Jessica Jackley: Poverty, money -- and love

Jessica Jackley: Yoksulluk, para -- ve sevgi

Çeviri: Beril Devlet Gözden geçirme: Sancak Gülgen

The stories we tell about each other

Biribirimize dair öykülerimiz

matter very much.

çok önemlidir.

The stories we tell ourselves about our own lives matter.

Kendi hayatımızın ne kadar önemli olduğunu birbirimize anlatırız.

And most of all,

ve en büyük önemi de

I think the way that we participate in each other's stories

birbirimizin hayatlarına nasıl katkı sağladığımız

is of deep importance.

taşır.

I was six years old

Yoksulluktan bahsedildiğini ilk duyduğumda

when I first heard stories about the poor.

altı yaşındaydım.

Now I didn't hear those stories from the poor themselves,

Şu anda yoksul insanlardan duyduklarım

I heard them from my Sunday school teacher

kilise okulundaki öğretmenden dinlediklerime hiç benzemiyor.

and Jesus, kind of via my Sunday school teacher.

tabii kilise öğretmeni vasıtasıyla İsa'nın anlattıklarına da.

I remember learning that people who were poor

Yoksulların eşyaya gereksinimi vardır

needed something material --

diye öğretildiğini hatırlıyorum,

food, clothing, shelter -- that they didn't have.

yiyecek, giyecek, barınma gibi sahip olmadıkları nesnelere.

And I also was taught, coupled with that,

ve bununla birlikte, bu işin yani yardımın

that it was my job -- this classroom full of five and six year-old children --

benim, hatta bir sınıf dolusu beş - altı yaşındaki arkadaşımın

it was our job, apparently, to help.

görevi olduğunu düşünürdüm.

This is what Jesus asked of us.

İsa'nın bizden beklediği buydu.

And then he said, "What you do for the least of these, you do for me."

İsa "yoksullar için yapacağınız her şey, benim için yapılmış sayılır" diyordu.

Now I was pretty psyched.

Dünyada faydalı olmak için

I was very eager to be useful in the world --

çok istekli ve inançlıydım.

I think we all have that feeling.

Bence bu duygu hepimizde var.

And also, it was kind of interesting that God needed help.

Üstelik Tanrının da yardımıma ihtiyacı vardı ki,

That was news to me,

böyle bir görev üstlenmek

and it felt like it was a very important thing to get to participate in.

benim için son derece önemli ve heyecan vericiydi.

But I also learned very soon thereafter

Ama sonradan öğrendim ki,

that Jesus also said, and I'm paraphrasing,

İsa fakirlerin hep var olacağını

the poor would always be with us.

daima aramızdan birilerinin yoksul olacağını da söylemiş.

This frustrated and confused me;

Kolum kanadım kırılmış, kafam karışmıştı.

I felt like I had been just given a homework assignment

Sanki bana seveceğim, heyecan verici

that I had to do, and I was excited to do,

bir ödev verilmiş de, ne yaparsam yapayım

but no matter what I would do, I would fail.

ödevimi başaramayacakmışım gibi geldi.

So I felt confused, a little bit frustrated and angry,

Aklım karışmış, içimi bir yılgınlık ve öfke kaplamıştı

like maybe I'd misunderstood something here.

ve birşeyleri yanlış anladığımı düşünmeye başlamıştım.

And I felt overwhelmed.

Bunalmıştım.

And for the first time,

Hayatımda ilk defa

I began to fear this group of people

yoksul insanlardan korkmaya

and to feel negative emotion towards a whole group of people.

ve onlara karşı olumsuz duygular beslemeye başlamıştım.

I imagined in my head, a kind of long line of individuals

Kafamda adeta asla eksilmeyecek

that were never going away, that would always be with us.

bir yoksullar listesi belirmişti.

They were always going to ask me to help them and give them things,

Daima benden birşeyler isteyecek, yardım dileneceklerdi

which I was excited to do,

ki, aslında yardım etmeyi çok istiyordum ama

but I didn't know how it was going to work.

bu işin nasıl olacağını bilemiyordum.

And I didn't know what would happen when I ran out of things to give,

Verebileceklerim tükenince ne olacaktı?

especially if the problem was never going away.

Üstelik bütün eşyalarımı versem de bu sorun çözülmeyecekti.

In the years following,

İzleyen yıllarda

the other stories I heard about the poor growing up

yoksul kimselerin yaşantısına dair dinlediklerim

were no more positive.

hiç de olumlu, iç açıcı şeyler değildi.

For example, I saw pictures and images

Mesela gördüğüm o mahzun

frequently of sadness and suffering.

ve acı çeken yüzlerin resimleri.

I heard about things that were going wrong in the lives of the poor.

Yoksul insanların hayatı hep ters gidiyordu.

I heard about disease, I heard about war --

Hastalıklara, savaşa dair öyküler dinledim.

they always seemed to be kind of related.

sanki felaketler hep onların başına geliyordu.

And in general,

ve yoksulların hayatlarının

I got this sort of idea

acı ve üzüntüyle

that the poor in the world lived lives

yoğurulduğu

that were wrought with suffering and sadness,

genellemesine

devastation, hopelessness.

kani oldum.

