Gayle Tzemach Lemmon: Women entrepreneurs, example not exception

Gayle Tzemach Lemmon: Phụ nữ doanh nhân, ví dụ không ngoại lệ

Translator: Chau Cao Reviewer: Tam Bui

We do not invest in victims,

Chúng ta không dành tiền đầu tư vào các nạn nhân

we invest in survivors.

Chúng ta đầu tư vào những người sống sót

And in ways both big and small,

Và trong những cách nghĩ dù lớn hay nhỏ,

the narrative of the victim

chuyện kể của nạn nhân

shapes the way we see women.

hình thành cách nghĩ của chúng ta về những người phụ nữ

You can't count what you don't see.

Quí vị không thể nào tin vào những gì quí vị không thấy tận mắt

And we don't invest in what's invisible to us.

Và chúng ta không thể đầu tư vào những gì không hiện hữu

But this is the face

Nhưng đây là bộ mặt

of resilience.

của sự kiên cường

Six years ago,

Sáu năm về trước,

I started writing about women entrepreneurs

Tôi bắt đầu viết về những nữ doanh nhân

during and after conflict.

trong suốt thời kì xung đột và sau đó

I set out to write a compelling economic story,

Tôi bắt đầu viết một câu chuyện kinh tế hấp dẫn

one that had great characters, that no one else was telling,

trong đó, một câu chuyện có những nhân vật tuyệt vời mà không được ai nhắc đến

and one that I thought mattered.

đó là câu chuyện là tôi cho rằng đáng để chúng ta để tâm tới

And that turned out to be women.

Và câu chuyện đó hóa ra lại là về những người phụ nữ.

I had left ABC news and a career I loved at the age of 30

Tôi đã rời bỏ ABC News và cả sự nghiệp tôi yêu thích ở tuổi 30

for business school,

để theo học trường kinh doanh,

a path I knew almost nothing about.

một lãnh vực mà tôi hầu như không hề biết gì về nó.

None of the women I had grown up with in Maryland

Không có bất cứ người phụ nữ nào cùng lớn lên với tôi ở MaryLand

had graduated from college,

đã tốt nghiệp đại học,

let alone considered business school.

huống chi là nghĩ đến trường kinh doanh

But they had hustled to feed their kids

Nhưng họ vẫn có thể chăm nom được con

and pay their rent.

và trả tiền thuê nhà.

And I saw from a young age

Và tôi đã thấy ngay từ lúc còn trẻ

that having a decent job and earning a good living

nếu có một công việc đàng hoàng và kiếm sống thật tốt

made the biggest difference

thì sẽ tạo nên sự khác biệt lớn nhất

for families who were struggling.

cho những gia đình đang lận đận

So if you're going to talk about jobs,

Vì vậy, nếu quí vị sắp nói về công việc,

then you have to talk about entrepreneurs.

thì quí vị buộc phải nói tới các doanh nhân.

And if you're talking about entrepreneurs

Và nếu quí vị đang nói với các doanh nhân

in conflict and post-conflict settings,

nhất là trong và trước những bối cảnh xung đột xã hội

then you must talk about women,

thì quí vị phải nói tới phụ nữ,

because they are the population you have left.

bởi vì họ là một phần dân số mà quí vị đã bỏ qua.

Rwanda in the immediate aftermath of the genocide

Cộng hòa Rwanda, trong những hậu quả tức thời của thời diệt chủng

was 77 percent female.

có 77% dân số là phụ nữ.

I want to introduce you

Tôi muốn giới thiệu đến quí vị

to some of those entrepreneurs I've met

một số những doanh nhân tôi từng gặp

and share with you some of what they've taught me over the years.

và chia sẻ với quí vị một số điều họ đã dạy tôi trong những năm qua

I went to Afghanistan in 2005

Tôi đã đến Afghanistan vào năm 2005

to work on a Financial Times piece,

để làm việc với Financal Times

and there I met Kamila,

và tôi đã gặp Kamila,

a young women who told me she had just turned down

một người phụ nữ trẻ nói với tôi rằng cô ta đã từ chối

a job with the international community

một công việc liên quan tới cộng đồng quốc tế

that would have paid her nearly $2,000 a month --

mà có thể trả cho cô ấy gần $2,000 một tháng -

an astronomical sum in that context.

một số tiền khổng lồ trong thời kì đó.

