Shlomo Benartzi: Saving for tomorrow, tomorrow

Shlomo Benartzi: Yarın, için yarın tasarruf yapmak

Çeviri: Mine Kobal Ok Gözden geçirme: Zeynep Duygu Tamer

I'm going to talk today about saving more,

Bugün, daha fazla tasarruf yapmak hakkında konuşacağım,

but not today, tomorrow.

ancak bugün değil, yarın.

I'm going to talk about Save More Tomorrow.

Bugün Yarın Daha Fazla Tasarruf Yapmak hakkında konuşacağım.

It's a program that Richard Thaler

Bu programı

from the University of Chicago and I

Şikago Üniversitesinden Richard Thaler ve ben

devised maybe 15 years ago.

yaklaşık 15 yıl önce tasarladık.

The program, in a sense,

Bu program, bir anlamda

is an example of behavioral finance

davranışsal finans örneğidir.

on steroids --

daha da güçlü ifade edildiğinde

how we could really use behavioral finance.

davranışsal finansı gerçekten nasıl kullanabiliriz

Now you might ask, what is behavioral finance?

Şimdi davranışsal finansın ne olduğunu sorabilirsiniz.

So let's think about how we manage our money.

Şimdi, paramızı nasıl yönettiğimizi düşünelim.

Let's start with mortgages.

Konut kredileriyle başlayalım.

It's kind of a recent topic,

Güncel sayılabilecek bir konu,

at least in the U.S.

en azından Amerika'da.

A lot of people buy

Bir çok kişi

the biggest house they can afford,

karşılayabileceği en büyük evi satın alıyor,

and actually slightly bigger than that.

aslında bundan biraz daha büyüğünü alıyor.

And then they foreclose.

Ve daha sonra evlerini kaybediyorlar.

And then they blame the banks

Ve daha sonra bankalarını suçluyorlar

for being the bad guys who gave them the mortgages.

kendilerine krediyi veren kötü adamlar oldukları için.

Let's also think about

Şimdi bir de

how we manage risks --

riskleri nasıl yönettiğimizi düşünelim --

for example, investing in the stock market.

örneğin, hisse senedine yatırım yapmayı.

Two years ago, three years ago, about four years ago,

İki yıl, üç yıl, dört yıl öncesine kadar,

markets did well.

piyasalar iyiydi.

We were risk takers, of course.

Bizler de risk alıcılarıydık, tabii ki.

Then market stocks seize

Daha sonra piyasa küçülüyor

and we're like, "Wow.

ve bizler şaşırıyoruz.

These losses, they feel, emotionally,

Bu kayıpları duygusal olarak hissediyorlar,

they feel very different

piyasalar yükseldiği zaman

from what we actually thought about it

hissedeceklerini düşündüğümüzden

when markets were going up."

çok daha farklı hissediyorlar.

So we're probably not doing a great job

Demek ki muhtemelen çok da iyi bir iş çıkartmıyoruz,

when it comes to risk taking.

konu risk almaya geldiğinde.

How many of you have iPhones?

Kaçınız iPhone kullanıyor?

Anyone? Wonderful.

Kimse? Harika.

I would bet many more of you

Bahse girerim bir çoğunuz

insure your iPhone --

iPhone cihazlarını sigortalatmıştır--

you're implicitly buying insurance by having an extended warranty.

dolaylı olarak uzatılmış garanti kapsamında satın alıyorsunuz.

What if you lose your iPhone?

iPhone cihazınızı kaybederseniz ne olur?

What if you do this?

Böyle yaparsanız ne olur?

How many of you have kids?

Kaçınızın çocuğu var?

Anyone?

Kimse?

Keep your hands up

Elleriniz havada kalsın

if you have sufficient life insurance.

eğer yeterli yaşam sigortanız varsa.

I see a lot of hands coming down.

Bir çok elin indiğini görüyorum.

