How do you know what's true? - Sheila Marie Orfano

Μετάφραση: Dimitris Gerakinis Επιμέλεια: Maria Pericleous

A samurai is found dead in a quiet bamboo grove.

Ένας σαμουράι εντοπίζεται νεκρός μέσα σε ένα ήσυχο άλσος από μπαμπού.

One by one, the crime’s only known witnesses recount their version

Ο ένας μετά τον άλλο, οι μάρτυρες του εγκλήματος αφηγούνται τις εκδοχές τους

of the events that transpired.

για τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν.

But as they each tell their tale,

Αλλά καθώς ο καθένας λέει την ιστορία του,

it becomes clear that every testimony is plausible, yet different.

γίνεται ξεκάθαρο ότι οι μαρτυρίες τους είναι όλες πιστευτές, αλλά διαφορετικές.

And each witness implicates themselves.

Και ο κάθε μάρτυρας εμπλέκει και τον εαυτό του.

This is the premise of “In a Grove,” a short story published in the early 1920s

Αυτή είναι η υπόθεση του «Στο σύσκιο με τα μπαμπού»,

ενός διηγήματος που εκδόθηκε στις αρχές του 1920

by Japanese author Ryūnosuke Akutagawa.

από τον Ιάπωνα συγγραφέα Ριουνοσούκε Ακουταγκάουα.

Though many know this tale of warring perspectives by a different name:

Πολλοί όμως γνωρίζουν αυτήν την ιστορία των αντικρουόμενων οπτικών με άλλο τίτλο:

“Rashomon.”

«Ρασομόν».

In 1950, Japanese filmmaker Akira Kurosawa adapted two of Akutagawa’s stories

Το 1950, ο Ιάπωνας σκηνοθέτης Ακίρα Κουροσάβα

μετέτρεψε δύο ιστορίες του Ακουταγκάουα σε ταινία.

into one film.

This movie introduced the world to an enduring cultural metaphor

Αυτή η ταινία παρουσίασε στον κόσμο μια διαχρονική, πολιτισμική μεταφορά

that has transformed our understanding of truth, justice and human memory.

που έχει αλλάξει το πώς βλέπουμε την αλήθεια, την δικαιοσύνη και την μνήμη.

The Rashomon effect describes a situation

Το φαινόμενο Ρασομόν περιγράφει μια κατάσταση

in which individuals give significantly different but equally conceivable accounts

κατά την οποία διάφορα άτομα δίνουν πολύ διαφορετικές,

αλλά εξίσου πειστικές περιγραφές του ίδιου ακριβώς γεγονότος.

of the same event.

Often used to highlight the unreliability of eyewitnesses,

Ενώ συχνά χρησιμοποιείται για να αναδείξει την αναξιοπιστία των αυτοπτών μαρτύρων,

the Rashomon effect usually occurs under two specific conditions.

το φαινόμενο Ρασομόν συνήθως συμβαίνει υπό δύο συγκεκριμένες συνθήκες.

The first: there’s no evidence to verify what really happened.

Η πρώτη: δεν υπάρχουν στοιχεία που μπορούν να αποκαλύψουν τι πραγματικά συνέβη.

And the second: there’s pressure to achieve closure,

Και η δεύτερη: υπάρχει πίεση για την επίλυση της υπόθεσης,

often provided by an authority figure trying to identify the definitive truth.

συνήθως από πρόσωπο κάποιας αρχής που προσπαθεί να βρει την απόλυτη αλήθεια.

But the Rashomon effect undermines the very idea of a singular, objective truth.

Όμως το φαινόμενο Ρασομόν υπονομεύει την ίδια την ιδέα

της μίας και αντικειμενικής αλήθειας.

In the source material,

Στα έργα αναφοράς,

Akutagawa and Kurosawa use the tools of their media

οι Ακουταγκάουα και Κουροσάβα χρησιμοποιούν τα εργαλεία των μέσων τους

to give each character’s testimony equal weight,

ώστε να δώσουν την ίδια βαρύτητα στις καταθέσεις όλων των χαρακτήρων,

transforming each witness into an unreliable narrator.

μετατρέποντας κάθε μάρτυρα σε έναν αναξιόπιστο αφηγητή.

Without any hints on who’s sharing the most accurate account,

Χωρίς καμία βοήθεια για το ποιος προσφέρει την πιο ακριβή περιγραφή,

the audience can’t tell which character to trust.

το κοινό δεν μπορεί να αποφασίσει ποιον χαρακτήρα να εμπιστευτεί.

Instead, each testimony takes on a truthful quality,

Αντιθέτως, κάθε κατάθεση κοσμείται με στοιχεία αληθοφάνειας

and the audience is left doubting their convictions

και το κοινό συνεχίζει να αμφισβητεί το τι πραγματικά πιστεύει

as they guess who ended the samurai’s life.

ενώ προσπαθεί να μαντέψει ποιος αφαίρεσε την ζωή του σαμουράι.

Some might find this frustrating because the plot subverts expectations

Σε ορισμένους ίσως φανεί απογοητευτικό το ότι η πλοκή ανατρέπει τις προσδοκίες

of how mysteries usually end.

για το πώς τελειώνουν συνήθως οι ιστορίες μυστηρίου.

But by refusing to provide a clear answer,

Αλλά μην παρέχοντας μια ξεκάθαρη απάντηση,

these two artists capture the messiness and complexity of truth and human memory.

αυτοί οι δύο καλλιτέχνες απαθανατίζουν την πολυπλοκότητα της αλήθειας

και της ανθρώπινης μνήμης.

