A precise, three-word address for every place on earth | Chris Sheldrick

Çeviri: Cihan Ekmekçi Gözden geçirme: Suleyman Cengiz

According to the UN,

Birleşmiş Milletler'e göre

billions of people still live without an address.

milyarlarca insan hala bir adresi olmadan yaşıyor.

The economist Hernando de Soto said,

Ekonomist Hernando De Soto şöyle söylüyor:

"Without an address,

"Bir adresiniz olmadığında

you live outside the law.

kanun dışı yaşıyor olursunuz.

You might as well not exist."

Hatta var olmayabilirsiniz."

I'm here to tell you how my team and I are trying to change that.

Ekibimle birlikte bunu değiştirme çabamızı anlatacağım.

If you go to an online map and look at a favela in Brazil

Çevrimiçi bir harita açıp Brezilya'da bir favelaya bakarsanız

or a township in South Africa,

veya Güney Afrika'da bir kasabaya,

you'll see a few streets but a lot of empty space.

sadece birkaç sokak ama bir sürü boş alan görürsünüz.

But if you flip to satellite view,

Ancak uydu görünümüne geçerseniz

there are thousands of people, homes and businesses

insan, ev ve iş yerlerinin binlercesi

in this vast, unmapped and unaddressed spaces.

bu eşlenmemiş ve adreslenmemiş geniş alanda bulunuyor.

In Ghana's capital, Accra,

Gana'nın başkenti Accra'da

there are numbers and letters scrawled onto the sides of walls,

duvar kenarlarına karalanmış rakamlar ve harfler mevcut,

where they piloted address systems but not finished them.

bir adres sistemi başlatmış ama bitirememişler.

But these places, these unaddressed places,

Ancak bu yerler, bu adressiz yerler,

hold huge economic potential.

büyük bir ekonomik potansiyele sahip.

Here's why the issue of addressing stuck with me.

İşte bu yüzden adresleme meselesi beni etkiledi.

I worked in the music business for 10 years,

Müzik sektöründe 10 yıl çalıştım

and what you may not know about the music world

ve müzik dünyası hakkında bilmediğiniz şey

is that every day, people struggle with the problems of addressing.

insanların her gün adresleme problemiyle mücadele ediyor oluşu.

So from the musicians who have to find the gigs

Dolayısıyla konser bulmak zorunda olan müzisyenlerden

to the production companies who bring the equipment,

ekipmanları getiren üretim şirketlerine kadar

everyone somehow always gets lost.

herkes bir şekilde her zaman kayboluyor.

We even had to add someone to our schedules

Vardığınızı sandığınızda aradığınız

who was the person you called when you thought you'd arrived

ama sonra varmadığınızı fark ettiğiniz o kişiyi dahi

but then realized you hadn't.

programa eklemek zorunda kaldık.

And we had some pretty bad days,

Çok kötü günlerimiz de oldu.

like in Italy, where a truck driver unloaded all the equipment

Mesela İtalya'da komyonet tüm ekipmanı

an hour north of Rome, not an hour south of Rome,

Roma'nın güneyi yerine bir saat kuzeyine bıraktı,

and a slightly worse day

biraz daha kötüsü,

where a keyboard player called me and said,

bir klavyeci beni aradı ve şöyle dedi:

"Chris, don't panic, but we may have just sound-checked

''Chris, panik yapma, ama sanırım yanlış kişilerin düğününde

at the wrong people's wedding."

ses kontrolü yaptık''

(Laughter)

(Kahkahalar)

So not long after the fated Rome event,

Talihsiz Roma olayından kısa bir süre sonra,

I chatted this through with a friend of mine

bu konuyu matematikçi bir arkadaşımla

who is a mathematician,

enine boyuna konuştum

and we thought it was a problem we could do something about.

ve bunun çözebileceğimiz bir sorun olduğunu düşündük.

We thought, well, we could make a new system,

Düşündük ki yeni bir sistem kurabiliriz,

but it shouldn't look like the old system.

ancak bu eski sisteme benzememeliydi.

We agreed that addresses were bad.

Adreslerin kötü olduğu konusunda hemfikirdik.

We knew we wanted something very precise,

Çok kesin bir şey olmasını istiyorduk,

but GPS coordinates, latitude and longitude,

diğer yandan GPS koordinatları, enlem ve boylam

were just too complicated.

aşırı karmaşıktı.

So we divided the world into three-meter squares.

Böylece dünyayı üç metrekarelik alanlara böldük.

The world divides into around 57 trillion three-meter squares,

Dünya yaklaşık 57 trilyon kere üç metrekareye bölünüyor

and we found that there are enough combinations

ve dünyadaki her bir üç metrekare alanı

of three dictionary words

yalnızca üç kelimeyle

that we could name every three-meter square in the world uniquely

eşsiz bir şekilde adlandırabilmek için yeterli kelime kombinasyonuna

with just three words.

sahip olduğumuzu fark ettik.

