The power of the placebo effect - Emma Bryce

Translator: AhMaD .N Reviewer: Daban Q. Jaff

In 1996, 56 volunteers took part in a study

لە 1996دا، 56 خۆبەخش بەشداری توێژینەوەیەکیان کرد

to test a new painkiller called Trivaricaine.

بۆ تاقی کردنەوەی ئازار شکێنێک بە ناو "ترایڤاریکێن"

On each subject, one index finger was covered in the new painkiller

ئازارشکێنەکە خرایە سەر پەنجەی هەر یەک لە خۆبەخشەکان

while the other remained untouched.

پەنجەکەی تریش وەک خۆی مایەوە.

Then, both were squeezed in painful clamps.

دواتر هەردوو پەنجەکە بە کڵپەیەک گوشران.

The subjects reported that the treated finger hurt less than the untreated one.

خۆبەخشەکان ڕایانگەیاند کە پەنجە چارەسەرکراوەکە ئازاری کەمترە لەوەی تریان.

This shouldn't be surprising,

ئەمە شتێکی نامۆ نییە،

except Trivaricaine wasn't actually a painkiller,

هەرچەندە "ترایڤاریکێن" بەراستی ئازارشکێن نییە،

just a fake concotion with no pain-easing properties at all.

تەنها تێکەڵەیەکی ساختەیە کە هیچ ئازارشکێنی تێدا نییە.

What made the students so sure this dummy drug had worked?

چی وای کرد ئەم قوتابیانە دڵنیابن کە ئەم تێکەڵەیە کاریگەری هەبوو؟

The answer lies in the placebo effect,

وەڵامەکەی بەهۆی کاریگەری "دەرمانی دڵخۆشکەر"،

an unexplained phenomenon

دیاردەیەکی ناڕوونە

wherein drugs, treatments, and therapies that aren't supposed to have an effect,

کە وادەکات ئەو دەرمان وچارەسەرانەی کە هیچ کاریگەریەکیان نییە،

and are often fake,

و زۆربەی کاتیش ساختەن،

miraculously make people feel better.

بەشێوەیەکی سەیر وا لەخەڵک دەکات هەست بە باشی بکەن.

Doctors have used the term placebo since the 1700s

پزیشکەکان لە سەدەی هەژدەوە ئەم دیاردەیان بەکارهێناوە

when they realized the power of fake drugs to improve people's symptoms.

کاتێک کاریگەری چارەسەری ساختەیان بینی بۆ چارەسەری نەخۆشەکان.

These were administered when proper drugs weren't available,

ئەمە لەکاتێک بەکاردەهێنرا کە چارەسەری گونجاو بەردەست نەبوو،

or if someone imagined they were ill.

یاخود گەر کەسێک وا بیری کردبایەوە کە نەخۆشە.

In fact, the word placebo means "I shall please" in Latin,

لە ڕاستیدا، وشەی placebo (دەرمانی ساختە) بە لاتینی واتا "دڵخۆش دەکەم"،

hinting at a history of placating troubled patients.

ئاماژەیەک بۆ مێژووی دلخۆشکردنی نەخۆشەکان.

Placebos had to mimic the real treatments in order to be convincing,

بۆ ئەوەی قایلکەر بێت، دەرمانی دڵخۆشکەر دەبێت وەک دەرمانی ڕاستی وابێت،

so they took the form of sugar pills,

بۆیە وەک دەنکە حەبی شەکرە،

water-filled injections,

یاخود سرنجی ئاو،

and even sham surgeries.

تەنانەت نەشتەرگەری ساختەش،

Soon, doctors realized that duping people in this way had another use:

دواتر، پزیشکەکان هەستیان کرد کە خەڵەتاندنی خەلک بەم شێوەیە سوودی تری هەیە

in clinical trials.

لە چارەسەری کلینیکی،

By the 1950s, researchers were using placebos as a standard tool

سەرەتاکانی 1950, توێژەران دەرمانی ساختەیان وەک پێوەرێک بەکاردەهێنا

to test new treatments.

بۆ تاقیکردنەوەی دەرمانی نوێ.

To evaluate a new drug, for instance,

بۆ نموونە، هەڵسەنگاندنی دەرمانێکی نوێ،

half the patients in a trial might receive the real pill.

نیوەی نەخۆشەکان دەرمانی ڕاستەقینەیان وەردەگرت.

The other half would get a placebo that looked the same.

نیوەکەی تر دەرمانی دڵخۆشکەری پێ دەدرا لە شێوەی دەرمانە ڕاستییەکە.

Since patients wouldn't know whether they'd received the real thing or a dud,

و لەبەر ئەوەی نەخۆشەکان نازانن کام دەرمانیان وەرگرتووە،

the results wouldn't be biased,

توێژەران پێیان وایە،

researchers believed.

ئەنجامەکان جیاواز نابن.

Then, if the new drug showed a significant benefit compared to the placebo,

دواتر کەر دەرمانە تازەکە کاریگەری بەسوودی دەرخست لەچاو دەرمانە دڵخۆشکەرەکە،

it was proved effective.

ئەوە بە کاریگەر هەژمار دەکرێت.

Nowadays, it's less common to use placebos this way because of ethical concerns.

بەکارهێنانی دەرمانی دڵخۆشکەر لە ئێستادا کەمترە بەهۆی ترسی کێشەی ڕەوشتی.

