Eric Mead: The magic of the placebo

Eric Mead: Plasebo'nun sihri

255,556 views ・ 2010-03-12

TED


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: yasin alp aluç Gözden geçirme: Ayşe Demirel
00:18
For some time I have been interested in
0
18260
2000
Bir dönem plasebo
00:20
the placebo effect,
1
20260
2000
etkisi ile ilgilendim,
00:22
which might seem like an odd thing
2
22260
2000
benim baktığım gibi yani,
00:24
for a magician to be interested in,
3
24260
2000
gerçek olmayan bir şeyin
00:26
unless you think of it in the terms that I do,
4
26260
2000
bir kişiye gerçekleşecekmiş
00:28
which is, "Something fake
5
28260
4000
gibi inandırılması, şeklinde bakmazsanız
00:32
is believed in enough by somebody
6
32260
2000
bir sihirbazın ilgilenmesi için
00:34
that it becomes something real."
7
34260
2000
biraz garip gözükebilir.
00:36
In other words, sugar pills
8
36260
2000
Bir başka deyişle, şeker haplarının
00:38
have a measurable effect in certain kinds of studies,
9
38260
3000
çeşitli araştırmalara göre ölçülebilir
00:41
the placebo effect,
10
41260
2000
bir etkisi vardır, plasebo etkisi,
00:43
just because the person thinks
11
43260
3000
sırf kullanan kişi kendisinde
00:46
that what's happening to them is a pharmaceutical
12
46260
2000
gözlenen etkileri ilaç kullanımından
00:48
or some sort of a --
13
48260
3000
veya benzeri bir durumdan kaynaklandığına inandığı için.
00:51
for pain management, for example,
14
51260
2000
Mesela ağrı yönetiminde,
00:53
if they believe it enough there is a measurable effect in the body
15
53260
2000
eğer kişiler vücutta ölçülebilir bir etkisi olduğuna
00:55
called the placebo effect.
16
55260
2000
inanırlarsa buna plasebo etkisi denir.
00:57
Something fake becomes
17
57260
2000
Gerçek olmayan birşeyin
00:59
something real
18
59260
2000
kişinin algısı yüzünden
01:01
because of someone's perception of it.
19
61260
3000
gerçek hale gelmesi.
01:04
In order for us to understand each other,
20
64260
2000
Birbirimizi daha iyi anlamak için
01:06
I want to start by showing you a rudimentary,
21
66260
2000
temel ve çok kolay bir sihirbazlık numarasını
01:08
very simple magic trick.
22
68260
2000
göstererek başlayacağım.
01:10
And I'm going to show you how it works. This is a trick
23
70260
2000
Ve de nasıl yapıldığını göstereceğim. Bu numara
01:12
that's been in every children's magic book since at least the 1950s.
24
72260
4000
1950'lerden beri tüm çocuk sihirbazlık kitaplarında bulunur.
01:16
I learned it myself from Cub Scout Magic in the 1970s.
25
76260
4000
1970'lerde bunu Cub Scout Magic'ten öğrendim.
01:20
I'll do it for you, and then I'll explain it.
26
80260
2000
Önce sizin için sergileyeceğim, sonra açıklayacağım.
01:22
And then I'll explain why I explained it.
27
82260
3000
Daha sonra da neden açıkladığımı açıklayacağım.
01:25
So, here's what happens.
28
85260
2000
Bu numara şöyle yapılıyor.
01:27
The knife, which you can examine; my hand, which you could examine.
29
87260
2000
Bıçak, isterseniz inceleyebilirsiniz; elim, isterseniz inceleyebilirsiniz.
01:29
I'm just going to hold the knife in my fist like this.
30
89260
3000
Sadece bıçağı avucumda bu şekilde tutacağım.
01:32
I'll get my sleeve back.
31
92260
2000
Biraz gömleğimin kolunu geri çekeyim.
