Gayle Tzemach Lemmon: Women entrepreneurs, example not exception

Translator: YSLU MA translators 2010-2012 Reviewer: Meri Dallakyan

We do not invest in victims,

Մենք անուշադրության ենք մատնում ձախողակներին`

we invest in survivors.

մեր ամբողջ ուշադրությունը ուղղելով դեպի պայքարողները:

And in ways both big and small,

Սակայն այսպես թե այնպես

the narrative of the victim

հենց այս ձախողակների պատմություններն են

shapes the way we see women.

մեզ պատկերացում տալիս կանանց մասին:

You can't count what you don't see.

Չեք կարող շոշափել այն, ինչ տեսանելի չէ:

And we don't invest in what's invisible to us.

Ու մենք հաշվի չենք առնում անտեսանելին:

But this is the face

Սակայն ահա նրանք`

of resilience.

պայքրողները:

Six years ago,

6 տարի առաջ

I started writing about women entrepreneurs

ես սկսցի գրել կին անհատ ձեռնարկատերերի մասին,

during and after conflict.

ովքեր գործունեություն էին ծավալել և՛ հակամարտության ժամանակ, և՛ դրանից հետո:

I set out to write a compelling economic story,

Այսպիսով, ձեռնամուխ եղա գրի առնելու տնտեսվարման մի հաջողված պատմություն`

one that had great characters, that no one else was telling,

հզոր կերպարներով, որոնց մասին ոչ ոք չէր ուզում խոսել,

and one that I thought mattered.

պատմություն, որ իմ կարծիքով հիշարժան է:

And that turned out to be women.

Մեր պատմության հերոսները, պարզվում է, կանայք են:

I had left ABC news and a career I loved at the age of 30

30 տարեկանում ես թողեցի ABC օրաթերթում լրագորղի իմ կարիերան` մի աշխատանք,

for business school,

որ շատ էի սիրում և ընդունվեցի բիզնես դպրոց`

a path I knew almost nothing about.

մի ուղի, որից գրեթե անտեղյակ էի:

None of the women I had grown up with in Maryland

Մերիլենդում իմ հետ մեծացած կանանցից

had graduated from college,

և ոչ մեկը համալսարան չէր ավարտել,

let alone considered business school.

ուր մնաց թե բիզնես դպրոց գնացած լինեին:

But they had hustled to feed their kids

Բայց նրանք կաշվից դուրս էին գալիս իրենց երեխաներին պահելու,

and pay their rent.

և տան վարձավճարները մուծելու համար:

And I saw from a young age

Եվ ես երիտասարդ տարիքից հասկացել էի,

that having a decent job and earning a good living

որ համեստ աշխատանք ունենալը և արժանապատիվ ապրուստ վաստակելը

made the biggest difference

շատ բան էր փոխում

for families who were struggling.

այն ընտանիքների կյանքում, ովքեր պայքարում էին:

So if you're going to talk about jobs,

Այսպիսով, եթե խոսելու եք աշխատատեղերի մասին,

then you have to talk about entrepreneurs.

ապա ստիպված եք խոսել անհատ ձեռնարկատերերի մասին:

And if you're talking about entrepreneurs

Եվ եթե խոսում եք անհատ ձեռնարկատերերից,

in conflict and post-conflict settings,

որոնք գործունեություն են ծավալել հակամարտության ընթացքում և դրանից հետո,

then you must talk about women,

ապա դուք պարտավոր եք խոսել կանանց մասին,

because they are the population you have left.

որովհետեև նրանք են ձեր կենդանի մնացած բնակչությունը:

Rwanda in the immediate aftermath of the genocide

Ցեղասպանությունից անմիջապես հետո

was 77 percent female.

Ռուանդայի բնակչության 77%-ը կանայք էին:

I want to introduce you

Ուզում եմ ձեզ ներկայացնել

to some of those entrepreneurs I've met

իմ հանդիպած անհատ ձեռնարկատերերից մի քանիսին

and share with you some of what they've taught me over the years.

