Why should you read "One Hundred Years of Solitude"? - Francisco Díez-Buzo

3,758,970 views ・ 2018-08-30

TED-Ed


Please double-click on the English subtitles below to play the video.

Translator: Sawza Maghdid Reviewer: Zhila Mawlood
00:06
One day in 1965, while driving to Acapulco for a vacation with his family,
0
6491
5396
ڕۆژێک لە ساڵی ۱۹٦٥ کاتی لێخوڕین بۆ ئەکاپولکۆ بۆ گەشتێک لەگەڵ خێزانەکەی،
00:11
Colombian journalist Gabriel García Márquez abruptly turned his car around,
1
11887
5519
ڕۆژنامەنوسی کۆڵۆمبی گابریل گارسیا ماڕکز لەناکاو ئۆتۆمبێلەکەی سوڕاندەوە،
00:17
asked his wife to take care of the family’s finances for the coming months,
2
17406
4232
داوای لە ژنەکەی کرد کە ئاگاداری دارایی خێزان بۆ مانگەکانی داهاتوو بێت،
00:21
and returned home.
3
21638
2831
وگەڕایەوە ماڵەوە.
00:24
The beginning of a new book had suddenly come to him:
4
24469
4217
له‌ناكاو بیرۆكه‌ی سەرەتای کتێبێکی نوێی بۆ هات:
00:28
“Many years later, as he faced the firing squad,
5
28686
3106
"چەندین ساڵ دواتر کاتێک ڕووبەڕووی دەستەی ته‌قه‌كه‌ر بوو،
00:31
Colonel Aureliano Buendía was to remember that distant afternoon
6
31792
4330
کۆلۆنێل ئۆریلانۆ بوێندیا ئەوەی بیربوو كه‌ ئەو دوانیوەڕۆیە دووره‌
00:36
when his father took him to discover ice.”
7
36122
4061
کاتێک باوکی بردی بۆ دۆزینەوەی سەهۆڵ."
00:40
Over the next eighteen months,
8
40183
1825
لە ماوەی هەژدە مانگی داهاتوودا،
00:42
those words would blossom into One Hundred Years of Solitude.
9
42008
4299
ئەو وشانە چه‌كه‌ره‌ ده‌كه‌ن بۆ سەد ساڵ لە تەنیایی.
00:46
A novel that would go on to bring Latin American literature
10
46307
3235
ڕۆمانێک کە پاڵ به‌ وێژه‌ی ئه‌مریكای لاتین ده‌نێت تا
00:49
to the forefront of the global imagination,
11
49542
2465
بچێته‌ پێشەوەی خەیاڵی جیهانیی،
00:52
earning García Márquez the 1982 Nobel Prize for Literature.
12
52007
5207
بەهۆیه‌وه‌ گارسیا ماڕکێز خه‌ڵاتی نۆبڵ بۆ ئەدەب له‌ ساڵی ۱۹۸۲ به‌ده‌ست دێنێت.
00:57
What makes One Hundred Years of Solitude so remarkable?
13
57214
3648
چی وا لە سەد ساڵ تەنیایی دەکات زۆر سەرنج ڕاکێشبێت؟
01:00
The novel chronicles the fortunes and misfortunes
14
60862
2969
ڕۆمانەکە به‌خت و به‌دبه‌ختی
01:03
of the Buendía family over seven generations.
15
63831
3753
خێزانی بوێندا لە حەوت نەوەدا ده‌گێرێته‌وه‌.
01:07
With its lush, detailed sentences,
16
67584
2877
بە ڕستە وردو چڕه‌كانی،
01:10
large cast of characters,
17
70461
3645
ژماره‌یه‌كی زۆر له‌ كه‌سایه‌تیی،
01:14
and tangled narrative,
18
74106
2994
و سه‌رگوزه‌شته‌یه‌کی ئاڵۆز،
01:17
One Hundred Years of Solitude is not an easy book to read.
19
77100
4402
سەد ساڵ لە تەنیایی کتێبکی ئاسان نییە بۆ خوێندنەوە.