01:34
And to make sure nothing goes up or down my sleeve
32
94260
2000
Ve bileğime her hangi birşey gitmediğini göstermek için
01:36
I'm just going to squeeze my wrist right here.
33
96260
3000
bileğimi tam buradan sıkacağım.
01:39
That way you can see that at no time
34
99260
2000
Böylece hiçbir şeyin gitmediğini görebilirsiniz.
01:41
can anything travel, as long as I'm squeezing there
35
101260
2000
Bileğimi sıktığım sürece yukarı veya
01:43
nothing can go up or down my sleeve.
36
103260
3000
aşağı hiçbir şey gidemeyecek.
01:46
And the object of this is quite simple.
37
106260
2000
Bu numaranın amacı gayet basit.
01:48
I'm going to open my hand,
38
108260
3000
Elimi açacağım,
01:51
and hopefully, if all is well,
39
111260
3000
ve umarım ki bir sorun çıkmaz,
01:54
my pure animal magnetism will hold the knife.
40
114260
3000
saf vahşi çekim gücüm bıçağın düşmesini engelleyecek.
01:57
In fact it's held so tightly in place
41
117260
2000
Aslında orada o kadar sağlam duruyor ki
01:59
that I can shake it,
42
119260
2000
elimi sallayabilirimde
02:01
and the knife does not come off.
43
121260
3000
ve bıçak düşmez.
02:04
Nothing goes up or down my sleeve,
44
124260
2000
Kolumda aşağı veya yukarı giden hiçbir şey yok,
02:06
no trickery. And you can examine everything.
45
126260
3000
herhangi bir numara yok. Herşeyi kontrol edebilirsiniz.
02:09
Ta-da!
46
129260
2000
Ta-da!
02:11
(Applause)
47
131260
2000
(Alkış)
02:13
So, this is a trick that I often teach to young children
48
133260
3000
Bu sihirle ilgilenen küçük çocuklara sıklıkla
02:16
that are interested in magic, because you can learn
49
136260
2000
öğrettiğim bir numara, çünkü bunun sayesinde
02:18
a great deal about deception by studying
50
138260
2000
kandırmaca hakkında çok önemli şeyler öğrenebilirsiniz.
02:20
this very -- even though it's a very simple trick methodologically.
51
140260
3000
Metodolojik olarak çok kolay bir numara olsa da.
02:23
Probably many of you in the room know this trick.
52
143260
2000
Büyük ihtimalle çoğunuz bu numarayı biliyordur.
02:25
What happens is this.
53
145260
2000
Nasıl yapıldığına gelince.
02:27
I hold the knife in my hand.
54
147260
2000
Bıçağı elimde tutuyorum.
02:29
I say I'm going to grab hold of my wrist
55
149260
2000
Kolumdan aşağı veya yukarı hiçbir şey gitmesin
02:31
to make sure nothing goes up or down my sleeve,
56
151260
2000
diye bileğimi kavrayacağımı söylüyorum,
02:33
that is a lie.
57
153260
2000
ki bu bir yalan.
02:35
The reason I'm holding onto my wrist
58
155260
2000
Bileğimi tutmamın sebebi
02:37
is because that's actually the secret
59
157260
2000
ilüzyonun gerçek
02:39
of the illusion.
60
159260
2000
sırrı.
02:41
In a moment when my hand moves from facing you
61
161260
2000
Elim sizlerin görüntüsünden
02:43
to being away from you,
62
163260
2000
göremediğiniz konuma geçerken,
02:45
this finger right here, my index finger is just going to shift
63
165260
2000
burdaki parmağım, işaret parmağım
02:47
from where it is, to a position
64
167260
3000
olduğu yerden şu pozisyona
02:50
pointing out like this.
65
170260
2000
geçecek.
02:52
Nice one.
66
172260
2000
Güzel numara.
02:54
Someone who didn't have a childhood is out there.
67
174260
3000
Çocukluğunu yaşamamış olanlar var aramızda.
