Jonathan Haidt: The moral roots of liberals and conservatives

Μετάφραση: Vassilis Kehayas Επιμέλεια: Leonidas Argyros

Suppose that two American friends are traveling together in Italy.

Υποθέστε ότι δύο Αμερικανοί φίλοι ταξιδεύουν μαζί στην Ιταλία.

They go to see Michelangelo's "David,"

Πηγαίνουν να δουν το "Δαβίδ" του Μιχαήλ-Άγγελου

and when they finally come face-to-face with the statue,

και όταν τελικά φτάνουν μπροστά στο άγαλμα

they both freeze dead in their tracks.

μένουν και οι δύο κολώνες.

The first guy -- we'll call him Adam --

Ο πρώτος -- θα τον λέμε Άνταμ --

is transfixed by the beauty of the perfect human form.

είναι καθηλωμένος από την ομορφιά της άψογης ανθρώπινης μορφής.

The second guy -- we'll call him Bill --

Ο δεύτερος -- θα τον λέμε Μπιλ --

is transfixed by embarrassment, at staring at the thing there in the center.

είναι καθηλωμένος από ντροπή που κοιτάζει το πράγμα εκεί στο κέντρο.

So here's my question for you:

Οπότε ορίστε η ερώτησή μου για εσάς:

Which one of these two guys was more likely to have voted for George Bush,

ποιος από τους δύο ήταν πιο πιθανό να έχει ψηφίσει τον Τζορτζ Μπους

which for Al Gore?

και ποιος τον Αλ Γκορ;

I don't need a show of hands,

Δεν χρειάζεται να σηκώσετε χέρια

because we all have the same political stereotypes.

επειδή όλοι μας έχουμε τα ίδια πολιτικά στερεότυπα.

We all know that it's Bill.

Όλοι γνωρίζουμε ότι είναι ο Μπιλ.

And in this case, the stereotype corresponds to reality.

Και σε αυτή την περίπτωση, το στερεότυπο αντιστοιχεί στην πραγματικότητα.

It really is a fact that liberals are much higher than conservatives

Είναι στ' αλήθεια γεγονός ότι οι φιλελεύθεροι παίρνουν μεγαλύτερη βαθμολογία από ό,τι οι συντηρητικοί

on a major personality trait called openness to experience.

σε ένα κύριο χαρακτηριστικό της προσωπικότητας που ονομάζεται δεκτικότητα στις νέες εμπειρίες

People who are high in openness to experience

Οι άνθρωποι που παίρνουν μεγάλη βαθμολογία στη δεκτικότητα στις νέες εμπειρίες

just crave novelty, variety, diversity, new ideas, travel.

αποζητούν την νεωτερικότητα, την ποικιλομορφία, τη διαφορετικότητα, τις νέες ιδέες, τα ταξίδια.

People low on it like things that are familiar,

Οι άνθρωποι με χαμηλή βαθμολογία λατρεύουν πράγματα που είναι οικεία, ασφαλή και αξιόπιστα.

that are safe and dependable.

Εάν γνωρίζετε γι' αυτό το χαρακτηριστικό,

If you know about this trait,

you can understand a lot of puzzles about human behavior,

μπορείτε να κατανοήσετε αρκετούς από τους γρίφους της ανθρώπινης συμπεριφοράς.

Μπορείτε να κατανοήσετε γιατί οι καλλιτέχνες είναι τόσο διαφορετικοί από τους λογιστές.

like why artists are so different from accountants.

You can predict what kinds of books they like to read,

Μπορείτε μάλιστα να προβλέψετε τι βιβλία τους αρέσει να διαβάζουν,

σε τι είδους μέρη τους αρέσει να ταξιδεύουν

what kinds of places they like to travel to

και τι είδους φαγητά τους αρέσει να τρώνε.

and what kinds of food they like to eat.

Μόλις κατανοήσετε αυτό το χαρακτηριστικό μπορείτε να κατανοήσετε

Once you understand this trait,

you can understand why anybody would eat at Applebee's,

γιατί κάποιος θα έτρωγε στα Applebee's, αλλά όχι κάποιος που ξέρετε.

but not anybody that you know.

(Laughter)

(Γέλια)

This trait also tells us a lot about politics.

Αυτό το χαρακτηριστικό μάς λέει πολλά επίσης για την πολιτική.

The main researcher of this trait, Robert McCrae,

Ο κύριος ερευνητής αυτού του χαρακτηριστικού, ο Ρόμπερτ ΜακΚρέι λέει ότι

says that "Open individuals have an affinity

"Τα δεκτικά άτομα έχουν μια συγγένεια με τις φιλελεύθερες, προοδευτικές, αριστερές πολιτικές απόψεις" --

for liberal, progressive, left-wing political views ..."

They like a society which is open and changing,

τους αρέσει μια κοινωνία που είναι ανοικτή και εξελισσόμενη --

"ενώ τα κλειστά άτομα προτιμούν συντηρητικές, παραδοσιακές, δεξιές απόψεις."

"... whereas closed individuals prefer

conservative, traditional, right-wing views."

This trait also tells us a lot about the kinds of groups people join.

Αυτό το χαρακτηριστικό μάς λέει πολλά σχετικά με τα είδη των ομάδων που συμμετέχουν οι άνθρωποι.

Here's the description of a group I found on the web.

Όποτε ορίστε η περιγραφή μιας ομάδας που βρήκα στο διαδίκτυο.

What kinds of people would join

Τι είδους άνθρωποι θα συμμετείχαν σε μια παγκόσμια κοινότητα

"a global community ... welcoming people from every discipline and culture,

δεκτική ανθρώπων από κάθε πεδίο και κουλτούρα,

οι οποίοι αναζητούν μια βαθύτερη κατανόηση του κόσμου

who seek a deeper understanding of the world,

και οι οποίοι ελπίζουν να μετατρέψουν αυτήν την κατανόηση σε ένα καλύτερο μέλλον για όλους μας;

and who hope to turn that understanding into a better future for us all"?

Αυτό είναι από κάποιον τύπο που τον λένε TED.

This is from some guy named Ted.

(Γέλια)

Well, let's see now.

Λοιπόν, για να δούμε τώρα, εάν η δεκτικότητα προβλέπει ποιος θα γίνει φιλελεύθερος

If openness predicts who becomes liberal,

and openness predicts who becomes a TEDster,

και [εάν] η δεκτικότητα προβλέπει ποιος θα γίνει ένας TEDster [μέλος της κοινότητας του TED]

then might we predict that most TEDsters are liberal?

τότε ίσως μπορούμε να προβλέψουμε ότι οι περισσότεροι TEDsters είναι φιλελεύθεροι;

Let's find out.

Για να το δούμε.

Θα σας ζητήσω να σηκώσετε το χέρι σας για το εάν είστε φιλελεύθερος, αριστερός --

I'll ask you to raise your hand, whether you are liberal, left of center --

on social issues, primarily --

σε κοινωνικά ζητήματα για τα οποία συζητάμε, κυρίως --

or conservative.

ή συντηρητικός, και θα σας δώσω μια τρίτη επιλογή,

And I'll give a third option,

because I know there are libertarians in the audience.