01:21
But it’s a deeply rewarding one,
20
81502
2228
بەڵام زۆر سوودبه‌خشه‌،
01:23
with an epic assortment of intense romances,
21
83730
3883
لەگەڵ داستانێکی پۆلێنکراو لە چیڕۆكی خۆشه‌ویستی قووڵ،
01:27
civil war,
22
87613
1455
شەڕی ناوخۆ،
01:29
political intrigue,
23
89068
1799
فێڵی سیاسی،
01:30
globe-trotting adventurers,
24
90867
2133
سەرکێشه‌كانی جیهان،
01:33
and more characters named Aureliano than you’d think possible.
25
93000
4677
و چه‌ندین كه‌سایه‌تی به‌ناوی ئۆریلانۆ زیاتر له‌وه‌ی پێشبینی ده‌كه‌یت
01:37
Yet this is no mere historical drama.
26
97677
2317
هێشتا ئەمە تەنها درامایەکی مێژوویی نییە.
01:39
One Hundred Years of Solitude is one of the most famous examples
27
99994
3403
سەد ساڵ لە تەنیایی یەکێکە لە نموونە هه‌ره‌ بەناوبانگەکان
01:43
of a literary genre known as magical realism.
28
103397
5692
لە جۆرێكی ئەدەبی کە ناسراوە بە ڕاسته‌قینه‌گه‌ریی سیحراوی.
01:49
Here, supernatural events or abilities
29
109089
2430
لێرەدا ، ڕووداو یان توانا سەروسروشتییەکان
01:51
are described in a realistic and matter-of-fact tone,
30
111519
3565
بە شێوازێكی ڕاسته‌قینه‌یی و كرداریی وێنا ده‌كرێن،
01:55
while the real events of human life and history
31
115084
2577
لە کاتێکدا ڕووداوە ڕاستەقینەکانی ژیانی مرۆڤ و مێژوو
01:57
reveal themselves to be full of fantastical absurdity.
32
117661
4150
وه‌كو خه‌یاڵێكی بێبایه‌خ و ناماقووڵ خۆیان ده‌رده‌خه‌ن.
02:01
Surreal phenomena within the fictional village of Macondo
33
121811
3823
دیارده‌ی سیریالی له‌ گوندی خەیاڵی ماکۆندۆ
02:05
intertwine seamlessly with events taking place in the real country of Colombia.
34
125634
5652
تێکەڵ ده‌بێت به‌ كۆمه‌ڵه‌ ڕووداوێك لە وڵاتی ڕاستی كۆلۆمبیا ڕووده‌ده‌ن.
02:11
The settlement begins in a mythical state of isolation,
35
131286
3243
نشینگه‌كه‌ ده‌چێته‌ دۆخێكی ئەفسانەیی گۆشەگیریی،
02:14
but is gradually exposed to the outside world,
36
134529
3114
بەڵام بەرەبەرە بۆ جیهانی دەرەوە ئاشكرا ده‌بێت،
02:17
facing multiple calamities along the way.
37
137643
2738
ڕووبەڕووی چەندین كاره‌ساتی گەورە دەبێتەوە بەدرێژایی ڕێگاکە.
02:20
As years pass, characters grow old and die,
38
140381
3239
لەگەڵ تێپەڕبوونی ساڵەکان، کارەکتەرەکان پیر دەبن و دەمرن،
02:23
only to return as ghosts,
39
143620
2143
وەکو تارمایی ده‌گه‌ڕێنه‌وه‌،
02:25
or to be seemingly reincarnated in the next generation.
40
145763
3959
یان وا دیارە کە دووبارە بەرجه‌سته‌ی كه‌سا- یه‌تییه‌كان ده‌كه‌ن لە نەوەی داهاتوودا.
02:29
When the American fruit company comes to town,
41
149722
2596
کاتێک کۆمپانیای میوەی ئەمریکی دێتە شارۆچکەکە،
02:32
so does a romantic mechanic who is always followed by yellow butterflies.
42
152318
4613
هەروەها میکانیکی ڕۆمانسی کە هەمیشە پەپولەی زەردی بەدوادا هات.
02:36
A young woman up and floats away.
43
156931
2211
ژنێکی گەنج به‌رزده‌بێته‌وه‌ و بۆ دوور ڕاده‌ماڵرێت.
