Afra Raymond: Three myths about corruption

Afra Raymond: Ba lầm tưởng về tham nhũng

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Translator: Phan Tuan Phuc Reviewer: Nhu PHAM

Okay, this morning I'm speaking

Vâng, hôm nay tôi sẽ bàn

on the question of corruption.

về vấn đề tham nhũng.

And corruption is defined

Và tham nhũng được định nghĩa

as the abuse of a position of trust

như là việc lạm dụng sự tín nhiệm

for the benefit of yourself -- or, in the case of our context,

để tư lợi -- hoặc, trong trường hợp của chúng ta,

your friends, your family or your financiers.

bạn bè, người thân hoặc những người cung cấp tài chính cho bạn.

Okay? Friends, family and financiers.

Vâng? Bạn bè, gia đình và những người cung cấp tài chính.

But we need to understand what we understand about corruption,

Nhưng chúng ta cần phải biết mình đã hiểu gì về tham nhũng,

and we need to understand that

và chúng ta cần biết rằng

we have been miseducated about it, and we have to admit that.

chúng ta đã được giáo dục sai lệch về vấn đề này, và chúng ta phải thừa nhận điều đó.

We have to have the courage to admit that

Chúng ta phải có can đảm để thành thực

to start changing how we deal with it.

để bắt đầu thay đổi cách mà chúng ta đối phó với nó.

The first thing is that the big myth, number one,

Điều đầu tiên là lầm tưởng lớn nhất, số một,

is that in fact it's not really a crime.

đó là, trên thực tế, tham nhũng không hoàn toàn là một tội ác.

When we get together with friends and family

Khi chúng ta quây quần với bạn bè và gia đình

and we discuss crime in our country,

và chúng ta thảo luận về tội ác trong nước,

crime in Belmont or crime in Diego or crime in Marabella,

tội ác ở Belmont hoặc Diego hoặc Maranbella,

nobody's speaking about corruption.

không ai nói về tham nhũng.

That's the honest truth.

Đó là sự thật.

When the Commissioner of Police comes on TV to talk about crime,

Khi Ủy viên Cảnh sát xuất hiện trên TV để nói về tội phạm,

he isn't speaking about corruption.

ông không nói về tham nhũng.

And we know for sure when the Minister of National Security

Và chúng ta biết chắc rằng khi Bộ trưởng Bộ an ninh quốc gia

is speaking about crime, he's not talking about corruption either.

nói về tội phạm, ông cũng không nói về tham nhũng.

The point I'm making is that it is a crime.

Điều mà tôi muốn đề cập đó là tham nhũng là một tội.

It is an economic crime, because we're involving the looting of taxpayers' money.

Nó là dạng tội phạm kinh tế, vì ta đang đề cập đến việc cướp tiền của người đóng thuế.

Public and private corruption is a reality.

Tham nhũng của công và tư là một thực trạng.

As somebody who comes from the private sector,

Nếu ai đó ở đây đến từ khu vực tư nhân,

I can tell you there's a massive amount of corruption

tôi có thể nói với bạn rằng hiện trạng tham nhũng tràn lan

in the private sector that has nothing to do with government.

đang diễn ra trong khu vực tư nhân mà không có liên quan gì đến chính phủ.

The same bribes and backhanders and things that take place under the table,

Hối lộ hoặc tiền bôi trơn hay những việc làm phi pháp tương tự

it all takes place in the private sector.

tất cả đều diễn ra trong khu vực tư nhân.

Today, I'm focusing on public sector corruption,

Hôm nay, tôi sẽ tập trung vào tham nhũng ở khu vực công,

which the private sector also participates in.

nơi mà cũng có sự tham gia của khu vực tư nhân.

The second important myth to understand --

Lầm tưởng thứ 2 cần được làm rõ --

because we have to destroy these myths,

bởi vì chúng ta cần phải loại bỏ những lầm tưởng này,

dismantle them and destroy them and ridicule them --

chấm dứt chúng, tiêu diệt chúng và nhạo báng chúng --

the second important myth to understand

lầm tưởng thứ hai cần được tìm hiểu

is the one that says

đó là

that in fact corruption is only a small problem --

thực tế mà nói tham nhũng chỉ là một vấn đề nhỏ --

if it is a problem, it's only a small problem,

nếu nó là vấn đề, nó chỉ là một vấn đề nhỏ mà thôi,

that in fact it's only a little 10 or 15 percent,

và thực tế thì nó chỉ chiếm 10 hay 15%,

it's been going on forever, it probably will continue forever,

nếu nó cứ tiếp diễn mãi, nó sẽ tiếp tục mãi mãi nhu thế

and there's no point passing any laws, because there's little we can do about it.

sẽ không có ý nghĩa gì khi thông qua các điều luật, bởi vì chúng ta không thể làm gì khác.

And I want to demonstrate that that, too,

Và tôi muốn chứng minh rằng

is a dangerous myth, very dangerous.

điều đó là một sai lầm nghiêm trọng và nguy hiểm.

It's a piece of public mischief.

Nó là một mối hại chung.

And I want to speak a little bit,

Và tôi muốn nói một chút về,

take us back about 30 years.

quay trở lại 30 năm trước.