I would predict,

Eğer

if you're a representative sample,

temsili bir örneklem olsanız,

that many more of you

kaçınızın yaşam sigortasından daha fazla

insure your iPhones than your lives,

iPhone sigortası olduğunu öngörebilirim,

even when you have kids.

çocuklarınızın olmasına rağmen.

We're not doing that well when it comes to insurance.

Sigorta söz konusu olduğunda o kadar da iyi olmuyoruz.

The average American household

Ortalama Amerikan hane halkı

spends 1,000 dollars a year

piyangolara yılda 1.000 dolar

on lotteries.

harcıyor.

And I know it sounds crazy.

Biliyorum çılgınca geliyor.

How many of you spend a thousand dollars a year on lotteries?

Kaçınız yılda piyangolara bin dolar harcıyor?

No one.

Hiç kimse.

So that tells us that the people not in this room

Bu şunu söylüyor, bu salonda olmayan kişiler

are spending more than a thousand

ortalama bin dolara ulaşmak için

to get the average to a thousand.

bin dolardan daha fazla harcıyorlar.

Low-income people

Düşük gelirli kişiler

spend a lot more than a thousand on lotteries.

piyangolara bin dolardan daha fazla harcıyorlar.

So where does it take us?

Peki, bu bizi nereye götürüyor?

We're not doing a great job managing money.

Para yönetiminde çok da iyi bir iş çıkartmıyoruz.

Behavioral finance is really a combination

Davranışsal finans,

of psychology and economics,

psikoloji ve ekonominin

trying to understand

kişilerin parasal yanlışlarını anlamaya çalışan

the money mistakes people make.

gerçek bir kombinasyonudur.

And I can keep standing here

Geriye kalan 12 dakika ve 53 saniyemde

for the 12 minutes and 53 seconds that I have left

burada kalmaya devam edebilir

and make fun of all sorts of ways

ve para yönetimimizin tüm farklı yollarını

we manage money,

tiye alabilirim,

and at the end you're going to ask, "How can we help people?"

ve en sonunda sizler "İnsanlara nasıl yardımcı olabiliriz?" diye soruyor olursunuz.

And that's what I really want to focus on today.

Bugün gerçekten tam olarak odaklanmak istediğim de bu.

How do we take an understanding

Kişilerin parasal yanlışlarına

of the money mistakes people make,

nasıl yaklaştığımız

and then turning the behavioral challenges

ve davranışsal zorlukları nasıl

into behavioral solutions?

davranışsal çözümlere dönüştürdüğümüz.

And what I'm going to talk about today

Ve bugün Yarın Daha Fazla Biriktirmek

is Save More Tomorrow.

hakkında konuşacağım.

I want to address the issue

Tasarruf konusuna gönderme

of savings.

yapmak istiyorum.

We have on the screen

Ekranda

a representative sample

100 Amerikalıyı

of 100 Americans.

temsil eden bir örneklem var.

And we're going to look at their saving behavior.

Ve biz onların tasarruf davranışlarına bakacağız.

First thing to notice is,

İlk farkedilen

half of them

yarısının

do not even have access

401(k) planının bile

to a 401(k) plan.

olmayışı.

They cannot make savings easy.

Onlar için tasarruf yapmak kolay değil.

They cannot have money go away from their paycheck

Onlar

into a 401(k) plan

maaşlarını görmeden,

before they see it,

maaşlarına dokunmadan

before they can touch it.

401(k) planına para ayıramıyorlar.

What about the remaining half of the people?

Geri kalan yarısında durum nasıl?

Some of them elect not to save.

Bazıları tasarruf yapmamayı seçiyor.

They're just too lazy.

Onlar sadece çok tembeller.

They never get around to logging into a complicated website

Asla karmaşık bir web sayfasına girip

and doing 17 clicks to join the 401(k) plan.

401(k) planına dahil olmak için asla 17 klik yapmıyorlar.

