Our campaign to ban plastic bags in Bali | Melati and Isabel Wijsen

Çeviri: Fatma Balta Gözden geçirme: Sancak Gülgen

Melati Wijsen: Bali -- island of gods.

Melati Wijsen: Bali -- tanrılar adası.

Isabel Wijsen: A green paradise.

Isabel Wijsen: Yeşil bir cennet.

MW: Or ...

MW: Ya da ...

a paradise lost.

kayıp bir cennet.

Bali:

Bali:

island of garbage.

çöp adası.

IW: In Bali,

IW: Bali'de,

we generate 680 cubic meters of plastic garbage a day.

her gün 680 metre küp plastik çöp elde ediyoruz.

That's about a 14-story building.

Yani neredeyse 14 katlı bir bina kadar.

And when it comes to plastic bags,

Plastik torbalara gelince, onların

less than five percent gets recycled.

%5'ten azı geri dönüştürülüyor.

MW: We know that changes the image you may have of our island.

MW: Bunun adamız hakkındaki düşüncenizi değiştirdiğini biliyoruz.

It changed ours, too, when we learned about it,

Bunu öğrendiğimizde bizimki de değişti.

when we learned that almost all plastic bags in Bali end up in our drains

Bali'deki plastik torbaların çoğunun önce kanalizasyonlara,

and then in our rivers

sonra nehirlere, sonra da

and then in our ocean.

okyanusa döküldüğünü öğrendik.

And those that don't even make it to the ocean,

Okyanusa varamayanlar ise

they're either burned or littered.

yakılıyor ya da etrafa saçılıyor.

IW: So we decided to do something about it.

IW: Biz de bu konuyla ilgilenmeye karar verdik.

And we've been working for almost three years now

Adamızdaki plastik torba kullanımına

to try to say no to plastic bags on our home island.

''hayır'' demek için neredeyse 3 yıldır çalışıyoruz.

And we have had some significant successes.

Bu yolda bazı önemli başarılar elde ettik.

MW: We are sisters,

MW: İkimiz kardeşiz

and we go to the best school on earth:

ve dünyadaki en iyi okula gidiyoruz:

Green School, Bali.

Green School, Bali.

Green School is not only different in the way that it is built out of bamboo,

Green School, hem bambudan yapılmış olması

but also in the way that it teaches.

hem de eğitimi açısından farklı bir yer.

We are taught to become leaders of today,

Bugünün liderleri olmak için eğitiliyoruz,

something a normal textbook cannot match.

sıradan bir ders kitabı bunu yapamaz.

IW: One day we had a lesson in class

IW: Bir gün derste

where we learned about significant people,

önemli insanları öğrendik;

like Nelson Mandela,

Nelson Mandela,

Lady Diana

Lady Diana,

and Mahatma Gandhi.

ve Mahatma Gandhi gibi.

Walking home that day,

O gün eve yürürken

we agreed that we also wanted to be significant.

biz de önemli kişiler olmaya karar verdik.

Why should we wait until we were grown up

Önemli biri olmak için neden büyüyene dek

to be significant?

bekleyelim ki?

We wanted to do something now.

Şu anda bir şeyler yapmak istedik.

MW: Sitting on the sofa that night,

MW: O gece oturup beyin fırtınası

we brainstormed and thought of all the issues facing Bali.

yaptık ve Bali'deki tüm sorunları düşündük.

And one thing that stood out to us the most

En çok dikkatimizi çeken ise

was the plastic garbage.

plastik çöplerdi.

But that is a huge problem.

Ama bu çok büyük bir sorun.

So we looked into what was a realistic target for us kids:

Biz çocuklar için en gerçekçi hedef ne olabilir diye düşündük:

plastic bags.

plastik torbalar.

And the idea was born.

Böylece fikir doğmuş oldu.

IW: We started researching,

IW: Araştırmalara başladık;

and let's just say, the more we learned,

daha fazla şey öğrendikçe

there was nothing good about plastic bags.

plastik torbaların hiçbir iyi tarafının olmadığını gördük.

And you know what?

