Jonathan Haidt: The moral roots of liberals and conservatives

703,601 views ・ 2008-09-18

TED


โปรดดับเบิลคลิกที่คำบรรยายภาษาอังกฤษด้านล่างเพื่อเล่นวิดีโอ

Translator: Sarinee Achavanuntakul Reviewer: Heartfelt Grace
00:18
Suppose that two American friends are traveling together in Italy.
0
18948
3097
สมมติว่าเพื่อนชาวอเมริกันสองคนเดินทางไปอิตาลีด้วยกัน
00:22
They go to see Michelangelo's "David,"
1
22069
1925
พวกเขาตั้งใจจะไปดูรูปปั้นเดวิดของมิเคลันเจโล
00:24
and when they finally come face-to-face with the statue,
2
24018
2630
พอพวกเขาไปถึงหน้ารูปปั้น
00:26
they both freeze dead in their tracks.
3
26672
1828
ทั้งคู่ก็ตกตะลึงตัวแข็ง
00:28
The first guy -- we'll call him Adam --
4
28524
1867
ผู้ชายคนแรก พวกเราจะเรียกเขาว่า อดัม ก็แล้วกัน
00:30
is transfixed by the beauty of the perfect human form.
5
30415
2720
ตกตะลึงกับความสวยงามของสรีระมนุษย์ที่สมบูรณ์แบบ
00:33
The second guy -- we'll call him Bill --
6
33785
1925
ผู้ชายคนที่สอง เราจะเรียกเขาว่า บิล
00:35
is transfixed by embarrassment, at staring at the thing there in the center.
7
35734
4454
ตัวแข็งด้วยความกระดากอาย ที่สายตาไปจับจ้องสิ่งที่อยู่ตรงกลางตัวรูปปั้น
00:40
So here's my question for you:
8
40998
1903
เอาละ ทีนี้ผมอยากถามพวกคุณครับ
00:42
Which one of these two guys was more likely to have voted for George Bush,
9
42925
3617
คนไหนในสองคนนี้ น่าจะเป็นคนที่เคยออกเสียงเลือกตั้งให้กับอดีตประธานาธิบดี จอร์จ บุช
00:46
which for Al Gore?
10
46566
1740
แล้วคนไหนน่าจะเคยเลือก อัล กอร์
00:48
I don't need a show of hands,
11
48330
1384
ผมไม่ต้องนับจำนวนคนยกมือ
00:49
because we all have the same political stereotypes.
12
49738
2389
เพราะว่าพวกเราทุกคนมีแบบฉบับความเชื่อทางการเมืองเหมือนกัน
00:52
We all know that it's Bill.
13
52151
2155
เราทุกคนรู้ว่า น่าจะเป็นบิล (ที่ลงคะแนนให้จอร์จ บุช)
00:54
And in this case, the stereotype corresponds to reality.
14
54330
3429
และในกรณีนี้ ความเชื่อก็สอดคล้องกับความเป็นจริง
00:57
It really is a fact that liberals are much higher than conservatives
15
57783
3374
ข้อเท็จจริงคือ นักเสรีนิยมได้คะแนนสูงกว่านักอนุรักษ์นิยมมาก
01:01
on a major personality trait called openness to experience.
16
61181
3149
ในบุคลิกภาพที่เรียกว่า "การเปิดรับประสบการณ์ใหม่ๆ"
01:04
People who are high in openness to experience
17
64813
2111
คนที่มีลักษณะ "การเปิดรับประสบการณ์ใหม่ๆ" สูง
01:06
just crave novelty, variety, diversity, new ideas, travel.
18
66948
3444
จะเป็นพวกที่ชอบลองสิ่งใหม่ๆ ชอบความหลากหลาย ชอบความคิดใหม่ๆ ชอบท่องเที่ยว
01:10
People low on it like things that are familiar,
19
70416
2237
ส่วนคนที่มีบุคลิกภาพด้านนี้น้อย ก็จะชอบสิ่งที่คุ้นเคย สิ่งที่ตนรู้สึกปลอดภัยและพึ่งพาได้
01:12
that are safe and dependable.
20
72677
2420
ถ้าคุณรู้จักบุคลิกภาพด้านนี้
01:16
If you know about this trait,
21
76282
1383
01:17
you can understand a lot of puzzles about human behavior,
22
77689
2671
คุณก็จะตีปริศนาเกี่ยวกับพฤติกรรมมนุษย์หลายเรื่องแตก
คุณจะเข้าใจว่าทำไมศิลปินถึงได้แตกต่างจากนักบัญชีเหลือเกิน
01:20
like why artists are so different from accountants.
23
80384
2388
01:22
You can predict what kinds of books they like to read,
24
82796
2533
คุณเดาได้ด้วยซ้ำว่าพวกเขาชอบอ่านหนังสือแบบไหน
สถานที่แบบไหนที่พวกเขาชอบไปเที่ยว
01:25
what kinds of places they like to travel to
25
85353
2015
และอาหารแบบไหนที่พวกเขาชอบรับประทาน
01:27
and what kinds of food they like to eat.
26
87392
1917
เมื่อคุณเข้าใจบุคลิกภาพนี้ คุณก็จะเข้าใจได้ว่า
01:29
Once you understand this trait,
27
89333
1492
01:30
you can understand why anybody would eat at Applebee's,
28
90849
2605
ทำไมใครบางคนถึงชอบกินอาหารที่ร้านแอปเปิลบีส์ แต่ในนั้นไม่มีใครที่คุณรู้จักเลย
01:33
but not anybody that you know.
29
93478
1478
01:34
(Laughter)
30
94980
5049
(เสียงหัวเราะ)
01:40
This trait also tells us a lot about politics.
31
100900
2342
บุคลิกภาพนี้บอกอะไรๆ เรามากมายเกี่ยวกับการเมือง
01:43
The main researcher of this trait, Robert McCrae,
32
103266
2389
โรเบิร์ต แมคเคร นักวิจัยคนสำคัญด้านบุคลิกภาพนี้ กล่าวว่า
01:45
says that "Open individuals have an affinity
33
105679
2347
"คนที่มีบุคลิกภาพ "เปิด" มักจะมีความเชื่อทางการเมืองแบบเสรีนิยม หัวก้าวหน้า และเอียงซ้าย
01:48
for liberal, progressive, left-wing political views ..."
34
108050
2735
01:50
They like a society which is open and changing,
35
110809
2490
พวกเขาชอบสังคมที่เปิดและมีการเปลี่ยนแปลง --
ในทางกลับกัน ผู้คนที่มีบุคลิกภาพ "ปิด" มักจะมีความเชื่อทางการเมืองแบบอนุรักษ์นิยม ชอบสิ่งดั้งเดิม และเอียงขวา"
01:53
"... whereas closed individuals prefer
36
113323
1876
01:55
conservative, traditional, right-wing views."
37
115223
2126
01:57
This trait also tells us a lot about the kinds of groups people join.
38
117956
3246
บุคลิกภาพนี้ยังบอกเราอีกว่า คนแบบไหนจะชอบอยู่กับกลุ่มไหน
02:01
Here's the description of a group I found on the web.
39
121226
2489
โอเค ต่อไปนี้เป็นคำบรรยายกลุ่มกลุ่มหนึ่งที่ผมเจอบนเว็บนะครับ
02:03
What kinds of people would join
40
123739
1478
"คนแบบไหนที่จะเข้าร่วมกับประชาคมโลก
02:05
"a global community ... welcoming people from every discipline and culture,
41
125241
3752
ต้อนรับผู้คนจากทุกสาขาอาชีพและวัฒนธรรม,
พยายามเข้าใจโลกอย่างลึกซึ้ง,
02:09
who seek a deeper understanding of the world,
42
129017
2097
และหวังว่าจะเปลี่ยนความเข้าใจนี้ให้เป็นอนาคตที่ดีขึ้นสำหรับพวกเราทุกคน?"
02:11
and who hope to turn that understanding into a better future for us all"?
43
131138
3430
ข้อความทั้งหมดนั้นมาจากใครบางคนชื่อ TED
02:14
This is from some guy named Ted.
44
134592
1529
(เสียงหัวเราะ)
02:16
Well, let's see now.
45
136145
1152
โอเค ทีนี้มาดูกันว่า ถ้าบุคลิกภาพ "เปิด" ทำนายได้ว่าใครจะกลายเป็นนักเสรีนิยม
02:17
If openness predicts who becomes liberal,
46
137321
2834
02:20
and openness predicts who becomes a TEDster,
47
140179
2729
และบุคลิกภาพ "เปิด" ทำนายได้ว่าใครจะเป็น TEDster (คนที่ติดตาม TED)
02:22
then might we predict that most TEDsters are liberal?
48
142932
2500
เราก็น่าจะคาดเดาได้ว่า คนที่ติดตาม TED ส่วนใหญ่เป็นเสรีนิยมใช่ไหมครับ?
02:25
Let's find out.
49
145964
1151
ลองมาดูกัน
ผมจะขอให้พวกคุณยกมือ ถ้าคิดว่าตัวเองเป็นเสรีนิยม หัวเอียงซ้าย --
02:27
I'll ask you to raise your hand, whether you are liberal, left of center --
50
147139
3557
02:30
on social issues, primarily --
51
150720
1456
ในประเด็นทางสังคมที่เราคุยกันอยู่ --
02:32
or conservative.
52
152200
1151
หรือเป็นนักอนุรักษ์นิยม และผมจะเผื่อตัวเลือกที่สามไว้ด้วย
02:33
And I'll give a third option,
53
153375
1394
02:34
because I know there are libertarians in the audience.
54
154793
2545
เพราะผมรู้ว่าพวกคุณบางคนเป็นอิสรเสรีนิยม (libertarian ปฏิเสธการแทรกแซงของรัฐในทุกกรณี-ผู้แปล)
โอเค กรุณายกมือขึ้นตอนนี้เลยครับ
02:37
So please raise your hand -- in the simulcast rooms too.
55
157362
2676
ในห้องส่งด้วย
ให้ทุกคนรู้ว่าคนในนี้เป็นแบบไหน
02:40
Let's let everybody see who's here.
56
160062
1683
02:41
Please raise your hand if you'd say that you're liberal or left of center.
57
161769
3510
กรุณายกมือขึ้นถ้าคุณคิดว่าคุณเป็นเสรีนิยม หรือเอียงซ้าย
กรุณายกมือขึ้นสูงๆ เลย โอเคครับ
02:45
Please raise your hand high right now. OK.
58
165303
2069
02:47
Please raise your hand if you'd say you're libertarian.
59
167833
2671
กรุณายกมือขึ้นถ้าคุณคิดว่าคุณเป็นอิสรเสรีนิยม
02:50
OK. About two dozen.
60
170914
1964
โอเค ประมาณ 24 คน
02:53
And please raise your hand if you'd say you are right of center or conservative.
61
173234
4101
กรุณายกมือขึ้นถ้าคุณคิดว่าคุณเป็นคนหัวเอียงขวา หรืออนุรักษ์นิยม
หนึ่ง, สอง, สาม, สี่, ห้า -- ประมาณ 8-10 คน
02:57
One, two, three, four, five -- about eight or 10.
62
177359
4599
03:01
OK.
63
181982
1174
โอเค มันชักจะเป็นปัญหาละ
03:03
This is a bit of a problem.
64
183745
1485
เพราะถ้าหากว่าเป้าหมายของเราคืออยากเข้าใจโลก
03:06
Because if our goal is to seek a deeper understanding of the world,
65
186346
3526
อยากเข้าใจโลกให้ลึกซึ้งกว่าเดิม
03:09
our general lack of moral diversity here is going to make it harder.
66
189896
3711
การขาดความหลากหลายทางศีลธรรมของพวกเราที่นี่จะทำให้ทุกอย่างยากขึ้น
03:13
Because when people all share values, when people all share morals,
67
193631
3481
เพราะว่าเมื่อไรก็ตามที่ทุกคนมีความเชื่อเหมือนๆ กัน มีศีลธรรมชุดเดียวกัน
03:17
they become a team.
68
197136
1242
พวกเขาจะกลายเป็นทีม และเมื่อไรก็ตามที่จิตวิทยาแบบทีมเข้าครอบงำ
03:18
And once you engage the psychology of teams,
69
198402
2225
03:20
it shuts down open-minded thinking.
70
200651
2000
มันก็จะปิดกั้นการใช้ความคิดแบบใจกว้าง
03:25
When the liberal team loses,
71
205131
2271
ตอนที่ทีมเสรีนิยมแพ้ (พรรคเดโมแครตแพ้-ผู้แปล) อย่างเช่นปี 2004
03:27
[United States of Canada / Jesusland]
72
207426
1822
03:29
as it did in 2004, and as it almost did in 2000,
73
209272
2656
หรือที่เกือบจะแพ้ตอนปี 2000 (เสียดสี-ผู้แปล) พวกเราก็ปลอบใจกันเอง
03:31
we comfort ourselves.
74
211952
1354
03:33
(Laughter)
75
213330
1175
(เสียงหัวเราะ)
03:34
We try to explain why half of America voted for the other team.
76
214529
4248
พวกเราพยายามอธิบายว่า ทำไมคนอเมริกันครึ่งหนึ่งถึงเลือกอีกทีมหนึ่ง
03:38
We think they must be blinded by religion
77
218801
2917
เราคิดว่า พวกเขาต้องถูกศาสนาทำให้ตาบอดแน่เลย หรือไม่ก็แค่โง่
03:41
[Post-election US map: America / Dumbf*ckistan]
78
221742
2239
03:44
or by simple stupidity.
79
224005
1329
(เสียงหัวเราะ)
03:45
(Laughter)
80
225358
1795
03:47
(Applause)
81
227177
2824
(เสียงปรบมือ)
03:50
(Laughter)
82
230025
6485
ทีนี้ ถ้าพวกคุณคิดว่า ครึ่งหนึ่งของอเมริกาเลือกพรรคริพับลิกัน
03:56
So if you think that half of America votes Republican
83
236534
5133
04:01
because they are blinded in this way,
84
241691
2438
เพราะว่าพวกเขาถูกทำให้ตาบอดแบบนี้
04:04
then my message to you is that you're trapped in a moral Matrix,
85
244153
3225
สิ่งที่ผมจะบอกพวกคุณก็คือ พวกคุณถูกขังอยู่ในแมทริกซ์ทางศีลธรรม
04:07
in a particular moral Matrix.
86
247402
1402
ในแมทริกซ์ทางศีลธรรมนี้
04:08
And by "the Matrix," I mean literally the Matrix, like the movie "The Matrix."
87
248828
3675
ก่อนอื่น ผมหมายถึงแมททริกซ์แบบในหนัง "เดอะแมทริกซ์" เลย
04:12
But I'm here today to give you a choice.
88
252527
1985
แต่วันนี้ผมจะมาให้ตัวเลือกคุณ
04:14
You can either take the blue pill and stick to your comforting delusions,
89
254536
4455
คุณสามารถที่จะเลือกที่จะกินยาเม็ดสีน้ำเงิน ยึดติดกับสิ่งลวงตาที่ปลอบโยนคุณต่อไป (สีน้ำเงินเป็นสีของพรรคเดโมแครต-ผู้แปล)
หรือคุณจะลองกินยาเม็ดสีแดงดูก็ได้ (สีของพรรคริพับลิกัน-ผู้แปล)
04:19
or you can take the red pill,
90
259015
1413
04:20
learn some moral psychology
91
260452
1301
ลองเรียนรู้จิตวิทยาทางศีลธรรม ก้าวออกมาข้างนอกแมทริกซ์ทางศีลธรรม
04:21
and step outside the moral Matrix.
92
261777
1808
04:23
Now, because I know --
93
263609
1206
โอเค เนื่องจากผมรู้ว่า --
04:24
(Applause)
94
264839
3680
(เสียงปรบมือ)
04:28
I assume that answers my question.
95
268543
1724
โอเค ผมคิดว่าผมได้คำตอบแล้วครับ
04:30
I was going to ask which one you picked, but no need.
96
270291
2493
ผมกำลังจะถามว่าคุณจะเลือกเม็ดไหน แต่คิดว่าคงไม่ต้องแล้วละ
04:32
You're all high in openness to experience,
97
272808
2016
พวกคุณทุกคนมีบุคลิกภาพแบบ "การเปิดรับประสบการณ์ใหม่ๆ" มาก ทั้งยัง
04:34
and it looks like it might even taste good, and you're all epicures.
98
274848
3200
ดูเหมือนว่ายาเม็ดนั้นคงจะรสชาติดี และทุกคนก็พิถีพิถันเรื่องการกิน
เอาละ เลือกยาเม็ดสีแดงละกัน
04:38
Anyway, let's go with the red pill, study some moral psychology
99
278072
2963
เรามาศึกษาจิตวิทยาเชิงศีลธรรมกัน แล้วดูว่ามันจะนำเราไปสู่อะไร
04:41
and see where it takes us.
100
281059
1248
มาเริ่มกันตั้งแต่ต้นดีกว่า
04:42
Let's start at the beginning: What is morality, where does it come from?
101
282331
3394
อะไรคือศีลธรรม และมันมาจากไหน
04:45
The worst idea in all of psychology
102
285749
1702
ความคิดที่แย่ที่สุดในวงการจิตวิทยา
04:47
is the idea that the mind is a blank slate at birth.
103
287475
2524
คือความคิดที่ว่าจิตของมนุษย์ตอนเกิดมานั้นว่างเปล่า
04:50
Developmental psychology has shown that kids come into the world
104
290023
3024
จิตวิทยาพัฒนาการได้แสดงให้เราเห็นว่า
ตอนที่เด็กลืมตาดูโลกนั้น เด็กก็มีความรู้มากมายแล้ว
04:53
already knowing so much about the physical and social worlds
105
293071
2941
มีความรู้เกี่ยวกับโลกทางกายภาพ และโลกทางสังคม
04:56
and programmed to make it really easy for them to learn certain things
106
296036
4188
ความรู้พวกนี้ก็ถูกใส่มาในตัวเด็ก ในลักษณะที่ทำให้ง่ายที่จะเรียนรู้บางสิ่งบางอย่าง
05:00
and hard to learn others.
107
300248
1428
และยากที่จะเรียนรู้อีกบางอย่าง
05:01
The best definition of innateness I've seen,
108
301700
2171
นิยามที่ดีที่สุดของ"สิ่งที่มีมาแต่กำเนิด"ที่ผมเคยเห็น --
05:03
which clarifies so many things for me,
109
303895
1817
นิยามที่ทำให้ผมเห็นหลายๆอย่างชัดเจนมากขึ้น --
05:05
is from the brain scientist Gary Marcus.
110
305736
1915
มาจากนักวิทยาศาสตร์ด้านสมอง แกรี่ มาคัส
05:07
He says, "The initial organization of the brain
111
307675
2210
เขากล่าวว่า "ระเบียบตั้งต้นในสมองคนเราไม่ได้ขึ้นอยู่กับประสบการณ์มากมาย
05:09
does not depend that much on experience.
112
309909
1969
05:11
Nature provides a first draft, which experience then revises.
113
311902
3359
ธรรมชาติให้แบบร่างแรกมา แต่ประสบการณ์จะเป็นตัวปรับปรุงแบบนี้
05:15
'Built-in' doesn't mean unmalleable;
114
315285
1744
สิ่งที่มีมาแต่กำเนิดไม่ได้หมายความว่าจะเปลี่ยนแปลงไม่ได้
05:17
it means organized in advance of experience."
115
317053
3010
มันหมายความว่าสมองถูกจัดระเบียบมาก่อนหน้าประสบการณ์"
05:20
OK, so what's on the first draft of the moral mind?
116
320087
2877
โอเค แล้วอะไรละคือแบบร่างแรกของศีลธรรมในสมอง?
05:22
To find out, my colleague Craig Joseph and I read through the literature
117
322988
3687
เพื่อที่จะเข้าใจมัน ผมและเพื่อนร่วมงาน เครก โจเซฟ
ได้ศึกษาค้นคว้างานวิชาการด้านมานุษยวิทยา
05:26
on anthropology, on culture variation in morality
118
326699
2302
ที่เกี่ยวข้องกับความหลากหลายทางวัฒนธรรมด้านศีลธรรม
05:29
and also on evolutionary psychology,
119
329025
1778
และก็ศึกษางานด้านจิตวิทยาเชิงวิวัฒนาการ มองหาสิ่งที่เหมือนกัน
05:30
looking for matches:
120
330827
1157
อะไรคือสิ่งที่คนต่างสาขาพูดถึง
05:32
What sorts of things do people talk about across disciplines
121
332008
2916
05:34
that you find across cultures and even species?
122
334948
2209
ที่คุณพบข้ามวัฒนธรรม และแม้แต่ข้ามสายพันธุ์สัตว์?
เราพบห้าเรื่อง -- ห้าเรื่องที่สองสาขาพูดถึงเหมือนกัน
05:37
We found five best matches, which we call the five foundations of morality.
123
337181
3660
เราเรียกมันว่า ห้าฐานรากของศีลธรรม
05:40
The first one is harm/care.
124
340865
1575
ฐานแรกคือ การป้องกัน/การดูแล
05:42
We're all mammals here, we all have a lot of neural and hormonal programming
125
342464
3591
สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมทั้งหมดรวมทั้งมนุษย์มีระบบประสาทและฮอร์โมน
05:46
that makes us really bond with others, care for others,
126
346079
2596
ที่ทำให้เราผูกพันกับคนอื่น ดูแลซึ่งกันและกัน
05:48
feel compassion for others, especially the weak and vulnerable.
127
348699
3001
รู้สึกเมตตากรุณาต่อผู้อื่น โดยเฉพาะผู้ที่อ่อนแอและเปราะบาง
05:51
It gives us very strong feelings about those who cause harm.
128
351724
2952
มันทำให้เรามีความรู้สึกรุนแรงต่อผู้ที่ทำร้ายคนอื่น
ฐานรากทางศีลธรรมข้อนี้อยู่เบื้องหลังประโยคทางศีลธรรมประมาณร้อยละ 70
05:55
This moral foundation underlies about 70 percent
129
355197
2289
05:57
of the moral statements I've heard here at TED.
130
357510
2213
ที่ผมเคยได้ยินจาก TED
05:59
The second foundation is fairness/reciprocity.
131
359747
2559
ฐานรากทางศีลธรรมฐานที่สองคือ ความเป็นธรรม/ต่างตอบแทน
06:02
There's actually ambiguous evidence
132
362330
1749
หลักฐานยังไม่ชัดว่า
06:04
as to whether you find reciprocity in other animals,
133
364103
2437
สัตว์ชนิดอื่นมีพฤติกรรมแบบต่างตอบแทนหรือไม่
06:06
but the evidence for people could not be clearer.
134
366564
2302
แต่หลักฐานในมนุษย์นั้นชัดเจนมาก
06:08
This Norman Rockwell painting is called "The Golden Rule" --
135
368890
2810
ภาพวาดของ นอร์แมน ร็อคเวลล์ ชิ้นนี้ชื่อ "โกลเดนรูล" (กฎทองคำ)
และแน่นอน เราได้ยินเรื่องนี้จาก คาเรน อาร์มสตรอง
06:11
as we heard from Karen Armstrong, it's the foundation of many religions.
136
371724
3501
ว่ามันเป็นฐานรากของศาสนาจำนวนมาก
06:15
That second foundation underlies the other 30 percent
137
375249
2479
ฐานรากทางศีลธรรมข้อสองนี้อยู่เบื้องหลังประโยคทางศีลธรรมอีกร้อยละ 30
06:17
of the moral statements I've heard here at TED.
138
377752
2198
ที่ผมได้ยินจาก TED
06:19
The third foundation is in-group/loyalty.
139
379974
1980
ฐานรากที่สามคือ ความจงรักภักดีต่อคนในกลุ่มตน
06:21
You do find cooperative groups in the animal kingdom,
140
381978
2934
เราเจอกลุ่มแบบนี้ในสัตว์ต่างๆ --
เราเจอสัตว์ที่ร่วมมือกัน --
06:24
but these groups are always either very small or they're all siblings.
141
384936
3370
แต่ว่ากลุ่มพวกนี้มักจะเล็กมาก หรือไม่ก็เป็นกลุ่มพี่น้องท้องเดียวกัน
06:28
It's only among humans that you find very large groups of people
142
388330
3048
มีแต่ในมนุษย์นี้แหละที่เราพบกลุ่มคนขนาดใหญ่
06:31
who are able to cooperate and join together into groups,
143
391402
2904
ที่สามารถร่วมมือกัน รวมตัวกันเป็นกลุ่ม --
06:34
but in this case, groups that are united to fight other groups.
144
394330
3573
แต่ในกรณีนี้ กลุ่มต่างๆ สามัคคีกันเพื่่อต่อสู้กับกลุ่มอื่น
06:37
This probably comes from our long history of tribal living, of tribal psychology.
145
397927
3850
ปรากฏการณ์นี้น่าจะมาจากประวัติศาสตร์การอยู่แบบชนเผ่าของมนุษย์อย่างยาวนาน เป็นจิตวิทยาแบบชนเผ่า
06:41
And this tribal psychology is so deeply pleasurable
146
401801
2983
จิตวิทยาแบบชนเผ่านี้เป็นสิ่งที่เพลิดเพลินมาก
06:44
that even when we don't have tribes, we go ahead and make them,
147
404808
3003
จนกระทั่งแม้แต่ตอนนี้ ตอนที่เราไม่มีชนเผ่าแล้ว
เรายังทำให้มันเกิดขึ้นอีก เนื่องจากมันสนุก
06:47
because it's fun.
148
407835
1235
06:49
(Laughter)
149
409094
3385
(เสียงหัวเราะ)
06:52
Sports is to war as pornography is to sex.
150
412503
2867
ความสัมพันธ์ระหว่างกีฬากับสงคราม ก็เหมือนกับระหว่างภาพลามกกับเซ็กซ์
06:55
We get to exercise some ancient drives.
151
415394
3721
เป็นวิธีระบายแรงขับที่มีมานานมากแล้ว
ฐานรากที่สี่คือ อำนาจ/ความเคารพ
06:59
The fourth foundation is authority/respect.
152
419139
2015
07:01
Here you see submissive gestures
153
421178
1537
เราจะเห็นท่าทียำเกรงของสมาชิกสัตว์ที่มีสายพันธุ์ใกล้กัน --
07:02
from two members of very closely related species.
154
422739
2289
แต่อำนาจในมนุษย์ไม่ได้ตั้งอยู่บนพละกำลังและความโหดเหี้ยมเสมอไป
07:05
But authority in humans is not so closely based on power and brutality
155
425052
3715
07:08
as it is in other primates.
156
428791
1361
เหมือนกับที่เป็นในสัตว์จำพวกลิง
07:10
It's based on more voluntary deference and even elements of love, at times.
157
430176
3706
มันขึ้นกับความเคารพแบบสมัครใจมากกว่า
บางครั้งมีองค์ประกอบของความรักด้วย
07:14
The fifth foundation is purity/sanctity.
158
434541
2060
ฐานรากที่ห้าคือ ความบริสุทธิ์/ความศักดิ์สิทธิ์
07:16
This painting is called "The Allegory Of Chastity,"
159
436625
2521
ภาพวาดนี้ชื่อ "พรหมจรรย์อุปมา" (Allegory Of Chastity)
07:19
but purity is not just about suppressing female sexuality.
160
439170
2992
แต่ความบริสุทธิ์ไม่ใช่แค่เรื่องของการเก็บกดเพศสภาพของผู้หญิง
07:22
It's about any kind of ideology, any kind of idea
161
442186
2944
มันเกี่ยวกับอุดมคติและความคิดอะไรก็ตาม
07:25
that tells you that you can attain virtue by controlling what you do with your body
162
445154
3981
ที่บอกว่าคุณเข้าถึงคุณธรรมได้
ด้วยการควบคุมสิ่งที่คุณทำกับร่างกายของคุณ
ด้วยการควบคุมสิ่งที่คุณใส่เข้าไปในร่างกายของคุณ
07:29
and what you put into your body.
163
449159
1559
07:30
And while the political right may moralize sex much more,
164
450742
3281
ขณะที่ฝ่ายขวาทางการเมืองมักจะโยงเรื่องเพศเข้ากับเรื่องความบริสุทธิ์มากกว่า
07:34
the political left is doing a lot of it with food.
165
454047
2349
ฝ่ายซ้ายทางการเมืองก็โยงเรื่องของอาหารเข้ากับเรื่องความบริสุทธิ์มากจริงๆ
07:36
Food is becoming extremely moralized nowadays.
166
456420
2152
ทุกวันนี้อาหารถูกโยงอย่างสุดๆ ว่าเป็นเรื่องของศีลธรรม
07:38
A lot of it is ideas about purity,
167
458596
1631
และส่วนใหญ่มันก็เกี่ยวกับความคิดเรื่องความบริสุทธิ์
07:40
about what you're willing to touch or put into your body.
168
460251
2786
เกี่ยวกับสิ่งที่คุณยินดีสัมผัส หรือใส่เข้าไปในร่างกาย
07:43
I believe these are the five best candidates
169
463061
2891
ผมเชื่อว่า ทั้งหมดนี้เป็นห้าสิ่งที่มีความเป็นไปได้ที่สุด
07:45
for what's written on the first draft of the moral mind.
170
465976
2634
ที่ธรรมชาติจารึกในแบบร่างแรกของศีลธรรม
07:48
I think this is what we come with, a preparedness to learn all these things.
171
468634
3657
ผมคิดว่า พวกเรามีแบบร่างนี้ติดตัวมาตั้งแต่เกิด
เตรียมให้เราพร้อมที่จะเรียนรู้
07:52
But as my son Max grows up in a liberal college town,
172
472315
3286
ไม่รู้ว่าระหว่างที่แมกซ์ ลูกชายของผม โตขึ้นในเมืองมหาวิทยาลัยแบบเสรีนิยม
07:55
how is this first draft going to get revised?
173
475625
2403
แบบร่างแรกของเขาจะถูกปรับเปลี่ยนไปอย่างไร?
07:58
And how will it end up being different
174
478052
1830
และในที่สุด ศีลธรรมของเขาจะแตกต่างอย่างไรกับ
07:59
from a kid born 60 miles south of us, in Lynchburg, Virginia?
175
479906
3056
เด็กที่เกิดทางตอนใต้ไป 60 ไมล์จากเมืองลินซ์เบิร์ก ที่เวอร์จิเนีย รัฐที่พวกเราอยู่?
08:02
To think about culture variation, let's try a different metaphor.
176
482986
3069
เพื่อที่จะโยงถึงความหลากหลายทางวัฒนธรรม ผมจะใช้อุปมาอีกอย่าง
ถ้ามีห้าระบบที่ทำงานในจิตใจมนุษย์จริงๆ --
08:06
If there really are five systems at work in the mind,
177
486079
2482
08:08
five sources of intuitions and emotions,
178
488585
1910
ห้าแหล่งที่มาของสามัญสำนึกและอารมณ์ของเรา --
08:10
then we can think of the moral mind as one of those audio equalizers
179
490519
3198
ถ้าเป็นเช่นนี้ เราจะสามารถเปรียบศีลธรรมในจิตใจ
ได้กับเครื่องปรับเสียงที่มีห้าช่อง
08:13
that has five channels,
180
493741
1151
08:14
where you can set it to a different setting on every channel.
181
494916
2877
คุณสามารถตั้งแต่ละช่องให้มีค่าแตกต่างกัน
ผมกับเพื่อนร่วมงาน คือ ไบรอัน โนเซค และ เจสซี แกรห์ม
08:17
My colleagues Brian Nosek and Jesse Graham and I
182
497817
2255
ได้ทำแบบสอบถามขึ้นมา ซึ่งพวกเราไปโพสบนเว็บ www.YourMorals.org
08:20
made a questionnaire, which we put up on the web at www.YourMorals.org.
183
500096
4884
จนถึงตอนนี้ มีคน 30,000 คนมาตอบแบบสอบถาม ซึ่งคุณก็เข้าไปตอบได้นะครับ
08:25
And so far, 30,000 people have taken this questionnaire, and you can, too.
184
505004
3981
08:29
Here are the results from about 23,000 American citizens.
185
509009
4202
สิ่งที่เราพบก็คือ
นี่เป็นข้อมูลที่เก็บจากคนอเมริกัน 23,000 คน
08:33
On the left are the scores for liberals;
186
513235
1915
ผมพลอตคะแนนของพวกเสรีนิยมไว้ด้านซ้าย
08:35
on the right, conservatives; in the middle, moderates.
187
515174
2537
คะแนนของพวกอนุรักษ์นิยมไว้ด้านขวา และคนที่มีคะแนนกลางๆ ไว้ตรงกลาง
08:37
The blue line shows people's responses on the average of all the harm questions.
188
517735
3795
เส้นสีฟ้าแสดงคำตอบของผู้คน
โดยเฉลี่ยแล้ว ถ้าดูคำถามเกี่ยวกับอันตราย
08:41
So as you see, people care about harm and care issues.
189
521554
2593
คุณจะเห็นว่า ผู้คนให้ความใส่ใจกับเรื่องการป้องกัน/การดูแล
08:44
They highly endorse these sorts of statements all across the board,
190
524171
3163
พวกเขาให้ความสำคัญมากกับประโยคทำนองนี้
พอๆ กันทุกกลุ่ม แต่เราก็สังเกตด้วยว่า
08:47
but as you also see,
191
527358
1151
08:48
liberals care about it a little more than conservatives; the line slopes down.
192
528533
3728
ชาวเสรีนิยมใส่ใจกับหัวข้อนี้มากกว่าชาวอนุรักษ์นิยมเล็กน้อย ดูจากเส้นมันเอียงลงมา
ประเด็นความเป็นธรรมก็มีลักษณะเดียวกัน
08:52
Same story for fairness.
193
532285
1375
08:53
But look at the other three lines.
194
533684
1622
แต่ดูอีกสามเส้นสิครับ
08:55
For liberals, the scores are very low.
195
535330
1823
ชาวเสรีนิยมมีคะแนนค่อนข้างต่ำ
08:57
They're basically saying, "This is not morality.
196
537177
2240
แปลว่าพวกเขากำลังบอกว่า "ไม่ใช่ เรื่องนี้ไม่เกี่ยวกับศีลธรรม
08:59
In-group, authority, purity -- this has nothing to do with morality. I reject it."
197
539441
3860
การมีอำนาจในกลุ่มตนเอง ความบริสุทธิ์ เรื่องพรรค์นี้ไม่เกี่ยวอะไรกับศีลธรรมเลย ฉันปฏิเสธ"
แต่เมื่อผู้คนเอียงไปด้านอนุรักษ์นิยมมากขึ้น ค่านิยมพวกนี้ก็จะมีค่ามากขึ้นตาม
09:03
But as people get more conservative, the values rise.
198
543325
2485
เราอาจจะพูดได้ว่าชาวเสรีนิยมมี -- ประมาณว่ามีสองช่อง
09:05
We can say liberals have a two-channel or two-foundation morality.
199
545834
3113
หรือ "ศีลธรรมสองรากฐาน"
09:08
Conservatives have more of a five-foundation,
200
548971
2099
ขณะที่ชาวอนุรักษ์นิยมมีห้ารากฐาน
หรือมีศีลธรรมห้าช่องนั่นเอง
09:11
or five-channel morality.
201
551094
1193
09:12
We find this in every country we look at.
202
552311
1958
เราพบปรากฏการณ์นี้ในทุกประเทศที่เราทำวิจัย
นี่คือข้อมูลจากคนแคนาดา 1,100 คน
09:14
Here's the data for 1,100 Canadians. I'll flip through a few other slides.
203
554293
3495
ผมจะเปิดสไลด์ให้ดูเร็วๆ นะครับ
09:17
The UK, Australia, New Zealand, Western Europe, Eastern Europe,
204
557812
2957
ข้อมูลจากอังกฤษ, ออสเตรเลีย, นิวซีแลนด์, ยุโรปตะวันตก, ยุโรปตะวันออก
09:20
Latin America, the Middle East, East Asia and South Asia.
205
560793
3513
อเมริกาใต้, ตะวันออกกลาง, เอเชียตะวันออก และเอเชียใต้
09:24
Notice also that on all of these graphs,
206
564330
1912
จากกราฟพวกนี้ เราพบด้วยว่า
09:26
the slope is steeper on in-group, authority, purity,
207
566266
2803
กราฟจะชันกว่าในประเด็นการเข้าข้างกลุ่มตน, อำนาจ และความบริสุทธิ์
09:29
which shows that, within any country,
208
569093
2712
ซึ่งแสดงให้เห็นว่าในแต่ละประเทศ
09:31
the disagreement isn't over harm and fairness.
209
571829
2146
ผู้คนไม่ได้ขัดแย้งกันเรื่องการทำร้ายผู้อื่นและความเป็นธรรม
09:33
I mean, we debate over what's fair,
210
573999
1711
ทุกคน -- ผมหมายความว่า เราถกเถียงกันว่าอะไรเป็นธรรมหรือไม่เป็น --
09:35
but everybody agrees that harm and fairness matter.
211
575734
3270
แต่ทุกคนเห็นพ้องต้องกันว่า การทำร้ายผู้อื่นและความเป็นธรรมเป็นเรื่องสำคัญ
09:39
Moral arguments within cultures
212
579028
2136
การถกเถียงเรื่องศีลธรรมภายในวัฒนธรรมต่างๆ นั้น
09:41
are especially about issues of in-group, authority, purity.
213
581188
3178
มักจะเป็นเรื่องของการเข้าข้างกลุ่มตัวเอง อำนาจ และความบริสุทธิ์
09:44
This effect is so robust, we find it no matter how we ask the question.
214
584390
3411
ผลวิจัยนี้พบได้บ่อยมาก เราพบมันไม่ว่าจะถามคำถามแบบไหน
09:47
In a recent study, we asked people,
215
587825
1673
ในงานวิจัยชิ้นหนึ่งเมื่อไม่นานมานี้
09:49
suppose you're about to get a dog,
216
589522
1625
เราถามผู้คนว่า สมมติว่าคุณกำลังจะได้หมามาตัวหนึ่ง
09:51
you picked a particular breed, learned about the breed.
217
591171
2594
คุณเลือกพันธุ์หมาที่อยากได้แล้ว
คุณพบข้อมูลบางอย่างเกี่ยวกับหมาพันธุ์นี้
09:53
Suppose you learn that this particular breed is independent-minded
218
593789
3110
สมมติคุณได้รู้ว่าหมาพันธุ์นี้รักอิสระ
09:56
and relates to its owner as a friend and an equal.
219
596923
2349
และมองเจ้าของว่าเป็นเพื่อน เป็นผู้ที่เท่าเทียมกับมัน
09:59
If you're a liberal, you say, "That's great!"
220
599296
2104
ถ้าคุณเป็นพวกเสรีนิยม คุณจะพูดว่า "เจ๋งมากเลยถ้างั้น!"
10:01
because liberals like to say, "Fetch! Please."
221
601424
2154
เนื่องจากพวกเสรีนิยมมักจะบอกหมาว่า "ไปคาบมาหน่อยนะ ขอร้อง"
10:03
(Laughter)
222
603602
4609
(เสียงหัวเราะ)
10:08
But if you're a conservative, that's not so attractive.
223
608235
3014
แต่ถ้าคุณเป็นพวกอนุรักษ์นิยม หมาแบบนี้ไม่น่าสนเท่าไร
10:11
If you're conservative and learn that a dog's extremely loyal
224
611273
2859
ถ้าคุณอนุรักษ์นิยม และคุณพบว่าหมาพันธุ์นี้ซื่อสัตย์มาก
10:14
to its home and family
225
614156
1151
ภักดีกับบ้านและครอบครัวของมันมาก ไม่เป็นมิตรเท่าไรกับคนแปลกหน้า
10:15
and doesn't warm up to strangers,
226
615331
1576
10:16
for conservatives, loyalty is good; dogs ought to be loyal.
227
616931
2771
สำหรับชาวอนุรักษ์นิยม ความภักดีเป็นสิ่งดี หมาควรจะภักดีต่อเจ้านาย
10:19
But to a liberal,
228
619726
1152
แต่สำหรับชาวเสรีนิยม ดูเหมือนว่าหมาตัวนี้
10:20
it sounds like this dog is running for the Republican nomination.
229
620902
3059
กำลังสมัครเป็นตัวแทนพรรคริพับลิกัน
10:23
(Laughter)
230
623985
1002
(เสียงหัวเราะ)
คุณอาจจะบอกว่า โอเค
10:25
You might say, OK, there are differences between liberals and conservatives,
231
625011
3586
เหล่านี้คือความแตกต่างระหว่างเสรีนิยมกับอนุรักษ์นิยม
10:28
but what makes the three other foundations moral?
232
628621
2288
แต่ว่าอะไรล่ะที่ทำให้รากฐานอีกสามอย่างเป็นเรื่องของศีลธรรม?
10:30
Aren't they the foundations of xenophobia, authoritarianism and puritanism?
233
630933
3530
เรื่องพวกนี้เป็นแค่รากฐานของโรคกลัวชาวต่างชาติ
และอำนาจนิยม และลัทธิพิวริแตนมิใช่หรือ?
10:34
What makes them moral?
234
634487
1155
อะไรทำให้มันเป็นศีลธรรมขึ้นมา?
10:35
The answer, I think, is contained in this incredible triptych from Hieronymus Bosch,
235
635666
3967
ผมคิดว่า คำตอบอยู่ในบานพับภาพอันน่าทึ่ง ฝีมือ เฮียโรนิมุส บอสช์
"เดอะ การ์เดน ออฟ เอริธ์ที ดีไลท์ส์"
10:39
"The Garden of Earthly Delights."
236
639657
1580
ในบานพับแรก เราจะเห็นชั่วขณะของการสร้างโลก
10:41
In the first panel, we see the moment of creation.
237
641261
2629
10:43
All is ordered, all is beautiful,
238
643914
1917
ทุกอย่างมีระบบระเบียบสวยงาม ทั้งคนและสัตว์
10:45
all the people and animals are doing what they're supposed to be doing,
239
645855
3342
กำลังทำในสิ่งที่พวกเขาสมควรทำ อยู่ในที่ๆ พวกเขาสมควรอยู่
10:49
are where they're supposed to be.
240
649221
1586
10:50
But then, given the way of the world, things change.
241
650831
2432
แต่เนื่องจากวิถีโลกเป็นแบบนี้ ทุกสิ่งทุกอย่างก็เปลี่ยนไป
10:53
We get every person doing whatever he wants,
242
653287
2063
ทุกคนทำอะไรๆ ตามใจตัวเอง
10:55
with every aperture of every other person and every other animal.
243
655374
3052
ทำอะไรๆ ตามใจกับรูทุกรูของทุกคนและทุกตัว
10:58
Some of you might recognize this as the '60s.
244
658450
2099
บางคนอาจตระหนักว่า นี่มันทศวรรษ 1960 นี่นา
11:00
(Laughter)
245
660573
1412
(เสียงหัวเราะ)
แต่ยุค 60 ก็เปิดทางให้ยุค 70 อย่างเลี่ยงไม่พ้น
11:02
But the '60s inevitably gives way to the '70s,
246
662009
3428
11:05
where the cuttings of the apertures hurt a little bit more.
247
665461
3415
ยุคที่การเชือดเฉือนรูต่างๆ ทำให้เจ็บปวดมากกว่าเดิม
11:08
Of course, Bosch called this hell.
248
668900
2154
แน่นอน บอสช์เรียกสถานที่แบบนี้ว่า นรก
11:11
So this triptych, these three panels,
249
671078
4129
ดังนั้นในบานพับภาพนี้ ในภาพทั้งสาม
แสดงความจริงนิรันดรที่ว่า ระเบียบมักจะเสื่อมสลายตามกาลเวลา
11:15
portray the timeless truth that order tends to decay.
250
675231
4289
11:19
The truth of social entropy.
251
679544
1805
การเสื่อมสลายคือสัจธรรมของสังคม
11:21
But lest you think this is just some part of the Christian imagination
252
681373
3291
แต่ถ้าคุณคิดว่านี่เป็นแค่จินตนาการส่วนหนึ่งของชาวคริสต์
11:24
where Christians have this weird problem with pleasure,
253
684688
2584
ซึ่งดูจะมีปัญหาแปลกๆ เกี่ยวกับความเพลิดเพลิน
นี่คือเรื่องเดียวกันครับ การถ่ายทอดแบบเดียวกัน
11:27
here's the same story, the same progression,
254
687296
2062
11:29
told in a paper that was published in "Nature" a few years ago,
255
689382
2969
ในงานวิจัยที่ลงวารสาร เนเจอร์ เมื่อไม่กี่ปีก่อน
11:32
in which Ernst Fehr and Simon Gächter had people play a commons dilemma,
256
692375
3997
เอิร์นส์ เฟย์ร์ และ ไซมอน กาชเตอร์ ให้คนเล่นภาวะเขาควายของสาธารณสมบัติ
11:36
a game in which you give people money,
257
696396
1910
ในเกมนี้ คุณให้เงินคนก้อนหนึ่ง
11:38
and then, on each round of the game,
258
698330
1718
เสร็จแล้วในแต่ละตา
11:40
they can put money into a common pot,
259
700072
2033
พวกเขาเอาเงินเท่าไหร่ใส่กองกลางก็ได้
11:42
then the experimenter doubles what's there,
260
702129
2008
แล้วนักวิจัยจะเพิ่มเงินให้สองเท่าของกองกลาง
11:44
and then it's all divided among the players.
261
704161
2052
สุดท้ายก็แบ่งกองกลางให้กับผู้ร่วมวิจัย คนละเท่าๆ กัน
11:46
So it's a nice analog for all sorts of environmental issues,
262
706237
2897
ซึ่งก็เป็นการเปรียบเทียบกับประเด็นสิ่งแวดล้อมที่ดีมาก
11:49
where we're asking people to make a sacrifice
263
709158
2098
ในเรื่องสิ่งแวดล้อม เรากำลังขอให้คนเสียสละ
11:51
and they don't really benefit from their own sacrifice.
264
711280
2579
พวกเขาไม่ได้ประโยชน์เท่าไรจากการเสียสละ
11:53
You really want everybody else to sacrifice,
265
713883
2061
คุณอยากให้คนอื่นเสียสละ ไม่ใช่ตัวคุณ
11:55
but everybody has a temptation to free ride.
266
715968
2056
แต่ทุกคนก็อยากเป็นคนที่ตีตั๋วฟรี
สิ่งที่เกิดขึ้นคือ ตอนแรกทุกคนก็ร่วมมือกันดีอยู่
11:58
What happens is that, at first, people start off reasonably cooperative.
267
718048
3392
12:01
This is all played anonymously.
268
721464
1842
เกมนี้เล่นแบบนิรนาม ไม่เปิดเผยตัวนะครับ
12:03
On the first round, people give about half of the money that they can.
269
723330
3550
ในรอบแรก ทุกคนใส่เงินประมาณครึ่งหนึ่งของที่เขาได้รับ ลงในกองกลาง
12:06
But they quickly see other people aren't doing so much.
270
726904
2670
แต่พวกเขาก็พบอย่างรวดเร็วว่า "นี่แน่ะ คนอื่นไม่เห็นให้เงินเท่าไหร่เลย
12:09
"I don't want to be a sucker. I won't cooperate."
271
729598
2312
ฉันไม่อยากเป็นไอ้งั่ง ฉันไม่ร่วมมือดีกว่า"
12:11
So cooperation quickly decays
272
731934
1442
ทีนี้การร่วมมือกันก็เลยเสื่อมลงอย่างรวดเร็ว จากดีพอควร ไปถึงเกือบไม่มีเลย
12:13
from reasonably good down to close to zero.
273
733400
2565
12:15
But then -- and here's the trick --
274
735989
1680
แต่แล้ว -- เคล็ดลับอยู่ตรงนี้ครับ --
12:17
Fehr and Gächter, on the seventh round, told people,
275
737693
2432
ในรอบที่เจ็ด เฟย์ร์กับกาชเตอร์บอกผู้ร่วมเล่นเกมว่า
"ทุกคนครับ เรามีกฏใหม่
12:20
"You know what? New rule.
276
740149
1208
12:21
If you want to give some of your own money
277
741381
2135
ถ้าหากคุณอยากให้เงินของคุณเองบางส่วน
12:23
to punish people who aren't contributing,
278
743540
2509
เพื่อลงโทษคนที่ไม่ใส่กองกลางเลย คุณก็ทำได้นะ"
12:26
you can do that."
279
746073
1355
12:27
And as soon as people heard about the punishment issue going on,
280
747452
3410
ทันทีที่คนได้ยินว่ามีเรื่องการลงโทษ
12:30
cooperation shoots up.
281
750886
1226
พวกเขาก็ร่วมมือกันมากขึ้น
12:32
It shoots up and it keeps going up.
282
752136
1689
มากขึ้นและมากขึ้นเรื่อยๆ
12:33
Lots of research shows that to solve cooperative problems, it really helps.
283
753849
3535
มีงานวิจัยเยอะมากครับที่ชี้ให้เห็นว่า การลงโทษสำคัญมากในการแก้ปัญหาความร่วมมือ
12:37
It's not enough to appeal to people's good motives.
284
757408
2405
ไม่พอหรอกที่จะดึงดูดแรงจูงใจด้านดีของผู้คน
12:39
It helps to have some sort of punishment.
285
759837
1977
คุณต้องมีกลไกลงโทษบางอย่างด้วย
12:41
Even if it's just shame or embarrassment or gossip,
286
761838
2391
แม้มันจะเป็นแค่ความอับอาย ขายหน้า หรือนินทาก็ตาม
คุณต้องมีกลไกลงโทษ เพื่อดึงดูดให้คน
12:44
you need some sort of punishment
287
764253
1540
12:45
to bring people, when they're in large groups, to cooperate.
288
765817
2813
ร่วมมือกันเวลาอยู่ในกลุ่มขนาดใหญ่
12:48
There's even some recent research suggesting that religion --
289
768654
2940
งานวิจัยเมื่อไม่นานมานี้บางชิ้นเสนอว่า ศาสนา --
12:51
priming God, making people think about God --
290
771618
2144
นั่นคือ การพูดถึงพระเจ้า ทำให้คนนึกถึงพระเจ้า --
12:53
often, in some situations, leads to more cooperative, more pro-social behavior.
291
773786
4168
ในบางสถานการณ์ทำให้คนร่วมมือกันมากขึ้น ทำตัวเป็นประโยชน์ต่อสังคมมากขึ้น
12:58
Some people think that religion is an adaptation
292
778574
2240
นักวิจัยบางคนคิดว่าศาสนาคือการประยุกต์
13:00
evolved both by cultural and biological evolution
293
780838
2292
วิวัฒนาการทั้งทางวัฒนธรรมและชีววิทยา
13:03
to make groups to cohere,
294
783154
1726
เพื่อสร้างความสามัคคีในกลุ่มคน
13:04
in part for the purpose of trusting each other
295
784904
2198
ส่วนหนึ่งช่วยให้พวกเขาไว้เนื้อเชื่อใจกัน
13:07
and being more effective at competing with other groups.
296
787126
2632
ซึ่งจะทำให้สามารถแข่งขันกับกลุ่มอื่นอย่างมีประสิทธิผลกว่า
13:09
That's probably right, although this is a controversial issue.
297
789782
2912
ผมคิดว่าผลการวิจัยนี้เป็นจริง
ถึงแม้มันจะเป็นประเด็นที่ถกเถียงกันมากก็ตาม
13:12
But I'm particularly interested in religion and the origin of religion
298
792718
3357
แต่ผมสนใจศาสนาเป็นพิเศษ
สนใจต้นตอของศาสนา และสิ่งที่ศาสนาทำกับเราและทำให้เรา
13:16
and in what it does to us and for us,
299
796099
2086
เพราะผมคิดว่า สิ่งมหัศจรรย์ที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในโลกไม่ใช่หุบเหวแกรนด์แคนยอน
13:18
because I think the greatest wonder in the world is not the Grand Canyon.
300
798209
3447
13:21
The Grand Canyon is really simple --
301
801680
1828
แกรนด์แคนยอนนั้นง่ายมาก
13:23
a lot of rock and a lot of water and wind and a lot of time,
302
803532
3171
มันแค่ต้องใช้หินเยอะๆ น้ำเยอะๆ ลมแรงๆ และเวลานานมหาศาล
13:26
and you get the Grand Canyon.
303
806727
1393
แค่นี้คุณก็มีแกรนด์แคนยอนแล้ว
13:28
It's not that complicated.
304
808144
1241
ไม่ซับซ้อนเท่าไหร่หรอกครับ
13:29
This is what's complicated:
305
809409
1290
สิ่งที่ซับซ้อนจริงๆ คือ
13:30
that people lived in places like the Grand Canyon, cooperating with each other,
306
810723
3849
มีคนอาศัยอยู่ในที่อย่างแกรนด์แคนยอน
พวกเขาร่วมมือกัน ในที่แบบนี้หรือในทุ่งหญ้าแอฟริกา
13:34
or on the savannahs of Africa or the frozen shores of Alaska.
307
814596
2877
ชายฝั่งน้ำแข็งของอะแลสกา หมู่บ้านบางแห่งทำนองนี้
13:37
And some of these villages grew into the mighty cities of Babylon
308
817497
3351
เติบใหญ่ขึ้นเป็นมหานครบาบิโลน โรม และเทโนชทิตลาน
13:40
and Rome and Tenochtitlan.
309
820872
1434
13:42
How did this happen?
310
822330
1151
เกิดขึ้นได้อย่างไร?
13:43
It's an absolute miracle, much harder to explain than the Grand Canyon.
311
823505
3363
นี่คือความมหัศจรรย์ขั้นเทพ อธิบายยากกว่ากำเนิดแกรนด์แคนยอนเยอะ
13:46
The answer, I think, is that they used every tool in the toolbox.
312
826892
3093
ผมคิดว่า คำตอบคือพวกเขาใช้เครื่องมือทั้งหมดเท่าที่มี
ใช้จิตวิทยาทางศีลธรรมของเราทั้งหมด
13:50
It took all of our moral psychology to create these cooperative groups.
313
830009
3352
ในการสร้างกลุ่มที่ร่วมมือกัน
13:53
Yes, you need to be concerned about harm, you need a psychology of justice.
314
833385
3572
ใช่ คุณต้องใส่ใจเรื่องการทำร้ายทำลาย
คุณต้องมีจิตวิทยาว่าด้วยความยุติธรรม
13:56
But it helps to organize a group if you have subgroups,
315
836981
2604
แต่การจัดระเบียบกลุ่มจะง่ายขึ้นมาก ถ้าหากคุณมีกลุ่มย่อยได้
13:59
and if those subgroups have some internal structure,
316
839609
2697
ถ้าหากกลุ่มย่อยเหล่านั้นมีโครงสร้างภายในบางอย่าง
14:02
and if you have some ideology that tells people
317
842330
2239
มีอุดมการณ์ร่วมกันบางอย่างที่บอกสมาชิก
14:04
to suppress their carnality -- to pursue higher, nobler ends.
318
844593
3512
ให้ระงับตัณหาของตัวเอง ให้เสาะแสวงหาเป้าหมายที่สูงส่งกว่า
ทีนี้เราก็มาถึงจุดสำคัญของความเห็นต่าง
14:09
Now we get to the crux of the disagreement between liberals and conservatives:
319
849118
3706
ระหว่างชาวเสรีนิยมกับอนุรักษ์นิยม
14:12
liberals reject three of these foundations.
320
852848
2245
เพราะชาวเสรีนิยมปฏิเสธรากฐานสามเรื่อง
พวกเขาบอกว่า "มาฉลองความหลากหลายกันดีกว่า ไม่ใช่สมาชิกภาพของกลุ่มย่อย"
14:15
They say, "Let's celebrate diversity, not common in-group membership,"
321
855117
3340
พวกเขาบอกว่า "มาตั้งคำถามต่อผู้มีอำนาจกัน"
14:18
and, "Let's question authority," and, "Keep your laws off my body."
322
858481
3214
และบอกว่า "อย่าเอากฎหมายของคุณมาแตะต้องตัวฉัน"
14:21
Liberals have very noble motives for doing this.
323
861719
2249
ชาวเสรีนิยมมีแรงจูงใจที่สูงส่งนะครับเวลาทำแบบนี้
14:23
Traditional authority and morality can be quite repressive and restrictive
324
863992
3550
เพราะอำนาจและศีลธรรมแบบจารีตนิยมอาจกดขี่ผู้คนมาก
14:27
to those at the bottom, to women, to people who don't fit in.
325
867566
2867
และจำกัดสิทธิของคนที่มีฐานะต่ำสุด สตรี หรือคนนอกคอก
14:30
Liberals speak for the weak and oppressed.
326
870457
2012
ชาวเสรีนิยมพูดแทนผู้อ่อนแอ และผู้ที่ถูกกดขี่
14:32
They want change and justice, even at the risk of chaos.
327
872493
2627
พวกเขาอยากเห็นการเปลี่ยนแปลงและความยุติธรรม แม้จะต้องเสี่ยงกับความวุ่นวาย
เสื้อยืดของผู้ชายคนนี้พูดว่า "เลิกบ่น เริ่มปฏิวัติดีกว่า"
14:35
This shirt says, "Stop bitching, start a revolution."
328
875144
2494
14:37
If you're high in openness to experience, revolution is good; it's change, it's fun.
329
877662
3978
ถ้าหากคุณมีระดับความเปิดรับประสบการณ์สูง การปฏิวัติก็เป็นเรื่องดี
มันคือการเปลี่ยนแปลง ความสนุก
14:41
Conservatives, on the other hand, speak for institutions and traditions.
330
881664
3386
ในทางกลับกัน ชาวอนุรักษ์นิยมพูดแทนสถาบันและประเพณี
พวกเขาอยากเห็นระเบียบสังคม แม้ว่าจะทำให้ผู้ที่อยู่ต่ำสุดเดือดร้อน
14:45
They want order, even at some cost, to those at the bottom.
331
885074
2787
14:47
The great conservative insight is that order is really hard to achieve.
332
887885
3348
ปัญญาที่ยิ่งใหญ่ของสำนักอนุรักษ์นิยมคือ ระเบียบเป็นสิ่งที่บรรลุยากมาก
มันมีค่าจริงๆ และก็ง่ายมากที่จะสูญเสียไป
14:51
It's precious, and it's really easy to lose.
333
891257
2283
14:53
So as Edmund Burke said, "The restraints on men,
334
893564
2259
ดังนั้นก็อย่างที่ เอ็ดมุนด์ เบิร์ก ว่าไว้ - "เราจะต้องตระหนักในขีดจำกัด
14:55
as well as their liberties, are to be reckoned among their rights."
335
895847
3153
และอิสรภาพของมนุษย์ ว่าเป็นสิทธิมนุษยชนทั้งคู่"
เขาพูดประโยคนี้หลังยุคปฏิวัติฝรั่งเศสอันวุ่นวาย
14:59
This was after the chaos of the French Revolution.
336
899024
2342
เอาล่ะครับ เมื่อคุณได้เห็นแล้ว
15:01
Once you see that liberals and conservatives
337
901390
2124
ว่าทั้งชาวเสรีนิยมและอนุรักษ์นิยมต่างก็มีสิ่งดีๆ มามอบให้กับเรา
15:03
both have something to contribute,
338
903538
1666
15:05
that they form a balance on change versus stability,
339
905228
3078
มองเห็นว่าพวกเขาสร้างสมดุลระหว่างการเปลี่ยนแปลงกับความมั่นคง --
15:08
then I think the way is open to step outside the moral Matrix.
340
908330
2976
ผมคิดว่าเราก็จะสามารถเดินออกไปข้างนอกเมทริกซ์ทางศีลธรรมได้
15:11
This is the great insight
341
911979
1436
นี่คือปัญญาลึกล้ำของศาสนาจากเอเชีย
15:13
that all the Asian religions have attained.
342
913439
2527
15:16
Think about yin and yang.
343
916330
1242
ลองนึกถึงหยินกับหยางดูสิครับ
15:17
Yin and yang aren't enemies; they don't hate each other.
344
917596
2640
หยินกับหยางไม่ใช่ศัตรูกัน มันไม่ได้เกลียดกัน
15:20
Yin and yang are both necessary, like night and day,
345
920260
2589
หยินกับหยางต่างก็จำเป็นทั้งคู่ เหมือนกับกลางคืนและกลางวัน
15:22
for the functioning of the world.
346
922873
1593
จำเป็นต่อการให้โลกนี้ทำงาน
15:24
You find the same thing in Hinduism.
347
924490
1726
คุณพบประเด็นเดียวกันในศาสนาฮินดู
15:26
There are many high gods in Hinduism.
348
926240
1774
ศาสนาฮินดูมีพระเจ้าเยอะมาก
15:28
Two of them are Vishnu, the preserver, and Shiva, the destroyer.
349
928038
3015
สององค์ในนั้นคือ พระวิษณุผู้พิทักษ์ และพระศิวะผู้ทำลาย
15:31
This image, actually, is both of those gods
350
931077
2053
ภาพนี้แสดงพระเจ้าทั้งสององค์ในร่างเดียว
15:33
sharing the same body.
351
933154
1225
15:34
You have the markings of Vishnu on the left,
352
934403
2439
พระวิษณุอยู่ทางด้านซ้าย
15:36
so we could think of Vishnu as the conservative god.
353
936866
2440
ดังนั้นเรามองได้ว่า พระวิษณุคือพระเจ้าหัวอนุรักษ์นิยม
15:39
You have the markings of Shiva on the right -- Shiva's the liberal god.
354
939330
3366
ส่วนพระศิวะอยู่ทางด้านขวา
พระศิวะคือพระหัวเสรีนิยม -- ทั้งสองทำงานร่วมกัน
15:42
And they work together.
355
942720
1159
15:43
You find the same thing in Buddhism.
356
943903
1726
ศาสนาพุทธก็มีเรื่องทำนองเดียวกัน
15:45
These two stanzas contain, I think, the deepest insights
357
945653
2625
ผมคิดว่าข้อเขียนสองท่อนนี้ผนวกรวมปัญญาที่ลึกล้ำที่สุด
เท่าที่จิตวิทยาศีลธรรมได้ค้นพบ
15:48
that have ever been attained into moral psychology.
358
948302
2390
15:50
From the Zen master Sēngcàn:
359
950716
2177
เซิงฉาน ปรมาจารย์เซน กล่าวไว้ว่า
15:52
"If you want the truth to stand clear before you, never be 'for' or 'against.'
360
952917
4103
"ถ้าเธออยากให้ความจริงปรากฏอย่างชัดเจนต่อหน้า จงอย่าหนุนหรือต้านอะไร
เพราะการต่อสู้ระหว่างหนุนและต้านคือโรคที่ร้ายแรงที่สุดของจิต"
15:57
The struggle between 'for' and 'against' is the mind's worst disease."
361
957044
3320
16:00
Unfortunately, it's a disease that has been caught
362
960821
2718
ตอนนี้โชคร้ายที่มันเป็นโรค
ซึ่งรุมเร้าผู้นำโลกหลายคน
16:03
by many of the world's leaders.
363
963563
1492
แต่ก่อนที่คุณจะรู้สึกว่าเหนือกว่า จอร์จ บุช
16:05
But before you feel superior to George Bush,
364
965079
2091
16:07
before you throw a stone, ask yourself:
365
967194
2194
ก่อนที่คุณจะโยนหินประท้วง ถามตัวเองครับว่า คุณยอมรับไหม
16:09
Do you accept this?
366
969412
1180
16:11
Do you accept stepping out of the battle of good and evil?
367
971418
3252
คุณยอมรับการเดินออกจากการต่อสู้ระหว่างธรรมะกับอธรรมหรือไม่?
16:14
Can you be not for or against anything?
368
974694
2443
คุณจะไม่หนุนและไม่ต้านอะไรเลยได้หรือไม่?
16:17
So what's the point? What should you do?
369
977842
2770
แล้วยังไง? คุณควรจะทำอะไร?
16:20
Well, if you take the greatest insights
370
980636
2568
ผมคิดว่าถ้าคุณนำเอาปัญญาที่ยิ่งใหญ่ที่สุด
16:23
from ancient Asian philosophies and religions
371
983228
2104
จากปรัชญาและศาสนาโบราณในเอเชีย
16:25
and combine them with the latest research on moral psychology,
372
985356
2937
และเอามันมารวมกับผลการวิจัยล่าสุดในจิตวิทยาศีลธรรม
คุณจะได้ข้อสรุปว่า --
16:28
I think you come to these conclusions:
373
988317
1810
จิตที่เปี่ยมศีลธรรมของเราถูกวิวัฒนาการในธรรมชาติออกแบบ
16:30
that our righteous minds were designed by evolution
374
990151
3155
16:33
to unite us into teams,
375
993330
1657
มาให้ทำงานกันเป็นทีม แบ่งฝักแบ่งฝ่ายสู้กับทีมอื่น
16:35
to divide us against other teams
376
995011
1541
16:36
and then to blind us to the truth.
377
996576
1700
ทำให้เราตาบอดต่อความจริง
16:39
So what should you do?
378
999649
1917
แล้วคุณควรทำอย่างไร? ผมกำลังบอกว่าคุณไม่ควรดิ้นรน
16:41
Am I telling you to not strive?
379
1001590
1860
16:43
Am I telling you to embrace Sēngcàn and stop,
380
1003474
2704
เชื่อในคำของปรมาจารย์เซิงฉาน หยุดตรงนี้
16:46
stop with the struggle of for and against?
381
1006202
2870
หยุดดิ้นรนต่อสู้หนุนหรือต้าน อย่างนั้นหรือเปล่า?
16:49
No, absolutely not. I'm not saying that.
382
1009096
2210
เปล่าเลยครับ ผมไม่ได้หมายความอย่างนั้น
16:51
This is an amazing group of people who are doing so much,
383
1011330
2976
พวกคุณคือกลุ่มคนที่น่าทึ่ง ที่กำลังทำอะไรๆ มากมาย
16:54
using so much of their talent,
384
1014330
1738
กำลังใช้พรสวรรค์ มันสมอง พละกำลัง และเงินมากมาย
16:56
their brilliance, their energy, their money,
385
1016092
2058
16:58
to make the world a better place,
386
1018174
1596
เพื่อทำให้โลกนี้ดีกว่าเดิม กำลังต่อสู้
16:59
to fight wrongs,
387
1019794
1731
กับอธรรม กำลังแก้ปัญหา
17:01
to solve problems.
388
1021549
1280
17:04
But as we learned from Samantha Power
389
1024186
2320
แต่ก็อย่างที่เราเรียนรู้จาก ซามานธา พาวเวอร์ ในเรื่องของเธอ
17:06
in her story about Sérgio Vieira de Mello,
390
1026530
4808
เกี่ยวกับ เซอร์จิโอ วิเอรา เดอ เมลโล ว่า คุณวิ่งปุเลงๆ เข้าไปไม่ได้
17:11
you can't just go charging in, saying, "You're wrong, and I'm right,"
391
1031362
4245
วิ่งเข้าไปพร้อมคำราม "คุณผิด ฉันถูก" ไม่ได้
17:15
because, as we just heard, everybody thinks they are right.
392
1035631
3413
เพราะเราก็เห็นแล้วว่า ทุกคนคิดว่าตัวเองถูกทั้งนั้น
17:19
A lot of the problems we have to solve
393
1039068
1858
ปัญหาหลายปัญหาที่เราต้องแก้ไข
17:20
are problems that require us to change other people.
394
1040950
2497
คือปัญหาที่วิธีแก้อยู่ในการเปลี่ยนแปลงคนอื่น
17:23
And if you want to change other people,
395
1043940
1943
ทีนี้ถ้าคุณอยากเปลี่ยนแปลงคนอื่น วิธีที่ดีกว่าการตัดสินผิดถูก
17:25
a much better way to do it is to first understand who we are --
396
1045907
3158
คือการทำความเข้าใจก่อนว่า เราคือใคร เข้าใจจิตวิทยาทางศีลธรรมของเรา
17:29
understand our moral psychology,
397
1049089
1638
17:30
understand that we all think we're right --
398
1050751
2596
เข้าใจว่าเราทุกคนคิดว่าเราถูก เสร็จแล้วก็เดินออก
17:33
and then step out,
399
1053371
1263
17:34
even if it's just for a moment, step out -- check in with Sēngcàn.
400
1054658
3695
เดินออกไปแม้เพียงชั่วครู่ ไปคุยกับท่านเซิงฉาน
17:38
Step out of the moral Matrix,
401
1058898
1408
เดินออกจากเมทริกซ์ศีลธรรม
17:40
just try to see it as a struggle playing out,
402
1060330
2099
เพื่อออกไปดูว่ามันเป็นแค่การดิ้นรน
17:42
in which everybody thinks they're right, and even if you disagree with them,
403
1062453
3618
แบบที่ทุกคนคิดว่าตัวเองอยู่ฝ่ายธรรมะ
และทุกคนก็มีเหตุผล ถึงแม้คุณจะไม่เห็นด้วยกับพวกเขา
17:46
everybody has some reasons for what they're doing.
404
1066095
2364
ทุกคนก็มีเหตุผลรองรับสิ่งที่พวกเขาทำ
17:48
Step out.
405
1068483
1151
เดินออกไปสิครับ
17:49
And if you do that, that's the essential move to cultivate moral humility,
406
1069658
3486
ถ้าคุณทำอย่างนั้น นั่นก็คือก้าวสำคัญต่อการพัฒนาความถ่อมตัวทางศีลธรรม
17:53
to get yourself out of this self-righteousness,
407
1073168
2202
สลัดทิฐิมานะที่หลงตัวเอง
อันเป็นธรรมชาติปกติของมนุษย์
17:55
which is the normal human condition.
408
1075394
1719
ลองนึกถึงท่านดาไลลามะ
17:57
Think about the Dalai Lama.
409
1077137
1315
17:58
Think about the enormous moral authority of the Dalai Lama.
410
1078476
2830
นึกถึงอำนาจทางศีลธรรมของท่านดาไลลามะ
18:01
It comes from his moral humility.
411
1081330
1777
อำนาจนั้นมาจากความถ่อมตนทางศีลธรรมของท่านครับ
18:05
So I think the point --
412
1085028
1334
ดังนั้นผมจึงคิดว่า ประเด็นของการบรรยายในครั้งนี้
18:06
the point of my talk and, I think, the point of TED --
413
1086386
4214
ซึ่งก็เป็นประเด็นของ TED เช่นกัน
18:10
is that this is a group that is passionately engaged
414
1090624
2682
คือ พวกคุณคือกลุ่มที่มีส่วนร่วมอย่างหลงใหลทุ่มเท
18:13
in the pursuit of changing the world for the better.
415
1093330
2477
ในการเปลี่ยนแปลงโลกนี้ให้ดีกว่าเดิม
18:15
People here are passionately engaged
416
1095831
2002
คนที่นี่เป็นอย่างนั้น หลงใหลอย่างมุ่งมั่น
18:17
in trying to make the world a better place.
417
1097857
2031
พยายามเปลี่ยนโลกนี้ให้ดีกว่าเดิม
18:19
But there is also a passionate commitment to the truth.
418
1099912
2844
แต่ผมคิดว่าทุกคนก็หลงใหลทุ่มเทต่อความจริงเช่นกัน
18:23
And so I think the answer is to use that passionate commitment to the truth
419
1103329
4874
ดังนั้นผมจึงคิดว่า คำตอบคือการใช้ความหลงใหลทุ่มเท
ต่อความจริง แปลงมันให้เป็นอนาคตที่ดีกว่าเดิมสำหรับเราทุกคน
18:28
to try to turn it into a better future for us all.
420
1108227
2843
18:31
Thank you.
421
1111094
1212
ขอบคุณครับ
18:32
(Applause)
422
1112330
5253
(เสียงปรบมือ)
เกี่ยวกับเว็บไซต์นี้

ไซต์นี้จะแนะนำคุณเกี่ยวกับวิดีโอ YouTube ที่เป็นประโยชน์สำหรับการเรียนรู้ภาษาอังกฤษ คุณจะได้เห็นบทเรียนภาษาอังกฤษที่สอนโดยอาจารย์ชั้นนำจากทั่วโลก ดับเบิลคลิกที่คำบรรยายภาษาอังกฤษที่แสดงในแต่ละหน้าของวิดีโอเพื่อเล่นวิดีโอจากที่นั่น คำบรรยายเลื่อนซิงค์กับการเล่นวิดีโอ หากคุณมีความคิดเห็นหรือคำขอใด ๆ โปรดติดต่อเราโดยใช้แบบฟอร์มการติดต่อนี้

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7