And she had turned it down, she said,

Và cô ấy nói rằng cô đã từ chối làm việc,

because she was going to start her next business,

bởi vì cô ấy sắp chuẩn bị bắt đầu sự nghiệp kinh doanh tiếp theo,

an entrepreneurship consultancy

một cố vấn kinh doanh

that would teach business skills

dạy những kĩ năng kinh doanh

to men and women all around Afghanistan.

cho nam và nữ giới trên toàn Afghanistan.

Business, she said,

Theo cô ấy, kinh doanh

was critical to her country's future.

rất quan trọng cho tương lai của đất nước cô ấy.

Because long after this round of internationals left,

Bởi vì lâu sau khi những cộng đồng quốc tế này đã rời khỏi Afghanistan,

business would help keep her country

chính kinh doanh mới là thứ giúp giữ lại đất nước cô ấy

peaceful and secure.

hòa bình và an toàn

And she said business was even more important for women

Và cô ấy nói kinh doanh thậm chí quan trọng hơn cả đối với phụ nữ

because earning an income earned respect

bởi vì kiếm được tiền và có thu nhập sẽ đem tới sự tôn trọng

and money was power for women.

và tiền bạc là sức mạnh cho phụ nữ.

So I was amazed.

Vì thế cho nên tôi đã rất ngạc nhiên.

I mean here was a girl who had never lived in peace time

Ý tôi muốn nói ở đây là cô gái này chưa từng sống trong thời bình

who somehow had come to sound like a candidate from "The Apprentice."

bằng một cách nào đó, lại nói như thể là một ứng cử viên đến từ show truyền hình "Những người học nghề."

(Laughter)

(Cười lớn)

So I asked her, "How in the world do you know this much about business?

Nên tôi đã hỏi cô ấy, "Làm thế nào mà cô biết được quá nhiều điều về kinh doanh thế?

Why are you so passionate?"

Tại sao cô lại đam mê như vậy?"

She said, "Oh Gayle, this is actually my third business.

Cô ấy nói rằng, "Gayle à, đây thực ra là sự nghiệp kinh doanh thứ ba của tôi.

My first business was a dressmaking business

Việc kinh doanh đầu của tôi là một doanh nghiệp về may mặc

I started under the Taliban.

Tôi bắt đầu ở Taliban.

And that was actually an excellent business,

Và doanh nghiệp đó đã hoạt động rất tốt,

because we provided jobs for women all around our neighborhood.

bởi vì chúng tôi đã tạo công ăn việc làm cho phụ nữ xung quanh

And that's really how I became an entrepreneur."

Và đó thực sự là cách mà tôi đã trở thành một doanh nhân."

Think about this:

Hãy suy nghĩ về điều này:

Here were girls who braved danger

Đây là những cô gái bất chấp hiểm nguy

to become breadwinners

để trở thành trụ cột trong gia đình

during years in which they couldn't even be on their streets.

trong nhiều năm mà họ thậm chí còn không được bước ra đường.

And at a time of economic collapse

Và ngay vào lúc nền kinh tế bị sụp đổ

when people sold baby dolls and shoe laces

khi mọi người bán búp bê baby và dây giày

and windows and doors

và cửa sổ và cửa ra vào

just to survive,

chỉ để tồn tại,

these girls made the difference

những cô gái này đã làm được điều khác biệt

between survival and starvation

giữa sự sống còn và nạn đói khát

for so many.

cho rất nhiều người.

I couldn't leave the story, and I couldn't leave the topic either,

Tôi không thể dừng câu chuyện, và tôi không thể rời khỏi đề tài này,

because everywhere I went I met more of these women

bởi vì ở khắp mọi nơi tôi từng đến, tôi gặp những người phụ nữ này ngày càng nhiều

who no one seemed to know about,

mà dường như không ai biết về họ,

or even wish to.

hay thâm chí muốn tìm hiểu về họ.

