How to be fearless in the face of authoritarianism | Sviatlana Tsikhanouskaya

Translator: Pakita Zeqo Reviewer: Helena Bedalli

On August 12, 2020,

Në 12 gusht 2020

two groups of girls went out to protest in Minsk,

dy grupe vajzash shkuan të protestojnë në Minsk,

the capital city of Belarus.

kryeqytetin e Bjellorusisë.

They put on white clothes

Ato veshën rroba të bardha

and went barefoot out into the street.

dhe dolën zbathur nëpër rrugë.

In the morning,

Në mëngjes

some went to Komarovskiy Market in the center of town.

disa shkuan në marketin Komarovski

në qendër të qytetit

Later that day,

Po atë ditë më vonë

the other group gathered with flowers

grupi tjetër mblodhi lule

at the eternal flame under the victory monument.

në flakën e përjetshme poshtë monumentit

të fitores.

They stood together holding hands,

Ato qëndruan së bashku të kapura përdore,

and they started to sing the Belarusian lullaby,

dhe filluan të këndonin ninullën e Bjellorusisë,

waiting for the police cars to arrive.

duke pritur makinat e policisë të mbërrinin.

They knew the police would pick them up just like that:

Ato e dinin se policia do t'i merrte ato kështu:

barefoot with flowers in their hands,

zbathur me lulet në duar,

that they would take them to the police station,

do t'i merrnin në stacionin e policisë,

beat them up and try to humiliate them.

duke i rrahur dhe poshtëruar.

And yet they did it anyway.

Dhe megjithatë ata e bënë.

This year, something changed in Belarus,

Këtë vit, diçka ndryshoi në Bjellorusi,

a country of more than nine million people

një shtet me nëntë miljon njerëz

that has been ruled by an authoritarian leader since 1994.

që ka qenë nën sundim nga një lider autoritar që prej 1994.

These young women were protesting the latest rigged election result,

Këto vajza të reja protestuan në zgjedhjet e fundit të manipuluara,

which had taken [place] just a few days earlier.

e cila ndodhi vetëm pak ditë më parë.

Their small expressions of protest very quickly expanded

Shprehjet e vogla të protestës u zgjeruan shumë shpejt

into massive, peaceful, women-led demonstrations

në masive, paqësore, demonstrata të drejtuara nga gratë

all across the country.

në të gjithe vendin.

Within just a few days,

Vetëm në pak ditë

a few hundred thousand people took to the streets

qindra mijëra njerëz dolën në rrugë

and demonstrations have continued ever since,

dhe demonstratat vazhduan që atëherë,

the likes of which Belarus has never seen before.

pëlqimet e të cilave Bjellorusia nuk i ka pasur më parë.

All this despite the fact

E gjithë kjo pavarsisht faktit

that the president proclaimed himself reelected

që deklaroi presidenti vetë rizgjodhi

and that more than 10,000 people have been detained,

dhe që më shumë se 10,000 njerëz u ndaluan,

hundreds tortured

qindra u torturuan

and at least six killed.

dhe të paktën gjashtë të vrarë.

Many people wonder why the people of Belarus are speaking up now.

Shumë njerëz pyesnin veten pse bjellorusët po flasin tani.

What makes them keep taking to the streets

Çfarë i bën ata te vazhdojnë të dalin nëpër rrugë

despite unprecedented police violence,

pavarësisht dhunës së paparë policore,

despite state lawlessness?

pavarësisht paligjmërisë së shtetit?

The answer I hear the most

Përgjigjja që dëgjoj më shpesh

is that people have become fearless,

është se njerëzit u bënë të patrembur,

and it's something we have become together.

dhe është diçka që i bëri bashkë.

Because fear is the province of one.

Sepse frika është e të gjithëve.

It feeds on isolation.

Ushqehet me izolim.

It doesn't discriminate:

Nuk diskriminon:

men, women, children, elderly --

burra, gra, fëmijë, të moshuar

all of us can feel fear,

të gjithë mund të ndiejmë frikë,

but only as long as we are on our own.

por vetëm për aq kohë sa jemi vetëm.

Fearlessness takes two.

Guximi kërkon dy.

It only works if and when we show up for each other.

