The family I lost in North Korea. And the family I gained | Joseph Kim

Joseph Kim: Gia đình tôi mất ở Bắc Triều Tiên và gia đình mới của tôi.

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Translator: Lily Nguyen Reviewer: Ngọc Trâm Trần Thị

I was born and raised in North Korea.

Tôi sinh ra và lớn lên ở Bắc Triều Tiên.

Although my family constantly struggled against poverty,

Mặc dù gia đình tôi đấu tranh với sự đói nghèo triền miên,

I was always loved and cared for first,

tôi luôn luôn được yêu thương và chiều chuộng nhất,

because I was the only son

bởi vì tôi là đứa con trai duy nhất

and the youngest of two in the family.

và là em út trong hai chị em trong nhà.

But then the great famine began in 1994.

Nhưng rồi dịch đói bắt đầu vào năm 1994.

I was four years old.

Tôi mới có bốn tuối.

My sister and I would go searching for firewood

Chị tôi và tôi phải đi tìm củi

starting at 5 in the morning

từ 5 giờ sáng

and come back after midnight.

cho đến quá nửa đêm mới về đến nhà.

I would wander the streets searching for food,

Tôi lang lang trên các con đường để tìm kiếm thức ăn,

and I remember seeing a small child

và tôi nhớ khi nhìn thấy một em nhỏ

tied to a mother's back eating chips,

địu trên vai mẹ ăn bỏng ngô,

and wanting to steal them from him.

tôi đã muốn giật lấy bỏng ngô của thằng bé

Hunger is humiliation. Hunger is hopelessness.

Đói thật là nhục nhã. Đói thật là tuyệt vọng.

For a hungry child, politics and freedom

Với một đứa trẻ bị bỏ đói, chính trị và tự do

are not even thought of.

chẳng có nghĩa lý gì.

On my ninth birthday, my parents

Vào sinh nhật lần thứ chín của tôi, bố mẹ tôi

couldn't give me any food to eat.

chẳng có gì để cho tôi ăn.

But even as a child, I could feel the heaviness

Nhưng dù chỉ là một đứa trẻ con, tôi có thể cảm thấy sự nặng nề

in their hearts.

trong trái tim họ.

Over a million North Koreans died of starvation in that time,

Hơn một triệu người dân Bắc Triều Tiên chết đói trong khoảng thời gian đó,

and in 2003, when I was 13 years old,

và vào năm 2003, khi tôi 13 tuổi,

my father became one of them.

bố tôi trở thành một trong số đó.

I saw my father wither away and die.

Tôi chứng kiến bố mình khô héo tiều tụy rồi qua đời.

In the same year, my mother disappeared one day,

Cũng trong năm đó, mẹ tôi biến mất một ngày kia,

and then my sister told me

và rồi chị tôi bảo với tôi

that she was going to China to earn money,

là chị ấy sẽ đi Trung Quốc để kiếm tiền,

but that she would return with money and food soon.

nhưng sẽ nhanh chóng quay trở lại với tiền và thức ăn.

Since we had never been separated,

Bởi vì chúng tôi chưa bao giờ xa nhau trước đó,

and I thought we would be together forever,

và tôi đã nghĩ là chúng tôi sẽ ở cùng nhau mãi mãi,

I didn't even give her a hug when she left.

tôi đã không ôm chào tạm biệt khi chị đi.

It was the biggest mistake I have ever made in my life.

Đó là sai lầm lớn nhất của đời tôi.

But again, I didn't know

Nhưng vào lúc đó tôi đã không biết

it was going to be a long goodbye.

rằng đó sẽ là một cuộc xa cách dài lâu.

I have not seen my mom or my sister since then.

Tôi đã không nhìn thấy mẹ hoặc chị gái của tôi kể từ đó.

Suddenly, I became an orphan and homeless.

Đột nhiên, tôi trở thành một đứa trẻ mồ côi và vô gia cư.

My daily life became very hard,

Cuộc sống hàng ngày của tôi trở lên rất khó khăn,

but very simple.

nhưng thật đơn giản.

My goal was to find a dusty piece of bread in the trash.

Mục đích của tôi chỉ là tìm được một mảnh bánh mì bụi bặm trong thùng rác.

But that is no way to survive.

Nhưng đó là không phải là một cách để tồn tại.

I started to realize, begging would not be the solution.