We're coming out today from Trinidad and Tobago,

Chúng ta ngày hôm nay đến từ Trinidad và Tobago,

a resource-rich, small Caribbean country,

một đất nước vùng Ca-ri-bê nhỏ nhắn và giàu tài nguyên,

and in the early 1970s we had a massive increase in the country's wealth,

và đầu những năm 1970, của cải quốc gia chúng ta tăng trưởng mạnh

and that increase was caused by the increase in world oil prices.

và sự tăng trưởng này là do sự gia tăng của giá dầu thế giới.

We call them petrodollars. The treasury was bursting with money.

Chúng ta gọi chúng là những đồng đô la dầu mỏ. Ngân khố chất đầy những tiền.

And it's ironic, because

Và điều này thật nực cười, bởi vì

we're standing today in the Central Bank.

ngày hôm nay, chúng ta đang đứng tại Ngân hàng Trung ương.

You see, history's rich in irony.

Bạn có thể thấy đấy, lịch sử luôn đầy ắp những điều châm biếm.

We're standing today in the Central Bank,

Chúng ta đang đứng tại Ngân hàng Trung ương,

and the Central Bank is responsible for a lot of the things I'm going to be speaking about.

và Ngân hàng Trung ương chịu trách nhiệm cho phần lớn những điều mà tôi sẽ đề cập tới đây.

Okay? We're talking about irresponsibility in public office.

Vâng. Chúng ta đang bàn về sự vô trách nhiêm của văn phòng nhà nước.

We're speaking about the fact that across the terrace,

Chúng ta đang nói về sự thật rằng đi dọc dãy nhà

the next tower is the Ministry of Finance,

thì tòa nhà tiếp theo là Bộ Tài chính,

and there's a lot of connection with us today,

và nó có mối liên hệ lớn tới chúng ta ngày nay,

so we're speaking within your temple today. Okay?

thế nên chúng ta chỉ đề cập đến trong phạm vi khả năng của mình thôi. Được không?

(Applause)

(Vỗ tay)

The first thing I want to talk about is that

Điều đầu tiên tôi muốn nói tới đó là

when all of this money flowed into our country about 40 years ago,

khi tất cả số tiền trên chảy vào nước ta 40 năm trước,

we embarked, the government of the day embarked

chúng ta tham gia, chính phủ thời bấy giờ tham gia

on a series of government-to-government arrangements

vào một chuỗi sự dàn xếp từ chính phủ đến chính phủ

to have rapidly develop the country.

để nhanh chóng phát triển đất nước.

And some of the largest projects in the country

Và một vài dự án lớn nhất

were being constructed through government-to-government arrangements

được xây dựng từ sự dàn xếp trên

with some of the leading countries in the world,

với một vài đất nước đi đầu trên thế giới,

the United States and Britain and France and so on and so on.

Mỹ và Anh và Pháp...

As I said, even this building we're standing in -- that's one of the ironies --

Thậm chí tòa nhà chúng ta đang đứng đây -- một trong những điều châm biếm là--

this building was part of that series of complexes,

tòa nhà này là một phần của một chuỗi liên hợp,

what they called the Twin Towers.

cái mà chúng ta gọi là Tòa Tháp Đôi.

It became so outrageous, the whole situation,

Toàn bộ vấn đề trở nên nghiêm trọng hơn

that in fact a commission of inquiry was appointed,

khi thực tế một Ủy ban điều tra được lập ra,

and it reported in 1982, 30 years ago it reported --

và báo cáo rằng trong năm 1982, 30 năm về trước --

the Ballah Report -- 30 years ago,

bài báo cáo Ballah -- 30 năm trước,

and immediately the government-to-government arrangements were stopped.

và ngay lập tức, sự dàn xếp giữa các chính phủ ngừng hoạt động,

The then-Prime Minister went to Parliament

Thủ tướng đến Quốc hội đã phát biểu về ngân sách

to give a budget speech, and he said some things that I'll never forget.

và ông đã chia sẻ một vài điều mà tôi sẽ không bao giờ quên.

They went right in here. I was a young man at the time.

Tôi vẫn nhớ như in. Lúc bấy giờ tôi mới chỉ là một thanh niên.

It went right into my heart.

Bài nói đã đi sâu vào trái tim tôi.

And he said that, in fact — Let me see if this thing works.

Và ông nói rằng, sự thật thì ---- Để tôi xem cái này có hoạt động không.

Are we getting a, yeah?—

Có phải chúng ta đang có slides, vâng? ----

That's what he told us.

Đó là những gì ông đã nói với chúng tôi.

He told us that, in fact,

Ông kể rằng, sự thật thì

two out of every three dollars of our petrodollars

2 trong 3 đồng đô la từ dầu mỏ

that we spent, the taxpayers' money,

mà chúng ta chi tiêu, tiền của người đóng thuế,

was wasted or stolen.

bị lãng phí hoặc lấy trộm.

So the 10 or 15 percent is pure mischief.

Thế nên 10 hay 15% rõ ràng là tội ác.

As we say, it's a nancy-story. Forget it.

Như ta đã nói, đó là một câu chuyện dân gian. Thôi đừng bận tâm làm gì.

That's for little children. We are big people,

Nó chỉ dành cho trẻ con mà thôi. Còn chúng ta đã là người lớn rồi,

and we're trying to deal with what's happening in our society.

và chúng ta đều đang cố gắng giải quyết những điều đang xảy ra với xã hội của mình.

Okay? This is the size of the problem.

Được chứ? Đây chính là quy mô của vấn đề.

Okay? Two thirds of the money stolen or wasted.

Vâng? Hai phần ba số tiền bị đánh cắp hay lãng phí.

That was 30 years ago. 1982 was Ballah.

Đó là 30 năm về trước. 1982 là Ballah.

So what has changed?

Thế điều gì đã thay đổi?

I don't like to bring up embarrassing secrets

Tôi không muốn nói ra những bí mật đáng xấu hổ

to an international audience, but I have to.

cho khán giả quốc tế, nhưng tôi cần phải làm điều đó.

Four months ago, we suffered a constitutional outrage in this country.

Khoảng 4 tháng trước, chúng ta phải chịu đựng sự vi phạm hiến pháp trắng trợn trên đất nước mình.

We call it the Section 34 fiasco, the Section 34 fiasco,

Chúng ta gọi đó là thảm họa Phần 34, thảm họa Phần 34

a suspicious piece of law, and I'm going to say it like it is,

một điều mập mờ, và tôi sẽ nói sự thật về vấn đề này,

a suspicious piece of law

một định luật mập mờ

was passed at a suspicious time

được thông qua vào một thời điểm mập mờ

to free some suspects. (Laughter)

để thả tự do cho những kẻ bị tình nghi. (Cười)

And it was called, those people are called

Và đó là,

the Piarco Airport accused.

hãng hàng không Piarco bị buộc tội.

I'm going to have my own lexicon speaking here today.

Tôi sẽ có một bài nói sử dụng những thuật ngữ của riêng mình.

They are the Piarco Airport accused.

Hãng hàng không Piarce bị buộc tội.

It was a constitutional outrage of the first order,

Đó là sự vi phạm hiến pháp cấp cao nhất

and I have labeled it the Plot to Pervert Parliament.

và tôi gọi đó là âm mưu của một quốc hội sai trái.

Our highest institution in our country was perverted.

Hiến pháp tối cao của đất nước ta bị phá hoại.

We are dealing with perverts here

Chúng ta đang đối mặt với những kẻ phá hoại ở đây

of an economic and financial nature.

trong bản chất kinh tế và tài chính.

Do you get how serious this problem is?

Bạn có nhận thấy mức độ nghiêm trọng của vấn đề không?

There was massive protest. A lot of us in this room

Đã có cuộc biểu tình rầm rộ. Rất nhiều người trong khán phòng này

took part in the protest in different forms.

đã tham gia vào biểu tình dưới nhiều hình thức khác nhau.

Most importantly, the American embassy complained,

Quan trọng nhất, đại sứ quán Mỹ đã phàn nàn,

so Parliament was swiftly reconvened,

nên Quốc hội được triệu tập ngay lập tức,

and the law was reversed, it was repealed.

và điều luật đã bị đảo ngược, nó bị bãi bỏ.

That's the word lawyers use. It was repealed.

Đó là từ mà các luật sư đã dùng, Điều luật bị bãi bỏ.

But the point is

Nhưng vấn đề là

that Parliament was outwitted in the whole course of events,

vì Quốc hội đã bị đánh lừa trong toàn bộ sự việc,

because what really happened is that,

bởi vì những gì thực sự xảy ra đó là,

because of the suspicious passage of that law,

bởi vì sự thông qua mập mờ của một điều luật,

the law was actually passed into effect

điều luật đã thực sự có hiệu lực

on the weekend we celebrated our 50th anniversary of independence,

vào cuối tuần mà chúng ta kỉ niệm 50 năm độc lập,

our jubilee of independence.

lễ kỉ niệm 50 năm độc lập của chúng ta.

So that is the kind of outrage of the thing.

Điều đó là sự xúc phạm lớn nhất.

It was kind of a nasty way to get maturation, but we got it,

Đó là một cách bẩn thỉu để có được sự phát triển, nhưng chúng ta đã có nó,

because we all understood it,

bởi tất cả chúng ta đều hiểu,

and for the first time that I could remember,

và lần đầu tiên mà tôi có thể nhớ,

there were mass protests against this corruption.

đã có rất nhiều cuộc biểu tình lớn chống lại sự tham nhũng này.

And that gave me a lot of hope. Okay?

Và điều đó mang lại cho tôi rất nhiều hy vọng,

Those of us who are, sometimes you feel like

Có những người trong số chúng ta đây, thỉnh thoảng cảm thấy

you're a little bit on your own doing some of this work.

chỉ có mình mình đang thực hiện công việc này.

That passage of the law and the repeal of the law

Việc thông qua luật và việc bãi bỏ luật

fortified the case of the Piarco Airport accused.

củng cố vụ án của hãng hàng không Piarco.

So it was one of those really superior double bluff kind of things that took place.

Thế nên một trong những sự lừa phỉnh cao cấp này xảy ra.

