What does the liver do? - Emma Bryce

Chức năng của gan là gì? - Emma Bryce

3,060,725 views ・ 2014-11-25

TED-Ed


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Thu Ha Tran Reviewer: Nhu PHAM
00:06
There's a factory inside you that weighs about 1.4 kilograms
0
6677
4748
Có một nhà máy bên trong cơ thể bạn, nặng khoảng 1.4 kg
00:11
and runs for 24 hours a day.
1
11425
2915
và hoạt động suốt 24h/ ngày.
00:14
This is your liver, the heaviest organ in your body,
2
14340
3682
Đó là gan, cơ quan nặng nhất trong cơ thể,
và là một trong những cơ quan quan trọng nhất.
00:18
and one of the most crucial.
3
18022
1981
00:20
This industrious structure simultaneously acts as a storehouse,
4
20003
3687
Cấu trúc cần mẫn này vừa hoạt động như một nhà kho,
00:23
a manufacturing hub,
5
23690
1802
vừa như một trung tâm sản xuất,
00:25
and a processing plant.
6
25492
2075
và nhà máy chế biến.
00:27
And each of these functions involve so many important subtasks
7
27567
3513
Mỗi chức năng đều bao gồm những nhiệm vụ quan trọng
00:31
that without the liver, our bodies would simply stop working.
8
31080
4349
mà thiếu nó, cơ thể chúng ta sẽ ngừng hoạt động.
00:35
One of the liver's main functions is to filter the body's blood,
9
35429
3447
Một trong những chức năng chính của gan là lọc máu,
00:38
which it receives in regular shipments from two sources:
10
38876
3539
được tiếp nhận đều đặn từ 2 nguồn:
00:42
the hepatic artery delivers blood from the heart,
11
42415
3127
động mạch gan vận chuyển máu từ tim,
00:45
while the hepatic portal vein brings it from the intestine.
12
45542
3623
và tĩnh mạch gan vận chuyển máu từ ruột.
00:49
This double delivery fills the liver with nutrients,
13
49165
2707
Sự vận chuyển kép này mang chất dinh dưỡng đến gan,
00:51
that it then sorts, processes and stores
14
51872
2691
sau đó phân loại, xử lí và dự trữ
00:54
with the help of thousands of tiny internal processing plants,
15
54563
3448
với sự trợ giúp của hàng nghìn nhà máy chế biến tí hon,
00:58
known as lobules.
16
58011
2022
được gọi là lobule.
01:00
Both blood flows also deliver the oxygen that the liver needs to function.
17
60033
3678
Cả 2 dòng máu cung cấp oxy để gan hoạt động.
01:03
The blood that is received from the intestine
18
63711
2144
Máu nhận từ ruột
01:05
contains carbohydrates, fats,
19
65855
2221
chứa đường bột, chất béo,
01:08
and vitamins and other nutrients dissolved in it
20
68076
3044
vitamin và những chất dinh dưỡng hòa tan khác
01:11
from the food you've consumed.
21
71120
1964
được lấy từ thực phẩm tiêu thụ.
Những thứ này được xử lí theo nhiều cách khác nhau.
01:13
These must be processed in different ways.
22
73084
2105
01:15
In the case of carbohydrates,
23
75189
1446
Đối với chất đường bột,
01:16
the liver breaks them down and converts them into sugars
24
76635
3059
gan phá vỡ và chuyển hóa thành đường,
01:19
for the body to use as energy when the filtered blood is sent back out.
25
79694
4440
cung cấp năng lượng cho cơ thể khi máu được lọc quay trở lại.
01:24
Sometimes the body has leftovers of nutrients
26
84134
2550
Thỉnh thoảng, cơ thể dư chất dinh dưỡng
01:26
that it doesn't immediately require.
27
86684
2084
mà nó không cần sử dụng ngay.
01:28
When that happens, the liver holds some back,
28
88768
2658
Trong trường hợp đó, gan giữ lại một ít
01:31
and stacks them in its storage facility.
29
91426
2441
và chất lại trong bộ phận dự trữ.
01:33
This facility works like a pantry
30
93867
2053
Bộ phận này hoạt động như một nhà bếp
01:35
for future cases when the body might be in need of nutrients.
31
95920
3157