Hatta biliyor musunuz?

We don't even need them.

Onlara ihtiyacımız bile yok.

MW: We were really inspired by the efforts to say no to plastic bags

MW: Plastik torbaya ''hayır'' demek için pek çok yerde

in many other places,

sarf edilen çabalardan esinlendik:

from Hawaii to Rwanda

Hawaii'den Rwanda'ya ve oradan da

and to severals cities like Oakland and Dublin.

Oakland ve Dublin gibi bazı şehirlerden.

IW: And so the idea turned into the launch of "Bye Bye Plastic Bags."

IW: Bu fikir ''Bye Bye Plastik Torba'' yı başlattı.

MW: In the years that we have been campaigning,

MW: Kampanyayı yürüttüğümüz yıllar süresince

we have learned a lot.

çok şey öğrendik.

Lesson number one:

Birinci ders:

you cannot do it all by yourself.

Her şeyi tek başına yapamazsın.

You need a big team of like-minded kids,

Hemfikir çocuklardan oluşan büyük bir takım gerek.

and so we formed the Bye Bye Plastic Bags crew.

Biz de ''Bye Bye Plastic Bags'' ekibini kurduk.

The volunteer team includes children from all over the island,

Gönüllü takımda adanın her tarafından çocuklar var,

from both international and local schools.

hem uluslararası hem de yerel okullardan.

And together with them,

Onlarla birlikte

we started a multi-layered approach,

çok katmanlı bir yaklaşım başlattık;

based on an on- and off-line signature petition,

çevrim içi ve çevrim dışı imza dilekçeleri ile

educational and inspirational presentations at schools

okullarda yapılan eğitici ve ilham verici sunumları temel alıyoruz.

and we raise general awareness at markets, festivals, beach clean-ups.

Pazar, festival, plaj temizleme etkinliklerinde farkındalık yaratıyoruz.

And last but not least,

Son olarak şu da önemli,

we distribute alternative bags,

plastiğe alternatif torbalar dağıtıyoruz:

bags like net bags,

file torbaya benzeyen torbalar,

recycled newspaper bags

geri dönüştürülen gazeteden

or 100 percent organic material bags,

yapılanlar ya da %100 organik malzemeden torbalar.

all made by local initiatives on the island.

Hepsini adadaki yerel girişimciler yapıyor.

IW: We run a pilot village,

IW: Örnek bir köy yönetiyoruz

home of 800 families.

800 aileye ev sahipliği yapıyor.

The village mayor was our first friend

Köyün muhtarı ilk dostumuz oldu,

and he loved our T-shirts, so that helped.

tişörtlerimizi sevmesinin de yararı oldu.

We focused on making the customers aware,

Müşterileri bilgilendirmeye odaklandık

because that's where the change needs to happen.

çünkü değişimin buradan başlaması gerek.

The village is already two-thirds along the way

Köy, plastik torbadan kurtulmak için

of becoming plastic bag free.

yolun 2/3'ünü aştı bile.

Our first attempts to get the government of Bali on board failed.

Bali hükümetinin desteğini almak için yaptığımız ilk girişimler başarısız oldu.

So we thought,

Biz de şöyle düşündük:

"Hmm ... a petition with one million signatures.

''1 milyon kişinin imzaladığı bir dilekçe.

They can't ignore us, right?"

Bizi görmezden gelemezler, değil mi?''

MW: Right!

MW: Evet!

IW: But, who would have guessed

IW: Ama kimin aklına gelirdi ki

one million signatures is, like, a thousand times a thousand?

1 milyon imzanın 1000 x 1000 demek olduğu?

(Laughter)

(Gülüşmeler)

We got stuck --

Çıkmaza girdik --

till we learned lesson number two:

ta ki ikinci dersi öğrenene kadar:

think outside the box.

farklı açıdan bak.

Someone mentioned

Birinin dediğine göre

that the Bali airport handles 16 million arrivals and departures a year.

Bali hava limanından yılda 16 milyon giriş ve çıkış yapılıyormuş.

MW: But how do we get into the airport?