And after a while, I developed what I think many of us do,

Derken şöyle bir tutum gelişti bende:

is this predictable response,

sanırım hepimizin yaptığı gibi

where I started to feel bad every time I heard about them.

onlar hakkındaki her bilgi kendimi

I started to feel guilty for my own relative wealth,

kötü ve suçlu hissetmeme yol açıyor,

because I wasn't doing more, apparently, to make things better.

kendi görece servetimden dolayı suçluluk duyuyordum.

And I even felt a sense of shame because of that.

Hatta utanç duyuyordum.

And so naturally,

Ve doğal olarak

I started to distance myself.

kendimi uzak tutmaya başladım.

I stopped listening to their stories

Yoksulluğa ve yoksullara eskisi kadar

quite as closely as I had before.

kulak vermemeye başladım.

And I stopped expecting things to really change.

Birşeylerin değişeceğine inancım kalmadı.

Now I still gave -- on the outside it looked like I was still quite involved.

Yine de birşeyler veriyordum. Görüntüde çok yardımseverdim.

I gave of my time and my money,

zamanımı, paramı sakınmıyordum.

I gave when solutions were on sale.

Ucuz çözümlere katkı sağlıyordum.

The cost of a cup of coffee can save a child's life, right.

Bir fincan kahve bir çocuğun hayatını kurtarır ya.

I mean who can argue with that?

Yani, kim buna itiraz edebilir ki?

I gave when I was cornered, when it was difficult to avoid

Kaçınamadığım, kıstırıldığım noktalarda sadaka kabilinden birşeyler veriyordum

and I gave, in general, when the negative emotions built up enough

suçluluk duygusu benliğimi sardığında ufak bir sadaka verip

that I gave to relieve my own suffering,

vicdanımı rahatlatıyordum.

not someone else's.

ama kendi vicdanımı, başkasınınkini değil.

The truth be told, I was giving out of that place,

doğrusu, yardımseverliğimin kaynağı bu suçluluk duygusuydu,

not out of a genuine place of hope

gerçekten birşeylerin değişeceğine

and excitement to help and of generosity.

samimiyetle inanıyor değildim.

It became a transaction for me,

Bir alış verişe dönüşmüştü benim için

became sort of a trade.

bir tür ticaret gibi,

I was purchasing something --

gündelik hayatıma

I was buying my right to go on with my day

rahat bir vicdanla devam edebilmek için

and not necessarily be bothered by this bad news.

birşey satın alıyor, bütün kötü haberlerden böylece uzak kalıyordum.

And I think the way that we go through that sometimes

Seçtiğimiz bu yol, herşeyden önce

can, first of all,

dünyanın bir ucundaki bir grup insanı gözümüzde

disembody a group of people, individuals out there in the world.

sahici insanlar olmaktan çıkarabiliyor.

And it can also turn into a commodity,

Hatta bir emtia haline getirebiliyor ki,

which is a very scary thing.

bu son derece korkunç.

So as I did this, and as I think many of us do this,

Ben bu yola saptım, sanırım bir çoğumuz da öyle.

we kind of buy our distance,

Yoksullarla aramıza koyacak bir mesafe satın aldık,

we kind of buy our right to go on with our day.

gündelik hayatımıza dönme hakkını satın aldık.

I think that exchange can actually get in the way of the very thing that we want most.

Bence bu değiş tokuş, hayatta en çok isteyeceğimiz şeyle aramıza bir engel koyuyor

It can get in the way of our desire

Bir başkasının hayatında anlam taşıma,

to really be meaningful and useful in another person's life

bir başkasına yararlı olma arzumuza, kısaca sevgi ihtiyacımıza

and, in short to love.

ket vuruyor.

Thankfully, a few years ago, things shifted for me

Çok şükür ki birkaç yıl önce, benim açımdan bu durum değişti.

because I heard this gentleman speak, Dr. Muhammad Yunus.

Bu beyefendinin bir konuşmasını dinledim, Dr. Muhammed Yunus'un.

I know many in the room probably know exactly who he is,

Sanırım aranızdan pek çoğu onun kim olduğunu biliyor

but to give the shorthand version

yine de herhangi konuşmasını dinlemeyenler için

for any who have not heard him speak,

kısaca tanıtayım.

Dr. Yunus won the Nobel Peace Prize a few years ago

Dr. Yunus, birkaç yıl önce mikro finans üzerine öncülük ettiği

for his work pioneering modern microfinance.

çalışmasıyla Nobel ödülüne layık görüldü.

When I heard him speak, it was three years before that.

Ödülden üç yıl önce kendisini dinlemiştim.

But basically, microfinance -- if this is new to you as well --

Siz de konuya yabancıysanız, mikro finansı

think of that as financial services for the poor.

yoksullar için bir finans hizmeti olarak görebilirsiniz.

Think of all the things you get at your bank

Bankanızdan aldığınız tüm hizmetleri düşünün

and imagine those products and services

ve bütün o ürünlerin ve hizmetlerin günde sadece birkaç dolarla

tailored to the needs of someone living on a few dollars a day.

yaşayan birine göre yeniden şekillendirildiğini hayal edin.