And then they have to decide how they're going to invest

Ve daha sonra 52 seçenekleri arasında nasıl yatırım

in their 52 choices,

yapacaklarına karar vermek durumundalar,

and they never heard about what is a money market fund.

ve para piyasası fonunun ne anlama geldiğini bilmeden.

And they get overwhelmed and the just don't join.

Ve bunalıp, hiç dahil olmuyorlar.

How many people end up saving to a 401(k) plan?

Kaç kişi sonuçta 401(k) planıyla tasarruf yapıyor?

One third of Americans.

Amerikalıların üçte biri.

Two thirds are not saving now.

Üçte ikisi şu anda tasarruf yapmıyor.

Are they saving enough?

Tasarrufları yeterli mi?

Take out those

Çok az biriktirdiklerini

who say they save too little.

söyleyenleri çıkarın.

One out of 10

Onda biri

are saving enough.

yeterli tasarruf yapıyor.

Nine out of 10

On kişide dokuz kişi

either cannot save through their 401(k) plan,

ya 401(k) planlarıyla tasarruf yapamıyorlar,

decide not to save -- or don't decide --

tasarruf yapmamayı seçiyorlar -- ya da seçmiyorlar--

or save too little.

ya da çok az tasarruf yapıyorlar.

We think we have a problem

Çok fazla tasarruf yapan kişilerle ilgili

of people saving too much.

bir sorunumuz olduğunu düşündük.

Let's look at that.

Şimdi onlara bakalım.

We have one person --

Bir kişimiz var--

well, actually we're going to slice him in half

aslında onu da yarıya böleceğiz,

because it's less than one percent.

çünkü yüzde birden daha az.

Roughly half a percent of Americans

Kabaca Amerikalıların yüzde yarısı

feel that they save too much.

çok fazla tasarruf yaptığını düşünüyor.

What are we going to do about it?

Bunun hakkında ne yapacağız?

That's what I really want to focus on.

Gerçekten odaklanmak istediğim bu.

We have to understand

İnsanların neden

why people are not saving,

tasarruf yapmadığını anlamalıyız,

and then we can hopefully flip

ve daha sonra umarım ki

the behavioral challenges

davranışsal zorlukları

into behavioral solutions,

davranışsal çözümlere dönüştürebiliriz,

and then see how powerful it might be.

ve sonrasında ne kadar güçlü olabileceğini görürüz.

So let me divert for a second

Bir saniye için konuyu değiştirmeme izin verin,

as we're going to identify the problems,

insanların tasarruf yapmalarını engelleyen,

the challenges, the behavioral challenges,

zorlukları, davranışsal zorlukları

that prevent people from saving.

tanımlayacağız.

I'm going to divert and talk about bananas and chocolate.

Ben konuyu değiştireceğim ve muzlar ve çikolata hakkında konuşacağım.

Suppose we had another wonderful TED event next week.

Varsayalım gelecek hafta bir başka harika TED etkinliği var.

And during the break

Ve aralarda

there would be a snack

atıştırmalıklar olacak

and you could choose bananas or chocolate.

ve sizler muz ya da çikolata yemeyi seçeceksiniz.

How many of you think you would like to have bananas

Bu varsayımsal TED etkinliğinde gelecek hafta kaçınızın

during this hypothetical TED event next week?

muz yemeyi tercih edeceğini düşünüyorsunuz?

Who would go for bananas?

Kimler muzu tercih ediyor?

Wonderful.

Harika.

I predict scientifically

Yüzde 74'ünüzün

74 percent of you will go for bananas.

muz tercih edeceğini bilimsel olarak öngörebilirim.

Well that's at least what one wonderful study predicted.

Bu en azından harika bir çalışmanın öngörüsü.

And then count down the days

Ve daha sonra günler geçtiğinde

and see what people ended up eating.

ve insanların ne yediklerini görürüz.