But what were they accused of?

Thế nhưng họ bị buộc tội vì cái gì?

What was it that they were accused of?

Họ bị buộc tội vì điều gì?

I'm being a bit mysterious for those of you out there. What were they accused of?

Tôi có vẻ như đang quá bí hiểm với các bạn ngồi đây. Họ bị buộc tội vì điều gì?

We were trying to build, or reconstruct largely,

Chúng tôi đã cố gắng xây dựng hay tái hiện

an airport that had grown outdated.

một sân bay đã cũ kĩ quá rồi.

The entire project cost about 1.6 billion dollars,

Toàn bộ dự án trị giá khoảng 1.6 tỉ đô la,

Trinidad and Tobago dollars,

đô la Trinida và Tobago,

and in fact, we had a lot of bid-rigging

và thực tế, chúng ta có rất nhiều gian lận trong đấu thầu

and suspicious activity, corrupt activity took place.

và hoạt động đáng ngờ và tham nhũng đã diễn ra.

And to get an idea of what it consisted of,

Và để hiểu toàn bộ vấn đề liên quan,

and to put it in context in relationship to this whole

và để đặt nó vào đúng ngữ cảnh trong mối quan hệ với toàn bộ

second myth about it being no big thing,

lầm tưởng thứ 2 về việc tham nhũng không phải là vấn đề nghiêm trọng,

we can look at this second slide here.

chúng ta có thể nhìn vào slide thứ 2 ở đây.

And what we have here -- I am not saying so,

Và những gì chúng ta có ở đây -- không phải tôi đang nói như vậy,

this is the Director of Public Prosecutions in a written statement. He said so.

đây là người đứng đầu công tố viên trong một tuyên bố bằng văn bản. Ông đã nói vậy.

And he's telling us that for the $1.6 billion cost of the project,

Và ông nói với chúng ta rằng trong 1.6 tỉ đô la chi phí cho dự án,

one billion dollars has been traced

1 tỉ đô la được truy ra

to offshore bank accounts.

từ tài khoản ngân hàng nước ngoài.

One billion dollars of our taxpayers' money

1 tỉ đô la tiền thuế

has been located in offshore bank accounts.

được đặt tại những tài khoản ngân hàng nước ngoài.

Being the kind of suspicious person I am,

Tôi là một người đa nghi,

I am outraged at that, and I'm going to pause here,

tôi rất tức giận về điều đố, và tôi sẽ tạm ngưng ở đây,

I'm going to pause now and again and bring in different things.

tôi sẽ tạm ngưng lại bây giờ và sau đó nói về những điều khác.

I'm going to pause here and bring in something I saw

Tôi sẽ dừng lại ở đây và nói về một điều tôi đã chứng kiến

in November last year at Wall Street. I was at Zuccotti Park.

vào tháng 11 năm ngoái ở Phố Wall. Tôi ở Công viên Zucotti.

It was autumn. It was cool. It was damp. It was getting dark.

Vào mùa thu. Trời mát mẻ. Ẩm ướt. Và đang trở tối.

And I was walking around with the protesters

Và tôi đang đi cùng với những người biểu tình

looking at the One Wall Street, Occupy Wall Street movement walking around.

nhìn vào phong trào One Wall Street, Occupy Wall Street.

And there was a lady with a sign, a very simple sign,

Và có một người phụ nữ với biển hiệu, một biển hiệu rất nhỏ

a kind of battered-looking blonde lady,

một phụ nữ tóc vàng bơ phờ,

and the sign was made out of Bristol board, as we say in these parts,

và biển hiệu được làm từ tấm bảng Bristol, theo cách gọi của chúng ta là như thế,

and it was made with a marker.

và nó còn đi kèm với một con dấu.

And what it said on that sign hit me right in the center.

Những gì được viết trên tấm biển thực sự tác động lớn tới tôi.

It said, "If you're not outraged, you haven't been paying attention."

Nó nói rằng: nếu bạn không cảm thấy bị xúc phạm thì bạn chưa đủ chú ý.

If you're not outraged by all of this, you haven't been paying attention.

Nếu bạn cảm thấy bị xúc phạm bởi tất cả những điều này, bạn chưa thực sự chú ý.

So listen up, because we're getting into even deeper waters.

Vậy lắng nghe này, bởi vì chúng ta đang đi sâu hơn vào vấn đề.

My brain started thinking.

Trí óc tôi bắt đầu suy nghĩ.

Well, what if --

Ồ, nếu --

because I'm suspicious like that. I read a lot of spy novels and stuff.

bởi vì tôi đa nghi thế này. Tôi đọc rất nhiều tiểu thuyết trinh thám và tương tự.

What if -- (Laughter)

Điều gì xảy ra nếu -- (cười)

But to make it in these wrongs,

Nhưng để hiểu được những điều trên là sai trái,

you have to read a lot of spy novels

bạn phải đọc thật nhiều tiểu thuyết trinh thám

and follow some of that stuff, right? (Laughter)

và dõi theo những điều đó, được chứ? (Cười)

But what if this wasn't the first time?

Nhưng nếu đây không phải là lần đầu tiên thì sao?

