The benefits of daydreaming - Elizabeth Cox

Çeviri: Gul Karlidag Gözden geçirme: Nihal Aksakal

On a daily basis, you spend between a third and half

Her gün, uyanık olduğumuz zamanın üçte birini düş kurmak için harcarız.

your waking hours daydreaming.

That may sound like a huge waste of time,

Bu çok büyük bir zaman kaybı gibi görünebilir

but scientists think it must have some purpose,

ama bilim insanlarına göre bunun bir amacı var

or humans wouldn’t have evolved to do so much of it.

yoksa insanlar bunu bu kadar yapmak için gelişmezdi.

So to figure out what's going on here,

Burada neler olduğunu anlamak için

let’s take a closer look at the mind-wanderer in chief:

düş kurmada uzman

the bored teenager.

sıkılmış gence yakından bakalım.

Wouldn’t it be cool to discover something, anything.

Bir şeyler keşfetmek harika olmaz mıydı?

Like even this plant.

Bu bitki gibi mesela.

Just to be one of those explorers who sails around drawing stuff

Yıllarca sadece bir şeyler çizerek dolaşan

for years on end and everyone thinks they’re a genius.

ve herkesin dâhi olduğunu düşündüğü bir kâşif olmak.

But does anyone even do that anymore?

Ama artık birileri bunu yapıyor mu ki?

Is there anything left to discover?

Keşfedecek bir şeyler kaldı mı?

And would I be tough enough to deal with the dysentery or scurvy

Ben de dizanteri, iskörbüt ya da piranalarla falan

or piranhas or whatever?

baş edecek kadar güçlü olabilir miydim?

I barely have the endurance to make it through track practice...

Yarış antremanlarına bile zor dayanıyorum

but I will.

ama dayanacağım.

Any day now, I’ll have the discipline to show up before sunrise

Bundan sonra her gün güneş doğmadan kalkma ve pratik yapma disiplini göstereceğim.

and practice.

I’ll win all my races.

Bütün yarışlarımı kazanacağım.

Winning will become so easy, I’ll pick up other events just for fun.

Kazanmak çok kolay olacak ki eğlenmek için katılacağım.

And once I'm in the Olympics,

Bir kez Olimpiyatlara katıldığımda

they’ll have no choice but to crown me team captain,

beni takım kaptanı olarak ödüllendirmek dışında seçenekleri olmayacak

which I will graciously accept.

ve bende zarif bir şekilde kabul edeceğim.

And will I be nasty to the teammate who yelled at me?

Peki bana bağıran takım üyelerine kaba davranacak mıyım?

No.

Hayır.

I’ll just calmly say, “hope you’re in a better mood.”

Sakince şunu söyleceğim; ”Umarım daha iyi bir ruh halindesindir”.

Okay. Yours and other people's daydreams might sound or feel something like that.

Evet, senin ve diğer insanların düşleri bu şekilde olabilir veya hissettirebilir.

Let's see what was going on.

Haydi neler olduğuna bakalım.

To see what parts of the brain are active

Bilim insanları bir işle uğraşırken, düşünürken veya düş kurarken

when you’re doing a task, or thinking, or daydreaming,

beyninin hangi bölgelerinin aktif olduğunu görmek için

scientists use brain imaging techniques that show

bu alanlarda kan akışında ve enerji tüketiminde artışı gösteren

increased blood flow and energy expenditure in those areas.

beyin görüntüleme tekniklerini kullandılar.

These brain areas are active,

Bu aktif olan alanlar birlikte çalışıyor

working together and communicating with each other.

ve birbirleri ile iletişime geçiyorlar.

Taken together, they're called the executive network.

Birlikte ele alındığında buna yürütücü ağ denilir.

When your mind starts to wander,

Zihniniz gezinmeye başladığında beynin farklı bölgeleri aktif hale gelir.

a different set of brain areas becomes active.

These areas make up the default mode network.

Bu alanlar varsayılan mod ağını oluşturur.

The name default mode makes it sound like nothing is going on.

