3 ways the brain creates meaning | Tom Wujec

Tom Wujec beynin 3 yolla anlam çıkarmasını anlatıyor

Çeviri: Ertuğrul Karademir Gözden geçirme: Cagla Taskin

Last year at TED we aimed to try to clarify

Geçen seneki TED'de, Big Viz projesi kapsamında

the overwhelming complexity

deneyimlediğimiz konferansın

and richness that we experience at the conference

karşı konulmaz karmaşıklığı ve zenginliği

in a project called Big Viz.

açığa çıkarmayı hedefledik.

And the Big Viz is a collection of 650 sketches

Ve Big Viz, iki görsel sanatçı tarafından

that were made by two visual artists.

hazırlanmış 650 çizimden oluşuyordu.

David Sibbet from The Grove,

The Grove'dan David Sibbet,

and Kevin Richards, from Autodesk,

ve Autodesk'den Kevin Richards

made 650 sketches that strive to capture

sunucunun fikirlerinin özünü yakalamak

the essence of each presenter's ideas.

için çabalayan 650 çizim hazırladılar.

And the consensus was: it really worked.

Ve varılan genel yargı, işe yaradığını gösterdi.

These sketches brought to life the key ideas,

O çizimler gerçekten de bizim geçtiğimiz sene

the portraits, the magic moments

deneyimlediğimiz anahtar fikirlere, portlerlere,

that we all experienced last year.

sihirli anlara hayat verdiler.

This year we were thinking, "Why does it work?"

Bu sene, "Niçin böyle oldu?" sorusuna kafa yoruyoruz.

What is it about animation,

Canlandırmanın, grafiklerin,

graphics, illustrations, that create meaning?

çizimlerin nesi anlam yaratıyor?

And this is an important question to ask and answer

Bu sorulması ve cevaplanması gereken önemli bir soru.

because the more we understand how the brain creates meaning,

Çünkü beynin nasıl anlam yarattığı hakkında ne kadar çok şeyi anlarsak

the better we can communicate,

o kadar iyi iletişim kurabiliriz.

and, I also think, the better we can think and collaborate together.

Ayrıca bence, bir o kadar iyi düşünüp iş birliği kurabiliriz.

So this year we're going to visualize how

Yani bu yıl beynin nasıl görselleştirdiğini

the brain visualizes.

görselleştireceğiz.

Cognitive psychologists now tell us that the brain

Bilişsel psikologlar beynin dünyayı olduğu gibi görmediğini,

doesn't actually see the world as it is,

bunun yerine aslında "A-ha anları"

but instead, creates a series of mental models

ya da keşif anlarından, değişik işlemler sonucunda

through a collection of "Ah-ha moments,"

edindiği kolleksiyonlarla

or moments of discovery, through various processes.

belli zihinsel modeller oluşturduğunu savunuyorlar.

The processing, of course, begins with the eyes.

İşlemler, elbette, gözlerle başlıyor.

Light enters, hits the back of the retina, and is circulated,

Işık giriyor, retinaya çarpıyor, ve dolaşmaya başlıyor,

most of which is streamed to the very back of the brain,

dolaşımın büyük bir kısmı beynin en arka kısmına aktarılıyor,

at the primary visual cortex.

birincil görsel kortekse yani.

And primary visual cortex sees just simple geometry,

Ve birincil görsel korteks sadece basit geometriyi algılıyor,

just the simplest of shapes.

sadece en basit şekilleri.

But it also acts like a kind of relay station

Ama aynı zamanda bilgiyi tekrardan yayınlayan

that re-radiates and redirects information

ve beynin diğer taraflarına yönlendiren bir nakliye

to many other parts of the brain.

istasyonu gibi davranıyor.

As many as 30 other parts that selectively make more sense,

Buradan başka 30 kadar kısım da bu "A-ha" anlarından

create more meaning through the kind of "Ah-ha" experiences.

daha fazla anlam çıkarıp, yeni anlamlar yaratırlar.

We're only going to talk about three of them.

Bu kısımlardan sadece üçü üzerinde duracağız.

So the first one is called the ventral stream.

Bunlardan birincisi, ventral akımdır.

It's on this side of the brain.

Beynin bu tarafındadır.

And this is the part of the brain that will recognize what something is.

Ve işte, bir şeyin ne olduğunun algılanması bu kısımda gerçekleşir.

It's the "what" detector.

