The family I lost in North Korea. And the family I gained | Joseph Kim

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Tłumaczenie: Katarzyna Wiktoria Klag Korekta: Rysia Wand

I was born and raised in North Korea.

Urodziłem się w Korei Północnej.

Although my family constantly struggled against poverty,

Choć moja rodzina zmagała się z ubóstwem,

I was always loved and cared for first,

byłem zawsze kochany,

because I was the only son

jako jedyny syn

and the youngest of two in the family.

i najmłodsze dziecko w rodzinie.

But then the great famine began in 1994.

Potem nadeszła plaga głodu w 1994 roku.

I was four years old.

Miałem wtedy 4 lata.

My sister and I would go searching for firewood

Razem z siostrą szukaliśmy drewna na opał

starting at 5 in the morning

od piątej rano

and come back after midnight.

i wracaliśmy po północy.

I would wander the streets searching for food,

Chodziliśmy po ulicach szukając jedzenia.

and I remember seeing a small child

Pamiętam małe dziecko,

tied to a mother's back eating chips,

które jadło frytki,

and wanting to steal them from him.

chciałem je okraść.

Hunger is humiliation. Hunger is hopelessness.

Głód to poniżenie. Głód to beznadzieja.

For a hungry child, politics and freedom

Dla głodnego dziecka, polityka i wolność

are not even thought of.

są bez znaczenia.

On my ninth birthday, my parents

W moje dziewiąte urodziny

couldn't give me any food to eat.

rodzice nie mogli dać mi nic do jedzenia.

But even as a child, I could feel the heaviness

Nawet jako dziecko czułem ciężar

in their hearts.

w ich sercach.

Over a million North Koreans died of starvation in that time,

Ponad milion Koreańczyków umarło wtedy z głodu,

and in 2003, when I was 13 years old,

a w 2003 roku, gdy miałem 13 lat,

my father became one of them.

mój ojciec stał się jednym z nich.

I saw my father wither away and die.

Widziałem, jak ojciec traci siły i umiera.

In the same year, my mother disappeared one day,

W tym samym roku zniknęła moja matka,

and then my sister told me

a potem siostra powiedziała mi,

that she was going to China to earn money,

że jedzie do Chin do pracy,

but that she would return with money and food soon.

ale wróci wkrótce z pieniędzmi i jedzeniem.

Since we had never been separated,

Ponieważ nigdy się nie rozstawaliśmy,

and I thought we would be together forever,

i myślałem, że zawsze będziemy razem,

I didn't even give her a hug when she left.

nie uścisnąłem jej na pożegnanie.

It was the biggest mistake I have ever made in my life.

To był największy błąd w moim życiu.

But again, I didn't know

Wtedy nie wiedziałem,

it was going to be a long goodbye.

że rozstajemy się na długo.

I have not seen my mom or my sister since then.

Od tej pory nie widziałem mamy ani siostry.

Suddenly, I became an orphan and homeless.

Nagle zostałem bezdomnym sierotą.

My daily life became very hard,

Życie stało się bardzo ciężkie,

but very simple.

ale również bardzo proste.

My goal was to find a dusty piece of bread in the trash.

Moim celem było znaleźć zakurzony chleb w śmieciach.

But that is no way to survive.

Ale to nie był sposób na przeżycie.

I started to realize, begging would not be the solution.

Zdałem sobie sprawę, że żebranie to nie rozwiązanie.

So I started to steal from food carts in illegal markets.

Zacząłem kraść jedzenie z nielegalnych sklepów.

Sometimes, I found small jobs

Czasami trafiała mi się praca

in exchange for food.

w zamian za jedzenie.

Once, I even spent two months in the winter

W zimie przez 2 miesiące

working in a coal mine,

pracowałem w kopalni węgla,

33 meters underground without any protection

33 metry pod ziemią bez zabezpieczenia,

for up to 16 hours a day.

nawet 16 godzin dziennie.

I was not uncommon.

Nie było w tym nic niezwyklego.

Many other orphans survived this way, or worse.

Inne sieroty przetrwały w podobny sposób.

When I could not fall asleep from bitter cold

Gdy nie mogłem zasnąć z zimna

or hunger pains,

albo przez ból z głodu,

I hoped that, the next morning,

miałem nadzieję, że następnego ranka,

my sister would come back to wake me up

siostra wróci, aby mnie obudzić,

with my favorite food.

podając ulubioną potrawę.