Bu varsalan mod ismi sanki bir şey olmuyormuş anlamına gelir.

And in fact, for many years,

Aslında, uzun yıllar boyunca

scientists associated this pattern of activity with rest.

bilim insanları bu örüntü aktivitesini dinlenme ile bağdaştırmıştı.

But a closer look reveals that these are the brain areas involved

Ama yakından bakınca bu beyin alanlarının biz bir anıyı hatırladığımızda,

when we revisit a memory, when we think about our plans and hopes,

planlarımızı ve umutlarımızı düşündüğümüzde

and yes, when our minds are wandering off on a wild daydream.

ve zihnimiz düş dünyasında gezindiğinde aktif olduğu ortaya çıkmıştır

The mind can wander to unproductive or distressing places

Zihin, boş ve stres verici yerleri gezebilir

and brood over negative past events, like an argument.

ve tartışmalar gibi geçmişteki negatif düşüncelere takılıp kalabilir.

It can also wander to neutral, everyday matters,

Ayrıca birinin öğleden sonrasını planmak gibi

nötr günlük konularda da gezinebilr.

like planning out the rest of one's afternoon.

But where mind-wandering really gets interesting

Ancak zihin gezintisinin gerçekten ilginç hale geldiği yer,

is when it crosses into the realm of free-moving associative thought

bilinçli olarak yönlendirmediğimiz, serbestçe hareket eden,

that you aren’t consciously directing.

çağrışımsal düşünce alemine girdiği zamandır.

This kind of mind-wandering is associated with increases in both ideas

Bu tür bir zihin gezintisi, hem fikirler hem de pozitif duygu

artışı ile bağlantılıdır ve bulgular düş kurmanın insanlara

and positive emotions,

and the evidence suggests that daydreaming can help people envision ways

hedeflerine ulaşmaları, ilişki ve sosyal durumları yönlendirmeleri için yolları

to reach their goals and navigate relationships and social situations.

zihinlerinde canlandırmalarına yardım ettiğini göstermektedir.

Scientists think there may be two essential parts to this process:

Bilim insanları bunun iki temel bölümü olabileceğini düşünüyor:

a generative phase of free-flowing ideas and spontaneous thoughts,

Varsayılan mod ağının izniyle kendiliğinden gelen fikirlerin

courtesy of the default mode network,

ve otomatik düşüncelerin oluştuğu evre.

followed by a process of selecting, developing, and pursuing

Yürütücü ağ sayesinde mantıksal düşünce tarafından yönlendirilen

the best ideas from that generative burst,

ortaya çıkan en iyi fikirleri seçme, geliştirme ve gerçekleştirme

driven by logical thinking thanks to the executive network.

sürecinin takip ettiği evre.

A host of imaging studies suggest that these two networks working in sync

Bir dizi görüntüleme çalışmasına göre bu iki ağın uyum içinde çalışması

is a crucial condition for creative thinking.

yaratıcı düşünce için çok önemli.

Taken together, the evidence clearly suggests

Bulguların açıkça gösterdiği üzere birlikte ele alındığında

the logical realm of the executive network

yürütücü ağın mantıksal dünyası ve varsayılan mod ağının hayali dünyası

and the imaginative realm of the default mode network

birbirleri ile yakında ilişkilidir.

are closely related.

And as you can see, the executive network is still playing a role

Gördüğünüz üzere yürütücü ağ, varsayılan mod ağı

when the default mode network is doing its thing during daydreaming.

düş kurduğunda hâlâ kendi rolünü gerçekleştirmekte.

In teenagers,

Gençlerde yürütücü ağın dâhil olduğu prefrontal korteks

the prefrontal cortex and other areas involved in executive function

ve diğer alanlar hala gelişmekte.

are still developing,

but teens are perfectly capable of thinking through their problems and goals,

Ancak gençler özellikle kendilerine yer verildiğinde problemlerini

ve hedeflerini düşünme konusunda mükemmel bir yeteneğe sahiptirler.

especially when given space to do so on their own.