02:57
(Laughter)
68
177260
2000
(Gülüşmeler)
02:59
So, it goes like this, from here, right.
69
179260
2000
İşte böyle başlıyor.
03:01
And as I move around my finger shifts.
70
181260
2000
Ve dönmeye başladığımda parmağım yer değiştiriyor.
03:03
And we could talk about why this is deceptive,
71
183260
2000
Bunun neden kandırmaca olduğunu konuşabilirdik,
03:05
why you don't notice there are only three fingers down here,
72
185260
3000
veya elimin altında sadece üç parmak olduğunu fark edemediğinizi,
03:08
because the mind, and the way it processes information,
73
188260
2000
sebebi aklımız ve çalışma şekli. Aklımız
03:10
it doesn't count, one, two, three. It groups them.
74
190260
3000
bir, iki, üç diye saymaz. Onları grup olarak kabul eder.
03:13
But that's not really what this is about. Right? And then I open my hand up.
75
193260
2000
Ama aslında olan bu değil, değil mi? Ve elimi açıyorum.
03:15
Obviously it's clinging there, not by animal magnetism,
76
195260
4000
Açıkça orada sıkıca tutuluyor, vahşi çekim gücüm değil
03:19
but by chicanery,
77
199260
2000
hilekarlığım sayesinde,
03:21
my index finger being there.
78
201260
3000
işaret parmağım orada.
03:24
And then when I close my finger, same thing,
79
204260
2000
Ve parmaklarımı kapadığımda, aynı şey,
03:26
as I move back, this motion
80
206260
2000
geriye dönüyorum, bu hareket ile
03:28
kind of covers the moving back of my finger.
81
208260
2000
parmağımın yer değiştirme hareketini saklıyorum.
03:30
I take this hand away. You give the knife out.
82
210260
2000
Ben bu elimi çekiyorum. Siz de bıçağı alıyorsunuz.
03:32
There is a trick you can do for your friends and neighbors. Thanks.
83
212260
4000
İşte size arkadaşlarınıza ve komşularınıza sergileyebileceğiniz bir numara. Teşekkürler.
03:36
Now, (Laughter)
84
216260
2000
Şimdi, (Gülüşmeler)
03:38
what does that have to do with the placebo effect?
85
218260
3000
bunun plasebo etkisi ile ilgisi nedir?
03:41
I read a study a year or so ago
86
221260
3000
Bir yıl önce gerçekten
03:44
that really blew my mind wide open.
87
224260
3000
aklımı başımdan alan bir araştırma okudum.
03:47
I'm not a doctor or a researcher, so this, to me,
88
227260
2000
Bir doktor veya araştırmacı değilim, o yüzden
03:49
was an astonishing thing.
89
229260
2000
bu araştırma benim için şaşırtıcı birşeydi.
03:51
It turns out that if you administer
90
231260
2000
Araştırmaya göre, plaseboyu beyaz bir hap
03:53
a placebo in the form of a white pill,
91
233260
2000
şeklinde oluşturursanız,
03:55
that's like aspirin shaped --
92
235260
3000
aspirin şeklinde, sadece yuvarlak beyaz hap,
03:58
it's just a round white pill -- it has some certain measurable effect.
93
238260
3000
hapın bazı kesin ölçülebilir etkilerini gözlemlersiniz.
04:01
But if you change the form that you give the placebo in,
94
241260
3000
Ama eğer plasebonun şeklini değiştirirseniz,
04:04
like you make a smaller pill,
95
244260
2000
daha küçük bir hap gibi,
04:06
and color it blue, and stamp a letter into it,
96
246260
3000
ve mavi renkte, ve üstünde bir harf ile,
04:09
it is actually measurably more effective.
97
249260
3000
aslında daha da etkili olduğu gözlenir.
04:12
Even though neither one of these things
98
252260
2000
Aslında bunlardan ikisi de herhangi bir ilaç
04:14
has any pharmaceutical -- they're sugar pills.