The same people that imagined themselves

Kendilerini muz yerken

eating the bananas

hayal eden aynı kişiler

ended up eating chocolates

bir hafta sonra

a week later.

çikolata yerler.

Self-control

Oto kontrol

is not a problem in the future.

gelecekteki bir sorun değildir.

It's only a problem now

Çikolata yanımızdayken

when the chocolate is next to us.

sadece bir şimdiki zaman sorunudur.

What does it have to do with time and savings,

Bu acil memnuniyet sorununun

this issue of immediate gratification?

zaman ve tasarruf ile ne ilgisi var?

Or as some economists call it, present bias.

Ya da bazı ekonomistlerin ifade ettiği gibi, şimdiki zaman önyargısının.

We think about saving. We know we should be saving.

Tasarruf hakkında düşünüyoruz. Tasarruf etmemiz gerektiğini biliyoruz.

We know we'll do it next year, but today let us go and spend.

Gelecek yıl yapacağımızı biliyoruz, ama bugün çıkıp harcıyoruz.

Christmas is coming,

Noel geliyor,

we might as well buy a lot of gifts for everyone we know.

tanıdığımız herkese bir çok hediye alıyoruz.

So this issue of present bias

Bu şimdiki zaman önyargı sorunu

causes us to think about saving,

tasarruf hakkında düşünmemize neden oluyor,

but end up spending.

ama harcama ile son buluyor.

Let me now talk

Şimdi de izninizle tasarrufun önündeki

about another behavioral obstacle to saving

bir diğer davranışsal engel olan

having to do with inertia.

atalet hakkında konuşayım.

But again, a little diversion

Ancak tekrar biraz konudan

to the topic of organ donation.

organ bağışına doğru saparak.

Wonderful study comparing different countries.

Farklı ülkeleri kıyaslayan harika bir çalışma.

We're going to look at two similar countries,

Biz benzer iki ülkeye bakacağız,

Germany and Austria.

Almanya ve Avusturya.

And in Germany,

Almanya'da

if you would like to donate your organs --

eğer organlarınızı bağışlamak istiyorsanız --

God forbid something really bad

Tanrı başınıza kötü bir şey gelmesinden

happens to you --

sizi korusun--

when you get your driving license or an I.D.,

sürücü ehliyetinizi ya da kimliğinizi alırken

you check the box saying,

"Organlarımı bağışlamak istiyorum"

"I would like to donate my organs."

yazan bir kutucuğu işaretliyorsunuz.

Not many people like checking boxes.

Çoğu insan kutucukları işaretlemeyi sevmez.

It takes effort. You need to think.

Çaba gerektirir. Düşünmeniz gerekir.

Twelve percent do.

Yüzde oniki yapıyor.

Austria, a neighboring country,

Avusturya, komşu ülke,

slightly similar, slightly different.

biraz benzer, biraz farklı.

What's the difference?

Fark nerede?

Well, you still have choice.

Evet, hala seçimiz var.

You will decide

Organlarınızı bağışlamak isteyip istemediğinize

whether you want to donate your organs or not.

karar vereceksiniz.

But when you get your driving license,

Ancak sürücü ehliyetinizi alırken,

you check the box

organ bağışı yapmak istemediğinizde

if you do not want to donate your organ.

kutucuğu işaretleyeceksiniz.

Nobody checks boxes.

Kimse kutucukları işaretlemez.

That's kind of too much effort.

Çok fazla çaba gerektirir.

One percent check the box. The rest do nothing.

Yüzde bir kutucuğu işaretliyor. Geriye kalanlar hiç bir şey yapmıyor.

Doing nothing is very common.

Hiç bir şey yapmamak çok yaygındır.

Not many people check boxes.

Çoğu insan kutucukları işaretlemez.

What are the implications

Hayat kurtarabilme

to saving lives

ve organ temin edebilme üzerindeki

and having organs available?

etkileri nedir?

