The myth of Pandora’s box - Iseult Gillespie

Translator: Valeria Varkulevich Reviewer: Ростислав Голод

Curiosity:

Цікаўнасць —

a blessing, or a curse?

дабраславенне ці праклён?

The paradoxical nature of this trait

Увасабленнем парадаксальнай прыроды гэтай рысы

was personified for the ancient Greeks

ў старажытнагрэцкай міфалогіі

in the mythical figure of Pandora.

стала фігура Пандоры.

According to legend,

Паводле міфа

she was the first mortal woman,

яна была першай смяротнай жанчынай,

whose blazing curiosity set a chain of earth-shattering events in motion.

чыя пякучая цікаўнасць паклала пачатак шэрагу разбуральных падзей на Зямлі.

Pandora was breathed into being by Hephaestus, God of fire,

Удыхнуў жыццё ў Пандору Гефест, бог агню,

who enlisted the help of his divine companions to make her extraordinary.

які заручыўся падтрымкай іншых багоў, каб зрабіць яе надзвычайнай.

From Aphrodite she received the capacity for deep emotion;

Ад Афрадыты яна атрымала здольнасць глыбока адчуваць і выказваць эмоцыi,

from Hermes she gained mastery over language.

а Гермес надзяліў Пандору дарам красамоўства.

Athena gave the gift of fine craftsmanship and attention to detail,

Афіна адарыла яе віртуозным майстэрствам і ўвагай да дэталяў,

and Hermes gave her her name.

а Гермес даў ёй імя.

Finally, Zeus bestowed two gifts on Pandora.

Нарэшце і Зеўс даў Пандоры два падарункі.

The first was the trait of curiosity,

Першым была цікаўнасць,

which settled in her spirit and sent her eagerly out into the world.

якая прадвызначала яе характар і надзяляла прагай пазнання свету.

The second was a heavy box, ornately curved, heavy to hold –

Другім апынуўся цяжкі куфэрак з майстэрскім арнаментам,

and screwed tightly shut.

які быў шчыльна зачынены.

But the contents, Zeus told her, were not for mortal eyes.

Але змесціва куфэрка, як растлумачыў ёй Зеўс, не прызначалася для вачэй смяротных,

She was not to open the box under any circumstance.

і яна ні пры якіх абставiнах не павінна была адчыняць яго.

On earth, Pandora met and fell in love with Epimetheus, a talented titan

На Зямлі Пандора сустрэла і пакахала Эпіметэя, таленавітага тытана,

who had been given the task of designing the natural world by Zeus.

які атрымаў ад Зеўса заданне раздаць дары багоў у свеце жывёл.

He had worked alongside his brother Prometheus,

Выконваў ён даручэнне разам са сваім братам Праметэем,

who created the first humans

які стварыў першых людзей,

but was eternally punished for giving them fire.

але быў асуджаны на вечныя мукі за тое, што падараваў iм агонь.

Epimetheus missed his brother desperately,

Эпiметэй моцна сумаваў па брату,

but in Pandora he found another fiery-hearted soul for companionship.

але ў Пандоры ён убачыў блізкага па духу чалавека з палкім сэрцам.

Pandora brimmed with excitement at life on earth.

Пандора была натхнёная жыццём на зямлі.

She was also easily distracted and could be impatient,

Яна таксама хутка перамыкалася і магла быць нецярплівай,

given her thirst for knowledge and desire to question her surroundings.

паколькі была нададзеная прагай ведаў і жаданнем спазнаць усё вакол.

Often, her mind wandered to the contents of the sealed box.

Таму ў думках яна часта вярталася да змесціва запячатанага куфэрка.

What treasure was so great it could never be seen by human eyes,

Што за каштоўны скарб у ім быў,

што ніводзін з людзей не павінен быў убачыць яго,

and why was it in her care?

і чаму яна павінна была ахоўваць куфэрак?

Her fingers itched to pry it open.

Жаданне адчыніць яго станавілася нясцерпным.

Sometimes she was convinced she heard voices whispering

Часам Пандора была перакананая, што чула адтуль шэпт,

and the contents rattling around inside,

а змесціва куфэрка так грукатала,

as if straining to be free.