և ձեզ որոշ բաներ պատմել այն ամենից, ինչ նրանք են ինձ սովորեցրել այս տարիների ընթացքում:

I went to Afghanistan in 2005

2005-ին ես մեկնեցի Աֆղանստան`

to work on a Financial Times piece,

Financial Times-ի համար մի հոդված գրելու և

and there I met Kamila,

այնտեղ հանդիպեցի Կամիլային`

a young women who told me she had just turned down

մի երիտասարդ կնոջ, ով ինձ ասեց, որ մերժել էր

a job with the international community

միջազգային կազմակերպության հետ աշխատելու առաջարկը,

that would have paid her nearly $2,000 a month --

որը նրան ամսական բերելու էր 2000 դոլար`

an astronomical sum in that context.

աստղաբաշխական մի գումար այդ համատեքստում:

And she had turned it down, she said,

Եվ նա ասաց, որ մերժել է աշխատանքի առաջարկը,

because she was going to start her next business,

որովհետև նա պատրաստվում էր սկսել իր երկրորդ բիզնեսը`

an entrepreneurship consultancy

գործարար խորհրդատվական ծառայության մատուցումը,

that would teach business skills

որը ողջ Աֆղանստանի մասշտաբով

to men and women all around Afghanistan.

տղամարդկանց բիզնես հմտություններ էր սովորեցնելու:

Business, she said,

Նա ասաց, որ բիզնեսը

was critical to her country's future.

իր երկրի ապագայի համար կարող էր վճռորոշ լինել:

Because long after this round of internationals left,

Քանի որ այս փուլում`միջազգային առաքելություն իրականացնողների հերթական խմբի հեռանալուց հետո,

business would help keep her country

բիզնեսի զարգացումը կօգներ, որ իր երկիրը դեռ բավական երկար ժամանակ

peaceful and secure.

խաղաղ և անվտանգ լիներ:

And she said business was even more important for women

Նա նաև ասաց, որ բիզնեսը կարևոր էր մասնավորապես կանանց համար,

because earning an income earned respect

քանի որ նրանք եկամուտ վաստակելով վաստակում են նաև հարգանք,

and money was power for women.

և փողը դառնում էր հզոր ուժ կանանց համար:

So I was amazed.

Ես ապշած էի:

I mean here was a girl who had never lived in peace time

Ասածս այն է, որ այս աղջիկը, ով երբեք խախաղ պայմաններում չէր ապրել,

who somehow had come to sound like a candidate from "The Apprentice."

այժմ “The Apprentice” («Սկսնակ գործարար») հեռուսաշոուի հաղթողի հավակնորդի նման էր խոսում:

(Laughter)

(Ծիծաղ):

So I asked her, "How in the world do you know this much about business?

Ես նրան հարցրի, «Գրողը տանի, ինչքա՜ն բան գիտեք բիզնեսի մասին:

Why are you so passionate?"

Ինչու՞ եք այդքան տարվել դրանով»:

She said, "Oh Gayle, this is actually my third business.

Նա ասաց, «Օ՜ , Գեյլ , իրականում սա իմ երրորդ բիզնեսն է:

My first business was a dressmaking business

Իմ առաջին բիզնեսը հագուստի պատրաստման բիզնեսն էր,

I started under the Taliban.

որը ես սկսել էի «Թալիբան» շարժման ժամանակ:

And that was actually an excellent business,

Դա, իրոք, շատ լավ բիզնես էր,

because we provided jobs for women all around our neighborhood.

քանի որ մենք մեր տարածքի կանանց ապահովում էինք աշխատանքով:

And that's really how I became an entrepreneur."

Ահա թե ինչպես ես իրականում դարձա անհատ ձեռնարկատեր»:

Think about this:

Միայն մտածեք սրա մասին:

Here were girls who braved danger

Սրանք այն աղջիկներն են, ովքեր ռիսկի էին ենթարկել իրենց

to become breadwinners

ու դարձել տուն պահողներ

during years in which they couldn't even be on their streets.