επειδή γνωρίζω ότι υπάρχει και ένας αριθμός φιλελευθεριακών [libertarians] στο ακροατήριο.

Επομένως, αμέσως τώρα, παρακαλώ σηκώστε το χέρι σας --

So please raise your hand -- in the simulcast rooms too.

και εσείς από το σπίτι,

ας επιτρέψουμε στον καθένα να δει ποιοι είναι εδώ.

Let's let everybody see who's here.

Please raise your hand if you'd say that you're liberal or left of center.

Παρακαλώ σηκώστε το χέρι σας εάν θα λέγατε ότι είστε φιλελεύθερος ή αριστερός.

Παρακαλώ σηκώστε το χέρι σας τώρα. ΟΚ.

Please raise your hand high right now. OK.

Please raise your hand if you'd say you're libertarian.

Παρακαλώ σηκώστε το χέρι σας εάν θα λέγατε ότι είστε φιλελευθεριακός.

OK. About two dozen.

ΟΚ, περίπου μια - δυο ντουζίνες.

And please raise your hand if you'd say you are right of center or conservative.

Και παρακαλώ σηκώστε το χέρι σας εάν θα λέγατε ότι είστε δεξιοί ή συντηρητικοί.

Ένας, δυο, τρεις, τέσσερις, πέντε -- περίπου οχτώ ή δέκα.

One, two, three, four, five -- about eight or 10.

OK.

ΟΚ. Αυτό είναι λιγάκι πρόβλημα.

This is a bit of a problem.

Επειδή εάν ο σκοπός μας είναι να κατανοήσουμε τον κόσμο,

Because if our goal is to seek a deeper understanding of the world,

να αναζητήσουμε μια βαθύτερη κατανόηση του κόσμου,

our general lack of moral diversity here is going to make it harder.

η γενικότερη έλλειψη ηθικής ποικιλομορφίας εδώ θα το κάνει πιο δύσκολο.

Because when people all share values, when people all share morals,

Επειδή όταν όλοι οι άνθρωποι μοιράζονται τις αξίες τους, όταν όλοι οι άνθρωποι μοιράζονται την ηθική τους,

they become a team.

μετατρέπονται σε μια ομάδα και μόλις επιστρατεύσετε την ψυχολογία της ομάδας

And once you engage the psychology of teams,

it shuts down open-minded thinking.

αυτή εμποδίζει κάθε ανοιχτόμυαλη σκέψη.

When the liberal team loses,

Όταν η ομάδα των φιλελευθέρων χάνει, όπως έγινε το 2004

[United States of Canada / Jesusland]

as it did in 2004, and as it almost did in 2000,

και όπως σχεδόν έγινε το 2000, παρηγορούμε τους εαυτούς μας.

we comfort ourselves.

(Laughter)

(Γέλια)

We try to explain why half of America voted for the other team.

Προσπαθούμε να εξηγήσουμε γιατί η μισή Αμερική ψήφισε την άλλη ομάδα.

We think they must be blinded by religion

Σκεφτόμαστε ότι θα πρέπει να έχουν τυφλωθεί από τη θρησκεία ή από απλή ηλιθιότητα.

[Post-election US map: America / Dumbf*ckistan]

or by simple stupidity.

(Γέλια)

(Laughter)

(Applause)

(Χειροκρότημα)

(Laughter)

Επομένως, εάν σκέφτεστε ότι η μισή Αμερική ψηφίζει Ρεπουμπλικάνους

So if you think that half of America votes Republican

because they are blinded in this way,

επειδή είναι τυφλωμένοι με αυτόν τον τρόπο,

then my message to you is that you're trapped in a moral Matrix,

τότε το μήνυμά μου σε εσάς είναι ότι είστε παγιδευμένοι σε ένα ηθικό καλούπι,

in a particular moral Matrix.

σε ένα συγκεκριμένο ηθικό καλούπι.

And by "the Matrix," I mean literally the Matrix, like the movie "The Matrix."

Και λέγοντας καλούπι εννοώ κυριολεκτικά το καλούπι όπως στην ταινία."The Matrix".

But I'm here today to give you a choice.

Αλλά βρίσκομαι σήμερα εδώ για να σας δώσω μια επιλογή.

You can either take the blue pill and stick to your comforting delusions,

Μπορείτε είτε να πάρετε το μπλε χάπι και να ακολουθήσετε τις παρήγορες πλάνες σας,

ή μπορείτε να πάρετε το κόκκινο χάπι,

or you can take the red pill,

learn some moral psychology

να μάθετε λίγη ηθική ψυχολογία και να βγείτε έξω από το ηθικό καλούπι.

and step outside the moral Matrix.

Now, because I know --

Τώρα, επειδή γνωρίζω --

(Applause)

(Χειροκρότημα)

I assume that answers my question.

ΟΚ, υποθέτω ότι αυτό απαντάει το ερώτημά μου.

I was going to ask which one you picked, but no need.

Ήμουν έτοιμος να σας ρωτήσω ποιο διαλέξατε, αλλά δεν χρειάστηκε.

You're all high in openness to experience,

Παίρνετε όλοι υψηλή βαθμολογία στη δεκτικότητα στην εμπειρία και εκτός αυτού

and it looks like it might even taste good, and you're all epicures.

δείχνει πως μπορεί να έχει και ωραία γεύση και είστε όλοι επικούρειοι.

Επομένως ας διαλέξουμε το κόκκινο χάπι.

Anyway, let's go with the red pill, study some moral psychology

Ας μελετήσουμε λίγη ηθική ψυχολογία και να δούμε που θα μας βγάλει.

and see where it takes us.

Ας αρχίσουμε από την αρχή.

Let's start at the beginning: What is morality, where does it come from?

Τι είναι η ηθική και από που προκύπτει;

The worst idea in all of psychology

Η χειρότερη ιδέα σε όλη τη ψυχολογία

is the idea that the mind is a blank slate at birth.

είναι η ιδέα ότι ο νους είναι ένας άγραφος πίνακας κατά τη γέννηση.

Developmental psychology has shown that kids come into the world

Η αναπτυξιακή ψυχολογία έχει δείξει

ότι τα παιδιά έρχονται στον κόσμο ήδη γνωρίζοντας τόσα πολλά

already knowing so much about the physical and social worlds

για τον φυσικό και τον κοινωνικό κόσμο

and programmed to make it really easy for them to learn certain things

και είναι προγραμματισμένα να διευκολύνουν τόσο πολύ τους εαυτούς τους να μάθουν ορισμένα πράγματα

and hard to learn others.

ενώ δυσκολεύονται να μάθουν άλλα πράγματα.

The best definition of innateness I've seen,

Ο καλύτερος ορισμός των εγγενών ιδιοτήτων που έχω συναντήσει --

which clarifies so many things for me,

αυτός μου ξεκαθαρίζει τόσα πολλά πράγματα --

is from the brain scientist Gary Marcus.

προέρχεται από τον επιστήμονα του εγκεφάλου Γκάρι Μάρκους.

He says, "The initial organization of the brain

Λέει, "Η αρχική οργάνωση του εγκεφάλου δεν εξαρτάται τόσο πολύ από την εμπειρία.

does not depend that much on experience.

Nature provides a first draft, which experience then revises.

