Afra Raymond: Three myths about corruption

Afra Raymond: Yolsuzlukla ilgili üç efsane

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Çeviri: banu yobas Gözden geçirme: Ayça Bağcı

Okay, this morning I'm speaking

Pekala, bu sabah

on the question of corruption.

yolsuzluk sorusu üzerine konuşuyorum.

And corruption is defined

Yolsuzluk

as the abuse of a position of trust

güven halinin kendi--

for the benefit of yourself -- or, in the case of our context,

veya bizim bağlamımızdaki haliyle--

your friends, your family or your financiers.

arkadaşlarınızın, ailenizin veya sermayedarlarınızın çıkarları için istismar edilmesi olarak tanımlanır.

Okay? Friends, family and financiers.

Tamam? Arkadaşlar, aile ve sermayaderler.

But we need to understand what we understand about corruption,

Ancak yolsuzluktan ne anladığımızı anlamalıyız.

and we need to understand that

ve onun hakkında yanlış eğitildiğimizi anlamalıyız

we have been miseducated about it, and we have to admit that.

ve bunu kabul etmeliyiz.

We have to have the courage to admit that

Bunu kabul edecek cesarete sahip olmak zorundayız

to start changing how we deal with it.

Onunla baş etme şeklimizi değiştirmeye başlamalıyız

The first thing is that the big myth, number one,

İlk gelen şu büyük efsane, bir numara olan,

is that in fact it's not really a crime.

şöyle ki, o gerçek anlamda bir şuç değil.

When we get together with friends and family

Arkadaşlarımızla ve ailemizle bir araya geldiğimizde

and we discuss crime in our country,

ve ülkemizdeki şuçu tartıştığımızda,

crime in Belmont or crime in Diego or crime in Marabella,

Belmont'daki şuçu veya Diego'daki veya Marabella'daki suçu tartıştığımızda

nobody's speaking about corruption.

hiç kimse yolsuzluktan bahsetmiyor.

That's the honest truth.

Dürüst olan gerçek budur.

When the Commissioner of Police comes on TV to talk about crime,

Polis komiseri gelip de televizyonda suçla ilgili konuştuğunda,,

he isn't speaking about corruption.

yolsuzluktan bahsetmiyor.

And we know for sure when the Minister of National Security

Ve kesin olarak biliyoruz ki Ulusal Güvenlik Bakanlığımız suçla ilgili konuşurken

is speaking about crime, he's not talking about corruption either.

o da yolsuzluktan bahsetmiyor.

The point I'm making is that it is a crime.

Burada varmaya çalıştığım nokta bunun da bir suç olduğudur..

It is an economic crime, because we're involving the looting of taxpayers' money.

O bir ekonomik suç, çünkü vergi verenlerin parasının yağmalanmasına karışıyoruz.

Public and private corruption is a reality.

Genel ve özel yolsuzluk bir gerçektir.

As somebody who comes from the private sector,

Özel sektörden gelen biri olarak,

I can tell you there's a massive amount of corruption

özel sektörde korkunç miktarda, hükümetle hiç bir ilgisi olmayan

in the private sector that has nothing to do with government.

bir yolsuzluğun döndüğünü söyleyebilirim.

The same bribes and backhanders and things that take place under the table,

Aynı rüşvetler ve para yedirmeler ve masa altında gerçekleşen diğer şeyler

it all takes place in the private sector.

hepsi özel sektörde oluyor.

Today, I'm focusing on public sector corruption,

Bugün, ben, özel sektörün de katıldığı,

which the private sector also participates in.

kamu sektöründeki yolsuzluğa odaklanıyorum.

The second important myth to understand --

Anlaşılması gereken diğer ikinci önemli efsane de---

because we have to destroy these myths,

çünkü bu efsaneleri yok etmek zorundayız,

dismantle them and destroy them and ridicule them --

parçalamak, yok etmek ve alaya almak zorundayız--

the second important myth to understand

anlaşılması gereken diğer ikinci efsane de

is the one that says

yolsuzluğun aslında

that in fact corruption is only a small problem --

küçük bir sorun olduğunun söylenmesidir

if it is a problem, it's only a small problem,

Eğer bu bir sorunsa sadece küçük bir sorundur,

that in fact it's only a little 10 or 15 percent,

öyle ki aslında sadece yüzde 10 veya 15 oranındadır,

it's been going on forever, it probably will continue forever,

çoktandır böyle devam etmekte, ve büyük ihtimalle de böyle devam edecektir,

and there's no point passing any laws, because there's little we can do about it.

ve hiçbir kanun yürürlüğe koymaya gerek yoktur çünkü bununla ilgili yapabilecek çok az şeyimiz vardır.

And I want to demonstrate that that, too,

Ve ben de bunu kanıtlamak istiyorum,

is a dangerous myth, very dangerous.

Bu da çok tehlikeli bir söylencedir, çok tehlikeli.