That hope kept me alive.

Ta nadzieja trzymała mnie przy życiu.

I don't mean big, grand hope.

Nie mam na myśli jakieś wielkiej nadziei.

I mean the kind of hope that made me believe

Chodzi mi o nadzieję, która dała mi wiarę,

that the next trash can had bread,

że w następnym koszu będzie chleb,

even though it usually didn't.

choć zazwyczaj go nie było.

But if I didn't believe it, I wouldn't even try,

Ale gdybym nie wierzył, nawet nie próbowałbym,

and then I would die.

a wtedy bym umarł.

Hope kept me alive.

Nadzieja trzymała mnie przy życiu.

Every day, I told myself,

Każdego dnia mówiłem sobie,

no matter how hard things got,

nieważne, jak jest ciężko,

still I must live.

nadal muszę żyć.

After three years of waiting for my sister's return,

Po trzech latach czekania na powrót siostry

I decided to go to China to look for her myself.

postanowiłem jechać do Chin i sam ją znaleźć.

I realized

Zdałem sobie sprawę,

I couldn't survive much longer this way.

że dłużej tak nie przeżyję.

I knew the journey would be risky,

Wiedziałem, że podróż będzie ryzykowna,

but I would be risking my life either way.

ale tak czy owak ryzykowałem życie.

I could die of starvation like my father in North Korea,

Mogłem tak jak ojciec umrzeć z głodu,

or at least I could try for a better life

albo przynajmniej spróbować walczyć o lepsze życie

by escaping to China.

uciekając do Chin.

I had learned that many people tried to cross

Dowiedziałem się, że ludzie próbowali przekraczać

the border to China in the nighttime to avoid being seen.

granicę do Chin w nocy, aby nie być zauważonym.

North Korean border guards often shoot and kill people

Pogranicznicy często strzelają i zabijają ludzi

trying to cross the border without permission.

próbujących nielegalnie przekroczyć granicę.

Chinese soldiers will catch

Chińscy żołnierze ich łapią

and send back North Koreans,

i odsyłają do Korei Północnej,

where they face severe punishment.

gdzie grożą im surowe kary.

I decided to cross during the day,

Zdecydowałem się przekroczyć granicę w dzień,

first because I was still a kid and scared of the dark,

po pierwsze bałem się ciemności,

second because I knew I was already taking a risk,

po drugie i tak ryzykowałem,

and since not many people tried to cross during the day,

a ponieważ mało kto przekraczał ją w dzień,

I thought I might be able to cross

pomyślałem, że uda mi się

without being seen by anyone.

pozostać niezauważonym.

I made it to China on February 15, 2006.

Do Chin dotarłem 15 lutego 2006.

I was 16 years old.

Miałem 16 lat.

I thought things in China would be easier,

Myślałem, że w Chinach będzie łatwiej,

since there was more food.

bo było więcej jedzenia.

I thought more people would help me.

Myślałem, że więcej osób mi pomoże.

But it was harder than living in North Korea,

Ale było ciężej niż w Korei Północnej,

because I was not free.

bo nie byłem wolny.

I was always worried about being caught

Zawsze bałem się, że mnie złapią

and sent back.

i odeślą z powrotem.

By a miracle, some months later,

Jakimś cudem, parę miesięcy później

I met someone who was running

spotkałem kogoś, kto prowadził

an underground shelter for North Koreans,

podziemne schronisko dla uchodźców z Korei,

and was allowed to live there

i mogłem tam mieszkać,

and eat regular meals for the first time in many years.

jeść regularne posiłki po raz pierwszy od wielu lat.

Later that year, an activist helped me escape China

W tym samym roku aktywista pomógł mi uciec z Chin,

and go to the United States as a refugee.

i wyjechać do USA jako uchodźcy.

I went to America without knowing a word of English,

Pojechałem do Ameryki nie znając słowa po angielsku,

yet my social worker told me that I had to go to high school.

ale pracownik społeczny kazał mi iść do liceum.

Even in North Korea, I was an F student.

Nawet w Korei Północnej miałem same dwóje.

(Laughter)

(Śmiech)

And I barely finished elementary school.

Ledwie skończyłem podstawówkę.

And I remember I fought in school more than once a day.