I went on to Bosnia,

Tôi đã đến Bosnia,

and early on in my interviews I met with an IMF official

và trong cuộc phỏng vấn gần đây, tôi đã gặp một quan chức của IMF

who said, "You know, Gayle,

họ nói rằng, "Cô biết không, Gayle,

I don't think we actually have women in business in Bosnia,

Tôi không nghĩ chúng ta thực sự có phụ nữ nào làm kinh doanh ở Bosnia,

but there is a lady selling cheese nearby

nhưng có những người phụ nữ bán phô mai đâu đó

on the side of the road.

bên lề đường.

So maybe you could interview her."

Nên cô có thể phỏng vấn cô ấy."

So I went out reporting

Nên tôi ra ngoài làm bản tin

and within a day I met Narcisa Kavazovic

và trong cùng một ngày tôi đã gặp Narcisa Kavazovic

who at that point was opening a new factory

tại thời điểm đó, cô ấy đang mở một xí nghiệp mới

on the war's former front lines in Sarajevo.

trên các tuyến đường ở Srajevo, trước khi cuộc chiến tranh xảy ra.

She had started her business

Cô ấy đã bắt đầu doanh nghiệp của mình

squatting in an abandoned garage,

khi ngồi xổm trong một nhà xe bị bỏ hoang,

sewing sheets and pillow cases

may ga trải giường và gối

she would take to markets all around the city

cô ấy mang sản phẩm tới tất cả các chợ quanh thành phố

so that she could support

nhờ đó cô ấy có thể hỗ trợ

the 12 or 13 family members

những gia đình đông con có từ 12-13 người

who were counting on her for survival.

đang dựa vào cô ấy để sống sót.

By the time we met, she had 20 employees,

Vào thời gian chúng tôi gặp nhau, cô ấy đã có 20 nhân viên,

most of them women,

hầu hết đều là phụ nữ,

who were sending their boys and their girls to school.

họ đều gửi bé trai và bé gái đến trường.

And she was just the start.

Và cô ấy chỉ là mới trong giai đoạn khởi nghiệp.

I met women running essential oils businesses,

Tôi đã gặp những phụ nữ hoạt động các doanh nghiệp chuyên sản xuất tinh dầu

wineries

nhà máy sản xuất rượu vang

and even the country's largest advertising agency.

và thậm chí cả cơ quan quảng cáo lớn nhất của đất nước.

So these stories together

Vì vậy, những câu chuyện này cùng nhau

became the Herald Tribune business cover.

đã trở thành trang bìa của báo doanh nghiệp Herald Tribune.

And when this story posted,

Và khi câu chuyện này được đăng tải,

I ran to my computer to send it to the IMF official.

Tôi đã chạy ngay đến máy tính và gửi cho các quan chức IMF.

And I said, "Just in case you're looking for entrepreneurs

Và tôi đã nói, "trong trường hợp ông cần tìm những doanh nghiệp

to feature at your next investment conference,

để trình bày tại hội nghị đầu tư tiếp theo của ông,

here are a couple of women."

thì hãy chọn một vài người phụ nữ này."

(Applause)

(Vỗ tay)

But think about this.

Nhưng hãy suy nghĩ về điều này:

The IMF official is hardly the only person

Người quan chức IMF kia không phải là một người duy nhất

to automatically file women under micro.

một cách vô thức xếp phụ nữ vào hạng mục "vi mô".

The biases, whether intentional or otherwise,

Các thành kiến​​, cho dù cố ý hoặc nếu không,

are pervasive,

khá phổ biến,

and so are the misleading mental images.

và do đó, là những hình ảnh tinh thần dễ gây hiểu nhầm.

If you see the word "microfinance,"

Nếu quí vị thấy từ "tài chính vi mô,"

what comes to mind?

các bạn nghĩ ngay đến điều gì?

Most people say women.

Hầu hết mọi người đều nghĩ đến phụ nữ.

And if you see the word "entrepreneur,"

Và nếu quí vị thấy từ "doanh nhân,"

most people think men.

hầu hết đều nghĩ đến đàn ông.