It's a piece of public mischief.

Bu bir miktar kamu yaramazlığıdır.

And I want to speak a little bit,

Ve birazcık konuşmak,

take us back about 30 years.

bizi bir 30 yıl geriye doğru götürmek istiyorum.

We're coming out today from Trinidad and Tobago,

Bugün kaynak zengini, küçük karayip ülkesi,

a resource-rich, small Caribbean country,

Trinidad ve Tobago` dan, geliyoruz,

and in the early 1970s we had a massive increase in the country's wealth,

ve 1970lerin başında, ülke refahında korkunç bir yükselme yaşadık,

and that increase was caused by the increase in world oil prices.

ve bu yükselme, dünya petrol fiyatlarının artışı sayesinde oldu..

We call them petrodollars. The treasury was bursting with money.

Biz onlara petro- dolarlar deriz. Hazine, paradan patlıyordu.

And it's ironic, because

Ve bu ironik, çünkü

we're standing today in the Central Bank.

bugün Merkez Bankası`na bağımlıyız.

You see, history's rich in irony.

Görüyorsunuz ya, tarih ironiyle dolu.

We're standing today in the Central Bank,

Bugün Merkez Bankası`na bağımlıyız,

and the Central Bank is responsible for a lot of the things I'm going to be speaking about.

ve Merkez Bankası konuşuyor olacağım birçok şeyden sorumlu.

Okay? We're talking about irresponsibility in public office.

Pekala? Kamu ofisinde sorumsuzluktan bahsediyoruz.

We're speaking about the fact that across the terrace,

Taraçanın diğer tarafındaki bir gerçekten bahsediyoruz,

the next tower is the Ministry of Finance,

bir sonraki kule Finans Bakanlığı,

and there's a lot of connection with us today,

ve bugün oradan bizimle birçok bağlantı mevcut

so we're speaking within your temple today. Okay?

yani bugün sizin mabediniz içersinden konuşuyoruz, peki mi?

(Applause)

(Alkış)

The first thing I want to talk about is that

Konuşmak istediğim ilk şey

when all of this money flowed into our country about 40 years ago,

tüm bu paranın 40 sene önce ülkemize aktarıldığı,

we embarked, the government of the day embarked

işe koyulduğumuz, hükümet hükümete anlaşmalar serisinde

on a series of government-to-government arrangements

ülkeyi hızlı bir şekilde geliştirmek adına

to have rapidly develop the country.

dönemin hükümetinin işe koyulduğu dönemdir.

And some of the largest projects in the country

Ve bu ülkedeki en büyük projelerden bazıları

were being constructed through government-to-government arrangements

dünyanın önde gelen bazı ülkeleriyle hükümetler arası

with some of the leading countries in the world,

anlaşmalar yoluyla inşa ediliyordu.

the United States and Britain and France and so on and so on.

Birleşik Devletler ve İngiltere ve Fransa ve daha niceleri.

As I said, even this building we're standing in -- that's one of the ironies --

Tıpkı söylediğim gibi, şu anda bulunduğumuz bina dahi --ki bu ironilerden biridir--

this building was part of that series of complexes,

bu bina onların İkiz Kuleler olarak adlandırdığı

what they called the Twin Towers.

karmaşalar serisinin bir parçasıydı.

It became so outrageous, the whole situation,

Bütün vaziyet, durum o kadar çok çirkinleşti ki

that in fact a commission of inquiry was appointed,

bir soruşturma komisyonu atandi,

and it reported in 1982, 30 years ago it reported --

ve 1982`de rapor etti, 30 yıl önce rapor etti--

the Ballah Report -- 30 years ago,

Ballah Raporu-- 30 yıl önce,

and immediately the government-to-government arrangements were stopped.

ve aniden hükümetler arası anlaşmalar,ayarlamalar durduruldu..

The then-Prime Minister went to Parliament

Zamanın başbakanı parlamentoya, bütçe konuşması yapmak için gitti

to give a budget speech, and he said some things that I'll never forget.

ve asla unutmayacağım bazı şeyler söyledi.

They went right in here. I was a young man at the time.

Bu kısımda haklı olabilirler. O zamanlar genç bir adamdım.

It went right into my heart.

(Ok) Tam kalbime geldi

And he said that, in fact — Let me see if this thing works.

Ve aslında dedi ki-- Bir bakayım bu şey çalışıyor mu.

Are we getting a, yeah?—

Bir evet alıyor muyuz?

That's what he told us.

Bize söylediği buydu.

He told us that, in fact,

Bize dedi ki, aslında,

two out of every three dollars of our petrodollars

harcadığımız petro-dolarlarımızın her üçünden ikisi,

that we spent, the taxpayers' money,

vergi verenlerin parası,

was wasted or stolen.

ya boşa harcanmış ya da çalınmıştı.

So the 10 or 15 percent is pure mischief.

Yani %10 veya 15`i halis ziyandı.