Dr. Yunus shared his story,

O konuşmasında Dr. Yunus, fikrini paylaştı,

explaining what that was,

amacın ne olduğunu açıkladı

and what he had done with his Grameen Bank.

ve Grameen Bankasında neler yaptığını anlattı.

He also talked about, in particular, microlending,

ve özellikle mikro kredi üzerinde durdu

which is a tiny loan

ki, bu minik kredi ile

that could help someone start or grow a business.

birilerinin bir iş kurabileceğini gösterdi.

Now, when I heard him speak, it was exciting for a number of reasons.

Konuşmasının beni heyecanlandırmasının birkaç sebebi vardı.

First and foremost, I learned about this new method of change in the world

Öncelikle dünyayı değiştirebilecek bu yeni yöntemi öğrenmiştim

that, for once, showed me, maybe,

ki, bu yöntem bir kerecik olsun belki

a way to interact with someone

biriyle etkileşim kurarak ona

and to give, to share of a resource in a way that wasn't weird

yardım edebilmemi ve tuhaf kaçmayacak ve hatta

and didn't make me feel bad --

kendimi kötü hissettirmeyecek bir paylaşımda bulunmamı sağlayacaktı.

that was exciting.

Çok heyecanlanmıştım.

But more importantly, he told stories about the poor

Daha da önemlisi, yoksullar hakkında önceden

that were different than any stories I had heard before.

hiç duymadığım türden öyküler anlatıyordu.

In fact, those individuals he talked about who were poor was sort of a side note.

Hatta bahsettiği kimselerin vasıfları arasında yoksulluk son sıralardaydı.

He was talking about strong, smart,

Her sabah uyanıp ailelerine daha iyi bir yaşam sağlamak için uğraşan

hardworking entrepreneurs who woke up every day

güçlü, zeki, çalışkan

and were doing things to make their lives and their family's lives better.

girişimcilerden bahsediyordu.

All they needed to do that more quickly and to do it better

Tek eksikleri, bu uğraşı hızlandıracak ve geliştirecek

was a little bit of capital.

kadar, küçük bir sermayeydi.

It was an amazing sort of insight for me.

Bu bakış açısından çok etkilendim.

And I, in fact, was so deeply moved by this --

Üzerimde yarattığı etkinin

it's hard to express now how much that affected me --

ne kadar güçlü olduğunu anlamam kolay değil.

but I was so moved that I actually quit my job a few weeks later,

Ama şu kadarını söyleyeyim, mikro krediyi öğrendikten üç hafta sonra

and I moved to East Africa

işimden istifa edip neler yapabileceğimi görmek için

to try to see for myself what this was about.

Doğu Afrika'ya taşındım.

For the first time, actually, in a long time

Uzun zaman sonra ilk defa

I wanted to meet those individuals, I wanted to meet these entrepreneurs,

bu insanlarla, bu girişimcilerle tanışmak,

and see for myself what their lives were actually about.

hayatlarını kendi gözlerime müşahade etmek istiyordum.

So I spent three months in Kenya, Uganda and Tanzania

Böylece Kenya, Uganda ve Tanzanya'da üç ay geçirdim.

interviewing entrepreneurs that had received 100 dollars

Bir iş kurmak için eline 100 dolar geçen

to start or grow a business.

müteşebbislerle görüştüm.

And in fact, through those interactions,

ve bu sayede hayatımda ilk defa,

for the first time, I was starting to get to be friends

o insanlarla, benden çok çok uzakta olduğunu düşündüğüm

with some of those people in that big amorphous group out there

o şekli şemali tarifsiz kitleyle

that was supposed to be far away.

arkadaşlık kurmaya başladım.

I was starting to be friends and get to know their personal stories.

Dost olmaya, bireysel hikayelerini dinlemeye başladım.

And over and over again,

Onlarla tekrar tekrar görüşüp

as I interviewed them and spent my days with them,

aralarında günler geçirdim ve

I did hear stories of life change

hayatlarının nasıl değiştiğini,

and amazing little details of change.

o ufacık muhteşem değişim kıvılcımlarını gözlemledim.

So I would hear from goat herders

Keçi çobanlarından

who had used that money that they had received to buy a few more goats.

elde ettikleri o parayla birkaç keçi daha alıp

Their business trajectory would change.

işlerinin yörüngesini nasıl değiştirdiklerini dinledim.

They would make a little bit more money;

Böylece biraz daha fazla kazanç elde ediyor,

their standard of living

hayat standartlarını

would shift and would get better.

bir parça ilerletebiliyorlardı.

And they would make really interesting little adjustments in their lives,

Hayatlarında son derece ilginç küçük ayarlamalar yapıyor,

like they would start to send their children to school.

mesela çocuklarını okula göndermeye başlıyorlardı.

They might be able to buy mosquito nets.

Sivrisineklerden korunmak için cibinlik satın almaları,

Maybe they could afford a lock for the door and feel secure.

kapıya bir kilit asarak güvenlik duygusunu güçlendirmeleri mümkün oluyordu.

Maybe it was just that they could put sugar in their tea

Hatta bu parayala belki sadece, evlerine misafir olduğumda

and offer that to me when I came as their guest

ikram ettikleri çaya bir parça şeker atabilimekten

and that made them feel proud.

dolayı gurur duyuyorlardı.