MW: Peki havalimanına nasıl girebiliriz?

And here comes lesson number three:

İşte üçüncü ders de geliyor:

persistence.

kararlılık.

Off we headed to the airport.

Havalimanına doğru yola koyulduk.

We got past the janitor.

Bina sorumlusunu geçtik.

And then it was his boss's boss,

Sırada onun patronunun patronu vardı,

and then the assistant office manager,

ve sonra ofis müdürünün yardımcısı,

and then the office manager,

sonra da ofis müdürü,

and then ...

ve sonra ...

we got shuffled down two levels and thought,

iki kat aşağı sürüklendik ve şöyle düşündük:

well, here comes the janitor again.

işte yine bina sorumlusu karşımıza çıkacak.

And after several days knocking on doors

Özel görevde çocuklar olarak

and just being kids on a mission,

birkaç gün kapı kapı dolaştıktan sonra

we finally got to the commercial manager of Bali airports.

sonunda Bali havalimanlarının ticaret müdürüne ulaştık.

And we gave him the "Bali of plastic bags" speech, and being a very nice man,

Ona ''Plastik torbalı Bali'' konuşmasını yaptık ve çok iyi bir insan olduğundan

he said, [imitating the man's voice] "I cannot believe what I'm about say,

şöyle dedi: (adamın sesini taklit ederek) ''Söyleyeceğim şeye inanamıyorum

but I'm going to give authorization

ama size gümrük ve göçmenlik biriminde

to collect signatures behind customs and immigrations."

imza toplamanız için yetki vereceğim.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

(Applause)

(Alkış)

IW: In our first hour and a half there,

IW: Oradaki ilk 1,5 saatimiz içerisinde

we got almost 1,000 signatures.

neredeyse 1.000 imza topladık.

How cool is that?

Çok iyi değil mi?

Lesson number four:

Dördüncü ders:

you need champions at all levels of society,

Toplumun her kesiminden destekçilere ihtiyacınız var;

from students to commercial managers to famous people.

öğrencilerden ticaret müdürlerine, ünlü insanlara.

And thanks to the attraction of Green School,

Green School'un cazibesi sayesinde

we had access to a steady stream of celebrities.

düzenli aralıklarla ünlülere ulaşabildik.

Ban Ki Moon taught us

Ban Ki Moon bize

that Secretary-Generals of the United Nations

Birleşmiş Milletler Genel Sekreterlerinin

don't sign petitions --

dilekçe imzalamadığını söyledi --

(Laughter)

(Gülüşmeler)

even if kids ask nicely.

çocuklar kibar bir şekilde sorsa da.

But he promised to spread the word,

Ama haberi yayacağına söz verdi

and now we work closely with the United Nations.

ve şimdi Birleşmiş Milletler ile yakın çalışıyoruz.

MW: Jane Goodall taught us the power of a people's network.

MW: Jane Goodall bize insan ağının gücünü öğretti.

She started with just one Roots & Shoots group

İşe sadece bir tane Roots & Shoots grubuyla başladı,

and now she has 4,000 groups around the world.

şimdi ise tüm dünyada 4.000 grubu var.

We are one of them.

Biz de onlardan biriyiz.

She's a real inspiration.

O tam bir ilham kaynağı.

If you're a fellow Rotarian,

Eğer siz de Rotary üyesiyseniz

nice to meet you.

tanıştığımıza memnun oldum.

We're Interactors,

Biz Etkileşimcileriz,

the youngest department of Rotary International.

Uluslararası Rotary'nin en genç birimi.

IW: But we have also learned much about patience,

IW: Sabır hakkında da çok şey öğrendik,

MW: how to deal with frustrations,

MW: hayal kırıklıklarıyla baş etmeyi,

IW: leadership,

IW: liderliği,

MW: teamwork,

MW: takım çalışmasını,

IW: friendship,

IW: dostluğu,

MW: we learned more about the Balinese and their culture

MW: Balililer ve kültürleri hakkında çok şey öğrendik

IW: and we learned about the importance of commitment.

IW: ve bağlılığın önemini öğrendik.

