Jacek Utko: Can design save the newspaper?

Jacek Utko soruyor: Tasarım, gazeteleri kurtarabilir mi?

Çeviri: Diba Szamosi Gözden geçirme: Meric Aydonat

Newspapers are dying for a few reasons.

Gazeteler birkaç sebepten ötürü yok olur.

Readers don't want to pay for yesterday's news, and advertisers follow them.

Okuyucular dünün haberi için para ödemek istemez ama reklamcılar bunları takip eder.

Your iPhone, your laptop,

iPhonenunuz ,dizüstü bilgisayarınız,

is much more handy than New York Times on Sunday.

pazar günleri New York Times'dan daha kullanışlıdır.

And we should save trees in the end.

Tabii, sonuçta ağaçları da korumalıyız.

So it's enough to bury any industry.

Dolayısıyla bu herhangi bir endüstrinin yok olması için yeterli.

So, should we rather ask, "Can anything save newspapers?"

O halde,"Birşeyler gazeteleri kurtarabilir mi? "sorusunu sormalıyız.

There are several scenarios for the future newspaper.

Gelecekteki gazeteler için pek çok şey senaryo var.

Some people say it should be free;

Bazı insanlar, bedava olmalı diyor;

it should be tabloid, or even smaller: A4;

bazıları tabloit yada hatta daha küçük olmalı: A4 boyutunda olmalı;

it should be local, run by communities,

yerel olmalı, işletme gibi daha küçük gruplar gibi bazı grup

or niche, for some smaller groups like business --

ya da mevkilerdeki kişilerden tarafından yönetilmeli diyor,

but then it's not free; it's very expensive.

ama o zaman bedava olmaz, çok pahalı olur.

It should be opinion-driven;

Daha az haber, daha çok görüş olmalı,

less news, more views.

düşünce ağırlıklı olmalı.

And we'd rather read it during breakfast,

Daha çok sabahları gazete okumayı tercih ederiz,

because later we listen to radio in a car,

çünkü daha sonra arabada radyo dinler,

check your mail at work and in the evening you watch TV.

iş yerinde maillerimizi kontrol eder ve akşamları televizyon izleriz.

Sounds nice, but this can only buy time.

Kulağa hoş geliyor bu ama pek çok zamanınızı alır.

Because in the long run,

Çünkü uzun vadede,

I think there is no reason, no practical reason

bence bir gazetenin ayakta durması için

for newspapers to survive.

sebep yok, geçerli bir sebep yok.

So what can we do?

Peki ne yapabilirz?

(Laughter)

(Kahkahalar)

Let me tell you my story.

Size kendi hikayemi anlatayım.

20 years ago, Bonnier, Swedish publisher,

20 yıl önce Bonnier, İsviçreli yayıncı,

started to set newspapers in the former Soviet Bloc.

eski Sovyet Birliğinde gazete tasarlamaya başladı.

After a few years, they had several newspapers in central and eastern Europe.

Birkaç yıl sonra Orta ve Doğu Avrupa'da pek çok gazeteyi aldı.

They were run by an inexperienced staff,

Bunlar hiçbir görsel kültürü olmayan, görsel sanatlar için herhangi bir bütçe

with no visual culture, no budgets for visuals --

ayırmayan deneyimsiz kişler tarafından yürütülüyordu.

in many places there were not even art directors.

Hatta pek çoğunda sanat direktörleri bile yoktu.

I decided to be -- to work for them as an art director.

Onlara sanat direktörü olmak için orada çalışmaya karar verdim.

Before, I was an architect, and my grandmother asked me once,

Eskiden mimardım ve büyükannem bir keresinde bana

"What are you doing for a living?"

"Geçimini sağlamak için ne yapıyorsun?" diye sormuştu.

I said, "I'm designing newspapers."

Ona "Gazete tasarlıyorum" dediğimde

"What? There's nothing to design there. It's just boring letters"

" Ne? Onlarda tasarlanacak hiç bir şey yok, sadece sıkıcı yazılardan ibaret." demişti.

