊ ဒီလုပ်ဆောင်မှုတစ်ခုစီမှာ

that without the liver, our bodies would simply stop working.

အရေးကြီးတဲ့ လုပ်ငန်းခွဲများစွာ ပါဝင်တယ်။

One of the liver's main functions is to filter the body's blood,

အသည်းရဲ့ အဓိက လုပ်ဆောင်မှုတစ်ခုက ရင်းမြစ် နှစ်ခုကနေ ပုံမှန် ပို့တာတွေကို

which it receives in regular shipments from two sources:

လက်ခံတဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ သွေးကို စစ်ထုတ်တာပါ၊

the hepatic artery delivers blood from the heart,

အသည်း သွေးလွှတ်ကြောက နှလုံးကနေ သွေးကို ပို့ပေးစဉ်မှာ၊

while the hepatic portal vein brings it from the intestine.

အသည်း ဝင်ပေါက် သွေးပြန်ကြောက ဒါကို အူကနေ သယ်ဆောင်လာတယ်။

ဒီနှစ်ထပ် ပို့ဆောင်မှုက အသည်းကို အာဟာရတွေနဲ့ ဖြည့်ပေးတယ်၊

This double delivery fills the liver with nutrients,

that it then sorts, processes and stores

ဒီနောက် lobules လို့ သိကြတဲ့ ထောင်ချီတဲ့

with the help of thousands of tiny internal processing plants,

အတွင်းပိုင်း လုပ်ဆောင်တဲ့ စက်ရုံလေးတွေရဲ့ အကူအညီနဲ့ ဒါက ရွေးဖယ်၊

known as lobules.

လုပ်ဆောင်၊ သိုမှီးတယ်။

သွေးနှစ်ခုစလုံးက အသည်း လုပ်ဆောင်ဖို့ လိုအပ်တဲ့ အောက်ဆီဂျင်ကိုလည်း ပို့ပေးတယ်။

Both blood flows also deliver the oxygen that the liver needs to function.

The blood that is received from the intestine

အူကနေ ရတဲ့ သွေးမှာ ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်၊ အဆီ၊

contains carbohydrates, fats,

ဗီတာမင်နဲ့

and vitamins and other nutrients dissolved in it

သင် စားသုံးလိုက်တဲ့ အစာမှာ ပျော်ဝင်နေတဲ့

အခြားအာဟာရဓာတ်တွေ ပါဝင်တယ်။

from the food you've consumed.

ဒါတွေကို နည်းမျိုးစုံနဲ့ ပြုပြင်လုပ်ဆောင်ရမှာပါ။

These must be processed in different ways.

ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ် အခြေအနေမှာ၊

In the case of carbohydrates,

the liver breaks them down and converts them into sugars

အသည်းက ဒါတွေကို ဖြိုခွဲပြီး စစ်ထားတဲ့ သွေးကို ပြန်ပို့တဲ့အခါ၊

for the body to use as energy when the filtered blood is sent back out.

ခန္ဓာကိုယ်အတွက် စွမ်းအင်အဖြစ် သုံးဖို့ သကြားအဖြစ် ပြောင်းလဲပေးတယ်။

တစ်ခါတလေ ခန္ဓာကိုယ်က ချက်ချင်း မလိုအပ်တဲ့

Sometimes the body has leftovers of nutrients

that it doesn't immediately require.

အာဟာရဓာတ်  အကျန်တွေ ရှိတတ်တယ်။

When that happens, the liver holds some back,

ဒါ ဖြစ်လာတဲ့အခါ၊ အသည်းက တချို့ကို ထိန်းထားပြီး

and stacks them in its storage facility.

ဒါတွေကို ၎င်းရဲ့ သိုလှောင်ရုံမှာ ပုံထားတယ်။

This facility works like a pantry

သိုလှောက်ရုံက ခန္ဓာကိုယ်က အာဟာရဓာတ်တွေ

for future cases when the body might be in need of nutrients.

လိုအပ်ချိန် နောင်အခြေအနေတွေအတွက် စားဖိုဆောင်လို လုပ်ဆောင်တယ်။

But the blood flowing into the liver isn't always full of good things.

ဒါပေမဲ့၊ အသည်းထဲကို စီးသွားတဲ့ သွေးတွေက အမြဲ ကောင်းတာတွေနဲ့ ပြည့်နေတာ မဟုတ်ဘူး။

ဒီသွေးမှာ ခန္ဓာကိုယ်က အသုံးမပြုနိုင်တဲ့ အဆိပ်တွေနဲ့ ဘေးထွက်ပစ္စည်းတွေလည်း ပါတယ်။

It also contains toxins and byproducts that the body can't use.

And the liver monitors these strictly.