In Germany, 12 percent check the box.

Almanya'da %12 kutucuğu işaretliyor.

Twelve percent are organ donors.

Yüzde on iki organ bağışlıyor.

Huge shortage of organs,

Büyük organ açığı

God forbid, if you need one.

ihtiyacınız olduğunda Tanrı korusun.

In Austria, again, nobody checks the box.

Avusturya'da, yine kimse kutucukları işaretlemiyor.

Therefore, 99 percent of people

Bu nedenle, insanların yüzde 99'u

are organ donors.

organlarını bağışlıyor.

Inertia, lack of action.

Atalet, eylemsizlik

What is the default setting

Temel varsayım nedir?

if people do nothing,

insanlar bir şey yapmazlarsa,

if they keep procrastinating, if they don't check the boxes?

ertelemeye devam ederlerse, kutucukları işaretlemezlerse

Very powerful.

Çok güçlü.

We're going to talk

İnsanlar

about what happens if people are overwhelmed and scared

kendi 401(k) planlarını yapmaya bunalır ve korkarlarsa

to make their 401(k) choices.

neler olacağını konuşacağız.

Are we going to make them automatically join the plan,

Onların otomatik olarak plana katılmalarını mı sağlayacağız,

or are they going to be left out?

ya da onları dışarda mı bırakacağız?

In too many 401(k) plans,

Bir çok 401(k) planında,

if people do nothing,

insanların hiçbir şey yapmamaları,

it means they're not saving for retirement,

emeklilik için tasarruf yapmadıkları anlamına geliyor,

if they don't check the box.

eğer kutucuğu işaretlemezlerse.

And checking the box takes effort.

Ve kutucuğu işaretlemek çaba gerektirir.

So we've chatted about a couple of behavioral challenges.

Bir kaç davranışsal zorluğu konuştuk.

One more before we flip the challenges into solutions,

Zorlukları çözümlere dönüştürmeden önce bir tane daha,

having to do with monkeys and apples.

maymunlar ve elmalarla ilgili olan.

No, no, no, this is a real study

Hayır, hayır, gerçek bir çalışma

and it's got a lot to do with behavioral economics.

ve davranışsal ekonomi ile çok ilgili.

One group of monkeys gets an apple, they're pretty happy.

Bir grup maymun birer elma alıyor, epeyce mutlu oluyorlar.

The other group gets two apples, one is taken away.

Diğer grup ise ikişer elma alıyorlar, biri geri alınıyor.

They still have an apple left.

Hala bir elmaları kalıyor.

They're really mad.

Gerçekten çıldırıyorlar.

Why have you taken our apple?

Neden bizim elmamızı alıyorsun?

This is the notion of loss aversion.

Bu kayıptan kaynaklanan nefret nosyonu.

We hate losing stuff,

Bir şeyleri kaybetmekten nefret ederiz,

even if it doesn't mean a lot of risk.

çok riskli olmasalar bile.

You would hate to go to the ATM,

ATM'ye gitmekten nefret edebilirsiniz,

take out 100 dollars

100 dolar çekip,

and notice that you lost one of those $20 bills.

20 dolarlık banknotu kaybettiğinizi farkederseniz.

It's very painful,

Çok bir şey ifade etmese de,

even though it doesn't mean anything.

çok acı vericidir.

Those 20 dollars might have been a quick lunch.

Bu 20 dolar hızlı bir öğle yemeği olabilir.

So this notion of loss aversion

Dolayısıyla bu kayıp nefreti nosyonu

kicks in when it comes to savings too,

konu tasarruf olduğunda da etkili oluyor,

because people, mentally

çünkü insanlar, zihinsel

and emotionally and intuitively

ve duygusal ve sezgisel

frame savings as a loss

olarak tasarrufu kayıp olarak çerçeveliyorlar

because I have to cut my spending.

harcamalarımı kısmak zorundayım çünkü.

