The benefits of daydreaming - Elizabeth Cox

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung

On a daily basis, you spend between a third and half

နေ့စဥ် နိုးနေချိန်တဲ့ သုံးပုံတစ်ပုံနဲ့ တစ်ဝက်ကြားမှာ

your waking hours daydreaming.

သင်ဟာ စိတ်ကူးယဉ်ရင်း ကုန်ဆုံးတယ်။

That may sound like a huge waste of time,

အချိန်ဖြုန်းတီးမှုကြီးလို့ ထင်ရပေမဲ့ ဒါက

but scientists think it must have some purpose,

ရည်ရွယ်ချက်ရှိရမယ်၊ ဒါမှမဟုတ် ဒီလောက်များတာ လုပ်ဖို့ လူတွေ

or humans wouldn’t have evolved to do so much of it.

ဆင့်ကဲပြောင်းလာမှာ မဟုတ်လို့ သိပ္ပံပညာရှင်တွေယူဆတယ်။

So to figure out what's going on here,

ဒီတော့ ဒီမှာဘာတွေဖြစ်နေလဲ သိချင်ရင်

let’s take a closer look at the mind-wanderer in chief:

ထိပ်တန်း စိတ်ပျံ့လွင့်သူ ပျင်းရိနေတဲ့ ဆယ်ကျော်သက်ကို

the bored teenager.

အနီးကပ်ကြည့်ရအောင်။

Wouldn’t it be cool to discover something, anything.

တစ်ခုခုကို ရှာဖွေတွေ့ရှိဖို့ မကောင်းပေဘူးလား။

Like even this plant.

ဒီအပင်နဲ့တောင် တူပါတယ်။

Just to be one of those explorers who sails around drawing stuff

စူးစမ်းလေ့လာသူ ဖြစ်ဖို့ နှစ်အတော်ကြာ မနားမနေ ပုံဆွဲရင်း

for years on end and everyone thinks they’re a genius.

ရွက်လွှင့်သူနဲ့ လူတိုင်းက သူတို့ဟာ ပါရမီရှင်လို့ ထင်ကြတယ်။

But does anyone even do that anymore?

ဒါ​ပေမဲ့​ ​ဒါကို လူတိုင်း​ကတောင်​ မလုပ်​​တော့ဘူးလား။

Is there anything left to discover?

ရှာဖွေတွေ့ရှိဖို့ ကျန်ရှိနေသေးလား။

And would I be tough enough to deal with the dysentery or scurvy

ဝမ်းကိုက်ရောဂါ၊ သွေးရောဂါ၊ အသားစားငါး ဒါမှမဟုတ် ဘာပဲဖြစ်ဖြစ်

or piranhas or whatever?

ဖြေရှင်းရလောက်အောင် ခက်နေမှာလား။

I barely have the endurance to make it through track practice...

ခြေရာခံ လေ့ကျင့်ဖို့ ခံနိုင်ရည် မရှိသလောက်ဆိုပေမဲ့

but I will.

ငါ လုပ်မယ်။

Any day now, I’ll have the discipline to show up before sunrise

အခု ဘယ်နေ့မဆို နေမထွက်ခင် လေ့ကျင့်ဖို့

and practice.

စည်းကမ်းလုပ်မယ်။

I’ll win all my races.

ပြိုင်ပွဲအားလုံးကို ငါ အနိုင်ရမယ်။

Winning will become so easy, I’ll pick up other events just for fun.

အောင်ပွဲက သိပ်လွယ်လာမယ်၊အပျော်သဘောနဲ့ တခြားပွဲတွေကို ရွေးလိုက်မယ်။

And once I'm in the Olympics,

ငါ အိုလံပစ်မှာ ရောက်တာနဲ့

they’ll have no choice but to crown me team captain,

ငါက ကျေကျေနပ်နပ်လက်ခံမယ့် ငါ့ကို အသင်းခေါင်းဆောင် တင်ဖို့ကလွဲပြီး

which I will graciously accept.

သူတို့မှာ ရွေးစရာမရှိဘူး။

And will I be nasty to the teammate who yelled at me?

ငါ့ကို အော်ပြောခဲ့တဲ့ အသင်းဖော်ကို ငါ စိတ်ဆိုးမှာလား။

No.

မဆိုးဘူး။

I’ll just calmly say, “hope you’re in a better mood.”

“မင်း စိတ်ထား ပိုကောင်းလာဖို့ မျှော်လင့်တယ်”လို့ အေးအေးဆေးဆေးပဲ ပြောမယ်။

Okay. Yours and other people's daydreams might sound or feel something like that.