phòng khi cơ thể cần đến.
01:39
But the blood flowing into the liver isn't always full of good things.
32
99077
4025
Nhưng dòng máu chảy vào gan không phải lúc nào cũng toàn thứ tốt.
01:43
It also contains toxins and byproducts that the body can't use.
33
103102
4505
Nó cũng chứa độc tố và sản phẩm phụ mà cơ thể không thể sử dụng.
01:47
And the liver monitors these strictly.
34
107607
2506
Gan kiểm soát chúng rất chặt chẽ.
01:50
When it spots a useless or toxic substance,
35
110113
2296
Khi tìm ra một chất vô dụng hay độc hại,
01:52
it either converts it into a product that can't hurt the body
36
112409
3292
gan sẽ chuyển hóa chúng thành sản phẩm vô hại cho cơ thể
01:55
or isolates it and whisks it away,
37
115701
2427
hoặc tách biệt và nhanh chóng loại bỏ,
01:58
channeling it through the kidneys and intestine to be excreted.
38
118128
3435
đưa chúng qua thận và ruột để thải ra ngoài.
02:01
Of course, we wouldn't consider the liver a factory
39
121563
2481
Tất nhiên, sẽ không thể coi gan là một nhà máy
02:04
if it didn't also manufacture things.
40
124044
2663
nếu không có sản xuất.
02:06
This organ makes everything from various blood plasma proteins
41
126707
3256
Cơ quan này tạo ra mọi thứ, từ những protein huyết tương,
02:09
that transport fatty acids and help form blood clots,
42
129963
3019
vận chuyển axit béo giúp hình thành máu đông,
02:12
to the cholesterol that helps the body create hormones.
43
132982
3073
cho tới cholesterol giúp cơ thể tạo ra hoóc-môn.
02:16
It also makes vitamin D and substances that help digestion.
44
136055
3795
Nó cũng tạo ra vitamin D và những chất hỗ trợ tiêu hóa.
02:19
But one of its most vital products is bile.
45
139850
2874
Một trong những sản phẩm quan trọng nhất của gan là mật.
02:22
Like an eco-friendly treatment plant,
46
142724
2241
Như một nhà máy thân thiện với môi trường,
02:24
the liver uses cells called hepatocytes
47
144965
2518
gan dùng những tế bào hepatocyte
02:27
to convert toxic waste products into this bitter greenish liquid.
48
147483
4288
để chuyển hóa chất thải độc hại thành chất lỏng đắng, màu xanh lá
02:31
As it's produced, bile is funneled into a small container below the liver,
49
151771
4251
chảy vào một bể chứa nhỏ dưới gan,
02:36
called the gallbladder,
50
156022
1628
được gọi là túi mật,
02:37
before being trickled into the intestine
51
157650
2404
trước khi chảy nhỏ giọt vào ruột
02:40
to help break down fats, destroy microbes, and neutralize extra stomach acid.
52
160054
5140
giúp phá vỡ chất béo, diệt vi khuẩn, và trung hòa axit thừa trong dạ dày.
02:45
Bile also helps carry other toxins and byproducts from the liver
53
165194
3746
Mật cũng giúp mang những chất độc và sản phẩm phụ khác
02:48
out of the body.
54
168940
1352
từ gan ra khỏi cơ thể.
02:50
So as you can see,
55
170292
1082
Như bạn có thể thấy,
02:51
the liver is an extremely efficient industrial site,
56
171374
2535
gan là một khu công nghiệp cực kì hiệu quả
02:53
performing multiple tasks that support each other.
57
173909
2640
thực hiện hàng loạt công việc hỗ trợ lẫn nhau.
02:56
But such a complex system needs to be kept running smoothly
58
176549
3413
Nhưng một hệ thống phức tạp như thế cần được chạy trơn tru
02:59
by keeping it healthy
59
179962
1230
bằng cách giữ gan khỏe mạnh và không bị quá tải độc tố.
03:01
and not overloading it with more toxins than it can handle.
60
181192
3188
03:04
This is one factory we simply can't afford to shut down.
61
184380
3591
Một nhà máy mà đơn giản là ta
không thể để nó ngừng hoạt động.
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7