Why is that?

Vì sao lại như thế?

Because we aim low and we think small

Bởi vì chúng ta nhắm đến mục đích thấp và chúng ta nghĩ hạn hẹp

when it comes to women.

khi nói đến phụ nữ.

Microfinance is an incredibly powerful tool

Tài chính vi mô là một công cụ rất mạnh mẽ

that leads to self-sufficiency and self-respect,

đem đến tự cung tự cấp và tự tôn trọng,

but we must move beyond micro-hopes

nhưng chúng ta phải tiến xa hơn những hi vọng vi mô

and micro-ambitions for women,

và những tham vọng vi mô cho phụ nữ,

because they have so much greater hopes for themselves.

bởi vì họ có hy vọng lớn hơn nhiều cho bản thân.

They want to move from micro to medium and beyond.

Họ muốn đi từ vi mô đến trung bình và xa hơn nữa.

And in many places,

Và ở nhiều nơi,

they're there.

họ đang đến được đó.

In the U.S., women-owned businesses

Tại Mỹ, những phụ nữ sở hữu doanh nghiệp riêng của mình

will create five and a half million new jobs by 2018.

sẽ tạo ra 5 triệu rưỡi việc làm mới vào năm 2018.

In South Korea and Indonesia,

Tại Hàn Quốc và Indonesia,

women own nearly half a million firms.

phụ nữ sở hữu gần nửa triệu công ty.

China, women run 20 percent

Ở Trung Quốc, phụ nữ quản lý 20%

of all small businesses.

tất cả các doanh nghiệp nhỏ.

And in the developing world overall,

Và nhìn tổng thể trong thế giới phát triển hiện nay,

That figure is 40 to 50 percent.

con số đó đã đạt từ 40 đến 50%.

Nearly everywhere I go,

Gần như tất cả nơi tôi đến,

I meet incredibly interesting entrepreneurs

Tôi gặp các nhà doanh nghiệp vô cùng thú vị

who are seeking access to finance, access to markets

đang tìm kiếm tiếp cận tài chính, tiếp cận thị trường

and established business networks.

và thành lập mạng lưới kinh doanh.

They are often ignored

Họ thường bị phớt lờ

because they're harder to help.

bởi vì giúp đỡ họ ngày càng khó khăn.

It is much riskier to give a 50,000 dollar loan

Để cung cấp một khoản vay 50.000 đô la là điều mạo hiểm hơn là

than it is to give a 500 dollar loan.

cung cấp một khoản vay 500 đô la

And as the World Bank recently noted,

Và như Ngân hàng Thế giới gần đây đã lưu ý,

women are stuck in a productivity trap.

phụ nữ đang mắc kẹt trong một cái bẫy năng suất.

Those in small businesses

Những người trong các doanh nghiệp nhỏ

can't get the capital they need to expand

không thể có được vốn họ cần để mở rộng

and those in microbusiness

và những người trong doanh nghiệp vi mô

can't grow out of them.

không thể phát triển ra khỏi phạm vi ấy.

Recently I was at the State Department in Washington

Gần đây tôi ở Bộ Ngoại giao ở Washington

and I met an incredibly passionate entrepreneur from Ghana.

và tôi đã gặp một doanh nhân vô cùng đam mê từ Ghana.

She sells chocolates.

Cô bán sô-cô-la.

And she had come to Washington,

Và cô ấy đã đến Washington,

not seeking a handout and not seeking a microloan.

không tìm kiếm sự bố thí và không tìm kiếm đơn thuần một khoản vay nhỏ

She had come seeking serious investment dollars

Cô ấy đã đến tìm những tờ đô la để đầu tư nghiêm túc

so that she could build the factory

để cô có thể xây dựng một nhà máy

and buy the equipment she needs

và mua các thiết bị cần thiết

to export her chocolates

để xuất khẩu sô-cô-la của mình

to Africa, Europe, the Middle East

sang Châu Phi, Châu Âu, Trung Đông

and far beyond --

và xa hơn nữa-

capital that would help her to employ

vốn mà có thể giúp cô ấy để tuyển dụng

more than the 20 people

hơn 20 người

that she already has working for her,

đã làm việc cho cô ấy,

and capital that would fuel her own country's

và vốn sẽ cung cấp nhiên liệu cho đất nước của chính mình

economic climb.

và thế là nền kinh tế lên dốc.

