Simple hacks for life with Parkinson's | Mileha Soneji

Translator: Thao Nhien Nguyen Reviewer: Tra Nguyen

In India, we have these huge families.

Ở Ấn Độ, chúng tôi có những đại gia đình.

I bet a lot of you all must have heard about it.

Hẳn nhiều người đã biết điều này.

Which means that there are a lot of family events.

Do đó cũng có nhiều buổi họp mặt gia đình.

So as a child, my parents used to drag me to these family events.

Khi tôi còn nhỏ, ba mẹ thường đưa tôi đến các buổi họp mặt.

But the one thing that I always looked forward to

Nhưng chỉ có một điều mà tôi luôn mong đợi

was playing around with my cousins.

đó là được chơi với các anh em họ.

And there was always this one uncle

Và tôi có một người chú

who used to be there,

người luôn có mặt,

always ready, jumping around with us,

luôn sẵn lòng chơi đùa với chúng tôi,

having games for us,

chú bày đủ trò chơi,

making us kids have the time of our lives.

giúp bọn trẻ chúng tôi tận hưởng thời thơ ấu.

This man was extremely successful:

Chú tôi là người cực kỳ thành công:

he was confident and powerful.

ông tự tin và mạnh mẽ.

But then I saw this hale and hearty person deteriorate in health.

Nhưng con người nồng nhiệt ấy dần sa sút sức khỏe.

He was diagnosed with Parkinson's.

Ông bị chẩn đoán mắc bệnh Parkinson.

Parkinson's is a disease that causes degeneration of the nervous system,

Parkinson là căn bệnh làm thoái hóa hệ thần kinh,

which means that this person who used to be independent

khiến chú tôi, một người từng rất độc lập

suddenly finds tasks like drinking coffee, because of tremors, much more difficult.

đột nhiên cảm thấy những việc như uống cà phê trở nên quá khó khăn.

My uncle started using a walker to walk,

Chú tôi bắt đầu dùng khung tập đi để di chuyển,

and to take a turn,

và khi xoay trở,

he literally had to take one step at a time, like this,

ông phải bước từng bước một, như thế này,

and it took forever.

rất khó nhọc.

So this person, who used to be the center of attention

Từ đó, chú tôi, người từng là trung tâm

in every family gathering,

trong mọi buổi họp mặt gia đình,

was suddenly hiding behind people.

đột nhiên trở nên lặng lẽ.

He was hiding from the pitiful look in people's eyes.

Ông tránh né ánh mắt thương hại của mọi người.

And he's not the only one in the world.

Và ông không phải người duy nhất trên thế giới.

Every year, 60,000 people are newly diagnosed with Parkinson's,

Mỗi năm, 60.000 người được chẩn đoán mắc Parkinson,

and this number is only rising.

và con số này không ngừng gia tăng.

As designers, we dream that our designs solve these multifaceted problems,

Là kỹ sư, ta luôn mong thiết kế của mình giải quyết được mọi mặt vấn đề,

one solution that solves it all,

một giải pháp giải quyết được tất cả,

but it need not always be like that.

nhưng không phải lúc nào cũng cần giải pháp phức tạp.

You can also target simple problems

Bạn có thể tập trung vào những vấn đề đơn giản

and create small solutions for them and eventually make a big impact.

và thiết kế những giải pháp nhỏ hơn để cuối cùng tạo nên tác động lớn.

So my aim here was to not cure Parkinson's,

Vì vậy, mục tiêu của tôi không phải là chữa bệnh Parkinson,

but to make their everyday tasks much more simple,

mà là giúp người bệnh làm mọi việc hàng ngày dễ dàng hơn,

and then make an impact.

và tạo nên chuyển biến thực sự.

Well, the first thing I targeted was tremors, right?

Như vậy, trước tiên tôi cần quan tâm đến chứng run rẩy, đúng không?

My uncle told me that he had stopped drinking coffee or tea in public

Chú tôi nói rằng ông không còn uống cà phê hay trà ở nơi công cộng nữa

just out of embarrassment,

chỉ để khỏi phải lúng túng,

so, well, I designed the no-spill cup.

vậy nên, tôi đã thiết kế một chiếc cốc-không-tràn.

It works just purely on its form.