Funksionon vetëm nëse ne jemi aty për njëri tjetrin.

Show up so that your neighbor,

Trego se fqinji yt

your colleague, your friend has courage.

kolegu yt, shoku yt ka kurajë.

And they will do the same for you.

Dhe ata do bëjnë të njëjtën gjë për ty.

A lot has been made of my own role in the presidential election

Shumë është bërë në rolin tim për zgjedhjet presidenciale

of August 2020.

në gushtin e 2020.

How I stepped in to run for my husband, Sergei, when he was jailed

Si u futa për të kandiduar për burrin tim, Sergei kur ai ishte i burgosur,

and it became clear that the authorities would deny him his chance to run himself;

e ishte e qartë se autoritetet do t'i mohonin shansin për të kandiduar vetë;

how I rightfully won the election

si i fitova me të drejtë zgjedhjet

and became the elected leader of a democratic Belarus,

dhe u bëra udhëheqësja e zgjedhur e Bjellorusisë demokratike,

but the official results only gave me 10 percent of the vote

por rezultatet zyrtare më dhanë vetëm 10% të votave

and I was forced into exile with my children;

dhe u detyrova me dëbim me fëmijët e mi;

how I still fight for those who voted for me

si akoma luftoj për ata që më votuan

and whose voice the regime wants to steal;

dhe zërin e të cilit regjimi dëshiron të vjedhë;

how "fearless" I am.

sa "e patrembur" jam.

But there were many moments when I was frightened,

Por kishte shumë momente që isha e frikësuar,

and I wanted to step down.

dhe doja të hiqja dorë.

I was threatened

Isha e kërcënuar

and forced to believe that I'm alone in this fight.

dhe e detyruar të besoja se jam e vetme në këtë luftë.

And yet the more cities I visited,

Megjithatë sa më shumë qytete vizitoja

the more people showed up for the rallies,

aq më shumë njerëz paraqiteshin në tubim

the less fear I had.

aq më pak frikë kisha.

And then in the days before the election in Minsk,

Pak ditë para zgjedhjeve në Minsk,

60,000 people came to show their support for me,

60,000 njerëz erdhën të më mbështesnin,

and I was no longer afraid.

dhe nuk isha më e frikësuar.

I never wanted to do any of this.

Unë kurrë nuk kam dashur të bëj asgjë nga këto.

I was never overly political,

Unë kurrë nuk kam qenë tepër politike,

and I never planned to run for office.

dhe kurrë nuk kam planifikuar të kandidoj për post.

I wanted to be a mom and a wife.

Doja të isha një nënë dhe një grua.

But by fate and the will of my people,

Por nga fati dhe dëshira e popullit tim,

I was elevated to this position.

unë u ngrita në këtë pozitë.

And I accept this with a sense of duty and pride.

Dhe unë e pranoj këtë me detyrë

dhe krenari.

I will not give up.

Unë nuk do të dorëzohem.

And I will show up for people, because they show up for me.

Do të jem aty për njerëzit, sepse ata

ishin aty për mua.

Our courage is born from unity.

Guximi ynë lindi nga bashkimi.

Our solidarity is our strength.

Solidariteti ynë është forca jonë.

I also now understand that being fearless is a commitment.

Tani e kuptova se të qenurit e patrembur

është një zotim.

It is a decision you make every single day.

Është një vendim që ju e merrni çdo ditë.

It is a responsibility you take --

Është një përgjegjësi që ju e merrni--

responsibility for one another.

përgjegjësia për njëri tjetrin.

In this regard, I'm no different from my fellow Belarusians.

Në këtë drejtim unë nuk jam ndryshe nga kolegët e mi Bjellorusë.

Their support is tangible.

Mbështetja e tyre është e qartë.

Their solidarity grows in progression.

Solidariteti i tyre po avancon.

When there are two of you,

Kur janë dy prej jush,

you are daring.

po guxon.

When you're 100, you are brave.

Kur jeni 100, jeni trima.

When there are thousands of you,

Kur janë qindra nga ju,

you are fearless.

bëheni të patrembur.

And once you are tens of thousands,

Dhe pasi të jeni dhjetëra mijëra,

you become invincible.

bëheni të pathyeshëm.

Thank you.

Faleminderit.