The great news is

Tin vui là

we already know what works.

chúng ta đã biết những gì thành công.

Theory and empirical evidence

Lý thuyết và bằng chứng thực nghiệm

Have already taught us.

đã dạy chúng ta.

We don't need to invent solutions because we have them --

Chúng ta không cần phải nghĩ thêm giải pháp bởi vì chúng ta vốn có sẵn nó trong tay rồi -

cash flow loans

nguồn tiền cho vay

based in income rather than assets,

dựa vào thu nhập chứ không phải là tài sản,

loans that use secure contracts rather than collateral,

các khoản vay sử dụng hợp đồng an toàn hơn là tài sản thế chấp,

because women often don't own land.

bởi vì phụ nữ thường không sở hữu đất đai.

And Kiva.org, the microlender,

Và Kiva.org, một mô hình vi tín dụng,

is actually now experimenting with crowdsourcing

thực sự là thử nghiệm với điện toán đám đông

small and medium sized loans.

cho doanh nghiệp vừa và nhỏ vay vốn.

And that's just to start.

Và đó là chỉ để bắt đầu.

Recently it has become very much in fashion

Gần đây nó đã trở nên thịnh hành hơn

to call women "the emerging market of the emerging market."

khi gọi phụ nữ là "thị trường đang nổi lên của các thị trường mới nổi."

I think that is terrific.

Tôi nghĩ rằng đó là điều đó quá tuyệt vời.

You know why?

Quí vị biết vì sao không?

Because -- and I say this as somebody who worked in finance --

Bởi vì - và tôi nói điều này như là một người làm việc trong lĩnh vực tài chính -

500 billion dollars at least

Ít nhất là 500 tỷ USD

has gone into the emerging markets in the past decade.

đã đi vào các thị trường mới nổi trong thập kỷ qua.

Because investors saw the potential for return

Bởi vì các nhà đầu tư nhìn thấy tiềm năng lợi nhuận

at a time of slowing economic growth,

ngay lúc nền tăng trưởng kinh tế chậm lại,

and so they created financial products

và vì vậy họ tạo ra sản phẩm tài chính

and financial innovation

và các công cụ tài chính cải tiến

tailored to the emerging markets.

được biến đổi cho phù hợp với các thị trường mới nổi.

How wonderful would it be

Sẽ thật tuyệt vời làm sao

if we were prepared to replace all of our lofty words

nếu chúng ta có sự chuẩn bị để thay thế tất cả các ngôn từ "vĩ mô" kia

with our wallets

với ví tiền của chúng ta

and invest 500 billion dollars

và đầu tư 500 tỉ đô la

unleashing women's economic potential?

để giải phóng tiềm năng kinh tế trong phụ nữ?

Just think of the benefits

Chỉ cần nghĩ về những lợi ích

when it comes to jobs, productivity,

khi nói đến công việc, năng suất,

employment, child nutrition,

tuyển dụng, dinh dưỡng cho trẻ,

maternal mortality, literacy

tỷ lệ tử vong của bà mẹ, biết đọc biết viết

and much, much more.

và nhiều, nhiều hơn thế nữa.

Because, as the World Economic Forum noted,

Bởi vì, như Diễn đàn Kinh tế Thế giới ghi nhận,

smaller gender gaps are directly correlated

khoảng cách trong giới tính càng nhỏ tương quan trực tiếp

with increased economic competitiveness.

với khả năng cạnh tranh kinh tế ngày càng gia tăng.

And not one country in all the world

Và không một quốc gia trên thế giới

has eliminated its economic participation gap --

đã loại bỏ khoảng cách tham gia kinh tế-

not one.

chưa một nước nào.

So the great news

Cho nên, tin tốt là

is this is an incredible opportunity.

