How to be fearless in the face of authoritarianism | Sviatlana Tsikhanouskaya

Tłumaczenie: Karolina Klimiuk Korekta: Martyna Selke

On August 12, 2020,

Dwunastego sierpnia 2020 roku

two groups of girls went out to protest in Minsk,

dwie grupy dziewczyn wyszły, żeby zaprotestować w Mińsku,

the capital city of Belarus.

stolicy Białorusi.

They put on white clothes

Ubrały się na biało

and went barefoot out into the street.

i wyszły boso na ulicę.

In the morning,

Rano niektóre ruszyły przed Rynek Komarowski

some went to Komarovskiy Market in the center of town.

w centrum miasta.

Later that day,

Później tego samego dnia

the other group gathered with flowers

zebrała się druga grupa z kwiatami

at the eternal flame under the victory monument.

przy wiecznym ogniu pod obeliskiem zwycięstwa.

They stood together holding hands,

Stały razem, trzymając się za ręce,

and they started to sing the Belarusian lullaby,

i zaczęły śpiewać białoruską kołysankę,

waiting for the police cars to arrive.

czekając na przyjazd policji.

They knew the police would pick them up just like that:

Wiedziały, że policja zgarnie je tak, jak stały,

barefoot with flowers in their hands,

bose, z kwiatami w rękach,

that they would take them to the police station,

że zabierze je na komisariat,

beat them up and try to humiliate them.

pobije i spróbuje upokorzyć.

And yet they did it anyway.

A jednak i tak to zrobiły.

This year, something changed in Belarus,

W tym roku coś się zmieniło na Białorusi,

a country of more than nine million people

kraju ponad dziesięciu milionów ludzi,

that has been ruled by an authoritarian leader since 1994.

od 1994 roku rządzonym przez autorytarnego przywódcę.

These young women were protesting the latest rigged election result,

Te młode kobiety protestowały przeciwko sfałszowanym wyborom,

which had taken [place] just a few days earlier.

które odbyły się kilka dni wcześniej.

Their small expressions of protest very quickly expanded

Ich mały protest szybko rozrósł się

into massive, peaceful, women-led demonstrations

w masowe, pokojowe demonstracje pod przywództwem kobiet

all across the country.

w całym kraju.

Within just a few days,

W ciągu kilku dni

a few hundred thousand people took to the streets

setki tysięcy ludzi wyszły na ulice.

and demonstrations have continued ever since,

Do dziś trwają demonstracje,

the likes of which Belarus has never seen before.

jakich przedtem nie widziano na Białorusi.

All this despite the fact

Wszystko pomimo faktu,

that the president proclaimed himself reelected

że prezydent ogłosił swoją reelekcję,

and that more than 10,000 people have been detained,

a ponad 10 tysięcy osób zatrzymano,

hundreds tortured

setki torturowano

and at least six killed.

i przynajmniej sześć zabito.

Many people wonder why the people of Belarus are speaking up now.

Wielu zastanawia się, dlaczego Białorusini zabierają głos właśnie teraz.

What makes them keep taking to the streets

Co sprawia, że wciąż wychodzą na ulice,

despite unprecedented police violence,

pomimo niespotykanej dotąd brutalności policji,

despite state lawlessness?

pomimo panującego bezprawia.

The answer I hear the most

Odpowiedzią, którą najczęściej słyszę,

is that people have become fearless,

jest to, że ludzie stali się nieustraszeni.

and it's something we have become together.

Staliśmy się tacy wspólnie.

Because fear is the province of one.

Bo strach to domena jednostki.

It feeds on isolation.

Karmi się izolacją.

It doesn't discriminate:

Nie dyskryminuje.

men, women, children, elderly --

Mężczyźni, kobiety, dzieci, seniorzy...

all of us can feel fear,

wszyscy czujemy strach.

but only as long as we are on our own.

Ale tylko tak długo, jak jesteśmy sami.

Fearlessness takes two.

Do odwagi potrzeba dwojga.