We used 40,000 words,

40.000 kelime kullandık,

so that's 40,000 cubed,

bunun küpünü alırsak

64 trillion combinations of three words,

üç kelimelik 64 trilyon kombinasyon eder,

which is more than enough for the 57-trillion-odd three-meter squares,

bu da 57 trilyon adet üç metrekare alan için

with a few spare.

yeter de artar bile.

So that's exactly what we did.

İşte tam da bunu yaptık.

We divided the world into three-meter squares,

Dünyayı üç metrekarelik alanlara ayırdık

gave each one a unique, three-word identifier --

ve her birine eşsiz üç harfli bir belirleyici verdik,

what we call a three-word address.

bunlara üç kelimelik adres diyoruz.

So for example, right here,

Yani örneğin tam burada,

I'm standing at mustards.coupons.pinup,

mustards.coupons.pinups üzerinde duruyorum,

(Laughter)

(Gülüşmeler)

but over here ...

Ama burada

I'm standing at pinched. singularly.tutorial.

pinched.singularly.tutorial üzerindeyim.

But we haven't just done this in English.

Ancak bunu sadece İngilizce yapmadık.

We thought it was essential that people should be able to use this system

İnsanların bu sistemi kendi dillerinde kullanabilmesinin

in their own language.

önemli olduğu kanısındayız.

So far, we've built it into 14 languages,

Şimdiye dek 14 dilde çalıştık,

including French, Swahili and Arabic,

buna Fransızca, Swahili ve Arapça dahil

and we're working on more now, like Xhosa, Zulu and Hindi.

ve Xhosa, Zulu ve Hintçe üzerinde de çalışıyoruz.

Ancak bu fikir müzisyenlerimin ekipmanlarını

But this idea can do a lot more

than just get my musicians to their gigs on time.

zamanında kurmasından çok daha fazlasını yapabilir.

If the 75 percent of countries that struggle with reliable addressing

Güvenilir adres konusunda sıkıntı çeken ülkelerin %75'i

started using three-word addresses,

üç kelimelik adresleri kullansa

there's a stack of far more important applications.

yapılacak bir dizi daha önemli iş var demektir.

In Durban, South Africa,

Güney Afrika'nın Durban kentinde

an NGO called Gateway Health

Gateway Health adında bir STK,

have distributed 11,000 three-word address signs

topluluklarına üç kelimelik

11.000 adres tabelası dağıttı,

to their community,

so the pregnant mothers, when they go into labor,

böylece anne adaylarının doğum sancısı başladığında

can call the emergency services

acil servisi arayıp

and tell them exactly where to pick them up from,

tam olarak nereye geleceklerini söyleyebilecek,

because otherwise, the ambulances have often taken hours to find them.

çünkü aksi halde ambulanslar saatlerce aramakla zaman kaybedebilir.

In Mongolia, the National Post Service have adopted the system

Mongolya'da Ulusal Postane bu sistemi benimsedi

and are now doing deliveries to many people's houses

ve ilk defa pek çok insanın evine

for the first time.

teslimat yapıyorlar.

The UN are using it to geotag photos in disaster zones

BM felaket bölgelerinde bunu coğrafi etiketleme için kullanıyor,

so they can deliver aid to exactly the right place.

böylece yardımı tam doğru yere götürebilecekler.

Even Domino's Pizza are using it in the Caribbean,

Domino's Pizza bile Karayipler'de bunu kullanıyor

because they haven't been able to find customers' homes,

çünkü müşterilerin evlerini bulmada sıkıntı çekmişler;

but they really want to get their pizza to them while its still hot.

ama pizza hala sıcakken teslim etmeyi gerçekten istiyorlar.

Shortly, you'll be able to get into a car,

Kısacası, bir arabaya binip

speak the three words,

üç kelime söyleyeceksiniz

and the car will navigate you to that exact spot.

ve navigasyon tam olarak sizi o noktaya götürecek.

In Africa, the continent has leapfrogged phone lines

Afrika'da kıta, cep telefonlarına ulaşmak için

to go to mobile phones,

telefon hatlarını es geçti,

bypassed traditional banks to go straight to mobile payments.

mobil ödemeler yapabilmek için geleneksel bankaları es geçti.

We're really proud that the post services of three African countries --

Nijerya, Djibouti ve Cote d'lvoire

Nigeria, Djibouti and Côte d'Ivoire,

posta hizmetlerinin doğrudan

have gone straight to adopting three-word addresses,

üç kelimelik adresleri benimsemesinden gurur duyuyoruz.

which means that people in those countries

Bu ülkelerdeki insanlar

have a really simple way to explain where they live, today.

artık bugün nerede yaşadıklarını kolayca ifade edebilecekler.

For me, poor addressing was an annoying frustration,

Benim için kötü adresleme oldukça sinir bozucuydu,

but for billions of people,

ama milyarlarca insan için

it's a huge business inefficiency,

dev bir iş verimsizliğiydi,

severely hampers their infrastructure growth,

altyapı büyüme çalışmalarını ağır şekilde baltalayıp

and can cost lives.

can kaybına sebep olabiliyor.

We're on a mission to change that,

Bunu değiştirmek için yola koyulduk,

three words at a time.

her seferinde üç kelime.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)