đây là một cơ hội đáng kinh ngạc.

We have so much room to grow.

Chúng ta có rất nhiều cơ hội để phát triển.

So you see,

Nên quí vị thấy đấy,

this is not about doing good,

đây không chỉ là về làm được việc thiện,

this is about global growth

mà là về tăng trưởng toàn cầu

and global employment.

và việc làm toàn cầu.

It is about how we invest

Đó là về cách chúng ta đầu tư

and it's about how we see women.

và cách chúng ta nhìn nhận về phụ nữ.

And women can no longer be

Và phụ nữ không còn phải là

both half the population

một nửa dân số

and a special interest group.

hay là một một nhóm cộng đồng quyền lợi đặc biệt.

(Applause)

(Vỗ tay)

Oftentimes I get into very interesting discussions with reporters

Thông thường tôi nhận được vào các cuộc thảo luận rất thú vị với phóng viên

who say to me, "Gayle, these are great stories,

họ nói với tôi, "Gayle, đây là những câu chuyện tuyệt vời,

but you're really writing about the exceptions."

nhưng cô đang thực sự viết về các trường hợp ngoại lệ."

Now that makes me pause for just a couple reasons.

Chính câu nói đó làm cho tôi tạm dừng vì một vài lý do.

First of all, for exceptions,

Trước hết, đối với trường hợp ngoại lệ,

there are a lot of them

có rất nhiều

and they're important.

và chúng đều quan trọng.

Secondly, when we talk about men who are succeeding,

Thứ hai, khi chúng tôi nói chuyện về đàn ông đang thành công,

we rightly consider them

chúng ta đã nói về họ một cách đúng đắn

icons or pioneers or innovators

các biểu tượng hoặc những người tiên phong hoặc những người đột phá

to be emulated.

đều được mô phỏng.

And when we talk about women,

Và khi chúng ta nói về phụ nữ,

they are either exceptions to be dismissed

họ là một trong hai trường hợp - hoặc là ngoại lệ, không đáng để chúng ta để tâm tới

or aberrations to be ignored.

hoặc là sự khác thường dễ bị phớt lờ đi.

And finally,

Và cuối cùng,

there is no society anywhere in all the world

không có bất cứ xã hội nào trên thế giới

that is not changed

không được thay đổi

except by its most exceptional.

trừ hầu hết các trường hợp ngoại lệ.

So why wouldn't we celebrate and elevate

Vậy tại sao chúng ta không ăn mừng và tôn vinh

these change makers and job creators

những người tạo ra thay đổi và những người tạo ra việc làm

rather than overlook them?

thay vì bỏ qua họ?

This topic of resilience is very personal to me

Chủ đề về sự kiên cường này là vấn đề rất cá nhân, đối với tôi

and in many ways has shaped my life.

và theo một cách nào đó đã định hình cuộc sống của tôi

My mom was a single mom

Mẹ tôi là một bà mẹ độc thân

who worked at the phone company during the day

đã làm việc tại các công ty điện thoại hàng ngày

and sold Tupperware at night

và bán Tupperware hàng đêm

so that I could have every opportunity possible.

để tôi có mọi cơ hội phát triển.

We shopped double coupons

Chúng tôi mua hàng phiếu giảm giá gấp đôi

and layaway and consignment stores,

và mua hàng với giá rẻ và các cửa hàng ký gửi,

and when she got sick with stage four breast cancer

và khi bà bị bệnh ung thư ngực giai đoạn bốn

and could no longer work,

và không còn có thể tiếp tục làm việc,

we even applied for food stamps.

Chúng tôi thậm chí còn đăng ký nhận tem thực phẩm.

And when I would feel sorry for myself

Và khi tôi cảm thấy tiếc cho bản thân

as nine or 10 year-old girls do,

như một cô gái 9 hay 10 tuổi thường làm,

she would say to me, "My dear, on a scale of major world tragedies,

bà nói với tôi rằng, "Con yêu, trên quy mô của thảm kịch lớn trên thế giới,

yours is not a three."

một mình con không thể phân làm ba người."