Hiệu quả của nó hoàn toàn nhờ vào hình dạng.

The curve on top deflects the liquid back inside every time they have tremors,

Đường cong trên đỉnh giúp chất lỏng chảy ngược vào phía trong nếu cốc bị rung,

and this keeps the liquid inside compared to a normal cup.

nên giữ chất lỏng nằm bên trong cốc hiệu quả hơn cốc thường.

But the key here is that it is not tagged as a Parkinson's patient product.

Nhưng quan trọng là chiếc cốc không có vẻ là sản phẩm dành cho người bệnh Parkinson.

It looks like a cup that could be used by you, me, any clumsy person,

Nó giống một chiếc cốc bình thường mà tôi, bạn, hay ai đó vụng về có thể dùng

and that makes it much more comforting for them to use, to blend in.

điều đó giúp người bệnh Parkinson dễ sử dụng cốc, và dễ hòa nhập.

So, well, one problem solved,

Rất tốt, vậy là giải quyết xong một vấn đề,

many more to go.

nhưng còn nhiều việc khác.

All this while, I was interviewing him,

Suốt một thời gian, tôi trò chuyện với chú tôi,

questioning him,

hỏi thăm ông,

and then I realized that I was getting very superficial information,

nhưng rồi nhận ra mình chỉ có được những thông tin rất sơ sài,

or just answers to my questions.

hay chỉ tự trả lời câu hỏi của chính mình.

But I really needed to dig deeper to get a new perspective.

Nhưng tôi thật sự cần đào sâu vấn đề để có hướng đi mới.

So I thought, well, let's observe him in his daily tasks,

Nên tôi nghĩ, mình hãy quan sát chú làm công việc hàng ngày,

while he's eating, while he's watching TV.

khi ông dùng bữa, lúc ông xem TV.

And then, when I was actually observing him walking to his dining table,

Và rồi, khi tôi đang chăm chú nhìn ông bước đến bàn ăn,

it struck me, this man who finds it so difficult to walk on flat land,

tôi chợt nhận ra, người đàn ông này bước đi trên mặt đất phẳng rất khó nhọc,

how does he climb a staircase?

vậy làm sao ông leo cầu thang?

Because in India we do not have a fancy rail that takes you up a staircase

Bởi vì ở Ấn Độ, chúng tôi không có loại thanh trượt để đưa bạn lên cầu thang

like in the developed countries.

như ở các nước phát triển.

One actually has to climb the stairs.

Mỗi người phải thực sự leo lên cầu thang.

So he told me,

Vì vậy chú tôi nói,

"Well, let me show you how I do it."

"Được thôi, để chú cho con xem chú làm thế nào."

Let's take a look at what I saw.

Hãy xem tôi đã nhìn thấy gì.

So he took really long to reach this position,

Chú tôi đã mất rất lâu để đến được vị trí này,

and then all this while, I'm thinking,

và suốt lúc đó, tôi chỉ nghĩ,

"Oh my God, is he really going to do it?

"Lạy Chúa tôi, chú làm thiệt hở trời?

Is he really, really going to do it without his walker?"

Chú sẽ thực sự leo thang mà không cần khung tập đi sao?

And then ...

Và rồi...

(Laughter)

(Tiếng cười)

And the turns, he took them so easily.

Và khi trở lên, ông cũng làm rất dễ dàng.

So -- shocked?

Ngạc nhiên chưa?

Well, I was too.

Vâng, tôi cũng hết hồn.

So this person who could not walk on flat land

Như vậy, người đàn ông này vốn không thể bước đi trên đất bằng

was suddenly a pro at climbing stairs.

đột nhiên lại leo thang hết sức thành thạo.

On researching this, I realized that it's because it's a continuous motion.

Khi nghiên cứu, tôi nhận ra lý do: vì leo thang là một chuyển động liên tục.

There's this other man who also suffers from the same symptoms

Một người đàn ông khác cũng mắc triệu chứng tương tự chú tôi

and uses a walker,

và cũng dùng khung tập đi,

but the moment he's put on a cycle,

nhưng khoảnh khắc ông ta leo lên xe đạp,

all his symptoms vanish,

mọi triệu chứng đều biến mất,

because it is a continuous motion.

bởi vì đó cũng là một chuyển động liên tục.