быццам жадала вырвацца на волю.

Its enigma became maddening.

Таямніца куфэрка зводзіла Пандору з розуму.

Over time, Pandora became more and more obsessed with the box.

З часам Пандора станавілася ўсё больш і больш апантаная iм.

It seemed there was a force beyond her control that drew her to the contents,

Здавалася, нейкая непадуладная сіла вабіла яе да куфэрка,

which echoed her name louder and louder.

якая паўтарала імя Пандоры ўсё гучней і гучней.

One day she could bear it no longer.

І вось аднойчы Пандора не вытрымала.

Stealing away from Epimetheus,

Вышмыгнуўшы ад Эпіметэя,

she stared at the mystifying box.

яна глядзела, не адрываючы вачэй, на загадкавы куфэрак.

She’d take one glance inside,

Пандора лічыла, што зірне разок на яго змесціва,

then be able to rid her mind of it forever...

а потым назаўжды забудзе пра яго.

But at the first crack of the lid, the box burst open.

Але як толькі яна прыадчыніла крышку, куфэрак насцеж расхінуўся.

Monstrous creatures and horrendous sounds

Жахлівыя істоты і жудасныя гукі

rushed out in a cloud of smoke and swirled around her, screeching and cackling.

вырваліся вонку ў воблаку дыму

і закруціліся вакол яе, скуголячы і рагочачы.

Filled with terror,

У жаху

Pandora clawed desperately at the air to direct them back into their prison.

Пандора пачала адчайна хапацца за паветра, каб адправіць iх назад у зняволенне,

But the creatures surged out in a gruesome cloud.

але яны страшным воблакам хутка адляталі прэч.

She felt a wave of foreboding as they billowed away.

Дрэннае прадчуванне ахапіла Пандору, калі яны ўздымаліся.

Zeus had used the box as a vessel

Зеўс выкарыстоўваў куфэрак як сасуд

for all the forces of evil and suffering he’d created –

для ўсіх сіл зла і пакут, якія ён стварыў.

and once released,

Аднойчы вызваленыя —

they were uncontainable.

яны ўжо былі няўлоўныя.

As she wept,

Пандора заплакала,

Pandora became aware of a sound echoing from within the box.

і тут яна раптам пачула прыглушаны гук, які даносіўся з куфэрка.

This was not the eerie whispering of demons,

Гэта быў не жудасны шэпт дэманаў,

but a light tinkling that seemed to ease her anguish.

а ледзь чутны звонкі галасок, які, здавалася, палегчыў яе пакуты.

When she once again lifted the lid and peered in,

Калі Пандора зноў наважылася падняць крышку і зазірнуць унутр,

a warm beam of light rose out and fluttered away.

цёплы прамень святла падняўся і паляцеў прэч.

As she watched it flickering in the wake of the evil she’d unleashed,

Пандора бачыла яго мігаценне там,

куды накіраваліся выпушчаныя ёю на свабоду духі зла,

Pandora’s pain was eased.

і на душы стала лягчэй.

She knew that opening the box was irreversible –

Пандора ведала, што зробленага ўжо не выправіць,

but alongside the strife, she’d set hope forth to temper its effects.

але разам з тым заставалася надзея,

якая магла змякчыць жудасныя наступствы яе правіны.

Today, Pandora’s Box suggests the extreme consequences

Сёння куфэрак Пандоры ўвасабляе сур'ёзныя наступствы,

of tampering with the unknown –

да якіх прыводзіць неразумнае абыходжанне з нязведаным.

but Pandora’s burning curiosity also suggests the duality that lies

Але пякучая цікаўнасць Пандоры таксама паказвае на дваітасць,

at the heart of human inquiry.

якая ляжыць у аснове чалавечай дапытлівасці.

Are we bound to investigate everything we don’t know,

Ці мусім мы дазнавацца пра ўсё, што нам невядома,

to mine the earth for more –

рыць зямлю носам, каб дакапацца да сутнасці,

or are there some mysteries

ці існуюць таямніцы,

that are better left unsolved?

якія лепш пакінуць нераскрытымі?