99
254260
3000
özelliği taşımıyor, ikisi de şeker hapı.
04:17
But a white pill is not as good as a blue pill.
100
257260
3000
Ama beyaz hap mavi hap kadar iyi değil.
04:21
What? (Laughter) That really flipped me out.
101
261260
3000
Ne? (Gülüşmeler) Bu gerçekten aklımı kaçırmama neden oldu.
04:24
Turns out though, that that's not even where it stops.
102
264260
2000
Am bu kadarla da kalmıyor dahası da var,
04:26
If you have capsules,
103
266260
3000
Eğer kapsülünüz varsa,
04:29
they're more effective than tablets in any form.
104
269260
2000
bunlar her şekilde haplardan daha etkililer.
04:31
A colored capsule, that's yellow on one end and red on the other
105
271260
3000
Bir ucu kırmızı bir ucu sarı bir kapsül
04:34
is better than a white capsule.
106
274260
2000
beyaz bir kapsülden daha iyi.
04:36
Dosage has something to do with this.
107
276260
2000
Dozajın da etkisi var.
04:38
One pill twice a day
108
278260
2000
İki günde bir hap, üç
04:40
is not as good at three pills --
109
280260
3000
hap kadar iyi değil.
04:43
I don't remember the statistic now. Sorry.
110
283260
2000
İstatistikleri şu an hatırlayamıyorum. Afedersiniz.
04:45
But the point is ...
111
285260
2000
Ama önemli olan şu...
04:47
(Laughter) ... these dosages have something to do with it.
112
287260
2000
(Gülüşmeler)... dozajın hapın etkisi ile bir bağlantısı var.
04:49
And the form has something to do with it.
113
289260
2000
Ve ilacın şeklinin de etkisi ile bir bağlantısı var.
04:51
And if you want the ultimate in placebo,
114
291260
3000
Ve plasebo da en üst noktayı istiyorsanız
04:54
you've go to the needle.
115
294260
3000
iğne olmaya gidiyorsunuz.
04:57
Right? A syringe with some inert --
116
297260
2000
Değil mi? Tepkimeye girmeyen sıvı dolu bir şırınga --
04:59
a couple CCs of some inert something,
117
299260
2000
bir kaç tepkimeye girmeyen damla,
05:01
and you inject this into a patient ...
118
301260
2000
ve bunu hastaya enjekte ediyorsunuz...
05:03
Well this is such a powerful image in their mind,
119
303260
2000
Ve bu akıllarında çok güçlü bir hayal yaratıyor.
05:05
it's so much stronger than the white pill.
120
305260
2000
Beyaz haptan bile çok daha güçlü.
05:07
It's a really, this graph, well I'll show it to you
121
307260
3000
Aslında, bu grafik, başka bir zaman slidelarımız
05:10
some other time when we have slides.
122
310260
2000
olduğunda size göstereceğim.
05:12
The point is
123
312260
2000
Önemli olan şu,
05:14
the white pill is not as good as the blue pill
124
314260
3000
beyaz hap mavi kadar iyi değil, mavi kapsül
05:17
is not as good as the capsule is not as good as the needle.
125
317260
3000
kadar, kapsül de iğne kadar iyi değil.
05:20
And none of it has any real pharmaceutical quality,
126
320260
3000
Ve aslında bunlardan hiçbirinin farmakolojik olarak bir etkisi yok.
05:23
it's only your belief that makes it real
127
323260
4000
Bunu vücudunda gerçek haline getiren
05:27
in your body and makes a stronger effect.
128
327260
3000
ve etkisini artıran sadece senin inancın.
05:30
I wanted to see if I could take that idea
129
330260
2000
Bu fikri alıp sihre uygulayabilir miyim
05:32
and apply it to a magic trick.
130
332260
2000
diye görmek istedim.
05:34
And take something that is obviously a fake trick
131
334260
4000
Gerçek olmayan bir numarayı alıp
05:38
and make it seem real.
132
338260
3000
gerçek gibi gösterebilir miyim.
05:43
And we know from that study
133
343260
3000
Ve araştırmadan öğrendiğimize göre
05:46
that when you want reality, you go to the needle.
134
346260
4000
gerçeği istediğinizde iğneye gidiyorsunuz.
05:50
This is a seven-inch hatpin. It's very, very sharp,
135
350260
4000
Bu 7 inçlik bir iğne ve çok çok keskin.
05:54
and I'm going to just sterilize it a tiny bit.
136
354260
5000
Onu biraz sterilize edeceğim.
06:01
This is really my flesh. This is not
137
361260
2000
Bu gerçekten benim etim.
06:03
Damian's special-grown flesh.
138
363260
2000
Yapay bir et değil.
06:05
That's my skin right there. This is not a Hollywood special effect.
139
365260
3000
Buradaki benim derim. Hollywood özel efekti içermemektedir.
06:10
I'm going to pierce my skin
140
370260
2000
Derimi delip geçeceğim
06:12
and run this needle through to the other side.
141
372260
2000
ve bu iğneyi diğer taraftan çıkaracağım.
06:14
If you're queasy -- (Laughs)
142
374260
3000
Eğer mideniz bulanırsa -- (Gülüyor)
06:17
if you faint easily -- I was doing this for some friends
143
377260
2000
kolayca bayılıyorsanız -- dün akşam otelin lobisinde
06:19
in the hotel room last night, and some people that I didn't know,
144
379260
3000
bunu bir kaç arkadaşım için yapıyordum, ve tanımadığım birkaç kişi
06:22
and one woman almost passed out.
145
382260
2000
ve bir bayan az kalsın bayılıyordu.
06:24
So, I suggest if you get queasy easy
146
384260
3000
Bu yüzden, eğer kolaylıkla mideniz bulanıyorsa,
06:27
that you look away for about the next 30 --
147
387260
2000
30 saniye boyunca başka tarafa bakmanızı öneririm.
06:29
in fact, you know what, I'll do the first bad part behind it.
148
389260
2000
aslında, kötü kısmını bu şekilde yapacağım.
06:31
You'll get to see, you can look away too if you'd like to.
149
391260
4000
Sen göreceksin, istersen başka tarafa bakabilirsin.
06:35
So, here is what happens, right here,
150
395260
2000
Şöyle yapıyorum,
06:37
the beginning of my flesh
151
397260
2000
önce kolumun
06:39
at the lower part of my arm I just make
152
399260
2000
alt kısmından etime
06:41
a little pierce.
153
401260
2000
saplıyorum.
06:43
I'm sorry, man. Am I freaking you out?
154
403260
2000
Özür dilerim. Seni korkutuyor muyum?
06:45
OK, and then just through my skin a tiny bit,
155
405260
4000
Sonra da biraz derimin içinden ilerletiyorum,
06:49
and then out the other side like this.
156
409260
3000
ve öbür taraftan böyle çıkarıyorum.
06:52
Now, essentially we're in the same position we were in
157
412260
4000
Aslında şu an bıçak numarası ile
06:56
with the knife trick.
158
416260
2000
aynı pozisyondayız.
06:58
(Laughter)
159
418260
4000
(Gülüşmeler)
07:02
Sort of.
160
422260
2000
Bir nevi.
07:04
But you can't count my fingers right now can you?
161
424260
3000
Ama şu an parmaklarımı sayamıyorsunuz değil mi?
07:07
So, let me show them to you. That's one, two
162
427260
2000
O yüzden parmaklarımı göstereyim. Bir,
07:09
three, four, five.
163
429260
3000
iki, üç, dört, beş.
07:12
Yes, well...
164
432260
3000
Evet...
07:15
I know what people think when they see this.
165
435260
2000
İnsanların bunu gördüğünde ne düşündüğünü biliyorum.
07:17
They go, "Well, he's certainly not dumb enough
166
437260
2000
"Sadece bizi birkaç dakika eğlendirmek için
07:19
to stab himself through the skin to entertain us for a few minutes.
167
439260
3000
kendini bıçaklayacak kadar salak değil".
07:22
So, let me give you a little peek.
168
442260
3000
O yüzden size biraz göstereyim.
07:25
How's that look out there? Pretty good.
169
445260
2000
Nasıl görünüyor oradan? Gayet güzel.
07:27
(Laughs)
170
447260
3000
(Gülüyor)
07:30
Yeah, I know. (Laughs)
171
450260
3000
Evey, biliyorum. (Gülüyor)
07:33
And the people in the back go, "OK, I didn't really see that."
172
453260
2000
Arka sıradakiler de, "Tamam. Ama tam olarak göremiyorum".
07:35
People in the satellite room are starting to move in now.
173
455260
3000
Arka sıralardan önlere doğru hareket etmeye başlıyorlar.
07:38
Let me give you good close look at this.
174
458260
2000
Size yakından göstereyim.
07:40
That really is my skin. That is not a Hollywood special effect.
175
460260
3000
Bu gerçekten benim derim. Kesinlikle Hollywood özel efekti değil.
07:43
That's my flesh, and I can twist that around.
176
463260
3000
Bu benim etim ve bunu döndürebilirim.
07:46
I'm sorry. If you're getting queasy, look away,
177
466260
2000
Afedersiniz. Eğer rahatsız oluyorsanız, başka yöne bakın,
07:48
don't look at the thing.
178
468260
2000
buraya bakmayın.
07:50
People in the back or people on video years from now watching this
179
470260
2000
Arka taraftakiler veya yıllar sonra bunu videodan izleyecek olanlar
07:52
will go, "Well yeah, that looks kind of neat
180
472260
3000
"İyi tamam, iyi düzenlenmiş bir efekt gibi
07:55
in some sort of effect there, but if it were real he would be --
181
475260
3000
duruyor, gerçek olsaydı --
07:58
see there's a hole there and a hole there, if it were real he would be bleeding.
182
478260
3000
bak şurada ve şurada delik var, gerçek olsaydı kanardı.
08:01
Well let me work up some blood for you.
183
481260
3000
O zaman sizler için biraz kanatalım.
08:04
(Laughter)
184
484260
5000
(Gülüşmeler)
08:09
Yes, there it is.
185
489260
2000
Evet işte kan.
08:11
(Applause)
186
491260
6000
(Alkışlar)
08:27
(Laughter)
187
507260
3000
(Gülüşmeler)
08:30
Normally now, I would take the needle out.
188
510260
3000
Normalde şu an iğneyi çıkarırdım.
08:33
I would clean off my arm, and I would show you that there are no wounds.
189
513260
3000
Kolumu temizlerdim, ve hiçbir yara olmadığını sizlere gösterirdim.
08:36
But I think in this context
190
516260
3000
Ama şu durumda
08:39
and with the idea of taking something fake
191
519260
2000
ve gerçek olmayan bir şeyi gerçek
08:41
and making it into something real,
192
521260
3000
haline getirme konusunda düşünürsek,
08:44
I'm just going to leave it there,
193
524260
2000
iğneyi orada bırakacağım
08:46
and walk off the stage.
194
526260
2000
ve sahneden ineceğim.
08:48
(Laughter)
195
528260
2000
(Gülüşmeler)
08:50
I will be seeing you several times over the next few days.
196
530260
3000
Önümüzdeki günlerde sizleri birçok kez göreceğim.
08:53
I hope you're looking forward to that. Thank you very much.
197
533260
3000
Umarım bunu dört gözle beklersiniz. Çok teşekkürler.
08:56
(Laughter)
198
536260
2000
(Gülüşmeler)
08:58
(Applause)
199
538260
2000
(Alkışlar)

Original video on YouTube.com
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7