Bu bir "ne?" algılayıcısıdır.

Look at a hand. Look at a remote control. Chair. Book.

Ele bak. Uzaktan kumandaya bak. Sandalyeye. Kitaba.

So that's the part of the brain that is activated

Yani aslında bir şeyi adlandırdığınızda beynin

when you give a word to something.

bu kısmı harekete geçer.

A second part of the brain is called the dorsal stream.

Beynin bahsedeceğim ikinci kısmına ise dorsal akım deniyor.

And what it does is locates the object

Yaptığı ise nesnenin fiziksel cisim

in physical body space.

alanındaki yerini belirlemek.

So if you look around the stage here

Eğer bu sahnede göz gezdirirseniz

you'll create a kind of mental map of the stage.

sahnenin zihinsel haritasını çıkarırsınız.

And if you closed your eyes you'd be able to mentally navigate it.

Ve gözlerinizi kapadığınızda zihninizden buralarda gezinebilirsiniz.

You'd be activating the dorsal stream if you did that.

Eğer bunu yaparsanız dorsal akımı harekete geçirirsiniz.

The third part that I'd like to talk about

Bahsetmek istediğim üçüncü kısım ise

is the limbic system.

limbik sistem.

And this is deep inside of the brain. It's very old, evolutionarily.

Beynin derinlerinde bir yerlerdedir. Evrimsel olarak, çok yaşlıdır.

And it's the part that feels.

Hisseden kısım burasıdır.

It's the kind of gut center, where you see an image

İç güdüsel merkezdir, hani bir imgeyi gördüğünüzde

and you go, "Oh! I have a strong

"Gördüğüm şeye karşı güçlü ya da

or emotional reaction to whatever I'm seeing."

duygusal bir tepki gösteriyorum" dediğiniz yerdir.

So the combination of these processing centers

İşte bu işleme merkezlerinin bir kombinasyonu

help us make meaning in very different ways.

değişik yollardan anlam çıkarmamıza yardım eder.

So what can we learn about this? How can we apply this insight?

Peki, buradan ne öğrenebiliriz? Bu bilgiyi nasıl kullanabiliriz?

Well, again, the schematic view

Evet, yine, şematik bir gösterim

is that the eye visually interrogates what we look at.

gözün genellikle neye baktığımızı sorguladığını gösteriyor.

The brain processes this in parallel, the figments of information

Beyin bu bilgi parçacıklarını paralel bir şekilde işlemeye başlıyor,

asking a whole bunch of questions

bir kısım sorular soruyor

to create a unified mental model.

ve birleşik bir zihinsel model çıkarıyor.

So, for example, when you look at this image

Yani, örneğin, bu resme baktığınızda

a good graphic invites the eye to dart around,

güzel bir görsel, gözünüzü dürtüklemeye çağırıyor,

to selectively create a visual logic.

seçerek görsel bir mantık oluşturmanızı istiyor.

So the act of engaging, and looking at the image creates the meaning.

Yani bağlantılandırmak, ve resme bakmak anlam yaratıyor.

It's the selective logic.

Buna seçici mantık deniyor.

Now we've augmented this and spatialized this information.

Şimdi bu mantığı değiştirip bu bilgiye bir mekan kazandırdık.

Many of you may remember the magic wall that we built

Pek çoğunuz Perspective Pixel ile beraber geliştirdiğimiz

in conjunction with Perceptive Pixel

sihirli duvarı hatırlayacaktır

where we quite literally create an infinite wall.

gerçek manasıyla sonsuz bir duvar yaratmıştık.

And so we can compare and contrast the big ideas.

Böylece büyük fikirleri karşılaştırıp farklarına bakabiliyoruz.

So the act of engaging and creating interactive imagery

Yani bağlantılandırmak ve etkileşimli resim seçkisi yaratmak

enriches meaning.

anlamı zenginleştiriyor.

It activates a different part of the brain.

Bu beynin başka bir tarafını harekete geçiriyor.

And then the limbic system

Ve ardından limbik sistem

is activated when we see motion, when we see color,

hareket ve renk gördüğümüzde etkinleşmeye başlıyor

and there are primary shapes and pattern detectors

ve bir de ana önceden duyduğumuz ana şekil ve

that we've heard about before.

desen algılayıcıları var.

So the point of this is what?

Peki bunun anlamı nedir?