What if this is just the first time

Nếu đây chỉ là lần đầu tiên

that the so-and-sos had been caught?

những điều này bị bắt gặp?

What if it had happened before? How would I find out?

Nếu nó đã từng xảy ra trước đây rồi? Làm thế nào để tôi tìm ra?

Now, the previous two examples I gave

Bây giờ, 2 ví dụ trên tôi đưa ra

were to do with construction sector corruption, okay?

có liên quan đến tham nhũng trong khu vực xây dựng, được chứ?

And I have the privilege at this time

Và lần này tôi có đặc quyền

to lead the Joint Consultative Council, which is a not-for-profit.

dẫn đầu Hội đông Tư vấn, đây không phải là tổ chức phi lợi nhuận.

We're at jcc.org.tt, and we have the -- we are the leaders

Địa chỉ của chúng tôi là jcc.org.tt, và chúng tôi là những người lãnh đạo

in the struggle to produce a new public procurement system

trong cuộc đấu tranh thành lập hệ thống đấu thầu công

about how public money is transacted.

về cách thức mà tiền công được giao dịch.

So those of you interested in finding out more about it,

Nêu nếu mà trong số các bạn ở đây ai có hứng thú về nó, hay tham gia cùng chúng tôi

or joining us or signing up on any of our petitions, please get involved.

hoặc đăng kí vào bất cứ kiến nghị nào của chúng tôi, Hãy cùng tham gia nhé.

But I'm going to segue to another thing that relates,

Nhưng tôi sẽ chuyển đến một vấn đề khác có liên quan,

because one of my private campaigns I've been conducting

bởi vì một trong những chiến dịch mà tôi từng điều hành

for over three and a half years

trong suốt hơn 3 năm rưỡi qua

is for transparency and accountability

là ủng hộ sự minh bạch và trách nhiệm

around the bailout of CL Financial.

xung quanh gói cứu trợ cho Tài chính CL.

CL Financial is the Caribbean's largest ever conglomerate, okay?

Tài chính cL là một tập đoàn Caribbean lớn nhất từ trước đến nay.

And without getting into all of the details,

Và nếu không đi vào chi tiết,

it is said to have collapsed — I'm using my words very carefully —

tập đoàn được cho là sẽ sụp đổ -- Tôi đang dùng từ rất cẩn thận ---

it's said to have collapsed in January of '09,

nó được cho là sụp đổ vào tháng 1 năm 09,

which is just coming up to nearly four years.

chỉ gần 4 năm tiếp theo.

In an unprecedented fit of generosity --

Trong một sự rộng lượng chưa từng có --

and you have to be very suspicious about these people --

và bạn phải thực sự nghi ngờ về những người này --

in an unprecedented — and I'm using that word carefully —

trong một sự kiện chưa từng có -- và tôi đang sử dụng từ đó rất cẩn thận --

unprecedented fit of generosity, the government of the day

sự rộng lượng chưa từng có, chính phủ thời đấy

signed, made a written commitment, to repay all of the creditors.

đã kí kết, tạo ra một cam kết bằng văn bản, trả hết số nợ cho những người cho vay.

And I can tell you without fear of contradiction

Và tôi có thể nói với bạn mà không cảm thấy mâu thuẫn

that hasn't happened anywhere else on the planet.

đã không xảy ra ở bất cứ nơi đâu trên hành tinh.

Let's understand, because we lack context.

Hãy hiểu rằng, bởi vì chúng ta không có ngữ cảnh.

People are telling us it's just like Wall Street. It's not just like Wall Street.

Mọi người đang nói với chúng ta rằng đó chỉ như là Phố Wall. Nó không chỉ như phố Wall.

Trinidad and Tobago is like a place with different laws of physics or biology or something.

Trinidad và Tobago cũng giống như một nơi với luật về vật lý hay sinh học hay gì đó khác biêt.

It's not just like anywhere. (Applause)

Nó không giống bất cứ đâu. (Vỗ tay)

It's not just like anywhere. It's not just like anywhere.

Nó chỉ là không giống bất cứ đâu. Nó chỉ là không giống bất cứ đâu.

Here is here, and out there is out there. Okay?

Nơi đây là nơi đây, ngoài kia là ngoài kia. Được chứ?

I'm serious now.

Tôi đang nghiêm túc đấy.

Listen. They've had bailouts on Wall Street.

Nghe này. Họ đều có các cuộc cứu trợ tài chính ở Phố Wall.

They've had bailouts in London.

Họ đều có các cuộc cứu trợ tài chính ở London.

They've had bailouts in Europe.

Họ đều có các cuộc cứu trợ tài chính ở Châu Âu.

In Africa, they've had bailouts. In Nigeria, six of the major

Ở Châu Phi cũng có. Ở Nigeria, 6 trong số các ngân hàng thương mại lớn

commercial banks collapsed at the same time as ours, eh?

sụp đổ cùng một lúc cũng như chúng ta vậy?

It's interesting to parallel how the Nigerian experience has --

Thật thú vị khi so sánh sự kiện ở Nigeria --

how they've treated it, and they've treated it

cách họ giải quyết nó, và họ đã giải quyết

very well compared to us.

rất tốt so với chúng ta.