So the key for me was to translate this feeling of walking on a staircase

Vì vậy, chìa khóa cho giải pháp của tôi là chuyển cảm giác leo cầu thang

back to flat land.

lên trên mặt đất.

And a lot of ideas were tested and tried on him,

Nhiều ý tưởng đã được thử nghiệm và kiểm chứng bởi chú tôi

but the one that finally worked was this one. Let's take a look.

Nhưng ý tưởng cuối cùng hiệu quả là đây. Hãy xem thử.

(Laughter)

(Tiếng cười)

(Applause)

(Vỗ tay)

He walked faster, right?

Ông đi nhanh hơn hẳn, đúng không?

(Applause)

(Vỗ tay)

I call this the staircase illusion,

Tôi gọi ý tưởng này là "cầu thang ảo",

and actually when the staircase illusion abruptly ended, he froze,

khi cầu thang ảo đột ngột chấm dứt, chú tôi đã sững người,

and this is called freezing of gait.

đó là hội chứng chuyển-động-bị-ngắt-quãng

So it happens a lot,

Nó rất thường xảy ra,

so why not have a staircase illusion flowing through all their rooms,

Vậy sao chúng ta không làm một cầu thang ảo dẫn đến mọi căn phòng,

making them feel much more confident?

để giúp họ cảm thấy tự tin hơn?

You know, technology is not always it.

Bạn biết đó, công nghệ không luôn như ta tưởng.

What we need are human-centered solutions.

Cái ta cần là những giải pháp lấy con người làm trọng tâm.

I could have easily made it into a projection,

Tôi có thể dễ dàng tạo thang ảo bằng máy chiếu

or a Google Glass, or something like that.

hay kính Google Glass, hoặc thứ gì đó giống vậy.

But I stuck to simple print on the floor.

Nhưng tôi chỉ đơn giản "in" nó lên sàn nhà.

This print could be taken into hospitals

Phương pháp "in" này có thể áp dụng trong bệnh viện

to make them feel much more welcome.

để giúp bệnh nhân cảm thấy thoải mái hơn.

What I wish to do is make every Parkinson's patient

Điều tôi muốn làm là giúp mọi người bệnh Parkinson

feel like my uncle felt that day.

cảm thấy như chú tôi ngày hôm đó.

He told me that I made him feel like his old self again.

Chú nói, tôi đã giúp ông cảm thấy mình trở lại như xưa.

"Smart" in today's world has become synonymous to high tech,

Từ "Thông minh" ngày nay thường được đánh đồng với công nghệ cao,

and the world is only getting smarter and smarter day by day.

và thế giới chỉ trở nên thông minh và thông minh hơn mỗi ngày.

But why can't smart be something that's simple and yet effective?

Nhưng tại sao "thông minh" không thể là thứ gì đó đơn giản mà vẫn hiệu quả?

All we need is a little bit of empathy and some curiosity,

Tất cả những gì chúng ta cần là một chút cảm thông, và một chút hiếu kỳ,

to go out there, observe.

để nghĩ khác đi, và quan sát.

But let's not stop at that.

Nhưng chúng ta đừng ngừng lại ở đó.

Let's find these complex problems. Don't be scared of them.

Hãy tìm kiếm những vấn đề phức tạp. Đừng ngại khó.

Break them, boil them down into much smaller problems,

Hãy mổ xẻ vấn đề, biến vấn đề thành nhiều vấn đề nhỏ hơn.

and then find simple solutions for them.

rồi tìm giải pháp đơn giản cho chúng.

Test these solutions, fail if needed,

Hãy thử nghiệm các giải pháp, cứ thất bại nếu cần,

but with newer insights to make it better.

nhưng có thêm hiểu biết để cải tiến nó.

Imagine what we all could do if we all came up with simple solutions.

Thử tưởng tượng ta có thể làm gì nếu mọi người đều tìm kiếm giải pháp đơn giản.

What would the world be like if we combined all our simple solutions?

Thế giới sẽ thế nào nếu ta kết hợp mọi giải pháp đơn giản của mọi người?

Let's make a smarter world, but with simplicity.

Hãy tạo nên một thế giới thông minh hơn nhưng bằng sự giản đơn.

Thank you.

Xin cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)