The benefits of daydreaming - Elizabeth Cox

Tłumaczenie: Agnieszka Grabowska Korekta: Ola Królikowska

On a daily basis, you spend between a third and half

Codziennie człowiek spędza od jednej trzeciej do połowy czasu,

your waking hours daydreaming.

kiedy nie śpi, na marzeniu.

That may sound like a huge waste of time,

Może to wydawać się stratą czasu,

but scientists think it must have some purpose,

ale naukowcy uważają, że to musi czemuś służyć.

or humans wouldn’t have evolved to do so much of it.

Inaczej ewolucja nie doprowadziłaby do tego.

So to figure out what's going on here,

Żeby wiedzieć, o co chodzi,

let’s take a closer look at the mind-wanderer in chief:

przyjrzyjmy się naczelnemu marzycielowi.

the bored teenager.

Znudzonej nastolatce.

Wouldn’t it be cool to discover something, anything.

Czy nie byłoby fajnie czegoś odkryć, czegokolwiek?

Like even this plant.

Choćby tę roślinę.

Just to be one of those explorers who sails around drawing stuff

Być jednym z tych odkrywców, którzy przez lata pływają

for years on end and everyone thinks they’re a genius.

i rysują różne rzeczy, a wszyscy uważają ich za geniuszy.

But does anyone even do that anymore?

Ale czy ktokolwiek dalej to robi?

Is there anything left to discover?

Czy zostało coś jeszcze do odkrycia?

And would I be tough enough to deal with the dysentery or scurvy

Czy miałabym siłę, żeby uporać się z dyzenterią, szkorbutem,

or piranhas or whatever?

piraniami czy czymkolwiek innym?

I barely have the endurance to make it through track practice...

Ledwo starcza mi sił na treningi na torze...

but I will.

ale dam radę.

Any day now, I’ll have the discipline to show up before sunrise

Niedługo zdyscyplinuję się, żeby przyjść przed wschodem słońca

and practice.

i potrenować.

I’ll win all my races.

Wygram wszystkie zawody.

Winning will become so easy, I’ll pick up other events just for fun.

Wygrywanie będzie tak łatwe, że zacznę rywalizować dla zabawy.

And once I'm in the Olympics,

A kiedy już będę na igrzyskach olimpijskich,

they’ll have no choice but to crown me team captain,

będą musieli mianować mnie kapitanem drużyny,

which I will graciously accept.

co uprzejmie przyjmę.

And will I be nasty to the teammate who yelled at me?

Czy będę niemiła dla osoby, która na mnie nakrzyczała?

No.

Nie.

I’ll just calmly say, “hope you’re in a better mood.”

Tylko spokojnie powiem “Mam nadzieję, że masz lepszy humor”.

Okay. Yours and other people's daydreams might sound or feel something like that.

Tak mogą wyglądać marzenia dzienne twoje i innych.

Let's see what was going on.

Sprawdźmy, co się działo.

Żeby zobaczyć, które części mózgu są aktywne,

To see what parts of the brain are active

when you’re doing a task, or thinking, or daydreaming,

kiedy wykonuje się zadanie, myśli albo marzy,

scientists use brain imaging techniques that show

naukowcy używają technik obrazowania mózgu

increased blood flow and energy expenditure in those areas.

pokazujących zwiększony przepływ krwi i wydatki energetyczne w tych obszarach.

These brain areas are active,

Te obszary mózgu są aktywne,

working together and communicating with each other.

pracują razem i komunikują się ze sobą.

Taken together, they're called the executive network.

Są nazywane siecią wykonawczą.

When your mind starts to wander,

Kiedy zaczynamy marzyć,

a different set of brain areas becomes active.

aktywne stają się inne obszary mózgu.

These areas make up the default mode network.

Te obszary tworzą sieć domyślną.

The name default mode makes it sound like nothing is going on.

Określenie “domyślna” brzmi, jakby nic się nie działo.

And in fact, for many years,

Przez wiele lat naukowcy łączyli ten wzorzec aktywności z odpoczynkiem.

scientists associated this pattern of activity with rest.

But a closer look reveals that these are the brain areas involved

Ale dokładniejsza analiza pokazuje, że te obszary są zaangażowane,

when we revisit a memory, when we think about our plans and hopes,

kiedy wracamy do wspomnień, myślimy o planach i nadziejach

and yes, when our minds are wandering off on a wild daydream.

i kiedy odpływamy myślami w świat marzeń.

The mind can wander to unproductive or distressing places

Umysł może wędrować do przykrych albo nieproduktywnych miejsc

and brood over negative past events, like an argument.

i rozpamiętywać negatywne sytuacje sprzed lat, takie jak kłótnia.

It can also wander to neutral, everyday matters,

Może też błądzić po codziennych sprawach,

like planning out the rest of one's afternoon.

takich jak planowanie reszty popołudnia.

But where mind-wandering really gets interesting

Ale sprawa staje się naprawdę ciekawa,

is when it crosses into the realm of free-moving associative thought

kiedy wkraczamy w sferę swobodnie poruszających się myśli skojarzeniowych,

that you aren’t consciously directing.

którymi nie kierujemy świadomie.

This kind of mind-wandering is associated with increases in both ideas

Ten rodzaj błądzenia myślami wiąże się ze wzrostem liczby pomysłów

and positive emotions,

i pozytywnych emocji.

and the evidence suggests that daydreaming can help people envision ways

Dowody sugerują, że marzenia dzienne mogą pomóc wyobrazić sobie drogę

to reach their goals and navigate relationships and social situations.

do osiągnięcia celu i pomóc radzić sobie w relacjach i sytuacjach społecznych.

Scientists think there may be two essential parts to this process:

Naukowcy uważają, że proces ten może składać się z dwóch ważnych części.

a generative phase of free-flowing ideas and spontaneous thoughts,

Fazy generatywnej swobodnego przepływu pomysłów i spontanicznych myśli

courtesy of the default mode network,

realizowanej dzięki sieci domyślnej

followed by a process of selecting, developing, and pursuing

i fazy wyboru, rozwoju i realizacji

the best ideas from that generative burst,

najlepszych pomysłów z fazy generatywnej

driven by logical thinking thanks to the executive network.

napędzanego logicznym myśleniem dzięki sieci wykonawczej.

A host of imaging studies suggest that these two networks working in sync

Wiele badań obrazowych sugeruje, że te dwie sieci pracujące synchronicznie

is a crucial condition for creative thinking.

są kluczowe dla kreatywnego myślenia.

Taken together, the evidence clearly suggests

Dowody jasno wskazują,

the logical realm of the executive network

że logiczna część sieci wykonawczej

and the imaginative realm of the default mode network

i pomysłowa część sieci domyślnej

are closely related.

są ze sobą ściśle powiązane.

And as you can see, the executive network is still playing a role

Jak widać, sieć wykonawcza jest stale aktywna,

when the default mode network is doing its thing during daydreaming.

kiedy sieć domyślna robi swoje podczas marzeń dziennych.

In teenagers,

U nastolatków

the prefrontal cortex and other areas involved in executive function

kora przedczołowa i inne obszary zaangażowane w funkcje wykonawcze

are still developing,

wciąż się rozwijają,

but teens are perfectly capable of thinking through their problems and goals,

ale potrafią oni zastanawiać się nad swoimi problemami i celami,

especially when given space to do so on their own.

zwłaszcza kiedy mają do tego przestrzeń.