Nowhere on the planet

Không nơi đâu trên hành tinh

have all the creditors been bailed out

mà tất cả người cho vay đều được cứu trợ

in excess of what their statutory entitlements were.

vượt quá quyền được luật pháp quy định.

Only here. So what was the reason for the generosity?

Chỉ có ở đây thôi. Vậy thì lý do gì cho sự rộng lượng này?

Is our government that generous? And maybe they are.

Có thật là chính phủ của chúng ta hào phóng thế không? Và có thể là thật.

Let's look at it. Let's look into it.

Hãy nhìn vào nó. Hãy quan sát thật kĩ.

So I started digging and writing and so and so on,

Vây nên tôi bắt đầu thu thập và viết và cứ thế,

and that work can be found, my personal work

công việc đó có thể được tìm thấy, công việc cá nhân của tôi

can be found at AfraRaymond.com, which is my name.

có thể được tìm thấy ở AfraRaymond.com, đây là tên tôi.

It's a not-for-profit blog that I run.

Và là trang mạng xã hội phi lợi nhuận của tôi.

Not as popular as some of the other people, but there you go.

Không phổ biến như blog của những người khác tại đây, nhưng thế đấy.

(Laughter)

(Cười)

But the point is that the bitter experience of Section 34,

Nhưng vấn đề nằm ở kinh nghiệm cay đắng của Nghị quyết số 34,

that plot to pervert Parliament, that bitter experience

âm mưa của Quốc hội xấu xa, sự kiện cay đắng

that took place in August,

diễn ra vào tháng tám,

when we were supposed to be celebrating our independence,

khi mà mọi người đáng ra có lẽ đang kỷ niệm ngày độc lập,

going into September, forced me to check myself

vào tháng chín tới, buộc tôi phải kiểm điểm lại bản thân

and recalculate my bearings,

và xem xét lại vấn đề,

and to go back into some of the work, some of the stuff I'd written

và quay trở lại công viêc, một số điều tôi đã viết ra

and some of the exchanges I'd had with the officials

và một số trao đổi với các nhà lãnh đạo

to see what was really what.

để xem mọi chuyện là như thế nào.

As we say in Trinidad and Tobago, who is who and what is what?

Như chúng ta thưởng nói ở Trinidad và Tobago, ai là ai và cái gì là cái gì?

Okay? We want to try to recalculate.

Vâng, chúng ta cố gắng để tính toán lại.

And I made a Freedom of Information application

Và tôi đã soạn đơn về Tự do thông tin

in May this year to the Ministry of Finance.

vào tháng năm trong năm nay để gửi lên Bộ Tài chính.

The Ministry of Finance is the next tower over.

Bộ Tài chính là toà nhà nằm bên kia.

This is the other context.

Đây là trường hợp khác.

The Ministry of Finance, we are told,

Bộ Tài chính, theo ta được biết,

is subject to the provisions of the Freedom of Information Act.

phụ thuộc vào các điều khoản của Bộ luật về tự do thông tin.

I'm going to take you through a worked example of whether that's really so.

Tôi sẽ nói cho các bạn rõ hơn về ví dụ của việc bộ luật này có thực sự như thế không.

The Central Bank in which we stand this morning

Ngân hàng Trung ương nơi mà chúng ta đứng sáng nay

is immune from the provisions of the Freedom of Information Act.

miễn nhiễm khỏi các điều khoản trong bộ luật Tự do thông tin.

So in fact, you can't ask them anything,

Nên thực tế, bạn không thể chất vấn họ

and they don't have to answer anything.

và họ cũng không phải trả lời bất cứ điều gì.

That is the law since 1999.

Đó là luật từ năm 1999.

So I plunged into this struggle, and I asked four questions.

Tôi bắt đầu lao vào cuộc chiến này, và tôi đã hỏi 4 câu hỏi.

And I'll relate the questions to you in the short form with the reply,

Và tôi sẽ đưa câu hỏi ngắn ngọn và kèm câu trả lời cho các bạn

so you could understand, as I said, where we are.

để bạn có thể hiểu chúng ta đang đứng ở đâu, như tôi đã nói đây.

Here is not like anywhere else.

\không giống bất cứ nơi đâu cả.

Question number one:

Câu hỏi số 1:

I asked to see the accounts of CL Financial,

Tôi yêu cầu được xem tài khoản của CL Financial,

and if you can't show me the accounts --

và nếu không thể cho tôi xem ---

the Minister of Finance is making statements,

bộ trưởng bộ Tài chính khẳng định,

passing new laws and giving speeches and so on.

đưa luật mới vào hoạt động và đưa ra những bài nói và cứ thế.

What are the figures he's relying on?

Vậy ông ấy đang dựa vào con số nào?

It's like that joke: I want whatever he's drinking.

Nó cũng giống như câu chuyện đùa: Tôi gọi bất cứ cái gì ông ta đang uống.

And they wrote back and said to me,

Và họ hồi đáp và nói với tôi rằng,

well what do you really mean?

thế thực sự ý của anh là gì?

So they hit my question with a question.

Vâng họ trả lời tôi bằng một câu hỏi.

