What does the liver do? - Emma Bryce

Karaciğer ne yapar? - Emma Bryce

Çeviri: E. Barış Öndeş Gözden geçirme: Elif Yıldırım

There's a factory inside you that weighs about 1.4 kilograms

Vücudunuzda yaklaşık 1,4 kg ağırlığında bir fabrika var

and runs for 24 hours a day.

ve günde 24 saat çalışıyor.

This is your liver, the heaviest organ in your body,

Bu karaciğerinizdir, vücudunuzdaki en ağır organ,

and one of the most crucial.

ayrıca en önemlilerinden biridir.

This industrious structure simultaneously acts as a storehouse,

Bu çalışkan yapı, hiç durmadan, bir depo,

a manufacturing hub,

bir üretim merkezi,

and a processing plant.

ve bir işleme fabrikası gibi çalışır.

And each of these functions involve so many important subtasks

Ve bu işlevlerin her biri, çok önemli alt görevler kapsar.

that without the liver, our bodies would simply stop working.

öyle ki karaciğerimiz olmadan vücudumuz çalışmasını durdurur.

One of the liver's main functions is to filter the body's blood,

Karaciğerin en önemli görevlerinden biri,

which it receives in regular shipments from two sources:

iki farklı kaynaktan devamlı olarak gelen kanı temizlemektir:

the hepatic artery delivers blood from the heart,

'Hepatik arter' kanı kalbe ulaştırır

while the hepatic portal vein brings it from the intestine.

ve 'hepatik portal ven' ince bağırsaktan kanı getirir.

This double delivery fills the liver with nutrients,

Bu ikili devinim, karaciğeri besinlerle doldurur ve

that it then sorts, processes and stores

minik işleme fabrikası olan

with the help of thousands of tiny internal processing plants,

binlerce lopçuk yardımıyla

ayıklar, işler ve depolar.

known as lobules.

Bu iki kan akışı, beraberinde karaciğerin çalışması için gereken oksijeni getirir.

Both blood flows also deliver the oxygen that the liver needs to function.

The blood that is received from the intestine

İnce bağırsaktan gelen her kan

contains carbohydrates, fats,

aldığınız gıdalardaki karbonhidratlar, yağlar,

and vitamins and other nutrients dissolved in it

vitaminler ve çözünmüş diğer besinleri

from the food you've consumed.

beraberinde getirir.

These must be processed in different ways.

Bunlar farklı yollarla işlenmiş olmalıdır.

In the case of carbohydrates,

Karbonhidratlar,

the liver breaks them down and converts them into sugars

karaciğerde parçalanarak şekere dönüştürülür

for the body to use as energy when the filtered blood is sent back out.

ve enerji olarak kullanılmak üzere temizlenmiş kanla vücuda geri yollanırlar.

Sometimes the body has leftovers of nutrients

Bazen vücutta acilen gerekli olmayan

that it doesn't immediately require.

besin artıkları kalır.

When that happens, the liver holds some back,

Böyle olduğunda karaciğer onları saklar,

and stacks them in its storage facility.

ve depolama tesisine yığar.

This facility works like a pantry

Bu tesis, ileride vücudun bu besinlere ihtiyacı olması durumuna karşı

for future cases when the body might be in need of nutrients.

bir depo gibi çalışır.

But the blood flowing into the liver isn't always full of good things.

Ama kanın karaciğere akması her zaman iyi değildir.

It also contains toxins and byproducts that the body can't use.

Aynı zamanda vücudun kullanamayacağı toksinler ve yan ürünler de içerir.

And the liver monitors these strictly.

Karaciğer bunu titizlikle izler.

When it spots a useless or toxic substance,

İşe yaramaz veya zehirli bir madde fark ettiğinde,

it either converts it into a product that can't hurt the body

onu ya vücuda zarar vermeyecek bir şekle dönüştürür

or isolates it and whisks it away,

ya da vücuttan atılması için ayırarak

channeling it through the kidneys and intestine to be excreted.

böbrek ve bağırsak yoluyla uzaklaştırır.

Of course, we wouldn't consider the liver a factory

Bir şeyler üretmeseydi karaciğeri

if it didn't also manufacture things.

kesinlikle bir fabrika olarak saymazdık.

This organ makes everything from various blood plasma proteins

Bu organ, kana yağ asitleri taşıyan veya kan pıhtısı oluşumuna yardımcı olan

that transport fatty acids and help form blood clots,

çeşitli kan plazma proteinlerinden vücudun hormon üretmesine

to the cholesterol that helps the body create hormones.

yardımcı olan kolesterole kadar birçok şey yapmaktadır.

Aynı zamanda D vitamini ve sindirimi kolaylaştırıcı maddeler üretir.

It also makes vitamin D and substances that help digestion.

But one of its most vital products is bile.

Ancak karaciğerin ürettiği en hayati ürün safradır.

Like an eco-friendly treatment plant,

Karaciğer, çevre dostu bir işletme tesisi gibi,

the liver uses cells called hepatocytes

zararlı atık maddeleri bu yeşilimsi keskin sıvıya dönüştürmek için

to convert toxic waste products into this bitter greenish liquid.

karaciğer hücresi adlı hücreler kullanır.

As it's produced, bile is funneled into a small container below the liver,

Üretildikten sonra safra; yağları yıkmak,

called the gallbladder,

mikropları öldürmek ve ekstra mide asidini

before being trickled into the intestine

etkisizleştirmeye yardımcı olmak için bağırsaklara geçmeden önce,

to help break down fats, destroy microbes, and neutralize extra stomach acid.

karaciğerin altındaki küçük bir depo olan safra kesesine akar.

Bile also helps carry other toxins and byproducts from the liver

Bununla birlikte safra, karaciğerden zehirli maddeler ve yan ürünlerin

out of the body.

vücudun dışına atılmasına yardımcı olur.

So as you can see,

Gördüğünüz gibi karaciğer,

the liver is an extremely efficient industrial site,

birbirini destekleyen birçok görev yapan

performing multiple tasks that support each other.

hayati derecede önemli bir sanayi sitesidir.

But such a complex system needs to be kept running smoothly

Fakat bu kadar kompleks bir sistem

düzgün çalışmaya devam etmesi için sağlıklı tutulmalı ve

by keeping it healthy

and not overloading it with more toxins than it can handle.

başedebileceğinden fazla miktarda yabancı maddeyle aşırı yüklenmemelidir.

This is one factory we simply can't afford to shut down.

Bu, kapatmaya güç yettiremeyeceğimiz bir fabrikadır.