այն տարիիներին, երբ նույնիսկ չէին կարող փողոց դրուս գալ:

And at a time of economic collapse

Տնտեսական անկման ժամնակահատվածում,

when people sold baby dolls and shoe laces

երբ մարդիկ վաճառում էին մանկան տիկնիկներ, կոշիկների քուղեր,

and windows and doors

իրենց պատուհաններն ու դռները,

just to survive,

գոյատևելու համար

these girls made the difference

այս աղջիկները շատ մարդկանց կյանքում

between survival and starvation

մեծ դեր խաղացին`

for so many.

սովոմահությունը վերածելով պայքարի:

I couldn't leave the story, and I couldn't leave the topic either,

Չէի կարող անտեսել այս պատմությունը, ոչ էլ այս թեման,

because everywhere I went I met more of these women

որովհետև ուր էլ գնայի, հանդիպում էի այսպիսի կանանց,

who no one seemed to know about,

որոնց, թվում էր, ոչ ոք չէր ճանաչում

or even wish to.

և ոչ էլ ուզում էին ճանաչել:

I went on to Bosnia,

Ես մեկնեցի Բոսնիա,և շուտով`

and early on in my interviews I met with an IMF official

իմ հարցազրույցներից մեկի ժամանակ, հանդիպեցի Արժույթի Միջազգային Հիմնադրամի (ԱՄՀ) պաշտոնյաներից մեկի հետ,

who said, "You know, Gayle,

ով ասաց. «Գիտե՞ս Գեյլ,

I don't think we actually have women in business in Bosnia,

իրականում ես չեմ կարծում, որ Բոսնիայում բիզնեսով զբաղվող կանայք կան,

but there is a lady selling cheese nearby

բայց մոտակայքում` ճանապարհի այն կողմում,

on the side of the road.

մի կին պանիր է վաճառում:

So maybe you could interview her."

Միգուցե նրանի՞ց հարցազրույց վերցնես»:

So I went out reporting

Ես շարունակեցի հարցազրույցս

and within a day I met Narcisa Kavazovic

և մեկ օր անց հանդիպեցի Նարցիսա Կավազովիչին,

who at that point was opening a new factory

ով այդ ժամանակ մի նոր գործարան էր բացում

on the war's former front lines in Sarajevo.

Սարաևոյում` պատերազմական նախկին առաջին գծում:

She had started her business

Նա սկսել էր իր բիզնեսը`

squatting in an abandoned garage,

մի լքված ավտոտնակում

sewing sheets and pillow cases

սավաններ և բարձի երեսներ կարելով,

she would take to markets all around the city

որոնք նա հետո տանում էր ամբողջ քաղաքի շուկաներով ,

so that she could support

որպեսզի կերակրեր իր ընտանիքի

the 12 or 13 family members

12-13 անդամներին,

who were counting on her for survival.

ովքեր իրենց հույսը նրա վրա էին դրել:

By the time we met, she had 20 employees,

Երբ մենք հանդիպեցինք, նա 20 աշխատող ուներ,

most of them women,

որոնցից շատերը կանայք էին,

who were sending their boys and their girls to school.

ովքեր դպրոցահասակ երեխաներ ունեին:

And she was just the start.

Եվ այս կնոջ դեպքը դեռ միայն սկիզբն էր:

I met women running essential oils businesses,

Ես հանդիպեցի կանանց, ովքեր ղեկավարում էին նավթի լուրջ բիզնեսներ,

wineries

գինու գործարաններ

and even the country's largest advertising agency.

ու նույնիսկ երկրի ամենամեծ գովազդային գործակալությունը:

So these stories together

Այսպիսով այս պատմությունները միասին

became the Herald Tribune business cover.