W szkole codziennie się biłem.

Textbooks and the library were not my playground.

Podręczniki i biblioteka nie były moim placem zabaw.

My father tried very hard to motivate me into studying,

Ojciec bardzo się starał zmotywować mnie do nauki,

but it didn't work.

ale to nie podziałało.

At one point, my father gave up on me.

W końcu się poddał.

He said, "You're not my son anymore."

Powiedział: "Już nie jesteś moim synem".

I was only 11 or 12, but it hurt me deeply.

Miałam może 12 lat, ale głęboko mnie to zraniło.

But nevertheless, my level of motivation

Jednak mój poziom motywacji

still didn't change before he died.

nie zmienił się do jego śmierci.

So in America, it was kind of ridiculous

W Ameryce było to śmieszne,

that they said I should go to high school.

gdy kazali mi iść do liceum.

I didn't even go to middle school.

Nie skończyłem nawet gimnazjum.

I decided to go, just because they told me to,

Zdecydowałem się pójść, bo mi kazali,

without trying much.

nie próbowałem się przeciwstawić.

But one day, I came home and my foster mother

Raz po powrocie do domu moja przybrana matka

had made chicken wings for dinner.

zrobiła skrzydełka kurczaka na obiad.

And during dinner, I wanted to have one more wing,

Podczas obiadu chciałem jeszcze dokładkę,

but I realized there were not enough for everyone,

ale zobaczyłem, że nie starczy dla wszystkich

so I decided against it.

i zmieniłem zdanie.

When I looked down at my plate,

Wtem na talerzu zobaczyłem ostatnie skrzydełko.

I saw the last chicken wing, that my foster father had given me his.

To przybrany ojciec dał mi swoje.

I was so happy.

Byłem taki szczęśliwy.

I looked at him sitting next to me.

Popatrzyłem na niego.

He just looked back at me very warmly,

On spojrzał na mnie bardzo ciepło,

but said no words.

ale nic nie powiedział.

Suddenly I remembered my biological father.

Przypominałem sobie biologicznego ojca.

My foster father's small act of love

Mały czyn miłości przybranego ojca

reminded me of my father,

przypomniał mi o moim ojcu,

who would love to share his food with me

który chętnie dzielił się ze mną jedzeniem,

when he was hungry, even if he was starving.

nawet gdy umierał z głodu.

I felt so suffocated that I had so much food in America,

Dusiłem się w Ameryce, mając tyle jedzenia,

yet my father died of starvation.

podczas gdy ojciec zmarł z głodu.

My only wish that night was to cook a meal for him,

Moim jedynym życzeniem było ugotować mu posiłek.

and that night I also thought of what else I could do

Tamtej nocy myślałem, co jeszcze mógłbym zrobić,

to honor him.

aby go uczcić.

And my answer was to promise to myself

W odpowiedzi obiecałem sobie,

that I would study hard and get the best education

że będę się uczył i zdobędę najlepsze wykształcenie

in America to honor his sacrifice.

w Ameryce, aby uczcić jego poświęcenie.

I took school seriously,

Zacząłem brać szkołę poważnie,

and for the first time ever in my life,

i pierwszy raz w życiu,

I received an academic award for excellence,

dostałem wyróżnienie dla najlepszych uczniów

and made dean's list from the first semester in high school.

i od pierwszego semestru trafiłem na listę dziekana.

(Applause)

(Brawa)

That chicken wing changed my life.

To skrzydełko zmieniło moje życie.

(Laughter)

(Śmiech)

Hope is personal. Hope is something

Nadzieja jest osobista. To coś,

that no one can give to you.

czego nikt nie może ci dać.

You have to choose to believe in hope.

Musisz chcieć mieć nadzieję.

You have to make it yourself.

Musisz sam to zrobić.

In North Korea, I made it myself.

W Korei Północnej zrobiłem tak.

Hope brought me to America.

Nadzieja przywiodła mnie do Ameryki.

But in America, I didn't know what to do,

W Ameryce nie wiedziałem, co robić,

because I had this overwhelming freedom.

bo miałem ogromną wolność.

My foster father at that dinner gave me a direction,

Mój przybrany ojciec dał mi wskazówkę,

and he motivated me and gave me a purpose

zmotywował i dał mi cel

to live in America.

życia w Ameryce.

I did not come here by myself.

