Caroline Phillips: Hurdy-gurdy for beginners

Caroline Phillips: Yeni başlayanlar için Hurdy-gurdy

Çeviri: yasin alp aluç Gözden geçirme: osman oguz ahsen

Now, since this is TEDGlobal,

TEDGlobal'da olduğumuza göre,

who can tell me what this is called in French?

kim bana bunun Fransızca adını söyleyebilir?

I see you're all up on the history of hurdy-gurdy --

Bakıyorum da hepiniz hurdy-gurdy'nin tarihi

"vielle à roue."

ile ilgilisiniz. "Vielle à roue."

And in Spanish, "zanfona."

İspanyolcada "zanfona."

And in Italian, "ghironda," okay?

Ve İtalyancada, "ghironda", tamam mı?

Hurdy-gurdy, or wheel fiddle.

Hurdy-gurdy ya da teker keman.

So, these are the different kinds and shapes of the hurdy-gurdy.

Bunlar hurdy-gurdy'nin farklı türleri ve şekilleri.

The hurdy-gurdy is the only musical instrument

Hurdy-gurdy, müzik üretmek için bir kol kullanır.

that uses a crank to turn a wheel

Bu kol bir tekeri çevirir, teker de telleri çalar,

to rub strings, like the bow of a violin,

aynı kemanın yayları gibi. Hurdy-gurdy,

to produce music.

müzik üretmek için bunları yapan tek müzik aletidir.

It has three different kinds of strings.

Üç farklı türde tele sahiptir.

The first string is the drone string,

İlki devamlı olarak gaydaya

which plays a continuous sound like the bagpipe.

benzer bir ses çıkaran bas telidir.

The second string is a melody string,

İkincisi melodi telidir.

which is played with a wooden keyboard tuned like a piano.

Bir piyano gibi akortlu, tahta bir klavye ile çalınıyor.

And the third string is pretty innovative.

Ve üçüncüsü oldukça yenilikçi.

It's also the only instrument

Aynı zamanda bu, şu anda

that uses this kind of technique.

bu tekniği kullanan tek müzik aletidir.

It activates what's called the buzzing bridge, or the dog.

Hareketli köprü veya köpek olarak adlandırılan kısmı harekete geçirir.

When I turn the crank and I apply pressure,

Bu kolu çevirdiğimde ve biraz güç uyguladığımda

it makes a sound like a barking dog.

köpek havlaması gibi bir ses çıkarıyor, tamam mı?

So all of this is pretty innovative,

Bunlar oldukça yenilikçi şeyler,

if you consider

eğer ki hurdy-gurdy'nin 1000

that the hurdy-gurdy appeared about a thousand years ago

yıl önce ortaya çıktığını düşünürseniz

and it took two people to play it;

ve çalmak için 2 kişi gerekiyordu,

one to turn the crank,

biri kolu çeviriyordu

and another person -- yes -- to play the melody

ve diğeri tahta mandalları

by physically pulling up large wooden pegs.

yukarı çekerek melodiyi çalıyordu.

Luckily, all of this changed a couple of centuries later.

Neyse ki bunların hepsi birkaç yüzyıl sonra değişti.

So, one person could actually play

Artık, bir kişi bu aleti çalabilir

and almost -- this is pretty heavy --

ve neredeyse -- bu oldukça ağır --

carry the hurdy-gurdy.

tek başına taşıyabilir.

The hurdy-gurdy has been used, historically, through the centuries

Hurdy-gurdy genellikle tarihte, yüzyıllar boyunca

in mostly dance music

buradaki akustik müzik çalar ile

because of the uniqueness of the melody

melodinin eşsizliğinin birleşimi sayesinde

combined with the acoustic boombox here.

dans müziklerinde kullanıldı.

And today, the hurdy-gurdy is used in all sorts of music --

Ve bugün, hurdy-gurdy her tür müzikte kullanılmakta --

traditional folk music,

geleneksel halk müziğinde,

dance, contemporary

dans, çağdaş

and world music --

ve evrensel müzikte --

in the U.K., in France, in Spain

İngiltere'de, Fransa'da, İspanya'da

and in Italy.

ve İtalya'da.

And this kind of hurdy-gurdy takes anywhere from three to five years [to order and receive it].

Ve bu tür bir hurdy-gurdy'nin sipariş edilip ele alınması 3-5 yıl sürüyor.

It's made by specialized luthiers,

Bu alet özel çalgı yapımcıları

also in Europe.

tarafından yapıldı, Avrupa'da da.

And it's very difficult to tune.

Ve akort etmesi çok güç.

So without further ado, would you like to hear it?

Daha fazla yaygara yapmadan, dinlemek ister misiniz?

(Audience: Yes.)

(Seyirciler: Evet.)

Caroline Phillips: I didn't hear you. Would you like to hear it? (Audience: Yes!)

Caroline Phillips: Sizi duyamadım. Dinlemek ister misiniz? (Seyirciler: Evet!)

CP: Okay.

CP: Tamam.

There I go.

Başlıyorum.

I'd like to sing in Basque,

Pekala, Baskça şarkımı söylemek istiyorum,

which is the language spoken in the Basque Country where I live,

bu yaşadığım yer Bask bölgesinde konuşulan dilin adı,

in the region in France and Spain.

Fransa ile İspanya'da bulunan bir bölge.

(Music)

(Müzik)

[Basque]

[Baskça]

(Music)

(Müzik)

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)

This is a song that I wrote

Bu bestelediğim şarkı

based on traditional Basque rhythms.

geleneksel Bask ritmine dayanmaktadır.

And this is a song that has a kind of a Celtic feel.

Ve bu biraz Kelt duyguları içeren bir şarkı.

(Music)

(Müzik)

Thank you. Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)