հայտնվեցին «Հերալդ Թրիբյուն-Բիզնես» պարբերականի շապիկին:

And when this story posted,

Եվ երբ այս ամենը տպագրվեց,ես վազեցի իմ համակարգչի մոտ,

I ran to my computer to send it to the IMF official.

որ սրա մասին տեղեկացնեմ ԱՄՀի պաշտոնյային:

And I said, "Just in case you're looking for entrepreneurs

Եվ ես նրան ասացի. «Եթե անհատ ձեռնարկատերեր փնտելիս լինեք

to feature at your next investment conference,

Ձեր հաջորդ ներդրումային համաժողովին մասնակցլու համար,

here are a couple of women."

ահա և մի քանի կին ձեռնարկատերեր:

(Applause)

(Ծափահարություններ)

But think about this.

Բայց մի պահ խորհեք սրա մասին:

The IMF official is hardly the only person

ԱՄՀի պաշտոնյան դժվար թե լիներ այն միակ մարդը,

to automatically file women under micro.

ով կանանց ինքնաբերաբար դասակարգում է որպես «Փոքրամասնություն»:

The biases, whether intentional or otherwise,

Այսպիսի գիտակցված կամ չգիտակցվախ կանխակալ կարծիքներ

are pervasive,

գոյություն ունեն ամենուրեք այնպես,

and so are the misleading mental images.

ինչպես գոյություն ունեն ապակողմնորոշիչ մտային պատկերները:

If you see the word "microfinance,"

Երբ տեսնում եք «միկրոֆինանսներ» բառը,

what comes to mind?

ի՞նչ է գալիս ձեր մտքին:

Most people say women.

Շատ մարդիկ պատասխանում են` կանայք:

And if you see the word "entrepreneur,"

Իսկ երբ տեսնում եք «անհատ ձեռնարկատեր» բառը,

most people think men.

շատ մարդիկ մտածում են` տղամարդիկ:

Why is that?

Ինչո՞ւ է դա այդպես:

Because we aim low and we think small

Որովհետև մենք ցածր նպատակներ ենք դնում,

when it comes to women.

մենք կանանց մասին թյուր կարծիք ունենք:

Microfinance is an incredibly powerful tool

«Միկրոֆինանսները» անհավատալի հզոր զենք է,

that leads to self-sufficiency and self-respect,

որ հանգեցնում է ինքնագոհացման և ինքնահարգանքի,

but we must move beyond micro-hopes

բայց մենք պետք է ձերբազատվենք կանանց հետ կապված միկրո-հույսերից

and micro-ambitions for women,

և միկրո-հավակնություններից,

because they have so much greater hopes for themselves.

քանզի կանայք իրենք իրենց հետ մեծ հույսեր են կապում:

They want to move from micro to medium and beyond.

Նրանք ուզում են միկրոյից անցնել միջինի և մի բան էլ ավել:

And in many places,

Եվ շատ երկրներում

they're there.

սա հենց այսպես է:

In the U.S., women-owned businesses

ԱՄՆ-ում կանանց ղեկավարած բիզնեսները

will create five and a half million new jobs by 2018.

մինչև 2018թվականը կստեղծեն 5,5 միլիոն նոր աշխատատեղեր:

In South Korea and Indonesia,

Հարավային Կորեայում և Ինդոնեզիայում

women own nearly half a million firms.

կանայք մոտ կես միլիոն ֆիրմաների սեփականատերեր են:

China, women run 20 percent

Չինաստանում փոքր բիզնեսի

of all small businesses.

20%-ը կանանց ձեռքին է:

And in the developing world overall,

Եվ բոլոր զարգացող երկրների կտրվածքով

That figure is 40 to 50 percent.

այդ թիվն 40-50% է կազմում:

Nearly everywhere I go,

Համարյա ուր էլ գնամ

I meet incredibly interesting entrepreneurs

հանդիպում եմ հետաքրքիր անհատ ձեռնարկատերերի

who are seeking access to finance, access to markets

ովքեր ազատ մուտք են փնտրում դեպի ֆինանսներ, դեպի շուկա

and established business networks.

