The benefits of daydreaming - Elizabeth Cox

790,397 views ・ 2022-09-08

TED-Ed


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Dung Ha Reviewer: 24 Anh
00:09
On a daily basis, you spend between a third and half
0
9464
3003
Mỗi ngày, bạn dành ra một phần ba hoặc một nửa thời gian khi thức
00:12
your waking hours daydreaming.
1
12467
1793
để mơ mộng giữa ban ngày.
00:14
That may sound like a huge waste of time,
2
14427
2002
Nghe thật lãng phí thời gian,
00:16
but scientists think it must have some purpose,
3
16429
2711
nhưng các nhà khoa học cho rằng phải có mục đích nào đó,
00:19
or humans wouldn’t have evolved to do so much of it.
4
19140
2461
nếu không con người chẳng tiến hoá để mơ mộng nhiều như vậy.
00:21
So to figure out what's going on here,
5
21601
1835
Để tìm hiểu chuyện gì đang xảy ra,
00:23
let’s take a closer look at the mind-wanderer in chief:
6
23436
2919
hãy xem xét kỹ hơn đối tượng chuyên thơ thẩn nhất:
00:26
the bored teenager.
7
26689
1668
một thiếu niên buồn chán.
00:29
Wouldn’t it be cool to discover something, anything.
8
29358
2795
Chẳng phải thật tuyệt khi khám phá ra một thứ, bất kể là gì hay sao?
00:32
Like even this plant.
9
32153
2002
Thậm chí ngay cả cái cây này.
00:34
Just to be one of those explorers who sails around drawing stuff
10
34572
3086
Chỉ cần là người thám hiểm rong ruổi khắp nơi để vẽ mọi thứ suốt nhiều năm liền
00:37
for years on end and everyone thinks they’re a genius.
11
37658
2837
và ai cũng nghĩ họ là thiên tài.
00:41
But does anyone even do that anymore?
12
41162
2628
Nhưng còn ai vẫn làm điều đó không?
00:43
Is there anything left to discover?
13
43790
2544
Còn điều gì để khám phá không?
00:46
And would I be tough enough to deal with the dysentery or scurvy
14
46501
3086
Và liệu mình có đủ cứng rắn để đối phó với bệnh kiết lị, bệnh còi xương
00:49
or piranhas or whatever?
15
49587
1543
hay cá piranha hay bất kể điều gì khác?
00:51
I barely have the endurance to make it through track practice...
16
51589
3003
Mình hầu như chẳng còn sức lực để vượt qua tập luyện điền kinh...
00:55
but I will.
17
55676
1210
nhưng mình vẫn sẽ làm thế.
00:57
Any day now, I’ll have the discipline to show up before sunrise
18
57220
2961
Mỗi ngày mới, mình tuân theo kỷ luật thức dậy trước bình minh
01:00
and practice.
19
60181
1084
và luyện tập.
01:01
I’ll win all my races.
20
61390
1961
Mình sẽ chiến thắng mọi cuộc đua.
01:03
Winning will become so easy, I’ll pick up other events just for fun.
21
63351
3211
Chiến thắng trở nên thật dễ dàng, nên mình dự các sự kiện khác cho vui.
01:06
And once I'm in the Olympics,
22
66562
1794
Và một khi mình tham gia Thế vận hội,
01:08
they’ll have no choice but to crown me team captain,
23
68356
3420
họ chỉ có thể trao vương miện cho người đội trưởng là mình đây,
01:11
which I will graciously accept.
24
71776
2002
và mình sẽ vui vẻ đón nhận.
01:13
And will I be nasty to the teammate who yelled at me?
25
73986
2545
Và liệu mình sẽ khó chịu với đồng đội đã mắng mình chứ?
01:16
No.
26
76531
1001
Không.
01:17
I’ll just calmly say, “hope you’re in a better mood.”
27
77615
3754
Mình sẽ chỉ bình tĩnh nói, “hy vọng tâm trạng của bạn đã tốt hơn.”
01:22
Okay. Yours and other people's daydreams might sound or feel something like that.
28
82453
5881
Được rồi. Những mơ tưởng của bạn và người khác có thể nghe giống như trên.
01:28
Let's see what was going on.
29
88417
1961
Cùng xem chuyện gì đang xảy ra.
01:31
To see what parts of the brain are active
30
91087
1960
Để xem phần nào của não đang hoạt động
01:33
when you’re doing a task, or thinking, or daydreaming,
31
93047
2795
khi bạn đang làm nhiệm vụ, đang suy nghĩ, hay mơ mộng,
01:35
scientists use brain imaging techniques that show
32
95842
2502
các nhà khoa học sử dụng kỹ thuật chụp não
cho thấy lưu lượng máu tăng lên và tiêu hao năng lượng ở các khu vực đó.
01:38
increased blood flow and energy expenditure in those areas.
33
98344
3879
01:42
These brain areas are active,
34
102348
1794
Các khu vực não này được kích hoạt,
01:44
working together and communicating with each other.
35
104142
2544
cùng làm việc và trao đổi với nhau.
01:46
Taken together, they're called the executive network.
36
106686
2919
Tựu chung lại, chúng được gọi là mạng điều hành.
01:49
When your mind starts to wander,
37
109814
1543
Khi tâm trí bạn bắt đầu lạc trôi,
01:51
a different set of brain areas becomes active.
38
111357
2586
một nhóm vùng não khác được kích hoạt.
01:53
These areas make up the default mode network.
39
113943
2377
Những khu vực này tạo nên mạng chế độ mặc định.
01:56
The name default mode makes it sound like nothing is going on.
40
116445
3504