(Laughter)

(Cười lớn)

And when I was applying to business school

Và khi tôi nộp đơn vào trường kinh doanh

and felt certain I couldn't do it

và tôi cảm thấy chắc chắn rằng tôi không thể làm được điều này

and nobody I knew had done it,

và không ai một ai tôi biết đã từng làm điều này,

I went to my aunt who survived years of beatings at the hand of her husband

Tôi đã đến chỗ dì tôi, người bị đánh đập tàn nhẫn bởi người chồng vũ phu

and escaped a marriage of abuse

và đã trốn thoát khỏi một cuộc hôn nhân bạo hành

with only her dignity intact.

với chỉ có nhân phẩm còn nguyên vẹn.

And she told me,

Và bà đã bảo tôi rằng,

"Never import other people's limitations."

"Không bao giờ xâm phạm vào hạn chế của người khác."

And when I complained to my grandmother,

Và khi tôi phàn nàn với bà ngoại tôi,

a World War II veteran

một cựu chiến binh Thế chiến II

who worked in film for 50 years

người làm việc trong lĩnh vực phim ảnh 50 năm

and who supported me from the age of 13,

và ủng hộ tôi từ năm tôi 13 tuổi,

that I was terrified

người mà tôi rất sợ hãi

that if I turned down a plum assignment at ABC

rằng nếu tôi từ chối công việc béo bở ở ABC

for a fellowship overseas,

chỉ vì một công tác ở nước ngoài,

I would never ever, ever find another job,

Tôi sẽ không bao giờ, không bao giờ tìm thấy một công việc khác,

she said, "Kiddo, I'm going to tell you two things.

bà nói, "nhóc, bà sẽ cho cháu biết hai điều.

First of all, no one turns down a Fulbright,

Thứ nhất, không một ai từ chối Fullbright,

and secondly, McDonald's is always hiring."

và thứ hai, McDonald lúc nào cũng tuyển dụng."

(Laughter)

(Cười lớn)

"You will find a job. Take the leap."

"Cháu sẽ tìm ra được một công việc thôi. Hãy tiến nhanh vượt bậc."

The women in my family

Những người phụ nữ trong gia đình tôi

are not exceptions.

không phải là ngoại lệ.

The women in this room and watching in L.A.

Những người phụ nữ trong khán phòng này và đang xem trực tuyến từ L.A

and all around the world

và trên toàn thế giới

are not exceptions.

đều không phải là trường hợp ngoại lệ.

We are not a special interest group.

Chúng ta không phải là một nhóm cộng đồng quyền lợi đặc biệt.

We are the majority.

Chúng ta là số đông.

And for far too long,

Và đã từ rất lâu rồi,

we have underestimated ourselves

chúng ta đã đánh giá thấp bản thân

and been undervalued by others.

và bị hạ thấp giá trị bởi những người khác.

It is time for us to aim higher

Đã đến lúc chúng ta nhắm đến những đích đến cao hơn

when it comes to women,

khi nói đến phụ nữ,

to invest more and to deploy our dollars

đầu tư nhiều hơn và khai thác các đồng đô la của chúng ta

to benefit women all around the world.

để mang lợi ích đến cho phụ nữ toàn thế giới.

We can make a difference,

Chúng ta có thể tạo sự khác biệt,

and make a difference, not just for women,

và tạo sự khác biệt, không chỉ cho phụ nữ,

but for a global economy

mà là cho nền kinh tế toàn cầu

that desperately needs their contributions.

đang rất cần sự đóng góp của họ.

Together we can make certain

Cùng với nhau, chúng ta có thể chắc chắn rằng

that the so-called exceptions

điều mà chúng ta thường gọi là ngoại lệ

begin to rule.

bắt đầu cai trị.

When we change the way we see ourselves,

Khi chúng ta thay đổi cách nghĩ về bản thân,

others will follow.

những người khác sẽ noi theo.

And it is time for all of us

Và đây là thời gian để tất cả chúng ta

to think bigger.

nghĩ những điều lớn hơn.

Thank you very much.

Xin cám ơn quí vị rất nhiều.

(Applause)

(Vỗ tay)