և գոյություն ունեցող բիզնես ցանցեր:

They are often ignored

Նրանց հաճախ անտեսում են,

because they're harder to help.

քանի որ նրանց օգնելն ավելի դժվար է:

It is much riskier to give a 50,000 dollar loan

50,000 դոլլար արժողությամբ վարկ տրամադրելն ավելի ռիսկային է

than it is to give a 500 dollar loan.

քան թե 500 դոլլար արժողությամբը:

And as the World Bank recently noted,

Եվ ինչպես վերջերս հայտարարեց Համաշխարհային Բանկը,

women are stuck in a productivity trap.

կանայք մնացել են արտադրողականության թակարդում:

Those in small businesses

Նրանք, ովքեր փոքր բիզնես են վարում,

can't get the capital they need to expand

չեն կարողանում ստանալ իրենց բիզնեսն ընդլայնելու համար անհրաժեշտ կապիտալը,

and those in microbusiness

իսկ նրանք, ովքեր միկրոբիզնես ունեն,

can't grow out of them.

չեն կարողանում աճել:

Recently I was at the State Department in Washington

Վերջերս ես Վաշինգտոնի պետդեպարտամենտում էի

and I met an incredibly passionate entrepreneur from Ghana.

և հանդիպեցի մի բիզնեսով տարված անհատ ձեռնարկատիրոջ Գանայից:

She sells chocolates.

Նա շոկոլադ էր վաճառում:

And she had come to Washington,

Նա Վաշինգտոն չէր եկել

not seeking a handout and not seeking a microloan.

ողորմություն խնդրելու, ոչ էլ միկրովարկեր փնտրելու:

She had come seeking serious investment dollars

Նա եկել էր լուրջ ներդրումների ակնկալիքներով

so that she could build the factory

որպեսզի կարողանա գործարան հիմնադրի

and buy the equipment she needs

և գնի անհրաժեշտ տեխնիկան

to export her chocolates

իր շոկոլադը արտահանելու

to Africa, Europe, the Middle East

Աֆրիկա, Եվրոպա, Մերձավոր Արևելք,

and far beyond --

ու դրանից այն կողմ

capital that would help her to employ

Սա մի կապիտալ էր, որը կօգներ նրան աշխատանքով ապահովել

more than the 20 people

ոչ միայն 20 հոգու,

that she already has working for her,

որ արդեն աշխատում էին իր համար

and capital that would fuel her own country's

կապիտալ, որ պետք է սնուցող երակ դառնար իր երկրի

economic climb.

տնտեսական աճի համար:

The great news is

Լավ նորությունն այն է,

we already know what works.

որ մենք արդեն գիտենք, թե ինչն է աշխատում:

Theory and empirical evidence

Տեսությունն ու փորձառական փաստերը

Have already taught us.

արդեն շատ բան են սովորեցրել մեզ:

We don't need to invent solutions because we have them --

Կարիք չկա, որ մենք լուծումներ հայտագործենք, քանի որ մենք արդեն ունենք դրանք

cash flow loans

կանխիկ վարկեր

based in income rather than assets,

եկամուտի և ոչ թե ակտիվների դիմաց

loans that use secure contracts rather than collateral,

վարկեր, որոնց դիմաց գրավի փոխարեն կնքվում են գումարի վերադաձն երաշխավորող պայմանագրեր,

because women often don't own land.

քանի որ կանայք հաճախ սեփական հողեր չունեն:

And Kiva.org, the microlender,

Եվ Kiva.org (միկրովարկեր տրամադրող առցանց կազմակերպություն)

is actually now experimenting with crowdsourcing

փաստորեն հիմա փորձարկում է` տրամադրելով

small and medium sized loans.

մեծ թվով փոքր և միջին վարկեր:

And that's just to start.