If it's possible to compare a new drug against an older version,

گەر بکرێت جیاوازی نێوان یەک دەرمانێکی کۆن و نوێ بکرێت،

or another existing drug,

یاخود دەرمانێکی جیاواز،

that's preferable to simply giving someone no treatment at all,

ئەوکات ئەمە باشترە لەوەی هیچ دەرمانێک نەدەیت بە نەخۆشەکە،

especially if they have a serious ailment.

بەتایبەتی ئەگەر نەخۆشی کوشندەی هەبێت.

In these cases, placebos are often used as a control to fine-tune the trial

لەم دۆخانەدا، دەرمانی دڵخۆشکەر زۆر جار وەک کۆنترۆڵ کەرێک بەکاردێت

so that the effects of the new versus the old or alternative drug

تاکو بتوانرێ جیاوازی کاریگەری دەرمانە نوێیەکە بە دەرمانە کۆنەکە

can be precisely compared.

یاخود جێگرەوەکە بکرێت.

But of course, we know the placebos exert their own influence, too.

بەڵام بێگومان دەزانین کە دەرمانی دڵخۆشکەر خودی خۆی سوودی هەیە.

Thanks to the placebo effect,

بەهۆی ئەم دەرمانانە،

patients have experienced relief from a range of ailments,

نەخۆشەکان توانیان هەست بە ئارامی بکەن لە زۆرێک لە نەخۆشییەکان،

including heart problems,

وەک نەخۆشییەکانی دڵ،

asthma,

ڕەبۆ

and severe pain,

و ئازاری سەخت،

even though all they'd received was a fake drug or sham surgery.

هەرچەندە هەموو ئەوەی وەریانکرتبوو دەرمان و نەشتەرگەری ساختە بوو.

We're still trying to understand how.

هێشتا دەمانەوێت لەوە تێبگەین.

Some believe that instead of being real,

هەندێک پێیان وایە جگە لەوەی کە ڕاستییە،

the placebo effect is merely confused with other factors,

کاریگەری دەرمانی دڵخۆشکەر تەنها پەیوەستە بە چەند هۆکارێک،

like patients trying to please doctors by falsely reporting improvements.

بۆ نموونە نەخۆشەکان واپیشان بدەن کە باش بوونە تاکو پزیشکەکان قایل بکەن.

On the other hand,

لە لایەکی تریشەوە،

researchers think that if a person believes a fake treatment is real,

توێژەران پێیان وایە گەر کەسێک بڕوای بە چارەسەری دەرمانی ساختە هەبێت،

their expectations of recovery actually do trigger physiological factors

ئەوا پێشبینی چارەسەر بوونیان گۆڕانکاری فسیۆلۆجی دەردەخات

that improve their symptoms.

کەوا نیشانەکانی نەخۆشییەکە کەم دەکاتەوە.

Placebos seem to be capable of causing measurable change in blood pressure,

پێدەچێت دەرمانی دڵخۆشکەر تووشی چەندین گۆڕانکاری بکات لە پەستانی خوێن،

heart rate,

لێدانی دڵ،

and the release of pain-reducing chemicals, like endorphins.

لەگەڵ دەردانی هۆرمۆنی ئازار شکێن وەک ئەندۆفرین.

That explains why subjects in pain studies often say placebos ease their discomfort.

ئەمەش ئەوە ڕووندەکاتەوە بۆچی بەشداربووان دەڵین دەرمانی دڵخۆشکەر ئازار کەم دەکاتەوە.

Placebos may even reduce levels of stress hormones,

هەروها دەکرێت ڕێژەی دەردانی هۆرمۆنی تەنگژە کەم بکاتەوە،

like adrenaline,

وەک ئەدرینالین،

which can slow the harmful effects of an ailment.

کەوا ڕێژەی ئازاری نەخۆشییەکە کەم دەکاتەوە.

So shouldn't we celebrate the placebo's bizarre benefits?

کەواتە نابێت دڵمان خۆشببێت بە سوودەکانی دەرمانی دڵخۆشکەر؟

Not necessarily.

مەرج نییە.

If somebody believes a fake treatment has cured them,

گەر کەسێک پێی وابێت دەرمانی ساختە چارەسەری کرد،

they may miss out on drugs or therapies that are proven to work.

ئەوکات دوور دەکەونەوە لە چارەسەرە کاریگەر و ڕاستەقینەکان.

Plus, the positive effects may fade over time,

هەروەها، کاریگەری دەرمانە ساختەکە بە پێی کات نامێنیت،

and often do.

زۆربەی کاتیش وایە.

Placebos also cloud clinical results,

هەروەها کاریگەری لەسەر ئەنجامی پزیشکیش هەیە،

making scientists even more motivated to discover

بۆیە زاناکان هان دەدات کە پرسیار بکەن

how they wield such power over us.

چۆن ئەم دەرمانانە دەسەڵاتیان بەسەرمان هەیە.

Despite everything we know about the human body,

سەرەرای هەموو ئەو شتانەی دەیزانین دەربارەی جەستەی مرۆڤ،

there are still some strange and enduring mysteries,

هێشتا چەندین شتی شاراوە و نامۆ هەیە،

like the placebo effect.

وەک کاریگەری دەرمانی ساختە.

So what other undiscovered marvels might we contain?

بۆیە، دەبێت چەندین شتی نامۆ لە جەستەمان هەبێت کە نەدۆزراوەتەوە؟

It's easy to investigate the world around us

شتێكی ئاسانە بەدوای جیهانی دەورو بەرمان بگەڕێین

and forget that one of its most fascinating subjects

و لەبیری بکەین کە ناوازترین شتی ئەم جیهانە،

lies right behind our eyes.

لەپشت چاومانەوەیە.