Nie dotarłem do tego sam.

I had hope, but hope by itself is not enough.

Miałem nadzieję, ale sama nadzieja nie wystarczy.

Many people helped me along the way to get here.

Wielu ludzi pomogło mi w mojej drodze.

North Koreans are fighting hard to survive.

Koreańczycy walczą o przetrwanie.

They have to force themselves to survive,

Zmuszają się, aby przetrwać,

have hope to survive,

mieć nadzieję na przeżycie,

but they cannot make it without help.

ale nie uda im się bez pomocy.

This is my message to you.

To jest moje przesłanie.

Have hope for yourself,

Miejcie nadzieję dla siebie,

but also help each other.

ale również pomagajcie innym.

Life can be hard for everyone, wherever you live.

Życie może być ciężkie w każdym kraju.

My foster father didn't intend to change my life.

Przybrany ojciec nie zamierzał zmieniać mi życia.

In the same way, you may also change someone's life

Wy też możecie zmienić czyjeś życie

with even the smallest act of love.

nawet najmniejszym gestem miłości.

A piece of bread can satisfy your hunger,

Kawałek chleba zaspokoi głód,

and having the hope will bring you bread

a nadzieja przyniesie chleb

to keep you alive.

potrzebny, aby przeżyć.

But I confidently believe that

Ale mocno wierzę w to,

your act of love and caring

że gest miłości i troski

can also save another Joseph's life

może ocalić życie innego Josepha

and change thousands of other Josephs

i zmienić tysiące takich jak ja,

who are still having hope to survive.

którzy nadal mają nadzieję na przeżycie.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)

Adrian Hong: Joseph, thank you for sharing

Adrian Hong: Dziękuję, że podzieliłeś się

that very personal and special story with us.

tą bardzo osobistą historią.

I know you haven't seen your sister for, you said,

Wiem, że nie widziałeś siostry

it was almost exactly a decade,

prawie od 10 lat.

and in the off chance that she may be able to see this,

Z nadzieją, że ona to zobaczy

we wanted to give you an opportunity

chcieliśmy dać ci szansę

to send her a message.

przesłać jej wiadomość.

Joseph Kim: In Korean?

Joseph Kim: Po koreańsku?

AH: You can do English, then Korean as well.

(Śmiech)

(Laughter)

AH: Najpierw po angielsku, potem po koreańsku.

JK: Okay, I'm not going to make it any longer in Korean

JK: OK, nie będę mówił długo po koreańsku,

because I don't think I can make it

bo chyba nie umiałbym powstrzymać łez.

without tearing up.

bo chyba nie umiałbym powstrzymać łez.

Nuna, it has been already 10 years

Nuna, minęło już 10 lat,

that I haven’t seen you.

odkąd ostatni raz cię widziałem.

I just wanted to say

Chciałem ci powiedzieć,

that I miss you, and I love you,

że cię kocham i tęsknię za tobą.

and please come back to me and stay alive.

proszę wróć do mnie i przeżyj.

And I -- oh, gosh.

I, o Boże,

I still haven't given up my hope to see you.

nadal wierzę, że kiedyś cię zobaczę.

I will live my life happily

Przeżyję moje życie szczęśliwie

and study hard

i będę intensywnie się uczył,

until I see you,

aż się spotkamy,

and I promise I will not cry again.

i obiecuję, że nie będę więcej płakał.

(Laughter)

(Śmiech)

Yes, I'm just looking forward to seeing you,

Nie mogę się doczekać, aż cię zobaczę,

and if you can't find me,

a jeśli nie możesz mnie znaleźć,

I will also look for you,

dalej będę cię szukał

and I hope to see you one day.

i mam nadzieję kiedyś cię zobaczyć.

And can I also make a small message to my mom?

Mogę przekazać krótką wiadomość dla mamy?

AH: Sure, please.

AH: Oczywiście.

JK: I haven't spent much time with you,

JK: Spędziłem z tobą mało czasu,

but I know that you still love me,

ale wiem, że nadal mnie kochasz.

and you probably still pray for me

i pewnie nadal się za mnie modlisz,

and think about me.

i myślisz o mnie.

I just wanted to say thank you

Chciałbym ci podziękować,

for letting me be in this world.

za wydanie mnie na świat.

Thank you.

Dziękuję. (Brawa)

(Applause)