As we say, it's a nancy-story. Forget it.

Dediğimiz gibi, bu bir masal, hikaye. Unutun gitsin.

That's for little children. We are big people,

Bu küçük çocuklar için. Bizlerse yetişkin insanlarız

and we're trying to deal with what's happening in our society.

ve toplumumuza neler olduğuyla başa çıkmaya çalışıyoruz.

Okay? This is the size of the problem.

Tamam mı? Problemin boyutu bu.

Okay? Two thirds of the money stolen or wasted.

Anlaştık mı? Paranın üçte ikisi çalınmış veya yok yere harcanmıştı.

That was 30 years ago. 1982 was Ballah.

Bu 30 yıl önceydi. 1982 Ballahtı.

So what has changed?

Peki ne değişti?

I don't like to bring up embarrassing secrets

Utanç verici sırları uluslararası seyirciye sermek istemiyorum

to an international audience, but I have to.

ancak yapmak zorundayım.

Four months ago, we suffered a constitutional outrage in this country.

Dört ay önce bu ülkede, anayasal bir öfke patlaması, bir başkaldırıdan muzdarip olduk.

We call it the Section 34 fiasco, the Section 34 fiasco,

Biz onu Bölum 34 fiyaskosu diye adlandırırız, Bölüm 34 fiyaskosu

a suspicious piece of law, and I'm going to say it like it is,

Şüpheli bir hukuk parçacığı, ve ben buna

a suspicious piece of law

şüpheli zanlıları özgür bırakmak için

was passed at a suspicious time

şüpheli bir zamanda onaylanmış

to free some suspects. (Laughter)

şüpheli bir hukuk parçacığı diyeceğim.

And it was called, those people are called

ve söylendiği gibi, bu insanlar

the Piarco Airport accused.

Piarco Havaalanı zanlıları olarak adlandırıldılar.

I'm going to have my own lexicon speaking here today.

Bugün burada kendi lügatımı konuşturacağım.

They are the Piarco Airport accused.

Onlar Piarco Havaalanı zanlıları.

It was a constitutional outrage of the first order,

İlk buyruğun sebep olduğu anayasal bir öfkeydi

and I have labeled it the Plot to Pervert Parliament.

ve ben bunu Sapkın Parlemantoya Giden Komplo olarak etiketlendirdim.

Our highest institution in our country was perverted.

Ülkemizde, en yüksek düzeydeki kurum sapkınlaştırılmıştı.

We are dealing with perverts here

Bizler burada, ekonomik ve finansal bir doğanın

of an economic and financial nature.

sapkınlıklarıyla uğraşıyoruz.

Do you get how serious this problem is?

Problemin ne derecede ciddi olduğunu anlıyor musunuz?

There was massive protest. A lot of us in this room

Çok büyük bir protesto vardı. Odadaki herbirimiz,

took part in the protest in different forms.

bu prostestoda farklı şekillerde yer aldık.

Most importantly, the American embassy complained,

En önemlisi de, Amerikan büyükelçisi yakındı

so Parliament was swiftly reconvened,

bu sayede parlamento süratle biraraya geldi

and the law was reversed, it was repealed.

ve kanun geri çekildi, yürütmeden kaldrıldı.

That's the word lawyers use. It was repealed.

Avukatların kullandığı kelime bu. Yürütmeden kaldırıldı.

But the point is

Ancak önemli olan şu ki

that Parliament was outwitted in the whole course of events,

Parlamento bütün bu olaylar silsilesi içinde dolandırıldı,

because what really happened is that,

çünkü gerçekten olan şuydu ki,

because of the suspicious passage of that law,

yasanın şüpheli görülen bir kısmı yüzünden,

the law was actually passed into effect

yasa aslında bağımsızlığımızın 50. yıldönümünü,

on the weekend we celebrated our 50th anniversary of independence,

bağımsızlığımızın jubilesini kutladığımız haftasonu

our jubilee of independence.

onaylandı.

So that is the kind of outrage of the thing.

Yani bu, bu şeyin bir çeşit öfke patlamasıydı.

It was kind of a nasty way to get maturation, but we got it,

Tekamüle ulaşmanın yaramaz bir yoluydu, ama biz onu kabullendik,

because we all understood it,

çünkü hepimiz onu anladık,

and for the first time that I could remember,

ve hatırlabildiğim kadarıyla ilk defa

there were mass protests against this corruption.

bu yolsuzluğa karşı büyük çaplı kitlesel protestolar vardı.

And that gave me a lot of hope. Okay?

Ve bu bana çok umut verdi. Tamam mı?

Those of us who are, sometimes you feel like

Ama birilerimiz,bazen bu işin birazını yaparken

you're a little bit on your own doing some of this work.

yalnız hissediyoruz.

That passage of the law and the repeal of the law

Kanunun bu kısmı ve yürütmeden kaldırılması

fortified the case of the Piarco Airport accused.

