Erik Hersman: How texting helped Kenyans survive crisis

Erik Hersman krizi cep telefonu ile bildirme üzerine

Çeviri: Ahmet Yükseltürk Gözden geçirme: Ozay Ozaydin

So I'm here to tell you a story of success from Africa.

Afrika'dan bir başarı hikayesi anlatmak için buradayım.

A year and a half ago,

Bir buçuk yıl önce,

four of the five people who are full time members

Swahili dilinde "şahitlik" anlamına gelen Ushahidi'de

at Ushahidi,

tamzamanlı çalışan

which means "testimony" in Swahili,

beş kişiden dördü

were TED Fellows.

TED Fellows üyesiydi.

A year ago in Kenya we had post-election violence.

Bir yıl önce Kenya'da seçim sonrası şiddet olayları yaşadık.

And in that time we prototyped and built,

O zamanlar 3 gün içinde

in about three days, a system that would allow

cep telefonu olan birisinin

anybody with a mobile phone

etrafında ne olup bittiğini gönderebilecek

to send in information and reports on what was happening around them.

bir sistemi tasarladık ve hayata geçirdik.

We took what we knew about Africa,

Afrika'da herkeste bulunan aleti,

the default device,

cep telefonunu,

the mobile phone, as our common denominator,

ortak bölenimiz kabul edip,

and went from there.

yolumuza öyle başladık.

We got reports like this.

Ve bunlara benzer raporlar aldık.

This is just a couple of them from January 17th, last year.

Bunlar da geçen yıl 17 Ocak'ta gönderilenlerden birkaçı.

And our system was rudimentary. It was very basic.

Sistemimiz çok ilkeldi. Çok basitti.

It was a mash-up that used data that we collected from people,

İnsanlardan topladığımız bilgileri

and we put it on our map.

haritaya koyduğumuz bir mashup'dı.

But then we decided we needed to do something more.

Daha sonra daha fazlasını yapmamız gerektiğine karar verdik.

We needed to take what we had built

İnşaa ettiğimizi, dünyanın her yerinde kullanılabilecek

and create a platform out of it so that it could be used elsewhere in the world.

bir platform haline getirmemiz lazımdı.

And so there is a team of developers

Burada Afrika'nın her yerinden Gana'dan, Malavi'den, Kenya'dan

from all over Africa, who are part of this team now --

hatta bir tanesi ABD'den ve şimdi de

from Ghana, from Malawi, from Kenya.

takımımızda yer alan

There is even some from the U.S.

geliştiricileri görüyorsunuz.

We're building for smartphones, so that it can be used in the developed world,

Hem gelişmiş ülkelerde, hem gelişen ülkelerde kullanılması için

as well as the developing world.

akıllı telefonlar için sistemler yapıyoruz.

We are realizing that this is true.

Bunun doğru olduğunu idrak ediyoruz.

If it works in Africa then it will work anywhere.

Afrika'da bir şey çalışıyorsa, her yerde çalışır.

And so we build for it in Africa first

İlk başta Afrika için yaptık,

and then we move to the edges.

sonra uçlara gittik.

It's now been deployed in the Democratic Republic of the Congo.

Sistem şu an Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde yayılıyor.

It's being used by NGOs all over East Africa,

Doğu Afrika'daki sivil toplum kuruluşları tarafından kullanılıyor.

small NGOs doing their own little projects.

Küçük sivil toplum kuruluşları kendi küçük projelerini yapıyorlar.

Just this last month it was deployed by

Geçen ay Gazze'de

Al Jazeera in Gaza.

El-Cezire kanalı tarafından kullanıldı.

But that's actually not what I'm here to talk about.

Aslında bunlar, burada söylemek istediğim şeyler değil.

I'm here to talk about the next big thing,

Bir sonraki büyük işimizi anlatmak için buradayım aslında.

because what we're finding out is that

Teknoloji şu an bize

we have this capacity to report

şahitlerin bilgilerini eş zamanlı olarak raporlama

eyewitness accounts of what's going on in real time.

imkanı veriyor.

We're seeing this in events like Mumbai recently,

Bunu Mumbai olaylarında gördük.

where it's so much easier to report now

Şu an haber gönderme,

than it is to consume it.

okumaktan çok daha kolay.

There is so much information; what do you do?

Bu kadar bilgi var; ne yaparsınız?

This is the Twitter reports for over three days

Burada Twitter'da üç gün içinde

just covering Mumbai.

Mumbai olaylarından bahseden mesaj sayılarını görüyorsunuz.

How do you decide what is important?

Hangisinin önemli olduğuna nasıl karar verirsiniz?

What is the veracity level of what you're looking at?

Bilginin ne kadarına bakmak istiyorsunuz?

So what we find is that there is this

Buradan çıkardığımız sonuç,

great deal of wasted crisis information

krizle ilgili çöp bilgi sorunu var.

because there is just too much information for us to

Elimizde bir şey yapabilmek için

actually do anything with right now.

çok fazla bilgi var.

And what we're actually really concerned with

Burada ilgilendiğimiz bilgi,

is this first three hours.

aslında ilk üç saatin içinde gizli.

What we are looking at is the first three hours.

Baktığımız yer şu ilk üç saat.

How do we deal with that information that is coming in?

Elimize geçen bilginin üstünden nasıl geliyoruz?

You can't understand what is actually happening.

Asıl habere ulaşmanız mümkün değil.

On the ground and around the world

Dünyanın çeşitli yerlerinde

people are still curious,

insanlar olup biteni merak ediyor.

and trying to figure out what is going on. But they don't know.

Fakat öğrenemiyorlar.

So what we built of course, Ushahidi,

Tabi ki yaptığımız sistem, yani Ushahidi,

is crowdsourcing this information.

kitle kaynaklı bilgiye dayanıyor.

You see this with Twitter, too. You get this information overload.

Bunu Twitter'da da görüyorsunuz. Fazla bilgi yükü var.

So you've got a lot of information. That's great.

Çok fazla bilginiz var. Bu muhteşem bir şey.

But now what?

Peki şimdi ne olacak?

So we think that there is something interesting we can do here.

İlginç bir şey yapabileceğimizi düşünüyoruz.

And we have a small team who is working on this.

Bunun üzerinde çalışan küçük bir takımımız var.

We think that we can actually create

Kitle kaynaklı bir filtre

a crowdsourced filter.

yapabileceğimizi düşünüyorum.

Take the crowd and apply them to the information.

Kitleyi bilgiye maruz bırakacağız.

And by rating it and by rating

Bilgiyi notlandırarak,

the different people who submit information,

farklı insanların notlandırmasından sonra

we can get refined results

iyileştirilmiş ve ağırlıklı

and weighted results.

sonuçlar alabiliriz.

So that we have a better understanding

Böylece bir şeyin doğru olup olmadığını

of the probability of something being true or not.

daha iyi anlayabiliriz.

This is the kind of innovation that is,

Bu yenilik, açıkçası --

quite frankly -- it's interesting that it's coming from Africa.

yeniliğin Afrika'dan çıkması çok ilginç.

It's coming from places that you wouldn't expect.

Hiç beklemediğiniz yerlerden gelen bir proje.

From young, smart developers.

Genç, zeki geliştiricilerden.

And it's a community around it that has decided to build this.

Bunu yapmaya karar veren ise bu kişilerin etrafındaki topluluk.

So, thank you very much.

Çok teşekkürler.

And we are very happy to be part of the TED family.

TED ailesinin bir bireyi olmaktan çok mutluyuz.

(Applause)

(Alkış)