သင့်နဲ့ အခြားသူတွေရဲ့ စိတ်ကူးအိပ်မက်တွေ က ဒီလို ပုံပေါက်တာ၊ ခံစားတာ ဖြစ်နိုင်တယ်။

Let's see what was going on.

ဘာတွေဖြစ်နေလဲဆိုတာ ကြည့်ရအောင်။

To see what parts of the brain are active

အလုပ်တစ်ခု လုပ်နေ၊ စဉ်းစားနေ၊စိတ်ကူးယဉ်နေ

when you’re doing a task, or thinking, or daydreaming,

ချိန် ဦးနှောက်ရဲ့ ဘယ်အပိုင်းတွေ တက်ကြွနေတာ ကြည့်ဖို့

scientists use brain imaging techniques that show

သိပ္ပံပညာရှင်တွေက ဒီနေရာတွေမှာ သွေးစီးဆင်းမှု၊

increased blood flow and energy expenditure in those areas.

စွမ်းအင်သုံးမှုတိုးတာကို ပြတဲ့ ဦးနှောက် ပုံရိပ်ဖော် နည်းပညာတွေကို အသုံးပြုကြတယ်။

These brain areas are active,

ဒီဦးနှောက် နယ်ပယ်တွေက တက်ကြွပြီး

working together and communicating with each other.

အချင်းချင်း အပြန်အလှန် ဆက်သွယ်လုပ်ဆောင်ကြတယ်။

Taken together, they're called the executive network.

ခြုံပြောရရင် စီမံရေး ကွန်ရက်လို့ခေါ်တယ် ။

When your mind starts to wander,

စိတ်တွေ စပျံ့လွင့်တဲ့အခါ

a different set of brain areas becomes active.

မတူညီတဲ့ ဦးနှောက်နယ်ပယ်တွေက အသက်ဝင်လာတယ်။

These areas make up the default mode network.

ဒီနေရာတွေက ပုံသေပုံစံ ကွန်ရက်ကို ဖွဲ့စည်းတယ်။

The name default mode makes it sound like nothing is going on.

ပုံသေပုံစံ အမည်က ဘာမှ ဆက်မဖြစ်နေပုံကို ဖန်တီးတယ်။

And in fact, for many years,

တကယ်တော့ နှစ်ပေါင်းများစွာ

scientists associated this pattern of activity with rest.

သိပ္ပံပညာရှင်တွေက ဒီလှုပ်ရှားမှုပုံစံကို အနားယူမှုနဲ့ ဆက်စပ်ခဲ့တယ်။

But a closer look reveals that these are the brain areas involved

ဒါပေမဲ့ အနီးကပ်ကြည့်တာက ဖော်ပြတာက မှတ်ဥာဏ်တစ်ခုကို ပြန်ကြည့်တဲ့အခါ၊

when we revisit a memory, when we think about our plans and hopes,

အစီအစဉ်တွေ၊ မျှော်လင့်ချက်တွေ အကြောင်း တွေးတဲ့အခါ

and yes, when our minds are wandering off on a wild daydream.

စိတ်တွေက စိတ်ကူးရိုင်းတစ်ခုထဲ လှည့်လည်တဲ့ အခါ ပါဝင်တဲ့ ဦးနှောက် နယ်ပယ်တွေဆိုပါ။

The mind can wander to unproductive or distressing places

စိတ်ဟာ အကျိုးမဲ့ သို့မဟုတ် စိတ်ဆင်းရဲစရာတွေဆီ လှည့်လည်နိုင်ပြီး

and brood over negative past events, like an argument.

အငြင်းအခုံတစ်ခုလို အပျက်သဘော အတိတ်ဖြစ်ရပ်တွေဆီ ရောက်နိုင်တယ်။

It can also wander to neutral, everyday matters,

ကျန်တဲ့ နေ့လည်ခင်းကို အစီအစဉ်ချတာလို

like planning out the rest of one's afternoon.

ကြားနေ၊နေ့စဉ် ကိစ္စတွေဆီ လှည့်ပတ်နိုင်တယ်။

But where mind-wandering really gets interesting

ဒါပေမဲ့ စိတ်ပျံ့လွင့်မှု တကယ် စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းလာတာက

is when it crosses into the realm of free-moving associative thought

သင်က သတိရှိရှိ လမ်းညွှန်နေတာမဟုတ်ဘဲ လွတ်လပ်စွာ လှုပ်ရှား ဆက်စပ်နေတဲ့

that you aren’t consciously directing.