Parko Havaalanı suçlaması davasını kuvvetlendirdi.

So it was one of those really superior double bluff kind of things that took place.

Yani bu gerçekten bugüne kadar yapılmış kandırmacaların en büyüklerinden biriydi.

But what were they accused of?

Ancak ne için suçlanmışlardı?

What was it that they were accused of?

Suçlandıkları şey neydi?

I'm being a bit mysterious for those of you out there. What were they accused of?

Sizler için birazcık gizemli oluyorum. Suçlandıkları şey neydi?

We were trying to build, or reconstruct largely,

Vadesi dolmuş bir hava alanı inşa etmeye,

an airport that had grown outdated.

onu yeniden yapılandırmaya çalışıyorduk.

The entire project cost about 1.6 billion dollars,

Bütün proje yaklaşık 1.6 milyar dolara mal oluyordu,

Trinidad and Tobago dollars,

Trinidad ve Tobago dolarına,

and in fact, we had a lot of bid-rigging

ve aslında bir yığın şikemiz

and suspicious activity, corrupt activity took place.

ve şüpheli eylemlerimiz oldu, yolsuzluk oldu,

And to get an idea of what it consisted of,

Ve ne içerdiğiyle ilgili bir fikir sahibi olmak için

and to put it in context in relationship to this whole

ve bunun büyük bir iş olmadığıyla ilgili ikinci miti

second myth about it being no big thing,

bu olayla ilişkili bir bağlama yerleştirmek için

we can look at this second slide here.

buradaki ikinci gösterime bakabiliriz.

And what we have here -- I am not saying so,

Ve burada sahip olduğumuz--Ben öyle demiyorum, Bu, Savcının

this is the Director of Public Prosecutions in a written statement. He said so.

yazılı bildirgesi. O öyle dedi.

And he's telling us that for the $1.6 billion cost of the project,

Ve bize 1.6 milyar dolarlık proje için diyor ki,

one billion dollars has been traced

bir milyar doların kayıt dışı banka hesaplarında

to offshore bank accounts.

izi bulundu.

One billion dollars of our taxpayers' money

Vergi verenlerin bir milyar doları,

has been located in offshore bank accounts.

kayıt dışı banka hesaplarına koyuldu.

Being the kind of suspicious person I am,

olduğum gibi şüpheci bir insan olmamdan ötürü,

I am outraged at that, and I'm going to pause here,

buna çok kızgınım, ve bu noktada duraklıyorum,

I'm going to pause now and again and bring in different things.

şimdi bunu duraklatıyorum ve farklı şeyler getiriyorum.

I'm going to pause here and bring in something I saw

Burada duracağım ve geçen sene kasımda Wall Street`de

in November last year at Wall Street. I was at Zuccotti Park.

gördüğüm bir şeyi getiriyorum. Zuccotti Parkı'ndaydım

It was autumn. It was cool. It was damp. It was getting dark.

Sonbahardı. Soğuktu. Islaktı. Hava kararıyordu.

And I was walking around with the protesters

Ve ben de protestocularla, One Wall Street`e bakarak,

looking at the One Wall Street, Occupy Wall Street movement walking around.

Occupy Wall Street (Wall Stret`i işgal et) hareketi civarında yürüyordum.

And there was a lady with a sign, a very simple sign,

Ve orada çok basit bir levhası olan bayan vardı, oldukça basit bir levha

a kind of battered-looking blonde lady,

darbe almış görünen sarışın bayan,

and the sign was made out of Bristol board, as we say in these parts,

Ve de levha, bu kısımlarda adlandırdığımız gibi, Bristol tahtasından yapılmaydı.

and it was made with a marker.

ve bir tahta kalemiyle yapılmıştı.

And what it said on that sign hit me right in the center.

Ve levhada söylenen şey beni tam kalbimden vurdu.

It said, "If you're not outraged, you haven't been paying attention."

"Eğer kızgın değilsen, dikkat vermiyorsundur" diyordu.

If you're not outraged by all of this, you haven't been paying attention.

Eğer tüm bu olanlardan dolayı kızgın değilseniz, dikkatinizi vermiyorsunuzdur.

So listen up, because we're getting into even deeper waters.

Bu yüzden dikkatle dinleyin, çünkü çok daha derin sulara giriyoruz.

My brain started thinking.

Beynim düşünmeye başladı.

Well, what if --

Ya eğer böyle şüpheci olduğumdansa.

because I'm suspicious like that. I read a lot of spy novels and stuff.

Bir yığın casus romanı falan okurum ben.

What if -- (Laughter)

Ya eğer--(Gülmeler)

But to make it in these wrongs,

Ancak bu şekilde hatalarda bulunmanız için

you have to read a lot of spy novels

bir yığın casus hikayesi okumak ve bazı şeyleri takip etmek gerekir değil mi?

and follow some of that stuff, right? (Laughter)

(Gülmeler)

But what if this wasn't the first time?