02:39
Although the novel moves forward through subsequent generations,
44
159142
4072
ئەگەرچی ڕۆمانەکە بەرەو پێشەوە دەڕوات لەڕێی نه‌وه‌ دوای نەوە،
02:43
time moves in an almost cyclical manner.
45
163214
3193
کات بە شێوەی نزیکەیی خولی دەجوڵێت.
02:46
Many characters have similar names and features to their forebears,
46
166407
3776
زۆر لە كه‌سایه‌تییه‌كان ناو و تایبەتمەندی هاوشێوه‌ی باوباپیرانیان هه‌یه‌،
02:50
whose mistakes they often repeat.
47
170183
2699
کە زۆرجار هەڵەکانیان دووبارە دەبێتەوە.
02:52
Strange prophecies and visits from mysterious gypsies
48
172882
3210
پێشبینی سەیر و سەردانکردنی قەرەجی نادیارەوە
02:56
give way to the skirmishes and firing squads of repeated civil wars.
49
176092
5037
ڕێگەده‌ده‌ن بە شەڕەکان و دەستەی ته‌قه‌- كه‌ر لە دووبارەکردنەوەی شەڕی ناوخۆ.
03:01
An American fruit company opens a plantation near the village
50
181129
3522
کۆمپانیایەکی میوەی ئەمریکی كێڵگه‌یه‌ك لە نزیک گوندەکە ده‌كاته‌وه‌
03:04
and ends up massacring thousands of striking workers,
51
184651
3222
به‌ كۆمه‌ڵكوژی هه‌زاران كرێكاری مانگرتوو كۆتایی دێت،
03:07
mirroring the real-life ‘Banana Massacre’ of 1928.
52
187873
4860
ئاوێنەی ژیانی ڕاستەقینەی "کوشتاری مۆز"ی 1928.
03:12
Combined with the novel’s magical realism,
53
192733
2269
لەگەڵ ڕاستییە سیحراویەکەی ڕۆمانەکەدا یەکدەگرێت،
03:15
this produces a sense of history as a downward spiral
54
195002
4063
ئەمە هەستێک دروست ده‌كات كه‌ مێژوو وەک لوولەکی بەرده‌وامه‌
کاراکتەرەکان بێ توانا دەردەکەون بۆ دەربازبوون.
03:19
the characters seem powerless to escape.
55
199065
2427
03:21
Beneath the magic is a story about the pattern of Colombian
56
201492
3524
لەژێر جادووەکە چیرۆکێکە دەربارەی شێوازی مێژوو کۆڵۆمبی
03:25
and Latin American history from colonial times onward.
57
205016
3795
و مێژووی ئەمریکای لاتین لە کاتی داگیرکاری به‌دواوه‌.
03:28
This is a history that the author experienced firsthand.
58
208811
3901
ئەمە مێژووەکە کە نوسەرەکە یەکەم جار ئەزموونی کرد.
گابرێل گارسیا ماڕکێز گەورە بووه‌ له‌ كۆڵۆمبیا بەهۆی ململانێی ناوخۆ لێك ترازابوو
03:32
Gabriel García Márquez grew up in a Colombia torn apart by civil conflict
59
212712
4985
03:37
between its Conservative and Liberal political parties.
60
217697
3200
لە نێوان پارته‌ سیاسیه‌ لیبراڵەکان و پارێزگاران.
03:40
He also lived in an autocratic Mexico
61
220897
2488
هەروەها لە مەکسیکۆیەکی ئۆتۆکراتیدا ژیاوە
03:43
and covered the 1958 Venezuelan coup d’état as a journalist.
62
223385
4606
وڕووماڵی كوده‌تای ڤێنزوێلای 1958ی کرد وه‌ك رۆژنامەوانێک.
03:47
But perhaps his biggest influences were his maternal grandparents.
63
227991
4365
به‌ڵام باوباپیرانی گه‌وره‌ترین كاریگه‌رییان له‌سه‌ری هه‌بوو.
03:52
Nicolás Ricardo Márquez was a decorated veteran of the Thousand Days War
64
232356
4775
نیکۆلاس ڕیکاردۆ ماڕکیز جەنگاوەری نەخشێندراوی جەنگی هەزار ڕۆژ بوو
03:57
whose accounts of the rebellion against Colombia's conservative government
65
237131
3925
کە هەژمارەکانی یاخیبوونی دژ به‌ حکومەتی پارێزگارانی کۆڵۆمبیا
04:01
led Gabriel García Márquez to a socialist outlook.
66
241056
3827
ڕابەری گابریل گارسیا ماڕکیز کرد بۆ لای هه‌ڵوێستی سۆسیالیستی.
04:04
Meanwhile, Doña Tranquilina Iguarán Cotes’ omnipresent superstition
67
244883
4850
هاوکات خوڕافاتی بڵاوبووه‌وه‌ی دۆنا ترانکویلینا ئیگوارن کۆتس'
04:09
became the foundation of One Hundred Years of Solitude’s style.
68
249733
4005
بوو بە بنچینه‌ی شێوازی " سەد ساڵه‌ی تەنیایی."
04:13
Their small house in Aracataca where the author spent his childhood
69
253738
3397
خانووە بچووکەکەیان لە ئاراکاتاکا کە نوسەرەکە منداڵی تیادا بەسەر برد
04:17
formed the main inspiration for Macondo.
70
257135
3445
ئیلهامی سەرەکی مانکۆندا دروست دەکات.
04:20
With One Hundred Years of Solitude,
71
260580
1888
بە سەد ساڵ لە تەنیایی،
04:22
Gabriel García Márquez found a unique way
72
262468
2593
گابرێل گارسیا ماڕکیز ڕێگای بێ هاوتای دۆزیەوە
04:25
to capture the unique history of Latin America.
73
265061
3083
بۆ گرتنی مێژووی بێ هاوتای ئەمریکای لاتین.
04:28
He was able to depict the strange reality of living in a post-colonial society,
74
268144
4998
توانی وێنای ڕاستیی سەیری ژیانی ئه‌و كه‌سانه‌ بكات لە کۆمەڵگای دوای داگیرکاری،
04:33
forced to relive the tragedies of the past.
75
273142
3603
ناچارکرابوون دووبارە له‌گه‌ڵ تراژیدیاکانی ڕابردوو بژین.
04:36
In spite of all this fatalism, the novel still holds hope.
76
276745
3476
سەرەڕای ئەم هەموو چاره‌نووسه‌، ڕۆمانەکە هێشتا هیوایەکی هەیە.
لە وتاره‌كه‌ی له‌ كاتی وه‌رگرتنی خه‌ڵاتی نۆبڵ،
04:40
At his Nobel Lecture,
77
280221
1602
04:41
García Marquez reflected on Latin America’s long history
78
281823
3570
گارسیا مارکیز ئاماژه‌ی دا به‌ مێژووی درێژی ئەمریکای لاتین
04:45
of civil strife and rampant iniquity.
79
285393
3159
لە ململانێی ناوخۆ و نادادی.
له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی كۆتای به‌ قسەکانی هێنا به‌ دڵنیایدانی ئەگەری بنیاتنانی جیهانێکی باشتر
04:48
Yet he ended the speech by affirming the possibility of building a better world,
80
288552
4900
04:53
to quote, “where no one will be able to decide for others how they die,
81
293452
4638
گوتی، "کە کەس ناتوانێت بڕیار بدات ئەوانی تر چۆن دەمرن،
04:58
where love will prove true
82
298090
1827
کە خۆشەویستی ڕاسته‌قینه‌یه‌
04:59
and happiness be possible,
83
299917
1855
و دڵخۆشی ده‌كرێت هه‌بێت،
05:01
and where the races condemned to one hundred years of solitude
84
301772
3426
و کە مرۆڤه‌كان ئیدانەی سەد ساڵ لە تەنیایی یان كرد
05:05
will have, at last and forever, a second chance on earth."
85
305198
4576
لە کۆتایی و هەتاهەتایی، هەلی دووەمت لەسەر زەوی ده‌بێت."
About this website

This site will introduce you to YouTube videos that are useful for learning English. You will see English lessons taught by top-notch teachers from around the world. Double-click on the English subtitles displayed on each video page to play the video from there. The subtitles scroll in sync with the video playback. If you have any comments or requests, please contact us using this contact form.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7