အတွေးနယ်ပယ်ထဲကို ဖြတ်ကျော်သွားတဲ့အခါပါ။

This kind of mind-wandering is associated with increases in both ideas

ဒီစိတ်ပျံ့လွင့်မှုမျိုးက စိတ်ကူးနဲ့ အပြုသဘော ခံစားမှု နှစ်ခုလုံး တိုးလာတာနဲ့

and positive emotions,

ဆက်နွှယ်နေပြီး စိတ်ကူးယဉ်တာက

and the evidence suggests that daydreaming can help people envision ways

လူတွေကို သူတို့ပန်းတိုင်ဆီ ရောက်ဖို့ နည်းလမ်းတွေကို မျှော်မှန်းပြီး

to reach their goals and navigate relationships and social situations.

ဆက်ဆံရေးနဲ့ လူမှုအခြေအနေတွေကိုလမ်းညွှန် နိုင်တယ်လို့ အထောက်အထားတွေက ညွှန်းတယ်။

Scientists think there may be two essential parts to this process:

သိပ္ပံပညာရှင်တွေက ဒီလုပ်ငန်းစဉ်အတွက် အဓီက နှစ်ပိုင်းရှိနိုင်တယ်လို့ ယူဆတယ်။

a generative phase of free-flowing ideas and spontaneous thoughts,

လွတ်လပ်စွာ စီးဆင်းတဲ့ စိတ်ကူးတွေရဲ့ ဖြစ်ပေါ်နိုင်တဲ့ အဆင့်နဲ့ ပုံသေပုံစံ

courtesy of the default mode network,

ကွန်ရက်ရဲ့အရ ပင်ကိုဖြစ်တဲ့ အတွေးတွေပါ။

followed by a process of selecting, developing, and pursuing

နောက်မှာက ရွေးချယ်မှုဖြစ်စဉ်၊ တီထွင်မှု၊ စီမံမှု ကွန်ရက်ကြောင့်

the best ideas from that generative burst,

ယုတ္တိတန်တဲ့ တွေးခေါ်မှုက မောင်းနှင်တဲ့

driven by logical thinking thanks to the executive network.

ဖြစ်ပေါ်နိုင်တဲ့ အဟုန်ကနေ အကောင်းဆုံး စိတ်ကူးတွေကို လိုက်ရှာတာပါ။

A host of imaging studies suggest that these two networks working in sync

ဒီကွန်ရက်နှစ်ခုကို ထပ်တူကျစေတာက ဖန်တီးတွေးခေါ်မှုအတွက် အရေးကြီးတဲ့

is a crucial condition for creative thinking.

အခြေအနေလို့ ပုံရိပ်လေ့လာမှုများစွာက ညွှန်းတယ်။

Taken together, the evidence clearly suggests

ခြုံကြည့်ရင် စီမံမှု ကွန်ရက်ရဲ့ ယုတ္တိ နယ်ပယ်နဲ့

the logical realm of the executive network

ပုံသေပုံစံ ကွန်ရက်ရဲ့ စိတ်ကူးယဉ် နယ်ပယ်ဟာ

and the imaginative realm of the default mode network

နီးကပ်စွာဆက်စပ်နေတယ်လို့ အထောက်အထားတွေက

are closely related.

ရှင်းလင်းစွာ ညွှန်းတယ်။

And as you can see, the executive network is still playing a role

သိမြင်ကြတဲ့အတိုင်း ပုံမှန်ပုံစံ ကွန်ရက်က စိတ်ကူးယဉ်နေချိန်မှာ

when the default mode network is doing its thing during daydreaming.

စီမံရေး ကွန်ရက်က ကဏ္ဍတစ်ခုအဖြစ် ပါဝင်နေသေးပါတယ်။

In teenagers,

ဆယ်ကျော်သက်တွေမှာ

the prefrontal cortex and other areas involved in executive function

ဦးနှောက်အရှေ့လွှာ နဲ့ စီမံရေး လုပ်ဆောင်မှုမှာ ပါ၀င်တဲ့

are still developing,

အခြားနယ်ပယ်တွေ ဖွံ့ဖြိုးဆဲပေမဲ့

but teens are perfectly capable of thinking through their problems and goals,

ဆယ်ကျော်သက်တွေဟာ အထူးသဖြင့် သူတို့ကိုယ်တိုင် လုပ်ဖို့ နေရာပေးခံရတဲ့အခါ

especially when given space to do so on their own.

ပြဿနာတွေနဲ့ ပန်းတိုင်တွေကို ကောင်းစွာ တွေးခေါ်နိုင်စွမ်းရှိတယ်။