Ama ya bu ilk değilse?

What if this is just the first time

Ya bu birilerinin

that the so-and-sos had been caught?

yakalandığı ilk seferse?

What if it had happened before? How would I find out?

Ya daha önce de olduysa? Nasıl ortaya çıkartırdım ki?

Now, the previous two examples I gave

Şimdi, önceki verdiğim iki örnek

were to do with construction sector corruption, okay?

sektörel yolsuzluğun inşaasıyla ilgiliydi, değil mi?

And I have the privilege at this time

Ve bu sefer, kar amacı gütmeyen Birleşik Katılım Kurulu`nun

to lead the Joint Consultative Council, which is a not-for-profit.

liderligini yapma ayrıcalığım vardı.

We're at jcc.org.tt, and we have the -- we are the leaders

jcc.org.tt`deyiz ve halkin parasının nereye aktarıldığıyla ilgili

in the struggle to produce a new public procurement system

kamu tedariki sağlamak için mücadele içinde olan

about how public money is transacted.

- liderlerimiz var, liderler biziz.

So those of you interested in finding out more about it,

Bununla ilgili daha fazla şey ortaya çıkarmakla veya

or joining us or signing up on any of our petitions, please get involved.

dilekçelerimizi imzamalada bize katılmak isteyenler, lütfen katılın.

But I'm going to segue to another thing that relates,

Ancak ilgili başka bir şeye kolay bir geçis yapacağım,

because one of my private campaigns I've been conducting

Çünkü üç buçuk yıldan fazladır yönettiğim

for over three and a half years

özel kampanyalardan biri

is for transparency and accountability

CL Finansalının kurtarma planı döneminde,

around the bailout of CL Financial.

şeffaflığı ve güvenilirlilikle ilgili.

CL Financial is the Caribbean's largest ever conglomerate, okay?

CL Finansal Karayiplerin en geniş şirketler topluluğu, tamam mı?

And without getting into all of the details,

Ve detaylara inilmeden, şirketin iflas ettiği söylendi

it is said to have collapsed — I'm using my words very carefully —

--Kelimlerimi çok dikkatli kullanıyorum--

it's said to have collapsed in January of '09,

2009 Ocak`ta, neredeyse 4 yıla oldu,

which is just coming up to nearly four years.

çöktüğü söylendi.

In an unprecedented fit of generosity --

Eşi görülmemiş bir cömertlikle--ve bu insanlarla ilgili çok şüpheci olmalısınız--

and you have to be very suspicious about these people --

Eşi benzeri görülmemiş--ve bu kelimeyi çok dikkatli kullanıyorum---

in an unprecedented — and I'm using that word carefully —

Eşi benzeri görülmemiş bir cömertlikle,

unprecedented fit of generosity, the government of the day

Zamanın hükümeti,

signed, made a written commitment, to repay all of the creditors.

bütün alacaklılara geri ödemek için yazılı bir anlaşma yaptı ve imzaladı.

And I can tell you without fear of contradiction

Ve size hiç bir çelişki olmadan, bu olayın

that hasn't happened anywhere else on the planet.

dünyanın başka hiç bir yerinde olmadığını söyleyebilirim.

Let's understand, because we lack context.

Haydi biraz anlayalım, çünkü durumun gerçekleştiği şartlardan yoksunuz.

People are telling us it's just like Wall Street. It's not just like Wall Street.

İnsanlar bunun da tıpkı Wall Street gibi olduğunu söylüyorlar. Tıpkı Wall Street gibi değil.

Trinidad and Tobago is like a place with different laws of physics or biology or something.

Trinidad ve Tobago, farklı kanunlu, fizikli veya biyolojili, farklı bir şeyli bir yer.

It's not just like anywhere. (Applause)

Herhangi bir yer gibi degil.(Alkış)

It's not just like anywhere. It's not just like anywhere.

Herhangi bir yer gibi değil.Herhangi bir yer gibi değil.

Here is here, and out there is out there. Okay?

Burası burasıdır, orası orasıdır. Tamam mı?

I'm serious now.

Şimdi ciddiyim.

Listen. They've had bailouts on Wall Street.

Dinleyin. Wall Street`te kurtarma paketleri oldu.

They've had bailouts in London.

Londra`da kurtarma paketleri oldu.

They've had bailouts in Europe.

Avrupa`da kurtarma paketleri oldu.

In Africa, they've had bailouts. In Nigeria, six of the major

Afrika`da kurtarma paketleri oldu. Nijeryada, bizimkiyle eş zamanlı

commercial banks collapsed at the same time as ours, eh?

Ticari bankaların 6 büyük olanı, bizimkiyle aynı zamanda iflas etti, ha?

It's interesting to parallel how the Nigerian experience has --

Nijerya deneyiminin bizimkine paralel nasıl değelendirildiği,

how they've treated it, and they've treated it

bizimkine kıyasla nasıl çok iyi bir şekilde ele alındığı,

very well compared to us.

ilginç.