Եվ սա ընդամենը սկիզբն է:

Recently it has become very much in fashion

Վերջերս շատ նորաձև է դարձել

to call women "the emerging market of the emerging market."

կանանց անվանել «Ձևավորվող շուկան ձևավորող շուկա»:

I think that is terrific.

Կարծում եմ հիանալի է:

You know why?

Գիտեք` ինչու:

Because -- and I say this as somebody who worked in finance --

Որովհետև միայն անցած տասնամյակում (սա ասում եմ որպես ֆինանսների ոլորտում աշխատող)

500 billion dollars at least

ամենաքիչը 500 միլիարդ դոլլար է

has gone into the emerging markets in the past decade.

ծախսվել ձևավորվող շուկաների վրա:

Because investors saw the potential for return

Որովհետև ներդրողները հավատացին իրենց ներդրած գումարների վերադարձման հավանականության ներուժին

at a time of slowing economic growth,

դանդաղած տնտեսական աճի ժամանակահատվածում

and so they created financial products

և այսպես նրանք ստեղծեցին ֆինանսական արտադրանքներ

and financial innovation

և ֆինանսական նորարարություններ,

tailored to the emerging markets.

որոնք զուտ ձևավոևվող շուկաների համար էին:

How wonderful would it be

Ինչքան հիանալի կլիներ,

if we were prepared to replace all of our lofty words

եթե պատրաստ լինեինք մեր բոլոր վերամբարձ բառերը

with our wallets

փոխարինել մեր դրամապանակներով

and invest 500 billion dollars

և ներդնեինք 500 միլիարդ դոլլար,

unleashing women's economic potential?

որը կխթաներ կանանց տնտեսական ներուժը:

Just think of the benefits

Պարզապես մտածեք առավելությունների մասին,

when it comes to jobs, productivity,

երբ խոսքը գնում է աշխատանքի և արդյունավետության,

employment, child nutrition,

զբաղվածության և մանկան սննդի,

maternal mortality, literacy

մայրական մահացության և գրագիտության

and much, much more.

և շատ այլ բաների մասին:

Because, as the World Economic Forum noted,

Քանի որ ինչպես Համաշխարհային տնտեսագիտական ֆորումն է նշել,

smaller gender gaps are directly correlated

գենդերային հարցերի վրա հիմված թերացումներն ուղղակիորեն փոխկապակցված են

with increased economic competitiveness.

տնտեսական մրցունակության աճի հետ:

And not one country in all the world

Եվ ամբողջ աշխարհում ոչ մի երկիր ամբողջ աշխարհում

has eliminated its economic participation gap --

չի վերացրել տնտեսական աճին կանանց ու տղամարդկանց մասնակցության անհավասարությունը:

not one.

Ոչ մի:

So the great news

Լավ նորությունն այն է,

is this is an incredible opportunity.

որ սա անհավանական հնարավորություն է:

We have so much room to grow.

Մենք այնքան աճելու տեղ ունենք:

So you see,

Ուրեմն տեսնում եք,

this is not about doing good,

որ խսքը միայն գործը հաջող գլուխ բերելու մասին չէ,

this is about global growth

այլ գլոբալ աճի

and global employment.

և համաշխարհային մակարդակով աշխատատեղերի ստեղծման մասին:

It is about how we invest

Այն մասին, թե որտեղ են ուղղված մեր ներդրումները

and it's about how we see women.

և թե ինչ աչքերով ենք նայում կանանց:

And women can no longer be

Եվ կանայք այլևս չեն կարող լինել

both half the population

միաժամանակ և՛ բնակչության կեսը,

and a special interest group.

և հատուկ խումբ:

(Applause)

(Ծափահարություններ)

Oftentimes I get into very interesting discussions with reporters

Հաճախ եմ հետաքրքիր զրույցներ ունենում լրագրողների հետ,

who say to me, "Gayle, these are great stories,

ովքեր ինձ ասում են «Գեյլ, սրանք, իրոք, հիանալի պատմություններ են:

but you're really writing about the exceptions."