Tên gọi “chế độ mặc định” nghe giống như chẳng có gì xảy ra.
01:59
And in fact, for many years,
41
119949
1501
Trên thực tế, nhiều năm qua,
02:01
scientists associated this pattern of activity with rest.
42
121450
3254
các nhà khoa học liên kết mô hình hoạt động này với nghỉ ngơi.
02:04
But a closer look reveals that these are the brain areas involved
43
124704
3253
Nhưng nếu phân tích kỹ hơn, ta nhận thấy chúng là những vùng não có liên quan
02:07
when we revisit a memory, when we think about our plans and hopes,
44
127957
3212
khi ta hồi tưởng quá khứ hay nghĩ tới tương lai và hy vọng
02:11
and yes, when our minds are wandering off on a wild daydream.
45
131169
3712
và dĩ nhiên, khi tâm trí đang lang thang trong một giấc mơ hoang đường.
02:15
The mind can wander to unproductive or distressing places
46
135256
3211
Tâm trí có thể chu du đến những miền thiếu hiệu quả hoặc đau khổ
02:18
and brood over negative past events, like an argument.
47
138467
3003
và nghiền ngẫm các sự kiện tiêu cực trong quá khứ, chẳng hạn như cãi vã.
02:21
It can also wander to neutral, everyday matters,
48
141470
2670
Nó cũng có thể tìm đến những vấn đề thường nhật, trung lập,
02:24
like planning out the rest of one's afternoon.
49
144140
2335
như lên kế hoạch cho phần còn lại của buổi chiều.
02:26
But where mind-wandering really gets interesting
50
146726
2544
Nhưng thời khắc tâm trí lang thang thực sự trở nên thú vị
02:29
is when it crosses into the realm of free-moving associative thought
51
149270
3587
chính là lúc nó rơi vào trạng thái suy nghĩ liên hệ không gò bó
02:32
that you aren’t consciously directing.
52
152857
2044
mà ý thức của bạn không thể kiểm soát.
02:35
This kind of mind-wandering is associated with increases in both ideas
53
155067
4296
Điều này liên quan đến sự gia tăng những ý tưởng
02:39
and positive emotions,
54
159363
1460
và cả cảm xúc tích cực,
02:40
and the evidence suggests that daydreaming can help people envision ways
55
160907
3420
và bằng chứng cho thấy rằng việc mộng mơ giúp ta hình dung cách
02:44
to reach their goals and navigate relationships and social situations.
56
164327
3879
chạm tới mục tiêu và định vị mối quan hệ, hoàn cảnh xã hội.
02:48
Scientists think there may be two essential parts to this process:
57
168581
3670
Các nhà khoa học cho rằng có thể có hai phần thiết yếu trong quá trình này:
02:52
a generative phase of free-flowing ideas and spontaneous thoughts,
58
172251
3837
giai đoạn khởi nguồn những ý tưởng tự do và suy nghĩ tự phát,
02:56
courtesy of the default mode network,
59
176088
1836
nhờ có mạng chế độ mặc định,
02:57
followed by a process of selecting, developing, and pursuing
60
177924
3044
tiếp theo là quá trình chọn lọc, phát triển và duy trì
03:00
the best ideas from that generative burst,
61
180968
2461
những ý tưởng hay nhất bắt nguồn từ bùng nổ sáng tạo,
03:03
driven by logical thinking thanks to the executive network.
62
183429
3420
được thúc đẩy bởi tư duy logic nhờ vào mạng điều hành.
03:07
A host of imaging studies suggest that these two networks working in sync
63
187308
3587
Một loạt nghiên cứu hình ảnh chỉ ra rằng sự hoà trộn hai loại mạng lưới này
03:10
is a crucial condition for creative thinking.
64
190895
2419
là điều kiện quan trọng cho tư duy sáng tạo.
03:13
Taken together, the evidence clearly suggests
65
193314
2419
Tổng hợp những bằng chứng, có thể rõ ràng nhận thấy
03:15
the logical realm of the executive network
66
195733
2419
khuôn khổ logic của mạng điều hành
03:18
and the imaginative realm of the default mode network
67
198152
3045
và khuôn khổ tưởng tượng của mạng chế độ mặc định
03:21
are closely related.
68
201197
1543
có liên quan mật thiết với nhau.
03:22
And as you can see, the executive network is still playing a role
69
202740
3587
Như bạn có thể thấy, mạng điều hành vẫn hoạt động
03:26
when the default mode network is doing its thing during daydreaming.
70
206327
3962
khi mạng chế độ mặc định làm nhiệm vụ trong những lúc mộng mơ.
03:30
In teenagers,
71
210498
1209
Ở thanh thiếu niên,
03:31
the prefrontal cortex and other areas involved in executive function
72
211707
3796
vỏ não trước trán và các khu vực khác tham gia vào chức năng điều hành
03:35
are still developing,
73
215503
1668
vẫn đang phát triển,
03:37
but teens are perfectly capable of thinking through their problems and goals,
74
217338
3712
nhưng thiếu niên hoàn toàn có khả năng suy nghĩ các vấn đề và mục tiêu của mình,
03:41
especially when given space to do so on their own.
75
221050
3128
đặc biệt là khi có không gian riêng để tự mình thực hiện điều này.
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7