So we talked about

Böylece

all sorts of behavioral challenges

sonunda tasarrufla ilgisi olan

having to do with savings eventually.

tüm davranış zorluklarından bahsetmiş olduk.

Whether you think about immediate gratification,

İster acil memnuniyet hakkında düşünün,

and the chocolates versus bananas,

ya da çikolatalar ile muzları,

it's just painful to save now.

şimdi tasarruf yapmak acı verir.

It's a lot more fun

Şimdi harcamak

to spend now.

çok daha eğlencelidir.

We talked about inertia and organ donations

Atalet ve organ bağışından

and checking the box.

ve kutucukları işaretlemekten konuştuk.

If people have to check a lot of boxes

Eğer insanlar bir 401(k) planına dahil olmak için,

to join a 401(k) plan,

bir çok kutucuk işaretlemek zorundaysalar,

they're going to keep procrastinating

ertelemeye devam edip

and not join.

katılmıyorlar.

And last, we talked about loss aversion,

Ve son olarak kayıp nefretinden konuştuk,

and the monkeys and the apples.

ve maymunlar ve elmalardan.

If people frame mentally

Eğer insanlar zihinsel olarak

saving for retirement as a loss,

emeklilik için tasarruf yapmayı kayıp olarak çerçevendirirlerse,

they're not going to be saving for retirement.

emeklilik için tasarruf yapmayacaklardır.

So we've got these challenges,

Bu zorluklarımız vardı

and what Richard Thaler and I

Richard Thaler ve ben

were always fascinated by --

her zaman zorlukları

take behavioral finance,

--davranışsal finansı

make it behavioral finance on steroids

steroidler üzerine davranışsal finansı

or behavioral finance 2.0

ya da davranışsal finans 2.0'ı

or behavioral finance in action --

ya da davranışsal finansı yaşamayı--

flip the challenges into solutions.

çözümlere dönüştürmekten çok etkilendik.

And we came up with an embarrassingly simple solution

Ve rahatsız edici olabilecek kadar basit bir çözüme ulaştık,

called Save More, not today, Tomorrow.

Daha Çok Tasarruf Yap, bugün değil, Yarın.

How is it going to solve the challenges

Konuştuğumuz zorlukları bu

we chatted about?

nasıl çözecek?

If you think about the problem

Eğer muzlar karşısında çikolata problemi

of bananas versus chocolates,

üzerinde düşünüyorsanız,

we think we're going to eat bananas next week.

gelecek hafta muz yiyeceğimizi düşünüyoruz.

We think we're going to save more next year.

Gelecek yıl daha çok tasarruf yapacağımızı düşünüyoruz.

Save More Tomorrow

Yarın Daha Çok Tasarruf Yap

invites employees

çalışanları

to save more maybe next year --

belki gelecek yıl daha çok tasarruf yapmaya davet ediyor--

sometime in the future

gelecekte bir zaman

when we can imagine ourselves

ne zaman kendimizi

eating bananas,

muz yerken,

volunteering more in the community,

toplumda daha çok gönüllü olurken,

exercising more and doing all the right things on the planet.

daha çok egzersiz yaparken ve gezegen üzerinde tüm doğruları yaparken hayal edebiliyorsak.

Now we also talked about checking the box

Şimdi kutucukları işaretlemekten bahsettik

and the difficulty of taking action.

ve harekete geçmenin zorluğundan.

Save More Tomorrow

Yarın Daha Çok Tasarruf Yapı

makes it easy.

bunu kolaylaştırıyor.

It's an autopilot.

Bu bir otomatik pilot.

Once you tell me you would like to save more in the future,

Önce bana gelecekte daha çok tasarruf yapmak istediğini söylüyorsun,

let's say every January

varsayalım her Ocak ayı

you're going to be saving more automatically

otomatik olarak daha çok tasarruf yapacaksınız

and it's going to go away from your paycheck to the 401(k) plan

ve maaş çekinizden 401(k) planınıza aktarılacak

before you see it, before you touch it,

siz görmeden ve dokunmadan önce

before you get the issue

acil memnuniyet sorununu

of immediate gratification.

anlamadan önce.