MW: It's not always easy.

MW: Her zaman işler kolay gitmiyor.

Sometimes it does get a little bit hard to walk your talk.

Bazen verilen sözleri hayata geçirmek zor olabiliyor.

IW: But last year, we did exactly that.

IW: Ama geçen yıl yaptığımız tam da buydu.

We went to India to give a talk,

Konuşma yapmaya Hindistan'a gittik

and our parents took us to visit

ailemiz de bizi

the former private house of Mahatma Gandhi.

Mahatma Gandhi'nin eski evini ziyarete götürdü.

We learned about the power of hunger strikes

Hedefine ulaşmak için yaptığı açlık grevlerinin

he did to reach his goals.

gücünü keşfettik.

Yes, by the end of the tour,

Turun sonunda anne ve babamızla

when we met our parents again,

yeniden bir araya gelince

we both made a decision and said,

bir karar aldık ve şöyle dedik:

"We're going on a hunger strike!"

''Açlık grevine giriyoruz!''

(Laughter)

(Gülüşmeler)

MW: And you can probably imagine their faces.

MW: Yüz ifadelerini tahmin edebilirsiniz.

It took a lot of convincing,

Çok ısrar etmemiz gerekti;

and not only to our parents

sadece anne ve babamıza da değil,

but to our friends and to our teachers as well.

arkadaşlarımıza ve öğretmenlerimize de.

Isabel and I were serious about doing this.

Isabel ve ben bunu cidden yapmak istiyorduk.

So we met with a nutritionist,

Bir diyetisyenle görüştük

and we came up with a compromise

ve bir uzlaşmaya vardık;

of not eating from sunrise to sunset every day

her gün, gün doğumundan gün batımına kadar yemek yemeyecektik

until the governor of Bali would agree to meet with us

ta ki Bali valisi Bali'deki plastik torba kullanımını

to talk about how to stop plastic bags on Bali.

durdurma konusunu konuşmak için bizimle buluşmayı kabul edene kadar.

IW: Our "mogak makan," as it is called in Bahasa Indonesia,

IW: Endonezya dilindeki karşılığı ''mogak makan'' olan açlık grevimiz

started.

başladı.

We used social media to support our goal

Hedefimiz için sosyal medyayı kullandık ve

and already on day two,

hemen 2. günde

police started to come to our home and school.

evimize ve okulumuza polisler gelmeye başladı.

What were these two girls doing?

Bu iki kız ne yapıyordu böyle?

We knew we weren't making the governor look his best

Bu açlık grevini yaparak

by doing this food strike --

valinin imajını bozduğumuzu biliyorduk;

we could have gone to jail.

hapse girebilirdik.

But, hey, it worked.

Ama işe yaradı.

Twenty-four hours later,

24 saat sonra

we were picked up from school

bizi okuldan aldılar ve

and escorted to the office of the governor.

valinin ofisine kadar eşlik ettiler.

MW: And there he was --

MW: Ve işte oradaydı --

(Applause)

(Alkış)

waiting for us to meet and speak,

tanışmak ve konuşmak için bizi bekliyordu

being all supportive and thankful for our willingness

Bali'nin çevresel güzelliğiyle ilgilenme konusunda

to care for the beauty and the environment of Bali.

hevesli olduğumuz için müteşekkirdi ve destekleyiciydi.

He signed a promise

Plastik torbalara hayır demek için

to help the people of Bali say no to plastic bags.

Bali halkına yardım edeceğine dair bir söz imzaladı.

And we are now friends,

Şimdi onunla arkadaşız,

and on a regular basis,

düzenli olarak

we remind him and his team of the promises he has made.

ona ve ekibine verdiği sözleri hatırlatıyoruz.

And indeed,

Hatta kısa bir süre önce

recently he stated and committed

Bali'nin 2018'e gelindiğinde

that Bali will be plastic bag free by 2018.

plastik torbadan kurtulmuş olacağını belirterek bir söz verdi.

(Applause)

(Alkış)

IW: Also, at the International Airport of Bali, one of our supporters

IW: Ayrıca destekçilerimizden biri olan Bali Uluslararası Havalimanı

is planning to start a plastic bag-free policy by 2016.

2016'da plastik torbasız bir politika izlemeyi planlıyor.

MW: Stop handing out free plastic bags

MW: Bedava plastik torba dağıtmayı bırakıp

and bring in your own reusable bag

tekrar kullanılabilir torbanı getir,

is our next message to change that mindset of the public.

halkın zihniyetini değiştirmek için kullanacağımız bir sonraki mesaj bu.

IW: Our short-term campaign,

IW: Kısa süreli kampanyamız,

"One Island / One Voice,"

"One Island / One Voice," (''Tek Ada / Tek Ses'')

is all about this.

tamamen bu konuyla ilgili.

We check and recognize the shops and restaurants

Kendilerini plastik torbasız alan olarak ilan eden

that have declared themselves a plastic bag-free zone,

dükkan ve restoranları kontrol ediyor ve onaylıyoruz,

and we put this sticker at their entrance

girişlerine ise bu etiketi yapıştırıyoruz,

and publish their names on social media

sosyal medya ve Bali'deki bazı önemli dergilerde

and some important magazines on Bali.

isimlerini yayınlıyoruz.

And conversely,

Buna karşılık

that highlights those who do not have the sticker.

etiketi olmayanlar göze çarpıyor.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

MW: So, why are we actually telling you all of this?

MW: Peki biz neden tüm bunları size anlatıyoruz?

Well, partly, it is because we are proud

Bunun sebebi kısmen,

of the results that, together with our team,

ekibimizle birlikte ulaştığımız sonuçlarla

we have been able to reach.

gurur duyuyor olmamız.

But also because along the way,

Ama aynı zamanda bu süreçte,

we have learned that kids can do things.

çocukların da bir şeyler yapabileceğini öğrenmiş olmamız.

We can make things happen.

Bir şeyleri hayata geçirebiliriz.

Isabel and I were only 10 and 12 years old

Bu işe başladığımızda Isabel ve ben

when we started this.

daha 10 ve 12 yaşlarındaydık.

We never had a business plan,

Hiçbir iş planımız yoktu,

nor a fixed strategy,

ne belirli bir strateji,

nor any hidden agendas --

ne de gizli bir gündemimiz --

just the idea in front of us

sadece önümüzde bir fikir vardı

and a group of friends working with us.

ve bizimle çalışan bir grup arkadaş.

All we wanted to do was stop those plastic bags

Tek yapmak istediğimiz, plastik torbaların

from wrapping and suffocating our beautiful home.

güzel yurdumuzu sarmalayıp boğmasına engel olmaktı.

Kids have a boundless energy

Çocuklar, sınırsız enerjileri

and a motivation to be the change the world needs.

ve motivasyonlarıyla dünyanın ihtiyaç duyduğu değişim olabilir.

IW: So to all the kids of this beautiful but challenging world:

IW: Bu güzel ama zorlu dünyanın tüm çocuklarına sesleniyoruz:

go for it!

Hadi görelim sizi!

Make that difference.

Fark yaratın.

We're not telling you it's going to be easy.

Size kolay olacak demiyoruz.

We're telling you it's going to be worth it.

Zahmete değecek diyoruz.

Us kids may only be 25 percent of the world's population,

Biz çocuklar dünya nüfusunun sadece %25'ini oluşturuyor olabiliriz

but we are 100 percent of the future.

ama geleceğin %100'ü biziz.

MW: We still have a lot of work to do,

MW: Hala yapacak çok işimiz var

but know that we still not stop

ama bilin ki durmayacağız

until the first question asked when arriving at the Bali airports will be

ta ki Bali havalimanlarına varıldığında sorulan ilk soru şu olana dek:

Both: "Welcome to Bali,

İkisi: Bali'ye hoş geldiniz,

do you have nay plastic bags to declare?"

bırakmanız gereken plastik torbanız var mı?

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Om shanti shanti shanti om.

Om shanti shanti shanti om.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkış)