Erik Hersman: How texting helped Kenyans survive crisis

Translator: Liridon Shala Reviewer: Amantia Gjikondi

So I'm here to tell you a story of success from Africa.

Pra jam këtu për te treguar një histori të suksesshme nga Afrika.

A year and a half ago,

Para një viti e gjysme,

four of the five people who are full time members

katër nga pesë njerëzit të cilet janë anetarë të plotë

at Ushahidi,

tek Ushahidi,

which means "testimony" in Swahili,

qe cila do të thotë "dëshmi" në Swahili,

were TED Fellows.

ishin ndjekës të TED-it.

A year ago in Kenya we had post-election violence.

Para një viti në Kenya ne kishim një dhunë pas-zgjedhore.

And in that time we prototyped and built,

Dhe në atë kohë kishim ideuar dhe ndërtuar,

in about three days, a system that would allow

për rreth 3 ditësh, një sistem i cili do te lejonte

anybody with a mobile phone

cdokënd me një celular

to send in information and reports on what was happening around them.

të dërgoj informacione dhe të raportojë se cfare po ndodh rreth tyre.

We took what we knew about Africa,

Ne morem si të ditur atë qe ne kemi mësuar për Afriken,

the default device,

paisjen e zbrazet,

the mobile phone, as our common denominator,

celularin, si emërus te përbashket,

and went from there.

dhe shkuam nga atje.

We got reports like this.

Ne morem raporte të tilla.

This is just a couple of them from January 17th, last year.

Këto janë vetem disa prej tyre nga 17 Janari i vitit të kaluar.

And our system was rudimentary. It was very basic.

Dhe sistemi ynë ishte në fillimet e tij. Ishte shumë bazikë.

It was a mash-up that used data that we collected from people,

Ishte një përmbledhje e të dhënave që mbledhim nga njerëzit,

and we put it on our map.

dhe i vendosim në harten tonë.

But then we decided we needed to do something more.

Mirepo pastaj vendosem se ne duhet të bejmë dicka më tepër.

We needed to take what we had built

Na duhet të merrnim atë që ne kishim ndërtuar

and create a platform out of it so that it could be used elsewhere in the world.

dhe te krijonim një platformë jashtë saj që të mund të përdoret edhe diku tjetër në botë.

And so there is a team of developers

Dhe kështu qe atje është një ekip zhvilluesish

from all over Africa, who are part of this team now --

nga e gjithë Afrika, të cilet janë pjese e këtij ekipi tani --

from Ghana, from Malawi, from Kenya.

nga Ghana, nga Malawi, nga Kenya.

There is even some from the U.S.

Madje janë disa edhe nga SHBA-ja.

We're building for smartphones, so that it can be used in the developed world,

Ne jemi duke ndërtuar për telefonat e mencur, ne menyre që të mund të përdoren edhe në boten e zhvilluar,

as well as the developing world.

sikurse edhe në boten në zhvilluar.

We are realizing that this is true.

Ne po e shohim se kjo është e vërtete.

If it works in Africa then it will work anywhere.

Nese funksionon në Afrikë atëher do të funksionoj ne cdo vend tjetër.

And so we build for it in Africa first

Dhe pra ne e ndërtojmë së pari në Afrikë

and then we move to the edges.

dhe pastaj e lëvizim në vende tjera.

It's now been deployed in the Democratic Republic of the Congo.

Tani madje ka depertuar edhe në Republiken Demokratike të Kongos.

It's being used by NGOs all over East Africa,

Është duke u përdorur nga NGO-të e gjithe Afrikes se Veriut,

small NGOs doing their own little projects.

NGO-të e vogla bejnë projektet e tyre.

Just this last month it was deployed by

Vetem muajin e kaluar kishte depertuar në

Al Jazeera in Gaza.

Al Jazeera në Gaza.

But that's actually not what I'm here to talk about.

Por kjo nuk është arsyeja qe une kam ardhur këtu për të folur.