But there were these beautiful details, even if I talked to 20 goat herders in a row,

Görüştüğüm 20 keçi çobanı için bu güzel ayrıntılar

and some days that's what happened --

anlamlıydı,

these beautiful details of life change

hayatı bu küçük detaylar

that were meaningful to them.

güzelleştiriyordu.

That was another thing that really touched me.

İşte beni derinden etkileyen diğer şey de bu oldu.

It was really humbling to see for the first time,

Elime bir sihirli değnek alıp bütün sorunları

to really understand

bir anda ortadan kaldırmış olsam bile

that even if I could have taken a magic wand and fixed everything,

birçok hata yapabileceğini bilmek,

I probably would have gotten a lot wrong.

bunu ilk defa anlamak insanı küçültüyor.

Because the best way for people to change their lives

Çünkü insanlar için yapabileceğiniz en iyi şey, onların kendi hayatlarını kontrol edebilmelerini ve

is for them to have control and to do that in a way that they believe is best for them.

kendileri için istedikleri şeyleri elde etmelerini sağlamak olacaktır.

So I saw that and it was very humbling.

Bu şekilde olmayan her yardımın, insanı nasıl aşağıladığını gördüm.

Anyway, another interesting thing happened while I was there.

Neyse, oradayken yaşadığım bir başka tecrübe de,

I never once was asked for a donation,

kimsenin benden bağış talep etmemesi oldu.

which had kind of been my mode, right.

Halbuki sadaka vermeye alışkındım, değil mi?

There's poverty, you give money to help --

Fakirlere para verirsin, yardım etmiş olursun.

no one asked me for a donation.

Hiç kimse benden bağış istemedi.

In fact, no one wanted me to feel bad for them at all.

Aslında kimse, onlar için üzülmemi de istemiyordu.

If anything, they just wanted to be able to do more of what they were doing already

Sadece kendi kabiliyetleri dahilinde yapmakta oldukları işleri

and to build on their own capabilities.

geliştirecek bir şeye ihtiyaçları vardı.

So what I did hear, once in a while,

Böylece orada duyduklarımın ardından

was that people wanted a loan --

borç isteyenlere kredi açmanın

I thought that sounded very reasonable and really exciting.

mantıklı ve heyecan verici olduğunu düşünerek zaman geçirdim.

And by the way, I was a philosophy and poetry major in school,

Bu arada, okulda şiir ve felsefe eğitimi aldığımdan

so I didn't know the difference between profit and revenue when I went to East Africa.

başlangıçta kâr ile gelir arasındaki farktan bile habersizdim.

I just got this impression that the money would work.

Para varsa tamamdır diye düşünüyordum.

And my introduction to business

İş hayatına girişim

was in these $100 little infuses of capital.

işte bu 100 dolarlık minik sermayelerle oldu.

And I learned about profit and revenue, about leverage, all sorts of things,

Zamanla kârın, gelirin, borcun sermayeye oranının ne demek olduğunu

from farmers, from seamstresses, from goat herders.

çiftçilerden, terzilerden, keçi çobanlarından öğrendim.

So this idea

Sonra bu fikrin,

that these new stories of business and hope

iş kurmaya ve umuda dair bu yeni hikayelerin

might be shared with my friends and family,

arkadaşlarla ve ailemle paylaşılabileceğini düşünüp

and through that, maybe we could get some of the money that they needed

belki bu sayede ihtiyaç duydukları krediyi bulabilirim

to be able to continue their businesses as loans,

böylece ticari faaliyetlerini geliştirebilirler dedim.

that's this little idea that turned into Kiva.

İşte bu küçük fikirle Kiva doğdu.

A few months later, I went back to Uganda

Birkaç ay sonra, basit bir web sitesi ve bir dijital fotograf makinesiyle

with a digital camera and a basic website

birlikte Uganda'ya döndüm

that my partner, Matthew, and I had kind of built,

web sitesini ortağım Matthew'la kurduk, fotograf makinesiyle

and took pictures of seven of my new friends,

yeni yedi arkadaşımın fotograflarını çektim ve

posted their stories, these stories of entrepreneurship, up on the website,

işlerini nasıl kurduklarına dair hikayeleri web sitesine yerleştirdim.

spammed friends and family and said, "We think this is legal.

bilgileri arkadaşlara e postalar atarak "gerçi henüz resmi onay gelmedi ama

Haven't heard back yet from SEC on all the details,

bunun yasal olduğu kanısındayız. Ne dersin?

but do you say, do you want to help participate in this,

Bu işe katkı verir misin? İhtiyaç duydukları krediyi

provide the money that they need?"

açar mısın?" dedik.

The money came in basically overnight.

Para bir gecede geldi.

We sent it over to Uganda.

Kredileri hemen Uganda'ya yolladık.

And over the next six months, a beautiful thing happened;

İzleyen altı ay içinde harika şeyler oldu.

the entrepreneurs received the money,

Girişimciler krediyi aldı,

they were paid, and their businesses, in fact, grew,

daha doğrusu işleri kredilendirildi,

and they were able to support themselves

işlerini geliştirme, hayatlarını idame ettirme

and change the trajectory of their lives.

ve yaşam yörüngelerini dönüştürme imkanı buldular.

In October of '05,

Ekim 2005'te

after those first seven loans were paid,

bu yedi kredi verildikten sonra

Matt and I took the word beta off of the site.

Matt ile birlikte web sitemizi deneme aşamasından çıkardık,

We said, "Our little experiment has been a success.

"küçük deneyimiz başarılı oldu. Şimdi sahicisine başlayabilir,

Let's start for real." That was our official launch.

yasal olarak faaliyete geçebiliriz" dedik.

And then that first year, October '05 through '06,

Ve Ekim 2005'ten 2006'ya kadar geçen ilk yılda,

Kiva facilitated $500,000 in loans.

Kiva 500.000 dolarlık kredi temin etti.

The second year, it was a total of 15 million.

İkinci yıl toplam rakam 15 milyona ulaştı.

The third year, the total was up to around 40.

Üçüncü yılda genel toplam 40 milyon civarındaydı.

The fourth year, we were just short of 100.

Dördüncü yıl 100 milyonun biraz altındaydık.

And today, less than five years in,

ve bugün, beş yıldan kısa zamanda

Kiva's facilitated

Kiva, 25 dolarlık kredi birimlerinden oluşan toplam 150 milyon dolarlık güce ulaşarak

more than 150 million dollars, in little 25-dollar bits,

borç verenlerle

from lenders and entrepreneurs --

girişimcileri buluşturuyor ve

more than a million of those, collectively in 200 countries.

200 ülkede bir milyondan fazla insana ulaşıyor.

So that's where Kiva is today, just to bring you right up to the present.

İşte Kiva'nın bugünlere geliş öyküsü böyle.

And while those numbers and those statistics

Her ne kadar bu rakamlar ve istatistiklerden

are really fun to talk about and they're interesting,

bahsetmesi eğlenceli olsa ve bana çok

to me, Kiva's really about stories.

ilginç gelse de, Kiva esasen insan öyküleriyle inşa edilmiştir.

It's about retelling

Mesele yoksulluğu bambaşka bir dille

the story of the poor,

yeniden anlatmakta.

and it's about giving ourselves

Kendimize, onların gururunu incitmeden

an opportunity to engage

bildiğimiz hayırseverliğin sebep olabileceği tuhaflıklardan

that validates their dignity,

sakınarak ve ast - üst hiyerarşisinden uzak kalarak,

validates a partnership relationship,

ortaklık zemininde etkileşim kurma

not a relationship that's based

ve yardımcı olma

on the traditional sort of donor beneficiary

fırsatı

weirdness that can happen.

sağlamaktayız, böylece.

But instead a relationship that can promote respect

Bu sayede aramızdaki ilişiki

and hope

karşılıklı saygıya, umuda ve

and this optimism

iyimserliğe dayanabiliyor,

that together we can move forward.

birlikte mesafe katedebiliyoruz.

So what I hope is that,

Umuyorum ki Kiva,

not only can the money keep flowing forth through Kiva --

üzerinden akan paranın yanı sıra

that's a very positive and meaningful thing --

fakir ile zengin arasındaki o bildik sınırı silikleştirecek,

but I hope Kiva can blur those lines, like I said,

daha önce bahsettiğim gibi bize öğretilenden farklı olarak

between the traditional rich and poor categories

dünyayı bu ikilikten bağımsız bir gözle

that we're taught to see in the world,

görmemizi sağlayacaktır.

this false dichotomy of us and them, have and have not.

Bu yanlış ikiliğin silinmesinde

I hope that Kiva can blur those lines.

Kiva'nın etkili olacağını umuyorum.

Because as that happens,

Çünkü bu ayrım ortadan kalktıkça

I think we can feel free to interact

birbirimizle iletişim kurmamız kolaylaşacak,

in a way that's more open, more just and more creative,

birbirimize karşı daha açık, adil ve yaratıcı

to engage with each other and to help each other.

yollardan yardım etmemiz mümkün olacak.

Imagine how you feel

Sokakta bir dilenci görüdüğünüzü

when you see somebody on street who is begging

hayal edin. Nasıl duygular içindesiniz?

and you're about to approach them.

ve ona doğru yaklaşıyorsunuz.

Imagine how you feel;

Ne hissediyorsunuz?

and then imagine the difference when you might see somebody

Şimdi de bir başkasını canlandırın gözünüzde

who has a story of entrepreneurship and hard work

size işinden ve ne çok çalıştığından

who wants to tell you about their business.

bahseden bir müteşebbis düşünün.

Maybe they're smiling, and they want to talk to you about what they've done.

Muhtemelen gülümseyerek neler başardığını anlatıyor size.

Imagine if you're speaking with somebody

Mesela ekin eken ve işleyen,

who's growing things and making them flourish,

onları yetiştiren biriyle konuşuyorsunuz,

somebody who's using their talents

yeteneğini kullanarak

to do something productive,

üretken olan biriyle,

somebody who's built their own business from scratch,

hiç yoktan bir iş kurabilen biriyle

someone who is surrounded by abundance,

varlıkla çevrelenmiş biri,

not scarcity,

kıtlıkla değil,

who's in fact creating abundance,

hatta varlık üreten biriyle

somebody with full hands with something to offer,

elleri sunacak şeylerle dolu biri,

not empty hands

elinde avucunda birşey olmayan

asking for you to give them something.

ve sizden birşey vermenizi isteyen biri değil, konuştuğunuz.

Imagine if you could hear a story you didn't expect

Her sabah kalkıp

of somebody who wakes up every day

hayatını yaşanabilir kılmak için çok fazla çalışan

and works very, very hard to make their life better.

birinin hikayesini dinlemeyi hayal edin.

These stories can really change the way that we think about each other.

Destekleyici bir toplum anlayışını harekete geçirebilir

And if we can catalyze

ve bu insanları onunla çevreleyebilirsek,

a supportive community to come around these individuals

bu hikayeler cidden birbirimiz hakkındaki fikrimizi değiştirebilir.

and to participate in their story

Verilecek küçük bir borçla

by lending a little bit of money,

bu hikayeye katkı sağlayabilir ve

I think that can change the way we believe in each other

birbirimiz hakkında ve

and each other's potential.

birbirimizin potansiyeli hakkındaki inançlarımızı değiştirebiliriz.

Now for me, Kiva is just the beginning.

Kiva benim için sadece bir başlangıç.

And as I look forward to what is next,

Gelecekte neler olacağını görmek için

it's been helpful to reflect on the things I've learned so far.

buraya kadar neler öğrendiğime dönüp bakmayı yararlı görüyorum:

The first one is, as I mentioned, entrepreneurship was a new idea to me.

İlk olarak, belirttiğim gibi girişimcilik fikri yeni öğrendiğim birşeydi.

Kiva borrowers, as I interviewed them and got to know them over the last few years,

Girişimciliğin ne olduğunu bana, son yıllarda tanıştığım

have taught me what entrepreneurship is.

ve Kiva'dan kredi alan insanlar öğretti.

And I think, at its core, it's deciding that you want your life to be better.

bence girişimcilik fikrinin temelinde hayatını daha iyiye taşıma kararlılığı yatıyor.

You see an opportunity

Bir fırsat görüyorsunuz

and you decide what you're going to do to try to seize that.

ve onu elde etmek için ne yapacağınıza karar veriyorsunuz.

In short, it's deciding that tomorrow can better than today

Kısaca yarının bugünden daha güzel olacağına karar vermek

and going after that.

ve bunu uygulamak demek, girişimcilik.

Second thing that I've learned is that loans are a very interesting tool for connectivity.

İkinci olarak öğrendim ki, borç vermek teması sürdürmeye yarayan çok ilginç bir araç.

So they're not a donation.

Verdiğiniz sadaka değil.

Yeah, maybe it doesn't sound that much different.

Belki kulağa pek farklı gelmiyor ama

But in fact, when you give something to someone

aslında birine bir şey verip

and they say, "Thanks," and let you know how things go,

teşekkürünü aldıktan sonra işlerin nasıl gittiğini

that's one thing.

sormak tamamen farklı bir süreç.

When you lend them money, and they slowly pay you back over time,

Onlara borç veriyorsunuz ve size yıllar içinde yavaş yavaş geri ödüyorlar.

you have this excuse to have an ongoing dialogue.

bu sayede uzun süreli bir diyalog içine giriyorsunuz.

This continued attention -- this ongoing attention --

bu süren, süregelen bir ilgi.

is a really big deal

cidden çok önemli.

to build different kinds of relationships among us.

aranızda değişik ilişkiler kuruluyor.

And then third, from what I've heard from the entrepreneurs I've gotten to know,

Ve üçüncü olarak girişimcilerden öğredim ki,

when all else is equal,

sonuçları hiç fark etmeyecek de olsa

given the option to have just money to do what you need to do,

sırf borç para alıp ne isterlerse yapmak yerine

or money plus the support and encouragement

hem borçlanmayı hem de küresel bir toplumun

of a global community,

destek ve teşvikini almayı

people choose the community plus the money.

tercih ediyorlar.

That's a much more meaningful combination, a more powerful combination.

Bu çok daha anlamlı, çok daha güçlü bir bileşim.

So with that in mind, this particular incident

İşte aklımda bu fikirle bir vak'adan yola çıkıp

has led to the things that I'm working on now.

şimdi üzerinde çalıştıklarıma kadar geldim.

I see entrepreneurs everywhere now, now that I'm tuned into this.

Artık her yerde girişimciler görüyorum, tümüyle buna odaklandım.

And one thing that I've seen

Gördüğüm bir başka şey de

is there are a lot of supportive communities that already exist in the world.

dünyanın her yerinde destekçi topluluklar olduğu.

With social networks,

sosyal ağlar sayesinde

it's an amazing way, growing the number of people that we all have around us

çevremizdeki destekçi sayısının

in our own supportive communities, rapidly.

inanılmaz bir hızla arttığını tespit ettik.

And so, as I have been thinking about this,

Onları düşündükçe merak ediyorum

I've been wondering: how can we engage these supportive communities

bu destekçi toplulukları nasıl bir araya getirir,

to catalyze even more entrepreneurial ideas

nasıl daha da girişimci fikirler

and to catalyze all of us

üreterek yarını bugünden daha güzel

to make tomorrow better than today?

kılmamızı sağlayabiliriz?

As I've researched what's going on in the United States,

ABD'de neler yapıldığını araştırınca

a few interesting little insights have come up.

ilginç bir takım teşviklerin ortaya atıldığını gördüm.

So one is that, of course, as we all might expect,

Bunlardan biri, elbette, bekleneceği gibi,

many small businesses in the U.S. and all over the world

ABD'de ve dünyanın her yerinde birçok küçük işletmenin

still need money to grow and to do more of what they want to do

gelişmek ve istediklerini yapabilmek için

or they might need money during a hard month.

ya da zor bir ayı atlatabilmek için paraya ihtiyacı olduğu.

But there's always a need for resources close by.

Ancak kaynakların daima el altında olması gerek.

Another thing is, it turns out,

Bir başka husus, bu kaynakların

those resources don't usually come from the places you might expect --

her zaman bankalar, bankerler,

banks, venture capitalists,

başka kuruluşlar ve destekçi yapılanmalar gibi

other organizations and support structures --

olması beklenen yerde bulunmaması,

they come from friends and family.

yardımcı kaynağın aileden ve arkadaşlardan gelmesi.

Some statistics say 85 percent or more of funding for small businesses

Bazı istatistikler, küçük işletmelere akan fonların %85 ya da fazlasının

comes from friends and family.

aile ve dost çevresinden geldiğini gösteriyor.

That's around 130 billion dollars a year --

Bu rakam yılda 130 milyar dolar civarında.

it's a lot.

Çok para.

And third, so as people are doing this friends and family fundraising process,

üçüncü olarak aile ve arkadaş çevresinden fonlanan bu kimselerin

it's very awkward, people don't know exactly what to ask for,

tam olarak ne isteyeceğini,

how to ask, what to promise in return,

nasıl isteyeceğini, karşılığında ne vaad edeceğini

even though they have the best of intentions

en iyi niyetlerle de olsa

and want to thank those people that are supporting them.

kendilerini destekeleyene nasıl teşekkür edeceğini bilmemesi çok tuhaf.

So to harness the power of these supportive communities in a new way

O halde bu destekçi topluluğun gücüne gem vuralım,

and to allow entrepreneurs to decide for themselves

ve girişimcilerin kendi kararlarını vermesini sağlayalım.

exactly what that financial exchange should look like,

Tam olarak nasıl bir değiş tokuşa ihtiyaçları olduğuna,

exactly what fits them and the people around them,

kendilerine ve çevrelerine tam olarak neyin uygun olacağına, bırakalım, kendileri karar versin.

this week actually,

Aslında bu hafta

we're quietly doing a launch of Profounder,

"Profounder"ın kuruluş haftası

which is a crowd funding platform for small businesses to raise what they need

küçük işletmeler, bu toplu fon platformu üzerinden, aile ve dost çevrelerinden

through investments from their friends and family.

nasıl bir yatırım istediklerini beyan ediyorlar.

And it's investments, not donations, not loans,

söz konusu olan yatırım. borç değil, sadaka değil.

but investments that have a dynamic return.

ama yatırımın dinamik bir geri dönüşü oluyor.

So the mapping of participating in the story,

Bu katkı haritasının oluşumu

it actually flows with the up and down.

hem yukarı hem aşağı doğru işliyor.

So in short, it's a do-it-yourself tool

Kısacası bu platform, küçük işletmelerin

for small businesses to raise these funds.

kendi fonlarını yaratmalarını sağlayacak bir araç.

And what you can do is go onto the site, create a profile,

yapmanız gereken tek şey siteye girip bir profil oluşturmak

create investment terms in a really easy way.

yatırım şartlarınızı yaratmak gerçekten çok kolay.

We make it really, really simple for me

Benim bile yapabileceğim kadar kolay olmasını istedik ki,

as well as anyone else who wants to use the site.

başka herkes de kullanabilsin.

And we allow entrepreneurs to share a percentage of their revenues.

Girişimcilerin kârdan ne hisse paylaşacağını da belirlemesine imkan veriyor.

They can raise up to a million dollars

akredite ya da sofistike olmayan sayısız yatırımcıdan

from an unlimited number of unaccredited, unsophisticated investors --

en çok bir milyon dolara kadar fon toplayabiliyorlar

everyday people, heaven forbid --

sıradan kimseler, kendi belirledikleri şartlara uygun olcak şekilde

and they can share those returns over time --

bu hisselerin geri dönüşünü

again, whatever terms they set.

zaman içinde alıyorlar.

As investors choose to become involved

Sisteme giren yatırımcılar

based on those terms,

bu şartlar çerçevesinde

they can either take their rewards back as cash,

isterlerse ödüllerini nakit olarak alabiliyor

or they can decide in advance

ya da önceden karar vererek

to give those returns away to a non-profit.

bunu bir hayır kurumuna bağışlayabiliyorlar.

So they can be a cash, or a cause, investor.

Böylece ya nakitçi ya da hayırcı yatırımcı olabiliyorlar.

It's my hope that this kind of tool can show anybody who has an idea

Umarım bu platform bir yol açar ve

a path to go do what they want to do in the world

bir fikri olan herkes

and to gather the people around them that they already have,

zaten sahip olduğu insanları,

the people that know them best

kendisini en iyi tanıyan insanları,

and that love them and want to support them,

kendisini seven ve destekleyen insanları,

to gather them to make this happen.

bir araya getirerek hayatının hayalini gerçekleştirebilir.

So that's what I'm working on now.

İşte bu sıra bunun üzerinde çalışıyorum.

And to close, I just want to say, look these are tools.

Son olarak, işte bakın diyorum, araçlar bunlar.

Right now, Profounder's right at the very beginning,

Şimdilik Profounder henüz emekleme aşamasında

and it's very palpable; it's very clear to me, that it's just a vessel, it's just a tool.

gayet erişilebilir, gayet anlaşılır bir araç, bir vasıta.

What we need are for people to care, to actually go use it,

Tek isteğimiz insanların ilgisi, bu aracı kullanması

just like they've cared enough to use Kiva

tıpkı Kiva'da olduğu gibi

to make those connections.

bu destek bağını kurması.

But the good news is I don't think I need to stand here and convince you to care --

Neyse ki burada durup konuya ilgi gösterin diye sizleri ikna etmeme gerek yok.

I'm not even going to try.

Bunu denememe bile gerek yok.

I don't think, even though we often hear,

Hatta size etik açıdan, ahlaki açıdan,

you know, hear the ethical and moral reasons,

dini açıdan

the religious reasons,

gerekçeler anlatıp

"Here's why caring and giving will make you happier."

"şefkat ve fedakarlık sizi daha mutlu kılar" dememe bile gerek yok.

I don't think we need to be convinced of that. I think we know;

Bu konuda ikna edilmeye muhtaç değiliz. Bunları zaten biliyoruz.

in fact, I think we know so much,

aslında sanırım fazlaca biliyoruz

and it's such a reality

şefkat duyuyoruz,

that we care so deeply,

gerçekten

that in fact, what usually stops us

aslında bizi genellikle durduran

is that we're afraid to try and to mess up,

deneyip başarısız olma ihtimali.

because we care so very much about helping each other

birbirimizle yardımlaşmaya

and being meaningful in each other's lives.

birbirimizin hayatında anlamlı bir yer tutmaya aslında büyük önem veriyoruz.

So what I think I can do today,

Ve bence bugün

that best thing I can give you --

size sunabileceğim en iyi şey

I've given you my story, which is the best I can do.

size hikayemi sundum gerçi, yapabileceğim en iyi şey oydu.

And I think I can remind us that we do care.

bunun dışında sanırım meseleyi önemsediğimizi hatırlatabilirim.

I think we all already know that.

Galiba bunu zaten biliyoruz da.

And I think we know that love is resilient enough

Bence sevgi o kadar dayanıklı bir bağ ki,

for us to get out there and try.

sonu ne olursa olsun yardımlaşmayı deneyebiliriz.

Just a sec.

Bir dakika

(Applause)

(Alkış)

Thanks.

Sağ olun.

(Applause)

(Alkış)

Thanks.

Sağ olun.

(Applause)

(Alkış)

For me, the best way to be inspired to try

Kanımca ilham almak için

is to stop and to listen

durup bir başkasının

to someone else's story.

öyküsünü dinlemek gerekiyor.

And I'm grateful that I've gotten to do that here at TED.

Bugün burada olabiliğim için TED'e müteşekkirim.

And I'm grateful that whenever I do that,

Ayrıca ne zaman bir başkasını dinlesem,

guaranteed, I am inspired --

heyecan duyacağımı,

I am inspired by the person I am listening to.

dinlediğim kişiden ilham alacağımı bilmemi sağlayanlara da müteşekkirim.

And I believe more and more every time I listen

İçinde dünyada büyük bir iş başarma

in that that person's potential to do great things in the world

potansiyeli olan her kimi dinlesem benim de yardım edebileceğim

and in my own potential to maybe help.

ihtimalinin arttığına inanıyorum.

And that --

ve şu var ki,

forget the tools, forget the moving around of resources --

araçları boşverin, kaynaklar etrafında dolanmayı boşverin,

that stuff's easy.

bu kolay olanı

Believing in each other,

Birbirimize inanmak

really being sure when push comes to shove

itici bir güç geldiğinde

that each one of us can do amazing things in the world,

her birimizin dünyada harika işler başaracağından emin olmak,

that is what can make our stories into love stories

işte bu, ancak bu, kendi öykülerimizi birer sevgi öyküsü haline getirebilir.

and our collective story

müşterek öykümüz

into one that continually perpetuates hope

süreğen ve ebedi umuda

and good things for all of us.

ve her birimiz için iyiliğe dair.

So that, this belief in each other,

ve işte birbirimize hiç şüphe etmeden

knowing that without a doubt

duyacağımız bu inanç, inanıyorum ki,

and practicing that every day in whatever you do,

her gün yaptığımız her işe bu inancı katmak,

that's what I believe will change the world and make tomorrow better than today.

dünyayı değiştirecek ve yarını bugünden güzel kılacaktır.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)