Why should you read "One Hundred Years of Solitude"? - Francisco Díez-Buzo

Аудармашы: Bakytgul Salykhova Редактор: Asqat Yerkimbay

One day in 1965, while driving to Acapulco for a vacation with his family,

1965 жылы Акапулькоға отбасымен демалуға көлікпен бара жатқан

Colombian journalist Gabriel García Márquez abruptly turned his car around,

Колумбиялық журналист Габриэль Гарсиа Маркес көлігін кенет бұрады да,

asked his wife to take care of the family’s finances for the coming months,

әйеліне отбасының алдағы айлардағы қаржысына қамқорлық жасауды өтініп,

and returned home.

өзі үйіне қайтады.

The beginning of a new book had suddenly come to him:

Аяқ астынан ойына жаңа кітаптың идеясы келді:

“Many years later, as he faced the firing squad,

«Көп жылдар өткен соң, ату тобымен бетпе-бет келгенде,

Colonel Aureliano Buendía was to remember that distant afternoon

Полковник Аурелиано Буэндианың есінде сол алыс күндер болуы керек

when his father took him to discover ice.”

әкесі оны мұзды зерттеуге апарған кез».

Over the next eighteen months,

Келесі он сегіз айдың ішінде

бұл сөздер “Жүз жылдық жалғыздыққа” ұласады.

those words would blossom into One Hundred Years of Solitude.

A novel that would go on to bring Latin American literature

Жалғасын тапқан роман Латын Америкасы әдебиетін

to the forefront of the global imagination,

жаһандық қиял әлеміндегі алдыңғы қатарға шығарып,

Гарсиа Маркес 1982 жылғы әдебиет бойынша Нобель сыйлығын алды.

earning García Márquez the 1982 Nobel Prize for Literature.

What makes One Hundred Years of Solitude so remarkable?

“Жүз жылдық жалғыздықты” не соншалықты керемет етеді?

The novel chronicles the fortunes and misfortunes

Романда Буэндиа отбасының жеті ұрпағының

of the Buendía family over seven generations.

тағдыры және бақытсыздықтары жазылады.

With its lush, detailed sentences,

Өзінің көрнекі, егжей-тегжейін сипаттаған сөйлемдерімен,

large cast of characters,

кейіпкерлердің үлкен құрамымен

and tangled narrative,

және шиеленіскен әңгімесімен,

One Hundred Years of Solitude is not an easy book to read.

“Жүз жылдық жалғыздық” оқуға оңай кітап емес.

But it’s a deeply rewarding one,

Бірақ бұл өте пайдалы кітап,

with an epic assortment of intense romances,

қарқынды романдардың эпикалық ассортимент,

civil war,

азаматтық соғыс,

political intrigue,

саяси интрига,

globe-trotting adventurers,

Жер шарын шарлап жүрген авантюристер,

және тағы басқа кейіпкерлерге толы Аурелиано да бар.

and more characters named Aureliano than you’d think possible.

Yet this is no mere historical drama.

Дегенмен бұл жай ғана тарихи драма емес.

One Hundred Years of Solitude is one of the most famous examples

Жүз жылдық жалғыздық ең танымал мысалдардың бірі

of a literary genre known as magical realism.

ол әдеби жанр магиялық реализм деп аталады.

Here, supernatural events or abilities

Мұнда табиғаттан тыс оқиғалар немесе қабілеттер

are described in a realistic and matter-of-fact tone,

шынайы сипатталады және нақты тон,

while the real events of human life and history

адам өміріндегі нақты оқиғалар бар және тарих

reveal themselves to be full of fantastical absurdity.

өзін ашады, фантастикалық абсурдқа толы.

Surreal phenomena within the fictional village of Macondo

Ойдан шығарылған Макондо ауылында болып жатқан сюрреал құбылыстар,

intertwine seamlessly with events taking place in the real country of Colombia.

нағыз Колумбия елінде орын алған оқиғалармен үздіксіз араласып жатыр.

The settlement begins in a mythical state of isolation,

Мифтік оқшауланған күйде есеп айырысу басталады,

but is gradually exposed to the outside world,

бірақ бірте-бірте сыртқы әлемге ашылады,

facing multiple calamities along the way.

жолда көптеген қиындықтарға тап болады.

As years pass, characters grow old and die,

Жылдар өтіп, кейіпкерлер қартайып қайтыс болады,

only to return as ghosts,

тек елес болып оралу үшін,

or to be seemingly reincarnated in the next generation.

немесе келесі ұрпаққа реинкарнация болып көрінуі үшін.

When the American fruit company comes to town,

Америкалық жеміс компаниясы қалаға келгенде,

so does a romantic mechanic who is always followed by yellow butterflies.

әрқашан сары көбелектер артынан қалмайтын романтик механик сияқты.

A young woman up and floats away.

Жас әйел орнынан тұрып, жүзіп кетеді.

Although the novel moves forward through subsequent generations,

Роман кейінгі ұрпақтар арқылы алға жылжыса да,

time moves in an almost cyclical manner.