Nowhere on the planet

Dünyanın hiç bir yerinde

have all the creditors been bailed out

bütün alacaklıların yasal haklarından fazla kurtarıldığı,

in excess of what their statutory entitlements were.

kurtarma paketine dahil edildiği görülmemiştir.

Only here. So what was the reason for the generosity?

Sadece burada. Peki bu cömertliğin sebebi neydi?

Is our government that generous? And maybe they are.

Hükümetimiz bu kadar cömert mi? Ve belki de öyleler.

Let's look at it. Let's look into it.

Haydi bir bakalım. Derinlemesine bir bakalım.

So I started digging and writing and so and so on,

Ben deşmeye ve yazmaya başladım vesaire vesaire,

and that work can be found, my personal work

ve o çalışma bulunabilir, benim şahsi çalışmam

can be found at AfraRaymond.com, which is my name.

adım olan AfraRaymon.com`da bulunabilir.

It's a not-for-profit blog that I run.

İşlettiğim, kar için olmayan bir blog

Not as popular as some of the other people, but there you go.

Diğer insanların ki kadar revaçta değil, ama alın burada.

(Laughter)

(Gülmeler)

But the point is that the bitter experience of Section 34,

Ancak önemli nokta, 34. kısımın,

that plot to pervert Parliament, that bitter experience

bağımsızlığımızı kutluyor olmamız gereken zamanda,

that took place in August,

ağustosta,

when we were supposed to be celebrating our independence,

parlamentoyu delalete sürükleyen acı tecrübesi.

going into September, forced me to check myself

eylüle giriyor olmak, kendimi kontrolden geçirmeme

and recalculate my bearings,

ve tahammülümü yeniden tartmama,

and to go back into some of the work, some of the stuff I'd written

bazı çalışmalarımın, yazdıklarımın, gerçekte neyin ne olduğunu anlamak için

and some of the exchanges I'd had with the officials

görevlilerle yaptığım değiş tokuşlara,

to see what was really what.

geri dönmeye zorladı beni.

As we say in Trinidad and Tobago, who is who and what is what?

Trinidad ve Tobago`da dediğimiz gibi, kim kimdir ve ne nedir?

Okay? We want to try to recalculate.

Pekala? Yeniden muhakeme etmek istiyoruz.

And I made a Freedom of Information application

Ve ben, bu yıl mayıs ayında, Finans Bakanlığı`na

in May this year to the Ministry of Finance.

Bilgide Özgürlük başvurusu yaptım.

The Ministry of Finance is the next tower over.

Finans Bakanlığı da bir sonraki kule.

This is the other context.

Bu da başka bir bağlam.

The Ministry of Finance, we are told,

Bize, Finans Bakanlığı`nın Bilgide Özgürlük Eylemi`nin

is subject to the provisions of the Freedom of Information Act.

hükümlerine konu olduğu söylendi.

I'm going to take you through a worked example of whether that's really so.

Bunun gerçekten böyle olup olmadığıyla ilgili çalışılmış bir örnegeye götürüyorum sizi.

The Central Bank in which we stand this morning

Bu sabah bahsettiğimiz Merkez Bankası

is immune from the provisions of the Freedom of Information Act.

Bilgide Özgürlük Eyleminin hükümlerinden muaf.

So in fact, you can't ask them anything,

Yani işin özü şu ki, onlara hiçbir şey soramazsınız,

and they don't have to answer anything.

ve onlar da hiç bir şeye cevap vermek zorunda değiller.

That is the law since 1999.

1999`dan beri olan kanun bu.

So I plunged into this struggle, and I asked four questions.

Böylece birden bu mücadeleye daldım, ve dört soru sordum.

And I'll relate the questions to you in the short form with the reply,

ve size kısa cevaplı bir şekilde bu soruları,

so you could understand, as I said, where we are.

nerede olduğumuzu anlayabilesiniz diye yönlendireceğim.

Here is not like anywhere else.

Burası herhangi bir yer gibi değil.

Question number one:

Bir numaralı soru:

I asked to see the accounts of CL Financial,

CL finansalının hesap defterini sordum,

and if you can't show me the accounts --

ve eğer bana hesapları gösteremezseniz--

the Minister of Finance is making statements,

Finans Bakanı açıklamalar yapıyor,

passing new laws and giving speeches and so on.

yeni yasalar geçiriyor ve nutuklar veriyor ve daha niceleri.

What are the figures he's relying on?

Dayandığı rakamlar ne?

It's like that joke: I want whatever he's drinking.

tıpkı şu şaka gibi: O her ne içiyorsa ben de ondan istiyorum.

And they wrote back and said to me,

Ve bana geri yazıp dediler ki,

well what do you really mean?

pekala, ne demek istiyorsun gerçekten ?

So they hit my question with a question.

Yani sorumu soruyla vurdular.

Second point: I want to see

İkinci nokta: Geri ödeme yapılan grubun

who are the creditors of the group who have been repaid?

alacaklılarını görmek istiyorum

Let me pause here to point out to you all

paramızın 24 milyon dolarının

that 24 billion dollars of our money has been spent on this.

buna harcandığına hepinizin dikkatinizi çekmek için bir durayım.

That is about three and a half billion U.S. dollars

Bu, yaklaşık 3 buçuk milyar Birleşik Devletler doları eden miktar

coming out of a small -- we used to be resource-rich --

geçmişte kaynak olarak kullanmaya alıştığımız

Caribbean country. Okay?

zengin küçük bir karayip ülkesinden geliyor. Tamam mı?

And I asked the question,

Ve bu üç buçuk milyar doları

who was getting that three and a half billion dollars?

kimin aldığını sordum.

And I want to pause again to bring up context,

Ve mevcut şartları konuya getirmek için tekrar bir duraklıyorum,

because context helps us to get clarity understanding this thing.

çünkü mevcut şartlar bu şeyi anlamamıza netlik getirmemize yardımcı oluyor

There's a particular individual who is in the government now.

Şu anda hükümette olan muayyen bir şahıs var.

The name of the person doesn't matter.

Şahsın adı önemli değil.

And that person made a career

Ve bu şahıs, siyasi gayesini ilerletmek için

out of using the Freedom of Information Act

Bilgide Özgürlük Eylemini kullanarak

to advance his political cause.

kariyer yaptı.

Okay? His name isn't important.

Tamam mı? İsmi önemli değil.

I wouldn't dignify it. I'm on a point.

Ona paye vermeyeceğim. Bir hususum var.

The point is, that person made a career out of using

Husus şu ki, bu kişi amacı için

the Freedom of Information Act to advance his cause.

Bilgide Özgürlük Eylemini kullanarak kariyer yaptı.

And the most famous case

Ve en ünlü vaka da

was what we came to call the Secret Scholarship Scandal,

aslında 60 milyon dolarlık hükümet parasının

where in fact there was about 60 million dollars in government money

bir burslar serisinde dağıtıldığı,

that had been dispersed in a series of scholarships,

ve bu bursların tanıtımının yapılmadığı vesaire vesaire,

and the scholarships hadn't been advertised, and so and so on and so on.

bizim Gizli Burs Skandalı olarak adlandırdığımız vakadır.

And he was able to get the court, using that act of Parliament,

Ve bu şahıs, bilgi verebilmek için

Freedom of Information Act,

parlamentonun bu eylemini kullanarak,

to release the information,

Bilgide Özgürlük Eylemini, mahkemeye çıkabildi.

and I thought that was excellent.

ve ben de bunun muhteşem olduğunu düşünmüştüm.

Fantastic.

Büyüleyici.

But you see, the question is this:

Ancak görüyorsunuz, soru:

If it's right and proper for us to use the Freedom of Information Act

60 milyon dolarlık kamu parasının zorla ifşası için

and to use the court

Bilgide Özgürlük Eylemini ve mahkemeyi kullanmak

to force a disclosure about 60 million dollars in public money,

bizim için doğru ve uygun mu acaba,

it must be right and proper

24 milyar doların zoraki ifşaasını yapmak

for us to force a disclosure about 24 billion dollars.

bizim için doğru ve uygun olmalı.

You see? But the Ministry of Finance,

Görüyor musunuz? Ancak Finans Bakanı,

the Permanent Secretary of the Ministry of Finance,

Finans Bakanı`nın Daimi Sekreteri,

wrote me and said to me, that information is exempt too.

bana yazıp, bu bilginin de muaf tutulduğunu söylediler

You see? This is what we're dealing with, okay?

Göruyor musunuz? Uğraştığımız mesele bu işte. İyi mi?

The third thing I will tell you

Size söylemek istediğim,

is that I also asked

CL Finansalının yöneticileri için

for the directors of CL Financial,

sorduğum ücüncü şeyse,

whether in fact they were making filings under our Integrity in Public Life Act.

Kamu Hayatında Fazilet Eylemi altında doldurmalar yapıp yapmadıklarıydı.

We have an Integrity in Public Life Act

Kamu Hayatı Eyleminde, ulusun çıkarına muhafızlık etme

as part of our framework supposed to safeguard the nation's interest.

yükümlülüğümüzün bir parçası olarak, faziletimiz var.

And public officials are supposed to file

Ve kamu görevlilerinin varlık ve mükellefiyetlerinin

to say what it is they have in terms of assets and liabilities.

ne olduğunu söylemek için kayda geçirmeleri gerekiyor.

And of course I've since discovered that they're not filing,

Ve tabi ben onların kayıt tutmadıklarını çoktan keşfetmiştim

and in fact the Minister of Finance has not even asked them to file.

hatta Finans Bakanı onlara kayda geçirmelerini söylemiyor bile aslında

So here we have it. We have a situation where

İşte elimizde bu var.

the basic safeguards of integrity and accountability

faziletin ve güvenilirliliğin ve şeffaflığın esas muhafızlarının

and transparency have all been discarded.

açığa çıkarıldığı bir durumdayız.

I've asked the question in the legal and required fashion.

Soruyu yasal olarak sordum ve bir yöntem talep ettim.

It's been ignored.

Görmezden gelindi.

The sort of thing that motivated us around Section 34,

Bölüm 34 etrafında bizi motive eden bir şey,

we need to continue to work on that. We can't forget it.

bunun üzerine çalışmaya devam etmemiz lazım. Onu unutamayız.

I have defined this as the single largest expenditure in the country's history.

Ben bunu, ülkenin tarihindeki en büyük tekil harcama olarak tanımladım.

It's also the single largest example

Ayni zamanda da bu denkleme göre

of public corruption according to this equation.

kamu yolsuzluğuna en geniş örnek.

And this is my reality check.

Ve bu benim gerçeklik denetelemem.

Where you have an expenditure of public money

Kamu parasının harcanması var

and it is without accountability

ama güvenilirlilik yok

and it's without transparency,

ama seffaflik yok

it will always be equal to corruption,

Rusya`da Nijerya`da veya Alaska`da olun, hiç farketmez,

whether you're in Russia or Nigeria or Alaska,

bu her zaman yolsuzluğa eş değer olacaktır,

it will always be equal to corruption, and that is what we are dealing with here.

Her zaman yolsuzluğa eşit olacaktır, ve burada uğraştıgımız mevzu da bu.

I'm going to continue the work

bu işin bitmesi için, Finans Bakanlığı`nda bu konularla alakalı

to press on, to get some resolution

çözüm elde edebilmek için

of those matters at the Ministry of Finance.

çalışmaya devam edeceğim,

If it is I have to go to court personally, I will do that.

Eğer mahkemeye şahsen gitmem gerekecekse, gideceğim.

We will continue to press on.

Peşinde koşmaya devam edeceğiz

We will continue to work within JCC.

JCC ile çalışmaya devam edeceğiz.

But I want to step back from the Trinidad and Tobago context

Ancak Trinidad ve Tobago bağlamından geri adım atmak

and bring something new to the table

ve uluslararası bir örnek olarak masaya

in terms of an international example.

yeni bir şey getirmek istiyorum.

We had the journalist [Heather] Brooke speaking

Gazeteci Heather Brook`u, hükümet yolsuzluğuyla ilgili

about her battle against government corruption,

mücadelesinde gördük,

and she introduced me to this website, Alaveteli.com.

ve bana Alaveteli.com internet sitesini tanıttı.

And Alaveteli.com is a way for us to have an open database

Ve Alaveteli.com Bilgi Özgürlüğü başvuruları,

for Freedom of Information applications,

açık bir veri tabanı sahibi olmak

and speak with each other.

ve birbirimizle konuşmak için bir yol.

I could see what you're applying for.

Ne için başvurduğunuzu görebiliyorum.

You could see what I applied for and what replies I got.

Siz de ben ne için başvuruyorum ve ne cevap alıyorum görebiliyorsunuz..

We can work on it together. We need to build a collective database

Bununla ilgili birlikte çalışabiliriz. Kolektif bir veri tabanı kurmamız

and a collective understanding of where we are to go to the next point.

ve bir sonraki noktada nereye gideceğimize dair bir anlayış oluşturmamız gerek.

We need to increase the consciousness.

Farkındalığı arttırmamız gerek.

The final thing I want to say is in relation to this one,

Bununla alakalı söylemek istediğim son şey de,

which is a lovely website from India

IPaidABribe.com adında

called IPaidABribe.com.

Hindistan`da bir internet sitesidir.

They have international branches,

Uluslararası ayakları var,

and it's important for us to tune into this one.

ve buna doğru eğilmemiz bizim için önemli.

IPaidABribe.com is really important,

IPaidABribe gerçekten önemli,

a good one to log on to and see.

giriş yapmak ve anlamak için iyi bir kaynak.

I'm going to pause there. I'm going to ask you for your courage.

Artık burada durduruyorum. Sizden desteğinizi istiyorum.

Discard the first myth; it is a crime.

İlk miti atalım; o bir suçtur.

Discard the second myth; it is a big thing.

İkinci miti atalım; büyük bir şeydir.

It's a huge problem. It's an economic crime.

Büyük bir sorundur. Ekonomik bir suçtur.

And let us continue working together

Ve bu durumun iyileştirilmesi için,

to betterment in this situation,

toplumdaki kararlılık ve süreklilik için

stability and sustainability in our society. Thank you.

birlikte çalışmamıza izin verin. Teşekkürler.