We make meaning by seeing,

Görerek anlam oluşturuyoruz,

by an act of visual interrogation.

görsel sorgulama eylemi ile.

The lessons for us are three-fold.

Çıkaracağımız üç aşamalı bir ders var.

First, use images to clarify what we're trying to communicate.

Birincisi, karşı tarafla iletişimi netleştirmek için resim kullanın.

Secondly make those images interactive

İkincisi bu resimleri etkileşimli hale getirin

so that we engage much more fully.

böylelikle bütünüyle bağlantılandırırız.

And the third is to augment memory

Ve son olarak belleği görsel

by creating a visual persistence.

bütünlük oluşturarak genişletin.

These are techniques that can be used to be --

Bu teknikler problem çözmede kullanılabilir--

that can be applied in a wide range of problem solving.

problem çözme işlemine çeşitli alanlarda uygulanabilir.

So the low-tech version looks like this.

Düşük teknoloji sürümü şu şekilde gözükür.

And, by the way, this is the way in which

Bu arada, bizim Autodesk'te strateji

we develop and formulate

geliştirme ve formüle

strategy within Autodesk,

etme yöntemimiz bu,

in some of our organizations and some of our divisions.

bazı firmalarımızda ve bölümlerimizde uyguluyoruz bunu.

What we literally do is have the teams

Gerçekten de yaptığımız şey, takımlar oluşturup

draw out the entire strategic plan

tüm stratejik planı kocaman bir

on one giant wall.

duvara çizmek.

And it's very powerful because everyone gets to see everything else.

Bu çok güçlü bir şey çünkü herkesin her şeyi görebilme imkanı oluyor.

There's always a room, always a place

Her zaman bir oda ya da mekan bulup

to be able to make sense of all of the components

strateji planının tüm parçalardan bir anlam çıkarma

in the strategic plan.

işine girişebiliyoruz.

This is a time-lapse view of it.

Bu da hızlandırılmış görüntüsü.

You can ask the question, "Who's the boss?"

"Patron kim burada?" sorusunu merak edebilirsiniz.

You'll be able to figure that out. (Laughter)

Bunun cevabını bulabilirsiniz.

So the act of collectively and collaboratively

Yani kollektif olarak işbirliği içinde çalışarak

building the image

bir resim oluşturmak

transforms the collaboration.

işbirliğinin şeklini değiştiriyor.

No Powerpoint is used in two days.

İki gün boyunca hiç Powerpoint kullanılmıyor.

But instead the entire team

Yerine tüm takım ortaklaşa

creates a shared mental model

paylaşılan bir zihinsel model yarattı

that they can all agree on and move forward on.

böylelikle fikir birliğine vardılar ve ilerlediler.

And this can be enhanced and augmented with

Ve bu yeni çıkan dijital teknolojilerle geliştirilip

some emerging digital technology.

genişletilebilir.

And this is our great unveiling for today.

Bugün perdesini kaldırdığımız şey bu işte.

And this is an emerging set of technologies

Bu yeni çıkan teknolojiler kümesi,

that use large-screen displays

arkaplanda akıllı işlemler yapan

with intelligent calculation in the background

büyük ekranlar kullanıyor ve böylece

to make the invisible visible.

görünmeyen görünür oluyor.

Here what we can do is look at sustainability, quite literally.

Burada tam manasıyla sürdürülebilirliği inceleyebilirsiniz.

So a team can actually look at

Yani takım gerçekten de

all the key components that heat the structure

yapıyı ısıtan tüm anahtar bileşenlere bakabilir

and make choices and then see the end result

ve kararlar alıp son ürünü ekranda görselleştirilmiş

that is visualized on this screen.

olarak inceleyebilir.

So making images meaningful has three components.

Yani resimlere anlam kazandırmanın üç bileşeni var.

The first again, is making ideas clear by visualizing them.

Birincisi, fikirleri görselleştirerek netleştirmek.

Secondly, making them interactive.

İkincisi, etkileşimli hale getirmek.

And then thirdly, making them persistent.

Ve üçüncüsü, tutarlı hale getirmek.

And I believe that these three principles

Ve inanıyorum ki bu üç prensip

can be applied to solving some of the very tough problems

bugün dünyada karşı karşıya olunan en zorlu problemlerin

that we face in the world today. Thanks so much.

bile çözümü için uygulanabilir. Çok teşekkürler.

(Applause)

(Alkış)