အသည်းက ဒါတွေကို တင်းကြပ်စွာ စောင့်ကြည့်တယ်။

အသုံးမဝင်တဲ့ ဒါမှမဟုတ် အဆိပ်ဖြစ်စေတာကို တွေ့တဲ့အခါ၊

When it spots a useless or toxic substance,

it either converts it into a product that can't hurt the body

ဒါကို ခန္ဓာကိုယ်ကို မထိခိုက်စေနိုင်တဲ့ ထုတ်ကုန်အဖြစ် ပြောင်းလဲတယ်၊

or isolates it and whisks it away,

ဒါမှမဟုတ် သီးခြားခွဲပြီး ဖယ်ထုတ်ကာ

ကျောက်ကပ်နဲ့ အူလမ်းကြောင်း တွေကတဆင့် စွန့်ထုတ်နိုင်တယ်။

channeling it through the kidneys and intestine to be excreted.

Of course, we wouldn't consider the liver a factory

တကယ်ပါ၊ ဒါက  ပစ္စည်းတွေ မထုတ်လုပ်ရင်၊

အသည်းကို စက်ရုံတစ်ရုံလို့ ယူဆမှာမဟုတ်ဘူး။

if it didn't also manufacture things.

This organ makes everything from various blood plasma proteins

ဒီအင်္ဂါက  ဖက်တီးအက်ဆစ်တွေကို ပို့ပေးပြီး သွေးခဲတွေ ဖွဲ့ရာမှာ ကူညီတဲ့

that transport fatty acids and help form blood clots,

သွေးပလာစမာပရိုတင်း မျိုးစုံကနေ ခန္ဓာကိုယ်က ဟော်မုန်း ဖန်တီးရာမှာ

to the cholesterol that helps the body create hormones.

ကူညီတဲ့ ကိုလက်စထရောတွေအထိ အရာရာကို ဖြစ်စေတာပါ။

ဗီတာမင် ဒီ နဲ အစာခြေဖျက်မှုကို ကူညီတဲ့ ပစ္စည်းတွေကိုလည်း ပြုလုပ်ပေးတယ်။

It also makes vitamin D and substances that help digestion.

But one of its most vital products is bile.

ဒါပေမဲ့၊ ဒါရဲ့ အရေးကြီးဆုံး ထုတ်ကုန်တစ်ခုက သည်းခြေရည်ပါ။

Like an eco-friendly treatment plant,

ဂေဟ သဟဇာတဖြစ်တဲ့ အညစ်အကြေးစွန့် စက်ရုံလိုပဲ၊

the liver uses cells called hepatocytes

အသည်းက အဆိပ်သင့်စွန့်ပစ်ပစ္စည်းတွေကို

to convert toxic waste products into this bitter greenish liquid.

ခါးတဲ့ စိန်းဖန့်ဖန့်အရည်အဖြစ် ပြောင်းဖို့ hepatocytes ဆိုတဲ့ ဆဲလ်တွေကို သုံးတယ်။

As it's produced, bile is funneled into a small container below the liver,

ထွက်လာစဉ်မှာ၊ သည်းခြေရည်က အဆီတွေကို ခြေဖျက်ဖို့၊ ပိုးမွှားတွေကို ဖျက်ဆီးပြီး

အပိုအစာအိမ်အက်ဆစ်ကို

called the gallbladder,

before being trickled into the intestine

ဓာတ်ပြယ်ဖို့  ကူညီတဲ့ အူထဲကို စီးမဝင်ခင်၊

သည်းခြေအိတ်လို့ခေါ်တဲ့ အသည်းအောက်က ခွက်လေးထဲကို စီးသွားတယ်။

to help break down fats, destroy microbes, and neutralize extra stomach acid.

Bile also helps carry other toxins and byproducts from the liver

သည်းခြေရည်က အသည်းက အဆိပ်တွေနဲ့ ဘေးထွက်ပစ္စည်းတွေကို ခန္ဓာကိုယ်ပြင်ပကို

out of the body.

ပို့ရာမှာလည်း ကူညီတယ်။

ဒီတော့ မြင်တဲ့အတိုင်း၊

So as you can see,

အသည်းက အချင်းချင်း ပံ့ပိုးတဲ့ အလုပ်များစွာကို

the liver is an extremely efficient industrial site,

performing multiple tasks that support each other.

လုပ်ဆောင်နိုင်တဲ့ အလွန်ထိရောက်တဲ့ စက်မှုလုပ်ငန်းပါ။

But such a complex system needs to be kept running smoothly

ဒါပေမဲ့၊ ဒီလိုရှုပ်ထွေးတဲ့စနစ်ကို ကျန်းမာအောင် ထိန်းထားရင်း

by keeping it healthy

ဒါက ကိုင်တွယ်နိုင်တာထက်

ပိုတဲ့ အဆိပ်တွေနဲ့ဝန်မပိအောင် ချောမွေ့စွာ လည်ပတ်နေဖို့ လိုအပ်တယ်။

and not overloading it with more toxins than it can handle.

This is one factory we simply can't afford to shut down.

ဒီစက်ရုံက ကျွန်တော်တို့  လုံးဝ ပိတ်လို့မရတဲ့ စက်ရုံတစ်ရုံပါ။