It only works if and when we show up for each other.

Przychodzi, gdy się wspieramy.

Show up so that your neighbor,

Zachowuj się tak, by dodać odwagi

your colleague, your friend has courage.

twojemu sąsiadowi, współpracownikowi, przyjacielowi.

And they will do the same for you.

A zrobią to samo dla ciebie.

A lot has been made of my own role in the presidential election

Wiele mówiono o mojej roli w wyborach prezydenckich

of August 2020.

w sierpniu 2020 roku.

How I stepped in to run for my husband, Sergei, when he was jailed

Jak zastąpiłam w nich męża Sergieja, kiedy go aresztowano

and it became clear that the authorities would deny him his chance to run himself;

i stało się jasne, że władze nie pozwolą mu kandydować.

how I rightfully won the election

Jak prawomocnie wygrałam wybory

and became the elected leader of a democratic Belarus,

i zostałam elekcyjnym przywódcą demokratycznej Białorusi,

but the official results only gave me 10 percent of the vote

choć według oficjalnych wyników zdobyłam tylko 10% głosów

and I was forced into exile with my children;

i razem z dziećmi zostałam zmuszona do emigracji.

how I still fight for those who voted for me

Jak wciąż walczę dla tych, którzy na mnie zagłosowali,

and whose voice the regime wants to steal;

a których głos reżim chce uciszyć.

how "fearless" I am.

Jak "nieustraszona" jestem.

But there were many moments when I was frightened,

Ale było wiele momentów, kiedy się bałam

and I wanted to step down.

i chciałam zrezygnować.

I was threatened

Grożono mi

and forced to believe that I'm alone in this fight.

i kazano wierzyć, że jestem w tej walce sama.

And yet the more cities I visited,

Ale im więcej miast odwiedzałam,

the more people showed up for the rallies,

im więcej ludzi zbierało się na wiecach,

the less fear I had.

tym mniej się bałam.

And then in the days before the election in Minsk,

Wtedy, kilka dni przed wyborami w Mińsku,

60,000 people came to show their support for me,

60 tysięcy ludzi przyszło, żeby okazać mi swoje poparcie.

and I was no longer afraid.

I już przestałam się bać.

I never wanted to do any of this.

Nigdy tego nie chciałam.

I was never overly political,

Nie angażowałam się politycznie

and I never planned to run for office.

i nie planowałam kandydować.

I wanted to be a mom and a wife.

Chciałam być mamą i żoną.

But by fate and the will of my people,

Ale los i wola ludzi

I was elevated to this position.

wyniosły mnie na to stanowisko.

And I accept this with a sense of duty and pride.

Akceptuję to z poczuciem obowiązku i dumy.

I will not give up.

Nie poddam się.

And I will show up for people, because they show up for me.

Będę wspierać ludzi, bo oni wspierają mnie.

Our courage is born from unity.

Odwaga rodzi się w jedności.

Our solidarity is our strength.

Solidarność jest naszą siłą.

I also now understand that being fearless is a commitment.

Teraz rozumiem, że odwaga to poświęcenie,

It is a decision you make every single day.

decyzje, które podejmujemy każdego dnia.

It is a responsibility you take --

To odpowiedzialność,

responsibility for one another.

odpowiedzialność za siebie nawzajem.

In this regard, I'm no different from my fellow Belarusians.

Nie różnię się tu od innych Białorusinów.

Their support is tangible.

Ich wsparcie jest odczuwalne.

Their solidarity grows in progression.

Ich solidarność jest coraz większa.

When there are two of you,

Kiedy jest was dwójka,

you are daring.

jesteście śmiali.

When you're 100, you are brave.

Kiedy jest was setka, jesteście odważni.

When there are thousands of you,

Kiedy są was tysiące,

you are fearless.

jesteście nieustraszeni.

And once you are tens of thousands,

A kiedy są was setki tysięcy,

you become invincible.

stajecie się niepokonani.

Thank you.

Dziękuję.