I'm here to talk about the next big thing,

Jam këtu për të folur për gjëne tjetër të madhe,

because what we're finding out is that

sepse ajo qe ne po shohim eshte

we have this capacity to report

që ne kemi këtë kapacitet për të raportuar

eyewitness accounts of what's going on in real time.

dëshmin e syrit në atë se cfare po ndodh në kohen reale.

We're seeing this in events like Mumbai recently,

Ne po e shohim këtë ne ngjarjet sikunder Mumbai kohëve të fundit,

where it's so much easier to report now

ku është shumë më thjeshtë për të raportuar tani

than it is to consume it.

sesa për ta konsumuar atë.

There is so much information; what do you do?

Ka shumë informacione; cfare beni me to?

This is the Twitter reports for over three days

Ky është raporti i Twitter për mbi tri ditë

just covering Mumbai.

vetem duke mbuluar Mumbain.

How do you decide what is important?

Si vendosni se cfare është e rendesishme?

What is the veracity level of what you're looking at?

Cfare është niveli i informacionit që ne kërkojmë?

So what we find is that there is this

Pra atë qe ne e gjejmë është se kjo

great deal of wasted crisis information

është një marrëveshje e mirë për te lokalizuar informacionin

because there is just too much information for us to

sepse ekzistojne shumë informacione për ne qe

actually do anything with right now.

te mund te bejme cdo gje ne ditet e sotme.

And what we're actually really concerned with

Dhe ajo që tani ne jemi të shqetesuar

is this first three hours.

është për tri orët e para.

What we are looking at is the first three hours.

Ajo që ne po kërkojmë jane tri orët e para.

How do we deal with that information that is coming in?

Si veprojmë me informacionet qe na vijne?

You can't understand what is actually happening.

Ju s'mund ta kuptoni atë që faktikisht ndodh.

On the ground and around the world

Në terren dhe rreth botës

people are still curious,

njerëzit akoma janë kuriozë,

and trying to figure out what is going on. But they don't know.

dhe përpiqen ta gjejnë se cfarë po ndodh. Por ata nuk e dinë.

So what we built of course, Ushahidi,

Pra cfare ne ndërtojmë sigurisht, Ushahidi,

is crowdsourcing this information.

është duke e përzgjedhur informacionin.

You see this with Twitter, too. You get this information overload.

Ju mund ta shihni këtë në twitter gjithashtu. Ju i merrni këto informacione të grumbulluara.

So you've got a lot of information. That's great.

Pra keni shumë informacione. Ajo është e mirë

But now what?

Por tani cfare?

So we think that there is something interesting we can do here.

Pra ne mendojmë që ka dicka që ne mund të bejmë rreth saj.

And we have a small team who is working on this.

Dhe kemi një ekip të vogel qe eshte duke punuar per kete.

We think that we can actually create

Ne mendojmë se faktikisht ne mund të krijojmë

a crowdsourced filter.

një filter për informatat e grumbulluara.

Take the crowd and apply them to the information.

Ti heqim grumbullin dhe ti aplikojmë ato tek informacioni.

And by rating it and by rating

Dhe duke vlerësuar e vleresuar

the different people who submit information,

njerëz të ndryshem të cilet dërgojnë informacione,

we can get refined results

ne mund të marrin informacione të filtruara

and weighted results.

dhe ti barazpeshojmë rezultatet.

So that we have a better understanding

Pra që të kemi një kuptim më të mirë

of the probability of something being true or not.

të propabilitetit të dickaje që është apo nuk ëshë e vërtet.

This is the kind of innovation that is,

Ky është lloji i inovimit që,

quite frankly -- it's interesting that it's coming from Africa.

thjesht- ëshë interesante që vjen nga Afrika.

It's coming from places that you wouldn't expect.

Vjen nga vendi në të cilin ne nuk e presim.

From young, smart developers.

Nga të ritë, zhvilluesit e mencur.

And it's a community around it that has decided to build this.

Dhe është komuniteti rreth e qark që vendos ta ndërtoj atë.

So, thank you very much.

Pra, faliminderit shumë.

And we are very happy to be part of the TED family.

Dhe ne jemi shumë të lumtur të jemi pjes e familjes së TED-it.

(Applause)

(Duartrokitje)