Neuroscientists have found that when we form a memory,

Οι νευροεπιστήμονες έχουν βρει πως όταν σχηματίζουμε μια ανάμνηση,

our interpretation of visual information is influenced

ο τρόπος που ερμηνεύουμε την οπτική πληροφορία

επηρεάζεται από την πρότερη εμπειρία μας και από εσωτερικές μας κλίσεις.

by our previous experiences and internal biases.

Some of these biases are unique to individuals,

Κάποιες κλίσεις είναι μοναδικές για το κάθε άτομο,

but others are more universal.

ενώ άλλες είναι πιο οικουμενικές.

For example, egocentric bias can influence people

Για παράδειγμα, κλίσεις εγωκεντρισμού μπορούν να οδηγήσουν τους ανθρώπους

to subconsciously reshape their memories

στο να ανασχηματίσουν ασυνείδητα τις αναμνήσεις τους

in ways that cast a positive light on their actions.

ώστε να αποδώσουν στις πράξεις τους ένα θετικό πρόσημο.

Even if we were able to encode a memory accurately,

Ακόμα και αν μπορούσαμε να αποθηκεύσουμε επακριβώς κάποια ανάμνηση,

recalling it incorporates new information that changes the memory.

η ανάκλησή της εισάγει νέες πληροφορίες οι οποίες μεταβάλλουν την ανάμνηση.

And when we later recall that event,

Και όταν αργότερα ανακαλέσουμε το συμβάν,

we typically remember the embellished memory instead of the original experience.

ουσιαστικά θα θυμόμαστε την εμπλουτισμένη ανάμνηση παρά την αρχική εμπειρία.

These underlying psychological phenomena mean that the Rashomon effect

Αυτά τα υποβόσκοντα ψυχολογικά φαινόμενα σημαίνουν ότι το φαινόμενο Ρασομόν

can pop up anywhere.

μπορεί να εμφανιστεί οπουδήποτε.

In biology, scientists starting from the same dataset

Στην βιολογία, οι επιστήμονες, ξεκινώντας από το ίδιο σύνολο δεδομένων

and applying the same analytical methods, frequently publish different results.

και εφαρμόζοντας τις ίδιες αναλυτικές μεθόδους, συχνά δημοσιεύουν

διαφορετικά αποτελέσματα.

Anthropologists regularly grapple with the impact personal backgrounds can have

Οι ανθρωπολόγοι συχνά ασχολούνται με την επίδραση που μπορεί να έχει

το προσωπικό υπόβαθρο ενός ειδήμονα στον τρόπο που ερμηνεύει τα πράγματα.

on an expert's perception.

In one famous case, two anthropologists visited the Mexican village of Tepoztlan.

Σε μια διάσημη περίπτωση,

δύο ανθρωπολόγοι επισκέφτηκαν το Μεξικάνικο χωριό Τεπότσλαν.

The first researcher described life in the town as happy and contented,

Ο πρώτος επιστήμονας περιέγραψε την ζωή εκεί ως χαρούμενη και πλήρη,

while the second recorded residents as paranoid and disgruntled.

ενώ ο δεύτερος χαρακτήρισε τους κατοίκους ως παρανοϊκούς και δυσαρεστημένους.

Experts aside, the Rashomon effect can also impact the general public,

Πέραν των ειδικών, το φαινόμενο Ρασομόν μπορεί επίσης να επηρεάσει το ευρύ κοινό,

particularly when it comes to the perception of complicated world events.

ειδικά όσον αφορά το πώς αντιλαμβανόμαστε σύνθετα γεγονότα παγκοσμίου ενδιαφέροντος.

For example, following a 2015 security summit

Για παράδειγμα, το 2015 σε μια σύνοδο ασφαλείας

between the United States and leaders from the Arab States,

μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και αρχηγών από τα Αραβικά Κράτη,

media reports about the summit varied enormously.

οι αναφορές των ΜΜΕ περί της συνόδου διέφεραν κατά πολύ μεταξύ τους.

Some stated that it had gone smoothly, while others called it a complete failure.

Κάποιοι υποστήριξαν ότι εξελίχθηκε ομαλά, ενώ άλλοι την χαρακτήρισαν αποτυχημένη.

It's tempting to fixate on why we have competing perceptions,

Είναι δελεαστικό να εμείνουμε στο γιατί αναπτύσσουμε αντικρουόμενες οπτικές,

but perhaps the more important question the Rashomon effect raises is,

αλλά μάλλον το πιο σημαντικό ερώτημα που εγείρει το φαινόμενο Ρασομόν είναι:

what is truth anyway?

τί είναι τελικά η αλήθεια;

Are there situations when an “objective truth” doesn’t exist?

Υπάρχουν περιπτώσεις όπου είναι αδύνατον να βρούμε μια «αντικειμενική αλήθεια»;

What can different versions of the same event tell us

Τί μπορούν να μας πουν οι διαφορετικές εκδοχές του ίδιου συμβάντος

about the time, place and people involved?

για τον χρόνο, τον τόπο και τους ανθρώπους που εμπλέκονται;

And how can we make group decisions if we’re all working

Και πώς μπορούμε να πάρουμε συλλογικές αποφάσεις, εάν όλοι διαθέτουμε

with different information, backgrounds, and biases?

διαφορετικές πληροφορίες, υπόβαθρα και κλίσεις;

Like most questions, these don’t have a definitive answer.

Όπως οι περισσότερες ερωτήσεις, έτσι κι αυτές, δεν έχουν συγκεκριμένη απάντηση.

But the enduring importance of Akutagawa’s story

Αλλά η διαχρονική αξία της ιστορίας του Ακουταγκάουα

suggests there may be value in embracing the ambiguity.

υποδεικνύει πως ίσως και να έχουμε κάτι να κερδίσουμε

μέσα από την αποδοχή της αμφισημίας.