բայց դու իրականում գրում ես բացառիկ դեպքերի մասին»:

Now that makes me pause for just a couple reasons.

Այժմ այն ստիպում է ինձ կանգ առնել այստեղ մի քանի պատճառով:

First of all, for exceptions,

Նախ և առաջ, ինչ վերաբերում է բացառություններին,

there are a lot of them

նրանք շատ են

and they're important.

և նրանք կարևոր են:

Secondly, when we talk about men who are succeeding,

Եվ հետո, երբ խոսում ենք տղամարդկանց մասին, ովքեր հաջողակ են

we rightly consider them

մենք իսկապես նրանց համարում ենք

icons or pioneers or innovators

կուռքեր, նախաձեռնողներ և նորարարներ,

to be emulated.

որոնց հետևից ձգտում ենք հասնել:

And when we talk about women,

Իսկ երբ խոսում ենք կանանց մասին,

they are either exceptions to be dismissed

նրանք կամ բացառություններ են, որոնց պետք է անտեսել,

or aberrations to be ignored.

կամ շեղումներ, որոնց պետք է արհամարհել:

And finally,

Եվ վերջապես,

there is no society anywhere in all the world

ամբողջ աշխարհում չկա ոչ մի հասարակություն,

that is not changed

որ չիրականացնի իր մեծ փոփոխությունները

except by its most exceptional.

հենց իր բացառությունների շնորհիվ

So why wouldn't we celebrate and elevate

Դե ուրեմն ինչու՞ չենք փառաբանում և վսեմացնում

these change makers and job creators

այս փոփոխությունները հրահրողներին և աշխատատեղեր ստեղծողներին,

rather than overlook them?

նրանց վերևից նայելու փոխարեն:

This topic of resilience is very personal to me

Պայքարելու այս գաղափարը շատ անձնական է ինձ համար

and in many ways has shaped my life.

և շատ դեպքերում փոխել է կյանքս:

My mom was a single mom

Մայրս միայնակ մայր էր,

who worked at the phone company during the day

ով օրվա ընթացքում աշխատում էր հեռախոսային ընկերությունում

and sold Tupperware at night

իսկ գիշերը պլաստմասե տարաներ էր վաճառում

so that I could have every opportunity possible.

որ ես ունենամ բոլոր հնարավոր շանսերը:

We shopped double coupons

Մենք «երկուսը մեկի գնով» կտրոններով էինք առևտուր անում

and layaway and consignment stores,

ապառիկով էինք գնումներ կատարում, oգտագործված ապրանքներ էինք գնում,

and when she got sick with stage four breast cancer

ու երբ նրա մոտ հայտնաբերեցին կրծքի քաղցկեղ 4րդ փուլում,

and could no longer work,

նա այլևս չկարողացավ աշխատել.

we even applied for food stamps.

մենք նույնիսկ դիմեցինք անվճար սննդի կտրոններ ստանալու համար:

And when I would feel sorry for myself

Եվ երբ ես փնթփնթում էի,

as nine or 10 year-old girls do,

ինչպես որ 9-10 տարեկան աղջիկներն են անում,

she would say to me, "My dear, on a scale of major world tragedies,

նա ինձ ասում էր. «Սիրելիս, ամբողջ աշխարհի ողբեգությունների սանդղակում

yours is not a three."

քոնը երրորդը չէ:»

(Laughter)

(Ծիծաղ)

And when I was applying to business school

Եվ երբ ես դիմում էի բիզնես դպրոց ընդունվելու համար,

and felt certain I couldn't do it

և հաստատ գիտեի, որ ինձ մոտ չի ստացվի,

and nobody I knew had done it,

և իմ ճանաչած մարդկանցից ոչ ոք չէր ընդունվել

I went to my aunt who survived years of beatings at the hand of her husband

ես գնացի մորաքրոջս մոտ, ում ամուսինը տարիներ շարունակ դաժանաբար ծեծի էր ենթարկել

and escaped a marriage of abuse

ու նա վերջապես գլուխն ազատել էր բռնություններով լի ամուսնությունից`

with only her dignity intact.