(Laughter)

(Kahkahalar)

And she was right. I was very frustrated, until one day.

Aslında haklıydı, inanılmaz bir hayal kırklığı yaşamıştım.

I came to London, and I've seen performance by Cirque du Soleil.

Londra'ya geldim ve Cirque du Soleil'i izledim.

And I had a revelation. I thought,

Birden bir aydınlanma geldi,

"These guys took some creepy,

"Bu adamlar ürkütücü,

run-down entertainment,

modası geçmiş eğlenceyi alıp

and put it to the highest possible level of performance art."

en yüksek seviye gösteri sanatına çeviriyorlar." diye düşündüm.

I thought "Oh my God, maybe I can do the same with these boring newspapers."

"Aman Tanrım, belki ben de aynı şeyi bu sıkıcı gazetelere yapabilirim"

And I did. We started to redesign them, one by one.

Ve öyle de yaptım. Onları tek tek yeniden tasarlamaya başladık.

The front page became our signature.

İlk sayfa bizim imzamız haline geldi.

It was my personal intimate channel to talk to the readers.

Bu benim için, okuyucularla konuşabildiğim özel bir kanal oldu.

I'm not going to tell you stories about teamwork or cooperation.

Size takım çalışması ve işbirliği hakkında hikayeler anlatmayacağım.

My approach was very egotistic.

Benim yaklaşımım gayet bencilceydi.

I wanted my artistic statement,

Ben bana ait sanatsal ifadeler,

my interpretation of reality.

gerçekliğin bana ait yorumları istedim.

I wanted to make posters, not newspapers.

Gazeteler değil, posterler tasarlamak istedim.

Not even magazines: posters.

Dergi bile değil: posterler.

We were experimenting with type,

Yazı tarzı üstünde çalışıyorduk,

with illustration, with photos. And we had fun.

resimlendirme, fotoğraflar üstünde çalışıyorduk. Ve eğleniyorduk.

Soon it started to bring results.

Çok geçmeden sonuçlarını almaya başladık.

In Poland, our pages were named

Polonya'da, sayfalarımız üç yıl üst üste

"Covers of the Year" three times in a row.

"Yılın Kapağı" namına layık görüldü.

Other examples you can see here are from

Diğer örnekleri burada görüyorsunuz

Latvia, Lithuania, Estonia

Letonya, Litvanya, Estonya --

and central European countries.

merkez Avrupa ülkeleri.

But it's not only about the front page.

Ama bu sadece ön sayfayla alakalı değil.

The secret is that we were treating

Sırrımız şuydu: tüm gazeteye tek parça

the whole newspaper as one piece,

muamelesi yapıyorduk,

as one composition -- like music.

tıpkı bir beste gibi -- müzikal bir çalışma.

And music has a rhythm, has ups and downs.

Müzikte ritim olur, inişler ve çıkışlar.

And design is responsible for this experience.

Tasarım da bu deneyimden sorumlu.

Flipping through pages is readers experience,

Sayfaları çevirmek okuyucunun deneyimi

and I'm responsible for this experience.

ve bu deneyimden de ben sorumluyum.

We treated two pages, both spreads, as a one page,

Birer ayrı sayfa olarak iki sayfa hazırladık,

because that's how readers perceive it.

çünkü okuyucular böyle algılıyordu.

You can see some Russian pages here which got many awards

İspanya'daki en iyi görsel-bilgi yarışmalarında

on biggest infographic competition in Spain.

birçok ödül alan bazı Rusça sayfaları görebilirsiniz.

But the real award came from Society for Newspaper Design.

Ama gerçek ödül Gazete Tasarım Topluluğu'ndan geldi.

Just a year after redesigning this newspaper in Poland,

Poloya'daki bu gazeteyi yeniden tasarladıktan hemen sonra

they name it the World's Best-Designed Newspaper.

Dünyanın En İyi Tasarlanmış Gazetesi adını aldı.

And two years later,

İki yıl sonra,

the same award came to Estonia.

Estonya da aynı ödülü aldı.

Isn't amazing?

Harika, değil mi?