Η φύση παρέχει ένα αρχικό προσχέδιο, το οποίο η εμπειρία αναθεωρεί στη συνέχεια.

'Built-in' doesn't mean unmalleable;

Προσχεδιασμένο δεν σημαίνει και ανεπηρέαστο -

it means organized in advance of experience."

σημαίνει σχεδιασμένο πριν από την εμπειρία."

OK, so what's on the first draft of the moral mind?

ΟΚ, τότε τι περιλαμβάνεται στο αρχικό προσχέδιο του ηθικού νου;

To find out, my colleague Craig Joseph and I read through the literature

Για να το ανακαλύψουμε, ο συνάδελφός μου Γκρεγκ Τζόσεφ και εγώ

διαβάσαμε διεξοδικά τη βιβλιογραφία πάνω στην ανθρωπολογία,

on anthropology, on culture variation in morality

στην πολιτισμική ποικιλομορφία επί της ηθικής

and also on evolutionary psychology,

και επίσης πάνω στην εξελικτική ψυχολογία, ψάχνοντας για κοινά σημεία.

looking for matches:

Για τι είδους πράγματα μιλάνε οι άνθρωποι διαφορετικών πεδίων

What sorts of things do people talk about across disciplines

that you find across cultures and even species?

τέτοια που να τα βρίσκεις μεταξύ πολιτισμών και ακόμα μεταξύ ειδών;

Βρήκαμε πέντε -- τα πέντε καλύτερα κοινά σημεία,

We found five best matches, which we call the five foundations of morality.

τα οποία αποκαλούμε τα πέντε θεμέλια της ηθικής.

The first one is harm/care.

Το πρώτο είναι ότι νοιαζόμαστε για το καλό των άλλων.

We're all mammals here, we all have a lot of neural and hormonal programming

Είμαστε όλοι θηλαστικά σε αυτό, όλοι διαθέτουμε εκτενή νευρωνικό και ορμονικό προγραμματισμό

that makes us really bond with others, care for others,

που μας κάνει να δενόμαστε ισχυρά με άλλους, να νοιαζόμαστε για άλλους,

feel compassion for others, especially the weak and vulnerable.

να νιώθουμε συμπόνοια για άλλους, ειδικά τους αδύνατους και τους ευάλωτους.

It gives us very strong feelings about those who cause harm.

Μας παρέχει πολύ ισχυρά αισθήματα για αυτούς που προκαλούν κακό.

Αυτό το ηθικό θεμέλιο υποστηρίζει περίπου το 70 τοις εκατό

This moral foundation underlies about 70 percent

of the moral statements I've heard here at TED.

των ηθικών προτάσεων που άκουσα εδώ στο TED.

The second foundation is fairness/reciprocity.

Το δεύτερο θεμέλιο είναι η αμοιβαιότητα της αίσθησης της δικαιοσύνης.

There's actually ambiguous evidence

Υπάρχουν για την ακρίβεια αμφιλεγόμενα ευρήματα

as to whether you find reciprocity in other animals,

για το εάν βρίσκουμε αμοιβαιότητα σε άλλα ζώα,

but the evidence for people could not be clearer.

αλλά τα ευρήματα για τους ανθρώπους δεν θα μπορούσαν να είναι πιο ξεκάθαρα.

This Norman Rockwell painting is called "The Golden Rule" --

Αυτός ο πίνακας του Νόρμαν Ρόκγουελ ονομάζεται "Ο Χρυσός Κανόνας"

και ακούσαμε για αυτόν από την Κάρεν Άρμστρονγκ, φυσικά,

as we heard from Karen Armstrong, it's the foundation of many religions.

ως το θεμέλιο τόσων πολλών θρησκειών.

That second foundation underlies the other 30 percent

Αυτό το δεύτερο θεμέλιο υποστηρίζει το άλλο 30 τοις εκατό

of the moral statements I've heard here at TED.

των ηθικών προτάσεων που άκουσα εδώ στο TED.

The third foundation is in-group/loyalty.

Το τρίτο θεμέλιο είναι η πίστη στην ομάδα.

You do find cooperative groups in the animal kingdom,

Βρίσκεις ομάδες στο ζωικό βασίλειο --

βρίσκεις ομάδες που συνεργάζονται --

but these groups are always either very small or they're all siblings.

αλλά αυτές οι ομάδες είναι πάντα είτε πολύ μικρές είτε είναι όλοι αδέλφια.

It's only among humans that you find very large groups of people

Μόνο στους ανθρώπους είναι που βρίσκεις πολύ μεγάλες ομάδες ατόμων

who are able to cooperate and join together into groups,

που είναι ικανά να συνεργάζονται, από κοινού σε ομάδες --

but in this case, groups that are united to fight other groups.

αλλά σε αυτήν την περίπτωση ομάδες που είναι ενωμένες για να πολεμήσουν άλλες ομάδες.

This probably comes from our long history of tribal living, of tribal psychology.

Αυτό πιθανότατα προέρχεται από τη μακρά μας ιστορία ζωής σε φυλές, μια φυλετική ψυχολογία.

And this tribal psychology is so deeply pleasurable

Και αυτή η φυλετική ψυχολογία είναι τόσο βαθιά απολαυστική

that even when we don't have tribes, we go ahead and make them,

που ακόμα και όταν δεν έχουμε φυλές

πάμε και τις φτιάχνουμε γιατί έχει πλάκα.

because it's fun.

(Laughter)

(Γέλια)

Sports is to war as pornography is to sex.

Τα αθλητικά είναι για τον πόλεμο ό,τι η πορνογραφία για το σεξ.

We get to exercise some ancient drives.

Μας δίνεται η ευκαιρία να εξασκήσουμε κάποιες αρχαίες, πολύ αρχαίες ορμές.

Το τέταρτο θεμέλιο είναι ο σεβασμός στην εξουσία.

The fourth foundation is authority/respect.

Here you see submissive gestures

Εδώ βλέπετε νεύματα υποταγής από δυο μέλη πολύ συγγενικών ειδών --

from two members of very closely related species.

αλλά η εξουσία στους ανθρώπους δεν είναι τόσο στενά βασισμένη στην ισχύ και τη βαρβαρότητα

But authority in humans is not so closely based on power and brutality

as it is in other primates.

όπως συμβαίνει σε άλλα πρωτεύοντα.

It's based on more voluntary deference and even elements of love, at times.

Βασίζεται σε έναν περισσότερο οικειοθελή σεβασμό

και, σε κάποιες περιπτώσεις, στοιχεία αγάπης.

The fifth foundation is purity/sanctity.

Το πέμπτο θεμέλιο είναι η αγνότητα-ιερότητα.

This painting is called "The Allegory Of Chastity,"

Αυτός ο πίνακας ονομάζεται "Η Αλληγορία της Αγνότητας",

but purity is not just about suppressing female sexuality.

αλλά η αγνότητα δεν είναι απλά η καταπίεση της γυναικείας σεξουαλικότητας.

It's about any kind of ideology, any kind of idea

Πρόκειται για οποιοδήποτε είδος ιδεολογίας, οποιαδήποτε ιδέα

that tells you that you can attain virtue by controlling what you do with your body

που μας λέει ότι μπορούμε να επιτύχουμε την αρετή

ελέγχοντας το τι κάνουμε με το σώμα μας,

ελέγχοντας το τι βάζουμε στο σώμα μας.

and what you put into your body.

And while the political right may moralize sex much more,

Και παρότι η δεξιά μπορεί να ηθικοποιεί το σεξ πολύ περισσότερο,

the political left is doing a lot of it with food.

η αριστερά το πράττει σε μεγάλο βαθμό με το φαγητό.

Food is becoming extremely moralized nowadays.

Το φαγητό ηθικοποιείται ολοένα και περισσότερο στις μέρες μας

A lot of it is ideas about purity,

και σε μεγάλο βαθμό πρόκειται για την ιδέα περί αγνότητας,

about what you're willing to touch or put into your body.

περί του τι είμαστε πρόθυμοι να αγγίξουμε ή να βάλουμε στο σώμα μας.

I believe these are the five best candidates

Πιστεύω ότι αυτά είναι οι πέντε καλύτεροι υποψήφιοι

for what's written on the first draft of the moral mind.

για το τι είναι γραμμένο στο πρώτο προσχέδιο του ηθικού νου.

I think this is what we come with, a preparedness to learn all these things.

Νομίζω ότι αυτό είναι το λιγότερο με το οποίο ερχόμαστε,

μια ετοιμότητα να μάθουμε όλα αυτά τα πράγματα.

But as my son Max grows up in a liberal college town,

Αλλά καθώς ο γιός μου ο Μαξ μεγαλώνει σε μια φιλελεύθερη κολλεγιακή πόλη

how is this first draft going to get revised?

πώς πρόκειται να αναθεωρηθεί αυτό το πρώτο προσχέδιο;

And how will it end up being different

Και πώς θα καταλήξει να είναι διαφορετικός

from a kid born 60 miles south of us, in Lynchburg, Virginia?

από ένα παιδί που γεννιέται 60 μίλια νοτιότερα από εμάς στο Λίντσμπουργκ της Βιρτζίνια;

To think about culture variation, let's try a different metaphor.

Για να σκεφτούμε πάνω στην πολιτισμική ποικιλομορφία, ας δοκιμάσουμε μια διαφορετική μεταφορά.

Εάν πράγματι υπάρχουν πέντε συστήματα εν λειτουργία στο νου --

If there really are five systems at work in the mind,

five sources of intuitions and emotions,

πέντε πηγές διαισθήσεων και συναισθημάτων --

then we can think of the moral mind as one of those audio equalizers

τότε μπορούμε να σκεφτούμε τον ηθικό νου

σαν να ήταν ένας από αυτούς τους ισοσταθμιστές ήχου που έχει πέντε κανάλια,

that has five channels,

where you can set it to a different setting on every channel.

στους οποίους μπορείς να έχεις μια διαφορετική ρύθμιση σε κάθε κανάλι.

Και οι συνάδελφοί μου, ο Μπράιαν Νόζεκ και ο Τζέσε Γκράχαμ, και εγώ

My colleagues Brian Nosek and Jesse Graham and I

φτιάξαμε ένα ερωτηματολόγιο, το οποίο βάλαμε στο δίκτυο στο www.YourMorals.org.

made a questionnaire, which we put up on the web at www.YourMorals.org.

Και έως τώρα, 30.000 άνθρωποι συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο, όπως μπορείτε και εσείς.

And so far, 30,000 people have taken this questionnaire, and you can, too.

Here are the results from about 23,000 American citizens.

Ορίστε τα αποτελέσματα.

Ορίστε τα αποτελέσματα από 23.000 Αμερικανούς πολίτες.

On the left are the scores for liberals;

Στα αριστερά παρέθεσα τα αποτελέσματα των φιλελεύθερων,

on the right, conservatives; in the middle, moderates.

στα δεξιά αυτά των συντηρητικών και στη μέση των μετριοπαθών.

The blue line shows people's responses on the average of all the harm questions.

Η μπλε γραμμή σας δείχνει τις αποκρίσεις των ανθρώπων

κατά μέσο όρο σε όλες τις ερωτήσεις που αφορούν την πρόκληση βλάβης.

So as you see, people care about harm and care issues.

Έτσι, όπως μπορείτε να δείτε, οι άνθρωποι ενδιαφέρονται για τα ζητήματα πρόκλησης βλάβης και φροντίδας.

They highly endorse these sorts of statements all across the board,

Δίνουν υψηλές βαθμολογίες επιδοκιμασίας αυτού του είδους των προτάσεων

κατά μήκος όλων των διαβαθμίσεων, αλλά όπως επίσης μπορείτε να δείτε,

but as you also see,

liberals care about it a little more than conservatives; the line slopes down.

οι φιλελεύθεροι νοιάζονται για αυτό λίγο περισσότερο από τους συντηρητικούς, η καμπύλη κλίνει προς τα κάτω.

Η ίδια ιστορία με τη αίσθηση του δικαίου.

Same story for fairness.

But look at the other three lines.

Αλλά κοιτάξτε τις άλλες τρεις καμπύλες,

For liberals, the scores are very low.

για τους φιλελεύθερους οι βαθμολογίες είναι πολύ χαμηλές.

They're basically saying, "This is not morality.

Οι φιλελεύθεροι βασικά λένε "Όχι, αυτό δεν είναι ηθικό ζήτημα.

In-group, authority, purity -- this has nothing to do with morality. I reject it."

Η ομάδα, η αυθεντία, η αγνότητα -- αυτά είναι άσχετα με την ηθική. Τα απορρίπτω."

Αλλά καθώς οι άνθρωποι γίνονται πιο συντηρητικοί, οι βαθμολογίες ανεβαίνουν.

But as people get more conservative, the values rise.

Μπορούμε να πούμε ότι οι φιλελεύθεροι έχουν ένα είδος δικάναλης,

We can say liberals have a two-channel or two-foundation morality.

ή μιας ηθικής βασισμένης σε δύο θεμέλια.

Conservatives have more of a five-foundation,

Οι συντηρητικοί έχουν μάλλον μια ηθική βασισμένη σε πέντε θεμέλια

ή πεντακάναλη ηθική.

or five-channel morality.

We find this in every country we look at.

Βρίσκουμε αυτά τα αποτελέσματα σε όποια χώρα και αν κοιτάξαμε.

Ορίστε τα δεδομένα για 1.100 Καναδούς.

Here's the data for 1,100 Canadians. I'll flip through a few other slides.

Θα πηδήξω μερικές διαφάνειες.

The UK, Australia, New Zealand, Western Europe, Eastern Europe,

Το Η.Β., η Αυστραλία, η Ν. Ζηλανδία, η Δυτική Ευρώπη, η Ανατολική Ευρώπη,

Latin America, the Middle East, East Asia and South Asia.

η Λατινική Αμερική, η Μέση Ανατολή, η Ανατολική Ασία και η Νότια Ασία.

Notice also that on all of these graphs,

Παρατηρείστε επίσης ότι σε όλα αυτά τα γραφήματα

the slope is steeper on in-group, authority, purity,

η κλίση είναι περισσότερο απότομη στην ομάδα, την αυθεντία, την αγνότητα.

which shows that, within any country,

Το οποίο δείχνει ότι σε οποιαδήποτε χώρα

the disagreement isn't over harm and fairness.

η διαφωνία δεν είναι μεταξύ της πρόκλησης βλάβης και της αίσθησης δικαίου.

I mean, we debate over what's fair,

Ο καθένας -- εννοώ, συζητάμε για το τι είναι δίκαιο --

but everybody agrees that harm and fairness matter.

αλλά ο καθένας συμφωνεί ότι η πρόκληση βλάβης και η αίσθηση του δικαίου είναι σημαντικά.

Moral arguments within cultures

Οι ηθικές διαφωνίες μέσα σε διαφορετικές κουλτούρες

are especially about issues of in-group, authority, purity.

είναι ειδικότερα περί ζητημάτων ομάδας, αυθεντίας, αγνότητας.

This effect is so robust, we find it no matter how we ask the question.

Αυτή η επίδραση είναι τόσο έντονη που τη συναντάμε άσχετα από το πώς θα κάνουμε την ερώτηση.

In a recent study, we asked people,

Σε μια πρόσφατη μελέτη

suppose you're about to get a dog,

ζητήσαμε από ανθρώπους να υποθέσουν ότι πρόκειται να αγοράσεις ένα σκύλο.

you picked a particular breed, learned about the breed.

Διάλεξες μια συγκεκριμένη ράτσα,

έμαθες κάποιες νέες πληροφορίες για τη ράτσα αυτή.

Suppose you learn that this particular breed is independent-minded

Υποθέστε ότι μαθαίνεις πως τα άτομα αυτής της ράτσας συμπεριφέρονται σαν ανεξάρτητα

and relates to its owner as a friend and an equal.

και σχετίζονται με τον ιδιοκτήτη τους σαν φίλοι και ίσοι.

If you're a liberal, you say, "That's great!"

Λοιπόν, αν είσαι φιλελεύθερος θα πεις: «Ορίστε, αυτό είναι τέλειο!»,

because liberals like to say, "Fetch! Please."

επειδή οι φιλελεύθεροι αρέσκονται στο να λένε «Πιάσε, σε παρακαλώ».

(Laughter)

(Γέλια)

But if you're a conservative, that's not so attractive.

Αλλά εάν είσαι συντηρητικός, αυτό δεν είναι τόσο επιθυμητό.

If you're conservative and learn that a dog's extremely loyal

Εάν είσαι συντηρητικός και μάθεις ότι ο σκύλος είναι εξαιρετικά πιστός

to its home and family

στο σπιτικό και την οικογένειά του, και δεν κάνει χαρές αμέσως σε ξένους,

and doesn't warm up to strangers,

for conservatives, loyalty is good; dogs ought to be loyal.

για τους συντηρητικούς – ε, το να είσαι πιστός είναι καλό -- τα σκυλιά οφείλουν να είναι πιστά.

But to a liberal,

Αλλά για έναν φιλελεύθερο, μοιάζει σαν αυτό το σκυλί

it sounds like this dog is running for the Republican nomination.

να κατεβαίνει υποψήφιος για το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών.

(Laughter)

(Γέλια)

Οπότε μπορεί να πείτε, ΟΚ,

You might say, OK, there are differences between liberals and conservatives,

υπάρχουν αυτές οι διαφορές μεταξύ φιλελεύθερων και συντηρητικών,

but what makes the three other foundations moral?

αλλά τι κάνει αυτά τα άλλα τρία θεμέλια ηθικώς σχετικά;

Aren't they the foundations of xenophobia, authoritarianism and puritanism?

Μήπως είναι απλά τα θεμέλια της ξενοφοβίας

και της απολυταρχίας και του πουριτανισμού;

What makes them moral?

Τι τα κάνει ηθικώς σχετικά;

The answer, I think, is contained in this incredible triptych from Hieronymus Bosch,

Η απάντηση, νομίζω, περιέχεται σε εκείνο το απίστευτο τρίπτυχο

«Ο Κήπος των Επίγειων Απολαύσεων», του Ιερώνυμου Μπος.

"The Garden of Earthly Delights."

Στο πρώτο πλάνο, βλέπουμε τη στιγμή της δημιουργίας.

In the first panel, we see the moment of creation.

All is ordered, all is beautiful,

Όλα είναι εν τάξει, όλα είναι όμορφα, όλοι οι άνθρωποι και τα ζώα

all the people and animals are doing what they're supposed to be doing,

κάνουν αυτό που όφειλαν να κάνουν, είναι εκεί που έπρεπε να είναι.

are where they're supposed to be.

But then, given the way of the world, things change.

Αλλά έπειτα, δεδομένου του πώς είναι ο κόσμος, τα πράγματα αλλάζουν.

We get every person doing whatever he wants,

Έχουμε τον καθένα να κάνει ό,τι θέλει,

with every aperture of every other person and every other animal.

με κάθε οπή κάθε ανθρώπου και ζώου.

Some of you might recognize this as the '60s.

Κάποιοι μπορεί να τα αναγνωρίσετε αυτά ως τη δεκαετία του ’60.

(Laughter)

(Γέλια)

Αλλά η δεκαετία του ’60 αναπόφευκτα δίνει τη σειρά της στη δεκαετία του ’70,

But the '60s inevitably gives way to the '70s,

where the cuttings of the apertures hurt a little bit more.

όπου οι οπές γίvovται πληγές.

Of course, Bosch called this hell.

Φυσικά, ο Μπος το ονόμασε αυτό Κόλαση.

So this triptych, these three panels,

Επομένως αυτό το τρίπτυχο, αυτά τα τρία πλάνα,

αντικατοπτρίζουν την διαχρονική αλήθεια ότι η τάξη τείνει να καταρρέει.

portray the timeless truth that order tends to decay.

The truth of social entropy.

Την αλήθεια της κοινωνικής εντροπίας.

But lest you think this is just some part of the Christian imagination

Αλλά εάν νομίζατε ότι αυτά είναι απλά κάποιο κομμάτι της Χριστιανικής φαντασίας

where Christians have this weird problem with pleasure,

όπου οι Χριστιανοί έχουν αυτό το παράξενο πρόβλημα με την ευχαρίστηση,

ορίστε η ίδια ιστορία, η ίδια διαδοχή,

here's the same story, the same progression,

told in a paper that was published in "Nature" a few years ago,

ειπωμένη σε ένα επιστημονικό άρθρο που δημοσιεύτηκε στο Nature μερικά χρόνια πριν,

in which Ernst Fehr and Simon Gächter had people play a commons dilemma,

στο οποίο ο Ερνστ Φερ και ο Σάιμον Γκάχτερ έβαζαν ανθρώπους να παίζουν δίλημμα αμοιβαιότητας.

a game in which you give people money,

Ένα παίγνιο στο οποίο δίνεις χρήματα σε ανθρώπους

and then, on each round of the game,

και ύστερα σε κάθε γύρο του παιχνιδιού

they can put money into a common pot,

μπορούν να βάλουν λεφτά στο δοχείο της ομάδας

then the experimenter doubles what's there,

και μετά ο πειραματιστής διπλασιάζει ό,τι βρίσκεται εκεί

and then it's all divided among the players.

και μετά όλο το ποσό διαιρείται προς όλους τους παίκτες.

So it's a nice analog for all sorts of environmental issues,

Άρα είναι μια καλή αναλογία για όλα τα είδη περιβαλλοντικών ζητημάτων

where we're asking people to make a sacrifice

όπου ζητάμε από ανθρώπους να κάνουν μια θυσία

and they don't really benefit from their own sacrifice.

και αυτοί οι ίδιοι δεν ωφελούνται στ’ αλήθεια από τη θυσία τους.

You really want everybody else to sacrifice,

Αλλά στ’ αλήθεια θες από όλους τους άλλους να θυσιαστούν

but everybody has a temptation to free ride.

αλλά ο καθένας αντιμετωπίζει τον πειρασμό να παρασιτίσει.

Και αυτό που συμβαίνει είναι ότι στην αρχή οι άνθρωποι αρχίζουν αρκετά συνεργατικά –

What happens is that, at first, people start off reasonably cooperative.

This is all played anonymously.

και όλο αυτό παίζεται ανώνυμα --

On the first round, people give about half of the money that they can.

στον πρώτο γύρο οι άνθρωποι δίνουν περίπου τα μισά από αυτά που μπορούν.

But they quickly see other people aren't doing so much.

Αλλά γρήγορα βλέπουν, «Ξέρεις τι, οι άλλοι δεν δίνουν τόσα πολλά πάντως.

"I don't want to be a sucker. I won't cooperate."

Δεν θέλω να είμαι το κορόιδο. Δεν πρόκειται να συνεργαστώ.»

So cooperation quickly decays

Και έτσι η συνεργασία γρήγορα καταρρέει από το σχετικά καλή στο σχεδόν καμία.

from reasonably good down to close to zero.

But then -- and here's the trick --

Αλλά τότε – και εκεί είναι το κόλπο --

Fehr and Gächter, on the seventh round, told people,

οι Φερ και Γκάχτερ -- στον έβδομο γύρο είπαν στους ανθρώπους

«Ξέρετε τι; Νέος κανόνας.

"You know what? New rule.

If you want to give some of your own money

Εάν θέλετε να δώσετε λίγα από τα χρήματά σας

to punish people who aren't contributing,

για να τιμωρήσετε αυτούς που δεν συνεισφέρουν, μπορείτε να το κάνετε.»

you can do that."

And as soon as people heard about the punishment issue going on,

Και μόλις οι άνθρωποι άκουσαν για τιμωρία

cooperation shoots up.

η συνεργασία απογειώνεται.

It shoots up and it keeps going up.

Απογειώνεται και συνεχίζει να αυξάνεται.

Lots of research shows that to solve cooperative problems, it really helps.

Υπάρχει πολύ έρευνα που δείχνει ότι για να λυθούν προβλήματα συνεργασίας βοηθάει πολύ.

It's not enough to appeal to people's good motives.

Δεν είναι αρκετό απλά να επικαλεστείς τα καλοήθη κίνητρα των ανθρώπων –

It helps to have some sort of punishment.

βοηθάει πολύ να έχεις κάποιου είδους τιμωρίας.

Even if it's just shame or embarrassment or gossip,

Ακόμα και εάν είναι απλά ντροπή ή προσβολή ή κουτσομπολιό

χρειάζεσαι κάποιο είδος τιμωρίας για να καταφέρεις ανθρώπους,

you need some sort of punishment

to bring people, when they're in large groups, to cooperate.

όταν είναι σε μεγάλες ομάδες, να συνεργαστούν.

There's even some recent research suggesting that religion --

Υπάρχει ακόμα κάποια πρόσφατη έρευνα που φαίνεται να δείχνει ότι η θρησκεία –

priming God, making people think about God --

προετοιμάζοντας με την ιδέα του Θεού, κάνοντας τους ανθρώπους να σκεφτούν το Θεό –

often, in some situations, leads to more cooperative, more pro-social behavior.

συχνά, σε κάποιες περιπτώσεις οδηγεί σε περισσότερο συνεργατική, περισσότερο προ-κοινωνική συμπεριφορά.

Some people think that religion is an adaptation

Κάποιοι άνθρωποι πιστεύουν ότι η θρησκεία είναι μια προσαρμογή

evolved both by cultural and biological evolution

που εξελίχθηκε τόσο μέσω της πολιτισμικής όσο και της βιολογικής εξέλιξης

to make groups to cohere,

για να προκαλεί συνοχή στις ομάδες,

in part for the purpose of trusting each other

εν μέρει έτσι ώστε να εμπιστεύονται ο ένας τον άλλο,

and being more effective at competing with other groups.

και έτσι να είναι πιο αποτελεσματικοί στον ανταγωνισμό με άλλες ομάδες.

That's probably right, although this is a controversial issue.

Νομίζω ότι αυτό είναι σωστό,

αν και το ζήτημα είναι αμφιλεγόμενο.

But I'm particularly interested in religion and the origin of religion

Αλλά ενδιαφέρομαι ιδιαιτέρως για τη θρησκεία

και την προέλευση της θρησκείας, και το τι κάνει σε εμάς και για εμάς.

and in what it does to us and for us,

Επειδή πιστεύω ότι το μεγαλύτερο θαύμα στον κόσμο δεν είναι το Γκραντ Κάνιον.

because I think the greatest wonder in the world is not the Grand Canyon.

The Grand Canyon is really simple --

Το Γκραντ Κάνιον είναι αρκετά απλό.

a lot of rock and a lot of water and wind and a lot of time,

Είναι απλά πολύ πέτρα και μετά πολύ νερό και αέρας, και πολύς καιρός,

and you get the Grand Canyon.

και έχεις το Γκραντ Κάνιον.

It's not that complicated.

Δεν είναι τόσο πολύπλοκο.

This is what's complicated:

Αυτό είναι που είναι πολύπλοκο,

that people lived in places like the Grand Canyon, cooperating with each other,

ότι υπήρχαν άνθρωποι που ζούσαν σε μέρη σαν το Γκραντ Κάνιον,

συνεργάζονταν μεταξύ τους, ή στις σαβάνες της Αφρικής

or on the savannahs of Africa or the frozen shores of Alaska.

ή στις παγωμένες ακτές της Αλάσκας, και μετά κάποια από αυτά τα χωριά

And some of these villages grew into the mighty cities of Babylon

μετατράπηκαν σε μεγαλοπρεπείς πόλεις όπως η Βαβυλώνα, η Ρώμη και η Τενοτσιτλάν.

and Rome and Tenochtitlan.

How did this happen?

Πώς έγινε αυτό;

It's an absolute miracle, much harder to explain than the Grand Canyon.

Αυτό είναι ένα απίστευτο θαύμα, πολύ πιο δύσκολο να το εξηγήσεις από το Γκραντ Κάνιον.

The answer, I think, is that they used every tool in the toolbox.

Η απάντηση είναι, νομίζω, ότι χρησιμοποίησαν κάθε διαθέσιμο εργαλείο.

Χρειάστηκε όλη μας η ηθική ψυχολογία

It took all of our moral psychology to create these cooperative groups.

για να δημιουργήσουμε αυτές τις συνεργατικές ομάδες.

Yes, you need to be concerned about harm, you need a psychology of justice.

Ναι, χρειάζεται να σε απασχολεί η πρόκληση βλάβης.

χρειάζεσαι μια ψυχολογία περί δικαιοσύνης.

But it helps to organize a group if you have subgroups,

Αλλά στ’ αλήθεια βοηθάει να οργανώσεις μια ομάδα εάν μπορείς να έχεις υπο-ομάδες

and if those subgroups have some internal structure,

και εάν αυτές οι υπο-ομάδες έχουν μια εσωτερική δομή,

and if you have some ideology that tells people

και εάν έχεις μια ιδεολογία που να λέει στους ανθρώπους

to suppress their carnality -- to pursue higher, nobler ends.

να καταπιέσουν τη σαρκικότητά τους, να κυνηγήσουν ανώτερους, ευγενέστερους σκοπούς.

Και τώρα ερχόμαστε στο κέντρο της διαφωνίας

Now we get to the crux of the disagreement between liberals and conservatives:

μεταξύ των φιλελεύθερων και των συντηρητικών.

liberals reject three of these foundations.

Επειδή οι φιλελεύθεροι απορρίπτουν τρία από αυτά τα θεμέλια.

Λένε, «Όχι, ας γιορτάσουμε την ποικιλομορφία, όχι την κοινή συμμετοχή σε κάποια ομάδα».

They say, "Let's celebrate diversity, not common in-group membership,"

Λένε, «Ας αμφισβητήσουμε την εξουσία».

and, "Let's question authority," and, "Keep your laws off my body."

Και λένε, «Κράτα τους νόμους σου μακριά από το σώμα μου».

Liberals have very noble motives for doing this.

Οι φιλελεύθεροι έχουν πολύ ευγενή κίνητρα που το κάνουν αυτό.

Traditional authority and morality can be quite repressive and restrictive

Η παραδοσιακή εξουσία, η παραδοσιακή ηθική μπορούν να είναι αρκετά καταπιεστικές

to those at the bottom, to women, to people who don't fit in.

και περιοριστικές σε αυτούς στον πάτο της πυραμίδας, στις γυναίκες, σε ανθρώπους που δεν ταιριάζουν.

Liberals speak for the weak and oppressed.

Επομένως οι φιλελεύθεροι μιλάνε εξ ονόματος των αδύναμων και των καταπιεσμένων.

They want change and justice, even at the risk of chaos.

Θέλουν αλλαγή και δικαιοσύνη, ακόμα και με το ρίσκο του χάους.

Το μπλουζάκι αυτού του τύπου λέει: «Σταματήστε να τσακώνεστε, αρχίστε μια επανάσταση».

This shirt says, "Stop bitching, start a revolution."

If you're high in openness to experience, revolution is good; it's change, it's fun.

Εάν παίρνετε υψηλή βαθμολογία στην δεκτικότητα στις νέες εμπειρίες, η επανάσταση είναι κάτι καλό,

είναι αλλαγή, έχει πλάκα.

Conservatives, on the other hand, speak for institutions and traditions.

Οι συντηρητικοί, από την άλλη μεριά, μιλάνε για θεσμούς και παραδόσεις.

Θέλουν τάξη, ακόμα και με κάποιο κόστος για αυτούς στη βάση της πυραμίδας.

They want order, even at some cost, to those at the bottom.

The great conservative insight is that order is really hard to achieve.

Η κύρια ιδέα των συντηρητικών είναι ότι η τάξη είναι κάτι που είναι δύσκολο να επιτευχθεί.

Είναι πάρα πολύ πολύτιμη και είναι πολύ εύκολο να χαθεί.

It's precious, and it's really easy to lose.

So as Edmund Burke said, "The restraints on men,

Επομένως όπως είπε ο Έντμουντ Μπερκ: «Οι περιορισμοί στους ανθρώπους,

as well as their liberties, are to be reckoned among their rights."

όπως και οι ελευθερίες τους, θα πρέπει να θεωρούνται ως δικαιώματά τους».

Αυτό ήταν ύστερα από το χάος της Γαλλικής Επανάστασης.

This was after the chaos of the French Revolution.

Άρα όταν το δείτε αυτό -- όταν δείτε

Once you see that liberals and conservatives

ότι και οι φιλελεύθεροι και οι συντηρητικοί έχουν κάτι να προτείνουν,

both have something to contribute,

that they form a balance on change versus stability,

ότι διαμορφώνουν μια ισορροπία μεταξύ αλλαγής και σταθερότητας --

then I think the way is open to step outside the moral Matrix.

τότε νομίζω ότι ο δρόμος είναι ανοιχτός για να βγείτε από το ηθικό καλούπι.

This is the great insight

Αυτή είναι η κεντρική ιδέα που όλες οι Ασιατικές θρησκείες κατέκτησαν.

that all the Asian religions have attained.

Think about yin and yang.

Σκεφτείτε το Γιν και το Γιαν.

Yin and yang aren't enemies; they don't hate each other.

Το Γιν και το Γιαν δεν είναι εχθροί. Το Γιν και το Γιαν δεν μισούν το ένα το άλλο.

Yin and yang are both necessary, like night and day,

Το Γιν και το Γιαν είναι και τα δυο απαραίτητα, όπως η νύχτα και η μέρα,

for the functioning of the world.

για τη λειτουργία του κόσμου.

You find the same thing in Hinduism.

Βρίσκετε το ίδιο πράγμα στον Ινδουισμό.

There are many high gods in Hinduism.

Υπάρχουν πολύ ανώτεροι θεοί στον Ινδουισμό.

Two of them are Vishnu, the preserver, and Shiva, the destroyer.

Δυο από αυτούς είναι ο Βισνού ο προστάτης και ο Σίβα ο καταστροφέας.

This image, actually, is both of those gods

Αυτή η εικόνα είναι στην πραγματικότητα και οι δύο αυτοί θεοί να μοιράζονται το ίδιο σώμα.

sharing the same body.

You have the markings of Vishnu on the left,

Βλέπουμε να σημάδια του Βισνού στα αριστερά

so we could think of Vishnu as the conservative god.

οπότε θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε το Βισνού ως το συντηρητικό θεό.

You have the markings of Shiva on the right -- Shiva's the liberal god.

Βλέπουμε τα σημάδια του Σίβα στα δεξιά,

ο Σίβα είναι ο φιλελεύθερος θεός -- και δουλεύουν μαζί.

And they work together.

You find the same thing in Buddhism.

Βρίσκετε το ίδιο πράγμα στον Βουδισμό.

These two stanzas contain, I think, the deepest insights

Αυτές οι δυο στροφές περιέχουν, νομίζω, τις βαθύτερες ιδέες

που έχουν ποτέ προκύψει στο πεδίο της ηθικής ψυχολογίας.

that have ever been attained into moral psychology.

From the Zen master Sēngcàn:

Από το δάσκαλο του Ζεν, Σενγκ Τσ’ Αν:

"If you want the truth to stand clear before you, never be 'for' or 'against.'

«Εάν θέλεις η αλήθεια να λάμψει πεντακάθαρη μπροστά σου, μην είσαι ποτέ υπέρ ή κατά,

η διαμάχη του υπέρ με το κατά είναι η χειρότερη αρρώστια του νου.»

The struggle between 'for' and 'against' is the mind's worst disease."

Unfortunately, it's a disease that has been caught

Τώρα, δυστυχώς, είναι αρρώστια

που μόλυνε πολλούς από τους παγκόσμιους ηγέτες.

by many of the world's leaders.

Αλλά πριν να νιώσετε ανώτεροι από τον Τζορτζ Μπους,

But before you feel superior to George Bush,

before you throw a stone, ask yourself:

προτού να ρίξετε την πέτρα αναρωτηθείτε: Το αποδέχεστε αυτό;

Do you accept this?

Do you accept stepping out of the battle of good and evil?

Αποδέχεστε να βγείτε έξω από τη μάχη του καλού και του κακού;

Can you be not for or against anything?

Μπορείτε να μην είστε ούτε υπέρ ούτε κατά για τίποτα;

So what's the point? What should you do?

Τότε ποιο το νόημα; Τι πρέπει να κάνετε;

Well, if you take the greatest insights

Λοιπόν, εάν καταδεχτείτε τις μεγάλες ιδέες

from ancient Asian philosophies and religions

των Ασιατικών φιλοσοφιών και θρησκειών

and combine them with the latest research on moral psychology,

και τις συνδυάσετε με την πιο σύγχρονη έρευνα στην ηθική ψυχολογία

νομίζω ότι καταλήγετε σε αυτά τα συμπεράσματα:

I think you come to these conclusions:

Ότι ο ενάρετος νους μας σχεδιάστηκε από την εξέλιξη

that our righteous minds were designed by evolution

to unite us into teams,

για να μας ενώσει σε ομάδες, για να μας διαχωρίσει από άλλες ομάδες

to divide us against other teams

and then to blind us to the truth.

και μετά να μας κάνει τυφλούς στην αλήθεια.

So what should you do?

Επομένως τι πρέπει να κάνετε; Σας λέω να μην προσπαθείτε;

Am I telling you to not strive?

Am I telling you to embrace Sēngcàn and stop,

Σας λέω να ενστερνιστείτε τον Σενγκ Τσ’ Αν και να σταματήσετε,

stop with the struggle of for and against?

να σταματήσετε με αυτή τη διαμάχη μεταξύ καλού και κακού;

No, absolutely not. I'm not saying that.

Όχι, απολύτως όχι. Δεν λέω αυτό.

This is an amazing group of people who are doing so much,

Αυτή είναι μια αξιοθαύμαστη ομάδα ανθρώπων που κάνουν τόσα πολλά,

using so much of their talent,

χρησιμοποιούν τόσο πολύ από το ταλέντο τους, την ιδιοφυΐα τους, την ενέργειά τους, τα χρήματά τους

their brilliance, their energy, their money,

to make the world a better place,

για να κάνουν τον κόσμο καλύτερο, για να παλέψουν --

to fight wrongs,

να παλέψουν το άδικο, να λύσουν προβλήματα.

to solve problems.

But as we learned from Samantha Power

Αλλά όπως μάθαμε από τη Σαμάνθα Πάουερ στην ιστορία της

in her story about Sérgio Vieira de Mello,

για τον Σέρτζιο Βιέρα ντε Μέλιο δεν μπορείτε απλά να ορμήσετε

you can't just go charging in, saying, "You're wrong, and I'm right,"

λέγοντας «Έχεις άδικο και εγώ έχω δίκιο».

because, as we just heard, everybody thinks they are right.

Επειδή, όπως μόλις ακούσαμε, όλοι νομίζουν ότι έχουν δίκιο.

A lot of the problems we have to solve

Πολλά από τα προβλήματα που πρέπει να λύσουμε

are problems that require us to change other people.

είναι προβλήματα που απαιτούν να αλλάξουμε άλλους ανθρώπους.

And if you want to change other people,

Και εάν θέλετε να αλλάξετε άλλους ανθρώπους, ένας πολύ καλύτερος τρόπος να το κάνετε

a much better way to do it is to first understand who we are --

είναι πρώτα να καταλάβουμε ποιοι είμαστε -- να καταλάβουμε την ηθική μας ψυχολογία,

understand our moral psychology,

understand that we all think we're right --

να καταλάβουμε πως όλοι νομίζουμε ότι έχουμε δίκιο -- και μετά να βγούμε έξω --

and then step out,

even if it's just for a moment, step out -- check in with Sēngcàn.

ακόμα και εάν είναι για μια στιγμή, να βγούμε έξω -- να σκεφτούμε τον Σενγκ Τσ' Αν.

Step out of the moral Matrix,

Να βγούμε έξω από το ηθικό καλούπι,

just try to see it as a struggle playing out,

να προσπαθήσουμε απλά να το δούμε σαν μια διαμάχη να αναπτύσσεται

in which everybody thinks they're right, and even if you disagree with them,

στην οποία ο καθένας νομίζει ότι έχει δίκιο

και ο καθένας, τουλάχιστον, έχει κάποιους λόγους -- ακόμα και εάν διαφωνείς με αυτούς --

everybody has some reasons for what they're doing.

ο καθένας έχει κάποιους λόγους που πράττει όπως πράττει.

Step out.

Βγείτε έξω.

And if you do that, that's the essential move to cultivate moral humility,

Και εάν το κάνετε αυτό, αυτή είναι η ουσιαστική κίνηση για να καλλιεργήσετε την ηθική ταπεινότητα,

to get yourself out of this self-righteousness,

να βγάλετε τον εαυτό σας έξω από αυτήν την ατομοκεντρική ιδέα της αρετής,

η οποία είναι η φυσιολογική ανθρώπινη κατάσταση.

which is the normal human condition.

Σκεφτείτε το Δαλάι Λάμα.

Think about the Dalai Lama.

Think about the enormous moral authority of the Dalai Lama.

Σκεφτείτε την τεράστια ηθική αυθεντία του Δαλάι Λάμα --

It comes from his moral humility.

και προέρχεται από την ηθική του ταπεινότητα.

So I think the point --

Επομένως νομίζω ότι το νόημα -- το νόημα της ομιλίας μου

the point of my talk and, I think, the point of TED --

και νομίζω το νόημα -- το νόημα του TED

is that this is a group that is passionately engaged

είναι ότι αυτή είναι μια ομάδα που ασχολείται θερμά

in the pursuit of changing the world for the better.

με την προσπάθεια να αλλάξουμε τον κόσμο προς το καλύτερο.

People here are passionately engaged

Οι άνθρωποι εδώ ασχολούνται θερμά

in trying to make the world a better place.

με την προσπάθεια να κάνουν τον κόσμο καλύτερο.

But there is also a passionate commitment to the truth.

Αλλά υπάρχει ακόμα και μια θερμή δέσμευση στην αλήθεια.

And so I think the answer is to use that passionate commitment to the truth

Και επομένως νομίζω ότι η απάντηση είναι να χρησιμοποιήσουμε αυτή τη θερμή δέσμευση

στην αλήθεια ώστε να προσπαθήσουμε να τη μετατρέψουμε σε ένα καλύτερο μέλλον για όλους μας.

to try to turn it into a better future for us all.

Thank you.

Σας ευχαριστώ.

(Applause)

(Χειροκρότημα)