միայն իր արժանապատվությունը փրկելու համար:

And she told me,

Եվ նա ինձ ասաց

"Never import other people's limitations."

«Երբեք այլոց սահմանափակուները մի վերագրիր քեզ»:

And when I complained to my grandmother,

Եվ երբ իմ տատիկին,

a World War II veteran

ով Երկրորդ Համաշխարհային պատերազմի վետերան է

who worked in film for 50 years

50 տարի աշխատել էկինոյի ոլորտում,

and who supported me from the age of 13,

ով հոգ է տարել իմ մասին 13 տարեկանից,

that I was terrified

բողոքում էի,

that if I turned down a plum assignment at ABC

որ ես հրաժարվել եմ ABC-ի երանելի աշխատանքիցս

for a fellowship overseas,

արտասահմանում հետազոտություն անելու համար,

I would never ever, ever find another job,

և որ ես էլ երբեք այլ աշխատանք չեմ գտնի,

she said, "Kiddo, I'm going to tell you two things.

նա ասաց. «Աղջիկս, քեզ երկու բան կասեմ:

First of all, no one turns down a Fulbright,

Նախ Fullbrightից (ուսումնական ծրագիր) երբեք ոչ ոք չի հրաժարվում

and secondly, McDonald's is always hiring."

և հետո McDonald'sը միշտ էլ աշխատողների կարիք ունի:

(Laughter)

(Ծիծաղ)

"You will find a job. Take the leap."

Դու գործ կգտնես: Հնարավորությունդ բաց մի թող»:

The women in my family

Իմ ընտանիքի կանայք

are not exceptions.

բացառություններ չեն:

The women in this room and watching in L.A.

Այս սենյակի կանայք և նրանք, ովքեր այժմ Լոս Անջելեսում

and all around the world

հետուսացույց են դիտում և ամբողջ աշխարհի կանայք

are not exceptions.

բացառություններ չեն:

We are not a special interest group.

Մենք հատուկ խումբ չենք:

We are the majority.

Մենք մեծամասնություն ենք:

And for far too long,

Եվ չափազանց երկար ժամանակ է`

we have underestimated ourselves

մենք թերագնահատում ենք մեզ,

and been undervalued by others.

իսկ ուիշներն էլ ըստ արժանվույն չեն գնահատում մեզ:

It is time for us to aim higher

ժամանակն է, որ մենք ավելի բարձր նպատակներ ունենանք

when it comes to women,

Երբ խոսքը վերաբերում է կանանց,

to invest more and to deploy our dollars

ավելի շատ ներդրումներ անենք,նպատակին ծառայեցնենք մեր դոլլարները

to benefit women all around the world.

որպեսզի շահեն ամբողջ աշխարհի կանայք:

We can make a difference,

Մենք կարող ենք փոփոխություն անել

and make a difference, not just for women,

և փոփոխություն անել ոչ միայն կանանց համար,

but for a global economy

այլև համաշխարհային տնտեսության համար,

that desperately needs their contributions.

որն սարսափելի զգում է կանանց ավանդի կարիքը:

Together we can make certain

Միասին կարող ենք վստահեցնել բոլորին,

that the so-called exceptions

որ այսպես կոչված բացառությունները

begin to rule.

սկսում են ղեկավարել:

When we change the way we see ourselves,

Երբ մենք ինքներս փոխենք մեր մասին արդեն իսկ ձևավորված կարծիքը

others will follow.

մյուսներն էլ կհետևեն մեզ:

And it is time for all of us

Եվ ժամանակն է, որ մենք բոլորս

to think bigger.

մեծ բաների մասին մտածենք:

Thank you very much.

Շատ շնորհակալություն:

(Applause)

Ծափահարություններ: