Eric Mead: The magic of the placebo

Tłumaczenie: Joanna Kopczynska Korekta: Małgorzata Ossowska

For some time I have been interested in

Od pewnego czasu interesuję się

the placebo effect,

efektem placebo.

which might seem like an odd thing

Może się wydawać, że to dziwny obszar zainteresowań

for a magician to be interested in,

dla magika,

unless you think of it in the terms that I do,

chyba że spojrzą Państwo na to tak jak ja.

which is, "Something fake

To znaczy: "ktoś wierzy

is believed in enough by somebody

w coś fałszywego na tyle mocno,

that it becomes something real."

że staje się to prawdziwe."

In other words, sugar pills

Innymi słowy, cukrowe tabletki

have a measurable effect in certain kinds of studies,

mają wymierny efekt w odpowiednich badaniach,

the placebo effect,

czyli efekt placebo,

just because the person thinks

tylko dlatego, że osoba je biorąca jest przekonana,

that what's happening to them is a pharmaceutical

o ich leczniczym działaniu,

or some sort of a --

że jest to środek farmaceutyczny.

for pain management, for example,

Mogą to być na przykład tabletki przeciwbólowe.

if they believe it enough there is a measurable effect in the body

Silna wiara w ich działanie wywołuje reakcję w organizmie

called the placebo effect.

zwaną efektem placebo.

Something fake becomes

Coś fałszywego

something real

staje się prawdziwe

because of someone's perception of it.

z powodu czyjegoś wyobrażenia o tym.

In order for us to understand each other,

Żebyśmy się dobrze zrozumieli,

I want to start by showing you a rudimentary,

chciałbym zacząć od pokazania Państwu podstawowej,

very simple magic trick.

bardzo prostej magicznej sztuczki.

And I'm going to show you how it works. This is a trick

Następnie pokażę Państwu na czym ona polega. Jest to sztuczka,

that's been in every children's magic book since at least the 1950s.

którą można znaleźć w każdym podręczniku małego magika, co najmniej od lat 50-tych ubiegłego wieku.

I learned it myself from Cub Scout Magic in the 1970s.

Ja sam nauczyłem się jej w klubie magicznym dla zuchów w latach 70-tych.

I'll do it for you, and then I'll explain it.

Najpierw ją wykonam, później wyjaśnię,

And then I'll explain why I explained it.

a następnie wyjaśnię czemu ją wyjaśniłem.

So, here's what happens.

A więc zaczynamy.

The knife, which you can examine; my hand, which you could examine.

Rekwizyty to nóż i moja dłoń, oba mogą Państwo sprawdzić.

I'm just going to hold the knife in my fist like this.

Będę trzymał nóż w pięści w ten sposób.

I'll get my sleeve back.

Podciągnę rękaw.

And to make sure nothing goes up or down my sleeve

Dla pewności, że niczego w nim nie chowam

I'm just going to squeeze my wrist right here.

będę trzymał mój nadgarstek w tym miejscu.

That way you can see that at no time

Dzięki temu widać, że nic nie jest

can anything travel, as long as I'm squeezing there

w stanie się przemieścić. Dopóki trzymam tu rękę, nic nie jest

nothing can go up or down my sleeve.

w stanie wsunąć się czy wysunąć z mojego rękawa.

And the object of this is quite simple.

Cel jest dosyć prosty.

I'm going to open my hand,

Jeżeli wszystko pójdzie zgodnie z planem

and hopefully, if all is well,

to kiedy otworzę dłoń

my pure animal magnetism will hold the knife.

mój zwierzęcy magnetyzm przytrzyma nóż.

In fact it's held so tightly in place

Co więcej, trzyma go tak dobrze,

that I can shake it,

że mogę nawet pomachać ręką,

and the knife does not come off.

a nóż nie odpada.

Nothing goes up or down my sleeve,

To żadna sztuczka, nic się nie wsuwa ani nie wysuwa z

no trickery. And you can examine everything.

mojego rękawa. Wszystko mogą Państwo dokładnie zobaczyć.

Ta-da!

Ta da!

(Applause)

(Oklaski)

So, this is a trick that I often teach to young children

Uczę tej sztuczki dzieci,

that are interested in magic, because you can learn

które interesują się magią, ponieważ można się

a great deal about deception by studying

wiele nauczyć o oszustwie studiując

this very -- even though it's a very simple trick methodologically.

tą bardzo...nawet mimo tego, że jest bardzo prosta w wykonaniu.

Probably many of you in the room know this trick.

Większość z Państwa pewnie ją zna.

What happens is this.

Oto jej tajemnica.

I hold the knife in my hand.

Trzymam nóż w ręce.

I say I'm going to grab hold of my wrist

Mówię, że złapię się za nadgarstek,

to make sure nothing goes up or down my sleeve,

żeby udowodnić, że nie oszukuję.

that is a lie.

Ale to kłamstwo.

The reason I'm holding onto my wrist

Trzymam się za nadgarstek,

is because that's actually the secret

bo w tym kryje się cała tajemnica

of the illusion.

tej sztuczki.

In a moment when my hand moves from facing you

W momencie kiedy moja ręka

to being away from you,

przechodzi na drugą stronę,

this finger right here, my index finger is just going to shift

palec wskazujący przesuwa się

from where it is, to a position

do pozycji,

pointing out like this.

gdzie wskazuje w tamtą stronę.

Nice one.

Niezłe.

Someone who didn't have a childhood is out there.

Ktoś tu chyba nie miał dzieciństwa.

(Laughter)

(Śmiech)

So, it goes like this, from here, right.

A więc trzymam w taki sposób

And as I move around my finger shifts.

i kiedy się obracam mój palec się przesuwa.

And we could talk about why this is deceptive,

Można by podyskutować, dlaczego tak łatwo się na to nabrać,

why you don't notice there are only three fingers down here,

dlaczego nie zauważyliście Państwo, że widać tylko trzy palce.

because the mind, and the way it processes information,

Dzieje się tak, ponieważ nasz umysł nie przetwarza informacji w taki sposób.

it doesn't count, one, two, three. It groups them.

Nie liczy po kolei wszystkich palców, tylko grupuje je razem.

But that's not really what this is about. Right? And then I open my hand up.

Ale nie o to w tym wszystkim chodzi, prawda? Otwieram dłoń

Obviously it's clinging there, not by animal magnetism,

i nóż się trzyma, ale nie dzięki zwierzęcemu magnetyzmowi

but by chicanery,

tylko dzięki oszustwu,

my index finger being there.

dzięki mojemu palcowi wskazującemu.

And then when I close my finger, same thing,

Następnie kiedy zaciskam dłoń, dzieje się to samo.

as I move back, this motion

Przesunięcie ręki w drugą stronę

kind of covers the moving back of my finger.

kamufluje zmianę pozycji palca wskazującego.

I take this hand away. You give the knife out.

Zabieram rękę i pokazuję nóż.

There is a trick you can do for your friends and neighbors. Thanks.

Możecie zaprezentować tą sztuczkę swoim przyjaciołom albo sąsiadom. Dziękuję.

Now, (Laughter)

Teraz (śmiech)

what does that have to do with the placebo effect?

zastanówmy się, co to ma wspólnego z efektem placebo.

I read a study a year or so ago

Mniej więcej rok temu czytałem wyniki badań,

that really blew my mind wide open.

które zrobiły na mnie ogromne wrażenie.

I'm not a doctor or a researcher, so this, to me,

Nie jestem lekarzem ani badaczem,

was an astonishing thing.

dlatego tak mnie one zaskoczyły.

It turns out that if you administer

Okazuje się, że jeżeli poda się pacjentowi

a placebo in the form of a white pill,

placebo w kształcie białej tabletki,

that's like aspirin shaped --

kształtem przypominającej aspirynę,

it's just a round white pill -- it has some certain measurable effect.

to ta biała, okrągła tabletka będzie miała na pacjenta jakiś efekt.

But if you change the form that you give the placebo in,

Ale jeżeli zmieni się wygląd tabletki, na przykład

like you make a smaller pill,

zmniejszy się ją,

and color it blue, and stamp a letter into it,

zmieni kolor na niebieski i umieści się na niej literkę

it is actually measurably more effective.

to tabletka będzie skuteczniejsza.

Even though neither one of these things

Mimo tego, że w żaden sposób nie zmieniono

has any pharmaceutical -- they're sugar pills.

składu farmaceutycznego placebo - to nadal tylko cukrowa tabletka.

But a white pill is not as good as a blue pill.

A więc biała tabletka nie jest aż tak skuteczna jak niebieska.

What? (Laughter) That really flipped me out.

(Śmiech) To mnie dopiero zwaliło z nóg.

Turns out though, that that's not even where it stops.

Jak się jednak okazuje, to nie wszystko.

If you have capsules,

Niezależnie od wyglądu tabletki,

they're more effective than tablets in any form.

kapsułka będzie zawsze od niej skuteczniejsza.

A colored capsule, that's yellow on one end and red on the other

Żółto-czerwona kapsułka

is better than a white capsule.

jest lepsza niż zwykła biała.

Dosage has something to do with this.

Dawka też ma wpływ na skuteczność.

One pill twice a day

Jedna tabletka dwa razy dziennie jest mniej skuteczna

is not as good at three pills --

niż trzy tabletki.

I don't remember the statistic now. Sorry.

Niestety nie jestem w stanie przytoczyć teraz dokładnych danych.

But the point is ...

Chodzi mi o to,

(Laughter) ... these dosages have something to do with it.

(śmiech), że zarówno dawka

And the form has something to do with it.

jak i forma placebo mają wpływ na jego skuteczność.

And if you want the ultimate in placebo,

Najskuteczniejszą formą

you've go to the needle.

są zastrzyki.

Right? A syringe with some inert --

Strzykawka wypełniona

a couple CCs of some inert something,

kilkoma jednostkami jakiegoś obojętnego dla organizmu płynu

and you inject this into a patient ...

podana pacjentowi

Well this is such a powerful image in their mind,

wywiera na jego mózg silny wpływ

it's so much stronger than the white pill.

o wiele silniejszy niż biała tabletka.

It's a really, this graph, well I'll show it to you

Jeżeli następnym razem będę miał slajdy

some other time when we have slides.

to pokażę to Państwu na wykresie.

The point is

Jak już mówiłem chodzi o to,

the white pill is not as good as the blue pill

że biała tabletka jest mniej skuteczna niż niebieska,

is not as good as the capsule is not as good as the needle.

ta z kolei jest gorsza niż kapsułka, która ustępuje strzykawce,

And none of it has any real pharmaceutical quality,

mimo, że nic z tego nie ma wartości leczniczych.

it's only your belief that makes it real

To tylko ludzka wiara wywołuje

in your body and makes a stronger effect.

prawdziwe działanie w organizmie.

I wanted to see if I could take that idea

Chciałem sprawdzić czy można

and apply it to a magic trick.

zastosować tą teorię w magicznych sztuczkach -

And take something that is obviously a fake trick

sprawić, by publiczność uwierzyła w prawdziwość sztuczki,

and make it seem real.

która w oczywisty sposób jest fałszywa.

And we know from that study

Jak wiemy z badań,

that when you want reality, you go to the needle.

najskuteczniejsza jest igła.

This is a seven-inch hatpin. It's very, very sharp,

To jest 18 centymetrowa szpilka do kapelusza, która jest bardzo, bardzo ostra.

and I'm going to just sterilize it a tiny bit.

Wysterylizuję ją trochę.

This is really my flesh. This is not

A to jest naprawdę moje ciało, a nie

Damian's special-grown flesh.

wyhodowane przez Damien'a tkanki.

That's my skin right there. This is not a Hollywood special effect.

Nie jest to też żaden efekt specjalny rodem z Hollywood.

I'm going to pierce my skin

Wbiję sobie tą igłę i

and run this needle through to the other side.

przekłuję rękę na wskroś.

If you're queasy -- (Laughs)

Ostrzegam ludzi ze słabym żołądkiem

if you faint easily -- I was doing this for some friends

i skłonnością do omdleń - wczoraj prezentowałem tą sztuczkę

in the hotel room last night, and some people that I didn't know,

moim znajomym w pokoju hotelowym i

and one woman almost passed out.

jedna kobieta prawie zemdlała.

So, I suggest if you get queasy easy

A więc jeżeli łatwo robi wam się niedobrze,

that you look away for about the next 30 --

odwróćcie wzrok na następne 30 sekund.

in fact, you know what, I'll do the first bad part behind it.

Albo jeszcze lepiej, odwrócę się, żeby wykonać pierwszą część sztuczki.

You'll get to see, you can look away too if you'd like to.

Ty będziesz wszystko widział, więc sam zdecyduj czy chcesz patrzec czy nie.

So, here is what happens, right here,

A więc postępuję następująco.

the beginning of my flesh

Robię małe nakłucie

at the lower part of my arm I just make

w dolnej części

a little pierce.

przedramienia.

I'm sorry, man. Am I freaking you out?

Przepraszam, czy to Cię przeraża?

OK, and then just through my skin a tiny bit,

Więc wbijam ją dalej,

and then out the other side like this.

aż wyjdzie po drugiej stronie.

Now, essentially we're in the same position we were in

W zasadzie stoję teraz w tej samej pozycji

with the knife trick.

co podczas sztuczki z nożem.

(Laughter)

(Śmiech)

Sort of.

Tak jakby.

But you can't count my fingers right now can you?

Ale teraz nie mogą Państwo policzyć moich palców, prawda?

So, let me show them to you. That's one, two

W takim razie pokażę Wam je. Pierwszy, drugi,

three, four, five.

trzeci, czwarty, piąty.

Yes, well...

No tak...

I know what people think when they see this.

Wiem co ludzie sobie myślą, kiedy to widzą.

They go, "Well, he's certainly not dumb enough

"Przecież nie jest taki głupi,

to stab himself through the skin to entertain us for a few minutes.

żeby kłuć się tylko po to, by zapewnić nam kilka minut rozrywki."

So, let me give you a little peek.

Dlatego pozwolę Państwu zerknąć.

How's that look out there? Pretty good.

Jak Wam się podoba? Niezłe, prawda?

(Laughs)

(Śmiech)

Yeah, I know. (Laughs)

Tak, wiem. (Śmiech)

And the people in the back go, "OK, I didn't really see that."

Publiczność z tyłu myśli "Nie widziałem tego za dobrze."

People in the satellite room are starting to move in now.

Ludzie z reżyserki też podchodzą bliżej.

Let me give you good close look at this.

Dlatego przypatrzcie się dobrze.

That really is my skin. That is not a Hollywood special effect.

To naprawdę jest moja skóra, a nie hollywoodzki efekt specjalny.

That's my flesh, and I can twist that around.

Igła jest wbita w moje przedramię i mogę nią poruszać w tą i z powrotem.

I'm sorry. If you're getting queasy, look away,

Przepraszam. Jeżeli kogoś mdli, to niech odwróci wzrok

don't look at the thing.

i na to nie patrzy.

People in the back or people on video years from now watching this

Ludzie siedzący z tyłu i ci, którzy będą oglądać to nagranie za kilka lat

will go, "Well yeah, that looks kind of neat

pomyślą: "No tak, to wszystko wygląda nieźle,

in some sort of effect there, but if it were real he would be --

ale gdyby igła rzeczywiście przebijała jego skórę

see there's a hole there and a hole there, if it were real he would be bleeding.

w tych dwóch miejscach, to przecież by krwawił."

Well let me work up some blood for you.

Więc pozwólcie, że załatwię trochę krwi.

(Laughter)

(Śmiech)

Yes, there it is.

Proszę, oto krew.

(Applause)

(Oklaski)

(Laughter)

(Śmiech)

Normally now, I would take the needle out.

Zwykle w tym momencie wyjmuję igłe,

I would clean off my arm, and I would show you that there are no wounds.

oczyszczam przedramię i pokazuję publiczności brak jakichkolwiek ran.

But I think in this context

Ale myślę, że w tym kontekście,

and with the idea of taking something fake

czyli zamieniania czegoś fałszywego

and making it into something real,

w prawdę

I'm just going to leave it there,

zejdę ze sceny

and walk off the stage.

z igłą wbitą w rękę.

(Laughter)

(Śmiech)

I will be seeing you several times over the next few days.

W ciągu kilku najbliższych dni zobaczymy się jeszcze kilka razy.

I hope you're looking forward to that. Thank you very much.

Mam nadzieję, że się Państwo cieszą. Dziękuję bardzo.

(Laughter)

(Śmiech)

(Applause)

(Oklaski)