Tôi bắt đầu nhận ra, ăn xin không phải là giải pháp.

So I started to steal from food carts in illegal markets.

Nên tôi bắt đầu ăn cắp từ xe thực phẩm trong các chợ đen.

Sometimes, I found small jobs

Thỉnh thoảng, tôi kiếm được một công việc nhỏ

in exchange for food.

làm để đổi lấy đồ ăn.

Once, I even spent two months in the winter

Một lần, tôi thậm chí đã dành hai tháng mùa đông

working in a coal mine,

làm việc trong một mỏ than,

33 meters underground without any protection

33 mét dưới lòng đất mà không có bất kỳ biện pháp bảo vệ nào

for up to 16 hours a day.

làm đến 16 giờ mỗi ngày.

I was not uncommon.

Tôi không phải là một truờng hợp cá biệt.

Many other orphans survived this way, or worse.

Nhiều đứa trẻ mồ côi khác sống sót theo cách này, hoặc còn tệ hơn.

When I could not fall asleep from bitter cold

Khi tôi không thể ngủ được vì giá rét lạnh buốt

or hunger pains,

hoặc cơn đói hành hạ,

I hoped that, the next morning,

Tôi hy vọng rằng, sáng hôm sau,

my sister would come back to wake me up

chị tôi sẽ quay về và đánh thức tôi

with my favorite food.

bằng những món ăn tôi yêu thích

That hope kept me alive.

Niềm hy vọng đó đã giúp tôi sống sót.

I don't mean big, grand hope.

Tôi không muốn ám chỉ những hy vọng vĩ đại lớn lao.

I mean the kind of hope that made me believe

Tôi muốn nói đến sự hy vọng làm tôi tin tưởng rằng

that the next trash can had bread,

thùng rác kế tiếp sẽ có bánh mỳ,

even though it usually didn't.

mặc dù nó thường không.

But if I didn't believe it, I wouldn't even try,

Nhưng nếu tôi đã không tin tưởng vào điều đó, tôi thậm chí sẽ không thử,

and then I would die.

và rồi tôi sẽ chết đói.

Hope kept me alive.

Hy vọng giữ tôi sống sót.

Every day, I told myself,

Hàng ngày, tôi tự nhủ bản thân rằng,

no matter how hard things got,

không quan trọng cuộc sống trở nên khó khăn đến mức nào,

still I must live.

tôi vẫn phải sống.

After three years of waiting for my sister's return,

Sau ba năm chờ đợi chị tôi quay về,

I decided to go to China to look for her myself.

Tôi quyết định đi đến Trung Quốc để tự tìm chị.

I realized

Tôi nhận ra

I couldn't survive much longer this way.

Tôi không thể sống sót bằng cách này thêm một ngày nào nữa.

I knew the journey would be risky,

Tôi biết chuyến đi này sẽ rất là nguy hiểm,

but I would be risking my life either way.

nhưng cách này hay cách khác thì tôi cũng sẽ mạo hiểm cuộc sống của mình

I could die of starvation like my father in North Korea,

Hoặc là tôi sẽ chết đói như cha tôi ở Bắc Triều Tiên,

or at least I could try for a better life

hoặc ít nhất tôi có thể thử tìm kiếm một cuộc sống tốt đẹp hơn

by escaping to China.

bằng cách trốn sang Trung Quốc.

I had learned that many people tried to cross

Tôi biết được rằng nhiều người đã cố gắng để vượt qua

the border to China in the nighttime to avoid being seen.

biên giới Trung Quốc vào ban đêm để tránh bị nhìn thấy.

North Korean border guards often shoot and kill people

Bảo vệ biên giới Bắc Triều tiên thường bắn và giết những người

trying to cross the border without permission.

cố gắng vượt biên trái phép.

Chinese soldiers will catch

Binh lính Trung Quốc thì sẽ bắt

and send back North Koreans,

và gửi những người Bắc Triều tiên trở lại,

where they face severe punishment.

nơi họ phải đối mặt với những hình phạt nặng nề.

I decided to cross during the day,

Tôi quyết định để vượt biên vào lúc trời sáng,

first because I was still a kid and scared of the dark,

đầu tiên là bởi vì tôi đã vẫn còn là một đứa trẻ và vẫn sợ bóng tối,

second because I knew I was already taking a risk,

thứ hai là bởi vì tôi biết đằng nào cũng mạo hiểm,

and since not many people tried to cross during the day,

và bởi vì không có nhiều người cồ gắng vượt biên lúc trời sáng,

I thought I might be able to cross

Tôi nghĩ rằng tôi có thể vượt qua

without being seen by anyone.

mà không bị ai phát hiện.

I made it to China on February 15, 2006.

Tôi vượt biệ qua Trung Quốc vào ngày 15 tháng 2, 2006.

I was 16 years old.

Lúc đó tôi 16 tuổi.

I thought things in China would be easier,

Tôi nghĩ rằng mọi thứ ở Trung Quốc sẽ dễ dàng hơn,

since there was more food.

bởi vì có nhiều thức ăn hơn.

I thought more people would help me.

Tôi nghĩ rằng nhiều người sẽ giúp đỡ tôi hơn.

But it was harder than living in North Korea,

Nhưng thực ra nó còn khó hơn sống ở Bắc Triều tiên,

because I was not free.

bởi vì tôi không được tự do.

I was always worried about being caught

Tôi luôn luôn phải lo lắng về việc bị bắt

and sent back.

và bị gửi trả lại.

By a miracle, some months later,

Bằngmột phép lạ, một vài tháng sau đó,

I met someone who was running

Tôi đã gặp một người đang quản lý

an underground shelter for North Koreans,

một nơi trú ẩn ngầm cho người dân Bắc Triều tiên,

and was allowed to live there

và tôi được cho phép đến sống ở đó

and eat regular meals for the first time in many years.

và được ăn những bữa ăn đều đặn lần đầu tiên trong nhiều năm.

Later that year, an activist helped me escape China

Cuối năm đó, một nhà hoạt động đã giúp tôi thoát khỏi Trung Quốc

and go to the United States as a refugee.

và đi đến Mỹ với tư cách một người tị nạn.

I went to America without knowing a word of English,

Tôi đã đến Mỹ mà không biết một từ tiếng Anh nào,

yet my social worker told me that I had to go to high school.

mà nhân viên xã hội của tôi vẫn bảo với tôi rằng tôi phải đi học ở trường trung học.

Even in North Korea, I was an F student.

Ngay cả khi ở Bắc Triều tiên, tôi là một sinh viên hạng F.

(Laughter)

(Tiếng cười)

And I barely finished elementary school.

Và tôi mới chỉ hoàn thành trường tiểu học.

And I remember I fought in school more than once a day.

Và tôi nhớ là tôi đánh nhau trong trường học ít nhất một lần một ngày.

Textbooks and the library were not my playground.

Sách giáo khoa và thư viện không là sân chơi của tôi.

My father tried very hard to motivate me into studying,

Cha tôi đã cố gắng rất nhiều để thúc đẩy tôi học hành,

but it didn't work.

nhưng kết quả chẳng vào đâu.

At one point, my father gave up on me.

Rồi đến một lúc cha tôi từ bỏ kế hoạch đó.

He said, "You're not my son anymore."

Ông nói, "Con không phải con trai của ba nữa."

I was only 11 or 12, but it hurt me deeply.

Tôi mới chỉ có 11 hoặc 12 tuổi, nhưng điều đó làm tôi tổn thương sâu sắc.

But nevertheless, my level of motivation

Nhưng kể cả thế, mức động lực học hành của tôi

still didn't change before he died.

vẫn không thay đổi trước khi ông qua đời.

So in America, it was kind of ridiculous

Vì vậy, khi ở Mỹ, điều đó thật là buồn cười

that they said I should go to high school.

khi mà mọi người bảo rằng tôi nên đi học trường trung học.

I didn't even go to middle school.

Tôi thậm chí còn không đi học cấp Hai.

I decided to go, just because they told me to,

Tôi quyết định đi, chỉ vì mọi người bảo tôi đi,

without trying much.

không cần phải cố gắng nhiều.

But one day, I came home and my foster mother

Nhưng một ngày, tôi về đến nhà và mẹ nuôi tôi

had made chicken wings for dinner.

đã làm món cánh gà cho bữa tối.

And during dinner, I wanted to have one more wing,

Và trong bữa tối, tôi muốn ăn một thêm một cánh nữa,

but I realized there were not enough for everyone,

nhưng tôi nhận ra rằng sẽ không có đủ cho tất cả mọi người,

so I decided against it.

nên tôi quyết định không ăn nữa.

When I looked down at my plate,

Khi tôi nhìn xuống đĩa của tôi,

I saw the last chicken wing, that my foster father had given me his.

tôi thấy miếng cánh gà cuối cùng mà cha nuôi đã cho tôi.

I was so happy.

Tôi đã rất hạnh phúc.

I looked at him sitting next to me.

Tôi nhìn lên ông ngồi bên cạnh tôi.

He just looked back at me very warmly,

Ông chỉ nhìn lại tôi một cách trìu mến,

but said no words.

mà không nói gì.

Suddenly I remembered my biological father.

Đột nhiên, tôi nhớ lại người cha đẻ của mình.

My foster father's small act of love

Hành động nhỏ đầy tình yêu của cha nuôi tôi

reminded me of my father,

gợi tôi nhớ về cha đẻ mình,

who would love to share his food with me

người luôn muốn chia cho tôi thức ăn của mình

when he was hungry, even if he was starving.

khi ông đói và ngay cả khi ông đang chết vì đói.

I felt so suffocated that I had so much food in America,

Tôi cảm thấy rất bức bối rằng tôi có rất nhiều thức ăn ở Mỹ,

yet my father died of starvation.

mà cha tôi lại đã chết vì đói.

My only wish that night was to cook a meal for him,

Mong muốn duy nhất của tôi đêm đó là nấu ăn một bữa ăn cho ông

and that night I also thought of what else I could do

và đêm đó tôi cũng suy nghĩ về những việc khác tôi có thể làm

to honor him.

để làm ông tự hào.

And my answer was to promise to myself

Và câu trả lời của tôi là tự hứa với bản thân mình

that I would study hard and get the best education

rằng tôi sẽ học tập chăm chỉ và nhận được nền giáo dục tốt nhất

in America to honor his sacrifice.

ở Mỹ để tôn vinh sự hy sinh của ông.

I took school seriously,

Tôi đã học rất nghiêm túc,

and for the first time ever in my life,

và lần đầu tiên trong đời tôi,

I received an academic award for excellence,

Tôi nhận được một giải thưởng học tập xuất sắc,

and made dean's list from the first semester in high school.

và được vào danh sách tuyên dương từ học kỳ đầu tiên ở trường trung học.

(Applause)

(Vỗ tay)

That chicken wing changed my life.

Miếng cánh gà đó đã thay đổi cuộc đời của tôi.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Hope is personal. Hope is something

Hy vọng là một điều của cá nhân. Hy vọng là một thứ

that no one can give to you.

mà không ai có thể cho bạn được.

You have to choose to believe in hope.

Bạn phải chọn lựa để tin vào hy vọng.

You have to make it yourself.

Bạn phải làm cho nó trở thành của mình.

In North Korea, I made it myself.

Ở Bắc Triều tiên, tôi đã thực hiện điều đó.

Hope brought me to America.

Hy vọng đã mang tôi đến nước Mỹ.

But in America, I didn't know what to do,

Nhưng ở Mỹ, tôi đã không biết phải làm gì,

because I had this overwhelming freedom.

khi tôi có được sự tự do bất ngờ này.

My foster father at that dinner gave me a direction,

Cha nuôi tại bữa ăn tối đó đã cho tôi một hướng đi,

and he motivated me and gave me a purpose

và ông đã thúc đẩy tôi và cho tôi một mục đích

to live in America.

để sống ở Mỹ.

I did not come here by myself.

Tôi đã không tự đến được đây một mình.

I had hope, but hope by itself is not enough.

Tôi có hy vọng, nhưng chỉ hy vọng thôi thì chưa đủ.

Many people helped me along the way to get here.

Nhiều người đã giúp tôi trên đường đi để đến được đây.

North Koreans are fighting hard to survive.

Những người dân Bắc Triều tiên đang chiến đấu đầy vất vả để sống sót.

They have to force themselves to survive,

Họ phải ép buộc bản thân mình để tồn tại,

have hope to survive,

có hy vọng để tồn tại,

but they cannot make it without help.

nhưng họ không thể nào vượt qua được mà không có sự giúp đỡ.

This is my message to you.

Đây là lời nhắn nhủ của tôi dành cho các bạn.

Have hope for yourself,

Hy vọng cho chính bản thân mình,

but also help each other.

nhưng hãy cùng giúp đỡ lẫn nhau.

Life can be hard for everyone, wherever you live.

Cuộc sống có thể trở nên khó khăn cho tất cả mọi người, bất kể bạn sống ở đâu.

My foster father didn't intend to change my life.

Cha nuôi của tôi không có ý định thay đổi cuộc đời tôi.

In the same way, you may also change someone's life

Cũng bằng cách đó, bạn cũng có thể thay đổi cuộc đời của một ai đó

with even the smallest act of love.

với chỉ những hành động nhỏ nhất của tình yêu thương.

A piece of bread can satisfy your hunger,

Một miếng bánh mì có thể thỏa mãn cơn đói của bạn,

and having the hope will bring you bread

và hy vọng sẽ mang lại cho bạn bánh mì

to keep you alive.

để giữ cho bạn sống sót.

But I confidently believe that

Nhưng tôi tin tưởng rằng

your act of love and caring

hành động đầy yêu thương của bạn

can also save another Joseph's life

cũng có thể cứu cuộc đời của một Joseph

and change thousands of other Josephs

và thay đổi hàng nghìn Josephs khác,

who are still having hope to survive.

những người vẫn đang hy vọng để tồn tại.

Thank you.

Cảm ơn các bạn.

(Applause)

(Vỗ tay)

Adrian Hong: Joseph, thank you for sharing

Adrian Hong: Joseph, cảm ơn bạn đã chia sẻ

that very personal and special story with us.

một câu chuyện rất cá nhân và đặc biệt với chúng tôi.

I know you haven't seen your sister for, you said,

Tôi biết bạn vẫn chưa gặp lại chị gái của mình trong vòng, bạn đã nói:

it was almost exactly a decade,

gần như một thập kỷ,

and in the off chance that she may be able to see this,

và trong cơ hội ít ỏi rằng chị ấy có thể có thể xem đoạn phim này,

we wanted to give you an opportunity

chúng tôi muốn cho bạn một cơ hội

to send her a message.

để gửi một tin nhắn cho chị ấy.

Joseph Kim: In Korean?

Joseph Kim: Bằng tiếng Hàn?

AH: You can do English, then Korean as well.

AH: Bạn có thể nói bằng tiếng Anh, sau đó là tiếng Hàn nữa.

(Laughter)

(Tiếng cười)

JK: Okay, I'm not going to make it any longer in Korean

JK: OK, tôi sẽ không làm cho nó dài dòng trong tiếng Hàn Quốc

because I don't think I can make it

bởi vì tôi không nghĩ rằng tôi có thể nói hết câu

without tearing up.

mà không bật khóc.

Nuna, it has been already 10 years

Chị, thế mà đã 10 năm rồi

that I haven’t seen you.

mà em không được nhìn thấy chị.

I just wanted to say

Em chỉ muốn nói

that I miss you, and I love you,

rằng em nhớ chị, và em yêu chị,

and please come back to me and stay alive.

xin hãy trở lại với em và hãy sống sót.

And I -- oh, gosh.

Và em - ôi trời,

I still haven't given up my hope to see you.

Em vẫn chưa từ bỏ hy vọng được gặp lại chị.

I will live my life happily

Em sẽ sống một cuộc sống thật hạnh phúc

and study hard

và học hành chăm chỉ

until I see you,

cho đến khi em gặp lại chị,

and I promise I will not cry again.

và em hứa sẽ không khóc nữa.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Yes, I'm just looking forward to seeing you,

Vâng, em chỉ mong muốn được nhìn thấy chị,

and if you can't find me,

và nếu chị không thể tìm được em,

I will also look for you,

em cũng sẽ đi tìm chị,

and I hope to see you one day.

và em hy vọng sẽ tìm được chị một ngày nào đó.

And can I also make a small message to my mom?

Và tôi xin phép gửi một tin nhắn nhỏ cho mẹ tôi?

AH: Sure, please.

AH: Được chứ, xin mời bạn.

JK: I haven't spent much time with you,

JK: Con đã không có nhiều thời gian với mẹ,

but I know that you still love me,

nhưng con biết rằng mẹ vẫn yêu con,

and you probably still pray for me

và có lẽ vẫn còn cầu nguyện cho con

and think about me.

và nghĩ đến con.

I just wanted to say thank you

Con chỉ muốn nói cảm ơn mẹ

for letting me be in this world.

đã cho phép con trong thế giới này.

Thank you.

Cảm ơn mẹ.

(Applause)

(Vỗ tay)