But what are we going to do about the monkeys

Ama maymunlar hakkında ve kayıp nefreti

and loss aversion?

hakkında ne yapacağız?

Next January comes

Önümüzdeki Ocak ayı geldiğinde

and people might feel that if they save more,

ve insanlar daha fazla tasarruf yaparlarsa

they have to spend less, and that's painful.

daha az harcamaları gerekecek ve bu sancılı bir durumdur.

Well, maybe it shouldn't be just January.

Belki sadece Ocak ayı olmayabilir.

Maybe we should make people save more

Bekli insanların daha çok paraları olduğunda

when they make more money.

daha çok tasarruf yapmalarını sağlamalıyız.

That way, when they make more money, when they get a pay raise,

Bu şekilde, daha çok paraları olduğunda, zam aldıklarında,

they don't have to cut their spending.

harcamalarını kısmak zorunda kalmazlar.

They take a little bit

Maaş artışından birazını

of the increase in the paycheck home

eve ayırıp

and spend more --

ve daha çok harcayabilirler

take a little bit of the increase

artışın birazını

and put it in a 401(k) plan.

401(k) planına aktarabilirler.

So that is the program,

Bu program

embarrassingly simple,

rahatsız edecek kadar basit,

but as we're going to see,

ama bizim de göreceğimiz gibi,

extremely powerful.

son derece güçlü.

We first implemented it,

Richard Thaler ve ben

Richard Thaler and I,

ilk 1998 yılında

back in 1998.

uyguladık.

Mid-sized company in the Midwest,

Midwest'de orta ölçekli bir firmanın

blue collar employees

faturalarını ödemekte zorlanan

struggling to pay their bills

mavi yakalı çalışanları

repeatedly told us

bize hep

they cannot save more right away.

şimdi tasarruf yapamayacaklarını söylüyorlardı.

Saving more today is not an option.

Bugün daha fazla tasarruf yapmak bir seçenek değil.

We invited them to save

Maaşlarının her artışında

three percentage points more

onları yüzde üç daha fazla

every time they get a pay raise.

tasarruf yapmaya davet ettik.

And here are the results.

Ve işte sonuçlar.

We're seeing here a three and a half-year period,

Burada üç buçuk yıllık bir dönemi,

four pay raises,

dört maaş artışı görüyoruz,

people who were struggling to save,

tasarruf yapmakta zorlanan insanlar

were saving three percent of their paycheck,

maaşlarının yüzde üçünü biriktirdiler

three and a half years later

üç buçuk yıl sonra

saving almost four times as much,

tasarrufları yaklaşık dört katı

almost 14 percent.

yüzde 14 oldu.

And there's shoes and bicycles

Ve burada grafikte ayakkabılar ve bisikletler

and things on this chart

ve diğer şeyler var

because I don't want to just throw numbers

çünkü sadece bir fanusta

in a vacuum.

rakamları vermek istemedim.

I want, really, to think about the fact

Gerçekten dört kat daha fazla

that saving four times more

tasarruf yapmanın

is a huge difference

kişilerin karşılayabileceği

in terms of the lifestyle

yaşam tarzlarında büyük bir fark yarattığı

that people will be able to afford.

gerçeği üzerinde düşünmek istiyorum.

It's real.

Bu bir gerçek.

It's not just numbers on a piece of paper.

Sadece kağıt üzerindeki sayılar değil.

Whereas with saving three percent,

Yüzde üç tasarruf ile kişiler

people might have to add nice sneakers

çünkü daha fazlasını karşılayamayacaklarından

so they can walk,

yürüyebilecekleri güzel spor ayakkabılarına

because they won't be able to afford anything else,

sahip olurken,

when they save 14 percent

yüzde 14 tasarruf yaptıklarında

they might be able to maybe have nice dress shoes

sürdükleri araba giderken giyebilecekleri

to walk to the car to drive.

şık ayakkabılara sahip olabilirler.

This is a real difference.

Bu gerçek bir fark.

By now, about 60 percent of the large companies

Şu ana kadar büyük firmaların yaklaşık

actually have programs like this in place.

yüzde altmışı benzer programları uyguluyorlar.

It's been part of the Pension Protection Act.

Emeklilik Koruma Aktinin bir parçası olarak.

And needless to say that Thaler and I

Thaler ve benim bu programın

have been blessed to be part of this program

bir parçası olmaktan ve fark yaratmaktan

and make a difference.

ne kadar mutlu olduğumuzu söylememe gerek yok.

Let me wrap

İki kilt mesaj ile

with two key messages.

toparlamama izin verin.

One is behavioral finance

Birincisi davranışsal finansın

is extremely powerful.

son derece güçlü olduğu.

This is just one example.

Bu sadece bir örnek.

Message two

İkincisi

is there's still a lot to do.

daha yapacak çok şey olduğu.

This is really the tip of the iceberg.

Bu gerçekten buzdağının tepesi.

If you think about people and mortgages

İnsanlara ve konut kredilerine baktığınızda

and buying houses and then not being able to pay for it,

daha sonra ödeyemeyecekleri evleri alıyorlar

we need to think about that.

bunun üzerinde düşünmeliyiz.

If you're thinking about people taking too much risk

Çok fazla risk alan ve ne kadar risk aldıklarını anlamayan

and not understanding how much risk they're taking

ya da çok az risk alan

or taking too little risk,

insanlara baktığımızda

we need to think about that.

bunun üzerinde düşünmeliyiz.

If you think about people spending a thousand dollars a year

İnsanların bir yılda piyango biletlerine

on lottery tickets,

bin dolar harcadıklarını düşündüğümüzde

we need to think about that.

buna odaklanmalıyız.

The average actually,

Singapur'daki veri

the record is in Singapore.

aslında ortalama.

The average household

Ortalama hane halkı

spends $4,000 a year on lottery tickets.

yılda piyango biletlerine 4.000 $ harcıyor.

We've got a lot to do,

Yapacak,

a lot to solve,

çözümleyecek çok şeyimiz var

also in the retirement area

emeklilik alanında da,

when it comes to what people do with their money

konu emeklilik sonrasında insanların

after retirement.

paralarıyla ne yaptığına geldiğinde.

One last question:

Son bir soru:

How many of you feel comfortable

Kaçınız kendinizi emekliğinizi

that as you're planning for retirement

planlarken

you have a really solid plan

sağlam bir planınız olduğuna dair rahat hissediyorsunuz,

when you're going to retire,

ne zaman emekli olacaksınız

when you're going to claim Social Security benefits,

ne zaman Sosyal Güvenlik haklarınızı talep edeceksiniz,

what lifestyle to expect,

nasıl bir yaşam tarzı öngörüyorsunuz,

how much to spend every month

her ay ne kadar harcayacaksınız

so you're not going to run out of money?

böylece parasız kalmayacaksınız?

How many of you feel you have a solid plan for the future

Kaçınız konu emeklilik sonrası kararlara geldiğinde

when it comes to post-retirement decisions.

kesin bir planınız olduğunu hissediyor?

One, two, three, four.

Bir, iki, üç, dört.

Less than three percent

Çok sofistike bir dinleyicinin

of a very sophisticated audience.

yüzde birinden daha azı.

Behavioral finance has a long way.

Davranışsal finansın çok uzun yolu var.

There's a lot of opportunities

Bunu tekrar, tekrar ve tekrar güçlendirmek için

to make it powerful again and again and again.

bir çok fırsat var.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)