уақыт циклді түрде қозғалады.

Many characters have similar names and features to their forebears,

Кейіпкерлердің есімдері ұқсас және ата-бабаларына тән ерекшеліктері бар,

whose mistakes they often repeat.

олардың қателерін жиі қайталайды.

Strange prophecies and visits from mysterious gypsies

Біртүрлі болжамдар мен жұмбақ сығандардың сапарлары

give way to the skirmishes and firing squads of repeated civil wars.

қақтығыстарға жол береді, қайталанған азаматтық соғыс ату отрядтары.

An American fruit company opens a plantation near the village

Америкалық жеміс фирмасы ауыл маңындағы плантацияда ашылады

and ends up massacring thousands of striking workers,

және ереуілге шыққан мыңдаған жұмысшыларды қырып салады,

mirroring the real-life ‘Banana Massacre’ of 1928.

1928 жылғы «Банан қырғыны», яғни шынайы өмірді бейнелейді.

Combined with the novel’s magical realism,

Роман сиқырлы реализмімен үйлескенде,

бұл тарихтың төмендеу спиралі ретінде сезім тудырады,

this produces a sense of history as a downward spiral

the characters seem powerless to escape.

кейіпкерлер қашып құтыла алмайтын сияқты.

Beneath the magic is a story about the pattern of Colombian

Сиқырдың астарында бір колумбиялықтың оқиғасы жатыр

және Латын Америкасының отаршылдық дәуірден басталған тарихы жатыр.

and Latin American history from colonial times onward.

This is a history that the author experienced firsthand.

Бұл автордың өз басынан өткен тәжірибесінің тарихы.

Gabriel García Márquez grew up in a Colombia torn apart by civil conflict

Г.Г.Маркес азаматтық қақтығыстар кесірінен бөлінген Колумбияда

between its Conservative and Liberal political parties.

консервативті және либерал саяси партиялар арасында өсті.

He also lived in an autocratic Mexico

Ол автократиялық Мексикада да өмір сүрген

and covered the 1958 Venezuelan coup d’état as a journalist.

және 1958 жылғы Венесуэла төңкерісін журналист ретінде бақылады.

But perhaps his biggest influences were his maternal grandparents.

Бірақ оның алған ең үлкен әсері атасы мен әжесінен болуы мүмкін.

Nicolás Ricardo Márquez was a decorated veteran of the Thousand Days War

Николас Рикардо Маркес Мың күндік соғыс ардагері болды

whose accounts of the rebellion against Colombia's conservative government

оның Колумбияның консервативті үкіметіне қарсы көтеріліс туралы есептері

led Gabriel García Márquez to a socialist outlook.

Габриэль Гарсиа Маркестің социалистік көзқарастарына әсер еткен.

Meanwhile, Doña Tranquilina Iguarán Cotes’ omnipresent superstition

Сонымен бірге, Дона Транкилина Игуаран Котестің барлық жерге таралған ырымы

became the foundation of One Hundred Years of Solitude’s style.

“Жүз жылдық жалғыздық” стилінің негізіне айналды.

Their small house in Aracataca where the author spent his childhood

Олардың Аракатакадағы шағын үйінде жазушының балалық шағы өтті

formed the main inspiration for Macondo.

және Макондоға басты шабыт берді.

With One Hundred Years of Solitude,

Жүз жылдық жалғыздықпен,

Gabriel García Márquez found a unique way

Габриэль Гарсиа Маркес өзінің бірегей жолын тапты, ол

to capture the unique history of Latin America.

Латын Америкасының бірегей тарихын сипаттайтын жолы еді.

He was able to depict the strange reality of living in a post-colonial society,

Постколониялық қоғамда өмір сүрудің біртүрлі шындығын бейнелей білді,

forced to relive the tragedies of the past.

өткен трагедияларды қайта өмір сүруге мәжбүр болды.

In spite of all this fatalism, the novel still holds hope.

Осынау фатализмге қарамастан, роман әлі де үміт береді.

At his Nobel Lecture,

Өзінің Нобель дәрісінде,

García Marquez reflected on Latin America’s long history

Гарсиа Маркес Латын Америкасының ұзақ тарихы

of civil strife and rampant iniquity.

азаматтық қақтығыстар мен өршіп тұрған заңсыздық туралы толғады.

Yet he ended the speech by affirming the possibility of building a better world,

Дегенмен ол сөзін жақсы әлем құру мүмкіндігі бар деген оймен аяқтады,

to quote, “where no one will be able to decide for others how they die,

дәйексөзін келтірсек, «мұнда ешкім басқалар қалай өлетінін шеше алмайды,

where love will prove true

махаббат ақиқат болатын жерде

and happiness be possible,

бақытты болу мүмкін,

and where the races condemned to one hundred years of solitude

қай жерде халықты жүз жылдық жалғыздыққа соттаса,

will have, at last and forever, a second chance on earth."

соңында олар мәңгілікке екінші мүмкіндік алады».