Second point: I want to see

Điểm thứ 2: Tôi muốn xem

who are the creditors of the group who have been repaid?

những ai trong nhóm chủ nợ được trả tiền?

Let me pause here to point out to you all

Để tôi dừng lạimột chút để chỉ cho các bạn thấy

that 24 billion dollars of our money has been spent on this.

24 tỷ đô la tiền của chúng ta đã được dành cho điều này.

That is about three and a half billion U.S. dollars

Tổng số khoảng 3 tỷ rưỡi đô la Mỹ

coming out of a small -- we used to be resource-rich --

bị thất thoát khỏi đất nước Caribbean

Caribbean country. Okay?

vốn từng là đất nước giàu tài nguyên ấy.

And I asked the question,

Và tôi đã đặt câu hỏi,

who was getting that three and a half billion dollars?

ai là người nhận được số tiền 3 tỉ rưỡi đó?

And I want to pause again to bring up context,

Và tôi xin dừng lại một lần nữa để làm rõ ngữ cảnh,

because context helps us to get clarity understanding this thing.

bởi ngữ cảnh giúp chúng ta hiểu rõ hơn vấn đề này.

There's a particular individual who is in the government now.

Có một nhân vật đặc biệt hiện đang thuộc chính phủ.

The name of the person doesn't matter.

Tên của nhân vật này không quan trọng.

And that person made a career

Và người này xây dựng sự nghiệp

out of using the Freedom of Information Act

bằng việc sử dụng Bộ luật Tự do thông tin

to advance his political cause.

và để thúc đẩy động lực chính trị của mình.

Okay? His name isn't important.

Tên của nhân vật này không quan trọng.

I wouldn't dignify it. I'm on a point.

Tôi sẽ không bàn về nó. Tôi sẽ đi vào vấn đề chính.

The point is, that person made a career out of using

Vấn đề đó là, nhân vật này có được công việc nhờ sử dụng

the Freedom of Information Act to advance his cause.

Bộ luật Tự do thông tin để thúc đẩy động cơ của anh ta.

And the most famous case

Và trường hợp nổi tiếng nhất

was what we came to call the Secret Scholarship Scandal,

mà chúng ta vẫn gọi là Vụ bê bối học bổng bí mật,

where in fact there was about 60 million dollars in government money

vụ này thực tế liên quan đến việc 60 triệu đô la tiền chính phủ

that had been dispersed in a series of scholarships,

được phân phát vào một chuỗi các học bổng,

and the scholarships hadn't been advertised, and so and so on and so on.

và những học bổng này không hề được quảng cáo, và cứ như thế.

And he was able to get the court, using that act of Parliament,

Và anh ta có thể đưa ra tòa án, sử dụng bộ luật của chính phủ,

Freedom of Information Act,

luật tự do thông tin.

to release the information,

để đăng thông tin,

and I thought that was excellent.

và tôi đã nghĩ điều này thật tuyệt vời.

Fantastic.

Quá tuyệt vời.

But you see, the question is this:

Nhưng bạn thấy đấy, câu hỏi đặt ra là:

If it's right and proper for us to use the Freedom of Information Act

Nếu chúng ta có quyền được sử dụng Luật Tự do thông tin

and to use the court

và sử dụng tòa án

to force a disclosure about 60 million dollars in public money,

để phanh phui số tiền công 60 triệu đô la đó,

it must be right and proper

điều này chắc hẳn đúng đắn và hợp lí

for us to force a disclosure about 24 billion dollars.

khi chúng ta phanh phui về vụ 24 tỉ đô la.

You see? But the Ministry of Finance,

Bạn đã nắm rõ vấn đề chưa? Thế nhưng bộ Tài chính,

the Permanent Secretary of the Ministry of Finance,

ban thư ký hiện thời của Bộ Tài chính,

wrote me and said to me, that information is exempt too.

đã viết cho tôi và nói rằng, thông tin được miễn truy tố.

You see? This is what we're dealing with, okay?

Bạn thấy không? Đây không phải là vấn đề mà chúng ta cần giải quyết.

The third thing I will tell you

Điều thứ 3 tôi sẽ nói với các bạn

is that I also asked

đó là tôi cũng đã chất vấn

for the directors of CL Financial,

các giám đốc của CL Financial,

whether in fact they were making filings under our Integrity in Public Life Act.

liệu trên thực tế họ có đang làm những hồ sơ theo Luật Minh bạch trong hoạt động công.

We have an Integrity in Public Life Act

Chúng ta có Luật Minh bạch trong hoạt động công

as part of our framework supposed to safeguard the nation's interest.

như một phần cơ cấu để bảo toàn quyền lợi quốc gia.

And public officials are supposed to file

Và những công chức nhà nước đáng ra phải trình báo

to say what it is they have in terms of assets and liabilities.

tất cả tài sản và nợ.

And of course I've since discovered that they're not filing,

Và tất nhiên từ khi tôi khám phá ra rằng họ không trình báo

and in fact the Minister of Finance has not even asked them to file.

và thực tế là Bộ trưởng Bộ tài chính thậm chí không yêu cầu họ phải làm như thế.