What really makes it amazing: that the circulation of these newspapers

Yaptığımız şey gerçekten de harika: o gazetelerin tirajlarında

were growing too.

artış başladı.

Just some examples:

Birkaç örnek vereyim:

in Russia, plus 11 after one year,

Rusya'da, bi ryıl içinde 11'lik artış,

plus 29 after three years of the redesign.

yeni tasarımdan üç yıl sonra 29'luk bir artış.

Same in Poland: plus 13, up to 35 percent

Polonya'da da aynısı: üç yıl sonra artı 13,

raise of circulation after three years.

yüzde 35'e kadar yükselen bir tiraj.

You can see on a graph,

Grafikte görebilirsiniz,

after years of stagnation, the paper started to grow,

yıllarca süren durgunluktan sonra, gazete yükselmeye başladı,

just after redesign.

yeni tasarımdan hemen sonra.

But the real hit was in Bulgaria.

Ama en büyük iş Bulgaristan'da oldu.

And that is really amazing.

Ve bu müthişti.

Did design do this?

Bunu tasarım mı yapmıştı?

Design was just a part of the process.

Tasarım sürecin sadece bir parçasıydı.

And the process we made was not about changing the look,

Ve o süreç de sadece görüntüyü değiştirmekle ilgili değildi,

it was about improving the product completely.

ürünü tamamıyla geliştirmekle ilgiliydi.

I took an architectural rule about function and form

İşlev ve biçim hakkında mimari bir kuralı alarak

and translated it into newspaper content and design.

bunu gazete içeriği ve tasarımına uyarladım.

And I put strategy at the top of it.

En tepeye statejiyi koydum.

So first you ask a big question: why we do it? What is the goal?

En başta mühim soru şu: Bunu neden yapıyoruz? Hedef ne?

Then we adjust the content accordingly.

Sonrasında, içeriği buna göre ayarlarız.

And then, usually after two months, we start designing.

Genellikle iki ay sonra tasarıma başlarız.

My bosses, in the beginning, were very surprised.

Patronlarım, başlarda çok şaşırmışlardı.

Why am I asking all of these business questions,

Neden onlara sayfaları göstermek dururken

instead of just showing them pages?

işle ilgili bunca soru soruyordum?

But soon they realized that this is the new role of designer:

Ama sonradan anladılar ki tasarımcının yeni rolü bu olmalıydı:

to be in this process from the very beginning to the very end.

sürecin en başından en sonuna kadar işin içinde olmak.

So what is the lesson behind it?

Burdan çıkaracağımız sonuç ne?

The first lesson is about that design can change not just your product.

Birincisi, tasarım sadece ürününüzü değiştirmez.

It can change your workflow -- actually, it can change everything in your company;

Sizin iş akışınızı değiştirebilir -- aslında şirketinizdeki herşeyi değiştirebilir;

it can turn your company upside down.

şirketinizi alt üst edebilir.

It can even change you.

Sizi bile değiştirebilir.

And who's responsible? Designers.

Bunun sorumlusu kimler? Tasarımcılar.

Give power to designers.

Tasarımcılara güç verin.

(Applause)

(Alkışlar)

But the second is even more important.

Ama ikincisi daha da önemli.

You can live in a small poor country, like me.

Benim gibi, küçük fakir bir ülkede yaşayabilirsiniz.

You can work for a small company,

Küçük bir şirket için çalışabilir,

in a boring branch.

sıkıcı bir iş yapabilirsiniz.

You can have no budgets, no people --

Yeterli bütçeniz ve yanınızda insanlar olmayabilir--

but still can put your work to the highest possible level.

ama yine de işinizi mümkün olan en yüksek noktaya çıkarabilirsiniz.

And everybody can do it.

Bunu herkes yapabilir.

You just need inspiration, vision and determination.

Bir ilham, vizyon ve kararlılığa sahip olmalısınız.

And you need to remember that to be good

Ve iyi olmanın yeterli olmadığını

is not enough.

unutmamalısınız.

Thank you.

Teşekkür ederim.