So here we have it. We have a situation where

Thế mới dẫn đến điều chúng ta đang bàn. Chúng ta đang có một tình huống khi mà

the basic safeguards of integrity and accountability

sự bảo toàn cơ bản của sự trung thực và trách nhiệm pháp lý

and transparency have all been discarded.

và minh bạch đều bị gạt đi hết.

I've asked the question in the legal and required fashion.

Tôi đặt ra câu hỏi này theo một cách hợp pháp và cần thiết.

It's been ignored.

Và nó bị phớt lờ.

The sort of thing that motivated us around Section 34,

Điều khiến chúng ta quan tâm đến nghị định 34,

we need to continue to work on that. We can't forget it.

chúng ta cần tiếp tục giải quyết nó. Chúng ta không thể bỏ quên nó được.

I have defined this as the single largest expenditure in the country's history.

Tôi đã định nghĩa chuyện này như một sự chi tiêu lớn nhất trong lịch sử đất nước.

It's also the single largest example

Đây cũng là một ví dụ lớn nhất

of public corruption according to this equation.

về tham nhũng công nếu xét theo phương trình này.

And this is my reality check.

Và đây là bài kiểm tra trên thực tế của tôi.

Where you have an expenditure of public money

Nơi bạn tiêu tiền công

and it is without accountability

và không cần giải trình

and it's without transparency,

và không cần sự minh bạch,

it will always be equal to corruption,

điều này luôn đồng nghĩa với tham nhũng,

whether you're in Russia or Nigeria or Alaska,

dù bạn ở Nga, Nigeria hay Alaska,

it will always be equal to corruption, and that is what we are dealing with here.

điều đó luôn đồng nghĩa với tham nhũng, và đó là những gì chúng ta đang bàn đến ở đây.

I'm going to continue the work

Tôi sẽ tiếp tục công việc

to press on, to get some resolution

thúc giục để tìm ra giải pháp

of those matters at the Ministry of Finance.

cho những vấn đề tại Bộ Tài chính.

If it is I have to go to court personally, I will do that.

Nếu mà phải đến tòa án, tôi cũng sẽ làm.

We will continue to press on.

Chúng ta sẽ tiếp dục thúc giục.

We will continue to work within JCC.

Chúng ta sẽ tiếp tục làm việc với JCC.

But I want to step back from the Trinidad and Tobago context

Nhưng tôi muốn ra khỏi ngữ cảnh của Trinidad và Tobago tại đây

and bring something new to the table

để đề cập đến vấn đề mới hơn

in terms of an international example.

khi xét về ví dụ quốc tế.

We had the journalist [Heather] Brooke speaking

Chúng ta đã có nhà báo [Heather] Brooke nói

about her battle against government corruption,

về cuộc đấu tranh của cô chống lại tham nhũng trong chính phủ

and she introduced me to this website, Alaveteli.com.

và cô đã giới thiệu cho tôi trang web này, Alaveteli.com.

And Alaveteli.com is a way for us to have an open database

Và Alaveteli.com là một cách để chúng ta có thể có một dữ liệu mở

for Freedom of Information applications,

cho những ứng dụng của Tự do thông tin,

and speak with each other.

và nói chuyện với nhau.

I could see what you're applying for.

Tôi có thể thấy những gì các bạn đang áp dụng.

You could see what I applied for and what replies I got.

Bạn có thể thấy những gì tôi áp dụng và những câu trả lời mà tôi nhận được.

We can work on it together. We need to build a collective database

Chúng ta có thể cùng nhau giải quyết nó. cùng nhau xây dựng một bộ dữ liệu công cộng

and a collective understanding of where we are to go to the next point.

và cùng nhau tìm hiểu về viễn cảnh mà chúng ta sẽ đi đến.

We need to increase the consciousness.

Chúng ta cần nâng cao nhận thức.

The final thing I want to say is in relation to this one,

Điều cuối cùng tôi muốn nói đó là mối quan hệ với điều này,

which is a lovely website from India

đó là một trang web đáng yêu từ Ấn Độ,

called IPaidABribe.com.

có tên gọi là IPAidABribe.com.

They have international branches,

Chúng có những chi nhánh quốc tế,

and it's important for us to tune into this one.

và rất quan trọng cho chúng ta khi truy cập vào.

IPaidABribe.com is really important,

IPaidABribe.com thực sự rất quan trọng,

a good one to log on to and see.

một trang web để truy cập và tìm hiểu thông tin

I'm going to pause there. I'm going to ask you for your courage.

Tôi sẽ dừng lại tại đây. Tôi sẽ đòi hỏi ở bạn sự dũng cảm.

Discard the first myth; it is a crime.

Loại bỏ lầm tưởng đầu tiên; nó là một tội ác.

Discard the second myth; it is a big thing.

Loại bỏ lầm tưởng thứ hai; nó là điều quan trọng.

It's a huge problem. It's an economic crime.

Nó là một vấn đề lớn. Nó là một tội ác kinh tế.

And let us continue working together

Và để chúng ta tiếp tục làm việc với nhau

to betterment in this situation,

để làm tình huống tốt đẹp hơn,

stability and sustainability in our society. Thank you.

đẩy mạnh sự ổn định và phát triển bền vững trong xã hội. Xin cảm ơn.