The optimism bias | Tali Sharot

Translator: Timothy Covell Reviewer: Morton Bast

Translator: Ermira Kusari Reviewer: Dita Bytyci

I'm going to talk to you about optimism --

Do të ju flasë per optimizmin ---

or more precisely, the optimism bias.

ose më saktësisht, njëanshmërinë e optimizmit.

It's a cognitive illusion

Eshtë një iluzion kognitiv

that we've been studying in my lab for the past few years,

të cilin e kemi studiuar në laboratorin tim prej disa vitesh,

and 80 percent of us have it.

dhe 80% prej nesh e kanë.

It's our tendency to overestimate

Ne jemi të prirur të mbivlerësojmë

our likelihood of experiencing good events in our lives

gjasat tona për të përjetuar ndodhi të mira ne jetë

and underestimate our likelihood of experiencing bad events.

dhe nënvleresojmë gjasat tona për të përjetuar raste të këqija.

So we underestimate our likelihood of suffering from cancer,

Ne këtë mënyrë ne nënvlerësojmë gjasat e të vuajturit nga kanceri,

being in a car accident.

ose të qenurit në një aksident rrugor.

We overestimate our longevity, our career prospects.

Në mbivlerësojme jetëgjatësinë, perspektivat e karrierës.

In short, we're more optimistic than realistic,

Thënë shkurt, ne jemi me optimist sesa realist.

but we are oblivious to the fact.

mirëpo jemi të pavëmendshëm ndaj këtij fakti.

Take marriage for example.

Marrim martesën si shembull.

In the Western world, divorce rates are about 40 percent.

Ne botën Perëndimore, shkalla e divorceve është rreth 40 përqind.

That means that out of five married couples,

Kjo do të thotë që prej 5 çifteve të martuara,

two will end up splitting their assets.

2 do të përfundojnë në ndarjen e pronësisë.

But when you ask newlyweds about their own likelihood of divorce,

Mirëpo kur i pyesim të posamartuarit per gjasat e divorcit mes tyre,

they estimate it at zero percent.

ata vlerësoj zeronë qe ato gjasa nuk ekzistojnë, janë zero.

And even divorce lawyers, who should really know better,

Madje, edhe avokatët e divorceve, të cilë duhet të kenë njohuri më të mira,

hugely underestimate their own likelihood of divorce.

jashtëzakonisht nënvlerësojnë gjasat e tyre të divorcit.

So it turns out that optimists are not less likely to divorce,

Keshtu që delm se optimistët nuk është se kanë më pak gjasa të divorcohen,

but they are more likely to remarry.

por kanë më shumë gjsa që të martohen sërish.

In the words of Samuel Johnson,

Sipas fjalëve të Samuel Johnson,

"Remarriage is the triumph of hope over experience."

"Rimartesa është triumfi i shpresës mbi përvojën.'

(Laughter)

(Të qeshura)

So if we're married, we're more likely to have kids.

Pra nëse jemi të martuar, ka më të ngjarë që do kemi fëmijë.

And we all think our kids will be especially talented.

Dhe ne të gjithë mendojmë që fëmijët tanë do të jenë jashtëzakonisht të talentuar.

This, by the way, is my two-year-old nephew, Guy.

Ky, me që ra fjala, është nipi im dyvjeçar, Guy.

And I just want to make it absolutely clear

Dhe dua ta bëj plotësisht të qartë

that he's a really bad example of the optimism bias,

që ai është një shembull shumë i keq i njëanshmërisë së optimizmit

because he is in fact uniquely talented.

sepse ai është në fakt shumë i talentuar.

(Laughter)

(Të qeshura)

And I'm not alone.

Dhe nuk jam vetëm në tërë këtë.

Out of four British people, three said

3 prej 4 Britanikëve thanë

that they were optimistic about the future of their own families.

që janë optimist për të ardhmen e familjeve të tyre.

That's 75 percent.

Kjo është rreth 75 përqind.

But only 30 percent said

Mirëpo vetëm 30 përqind thanë

that they thought families in general

që mendojnë se familjet në përgjithësi

are doing better than a few generations ago.

janë në situatë më të mirë sesa gjeneratat e mëparshme.

And this is a really important point,

Dhe kjo është një çështje shumë e rëndësishme

because we're optimistic about ourselves,

sepse jemi optimist për vetveten

we're optimistic about our kids,

për fëmijët tanë,

we're optimistic about our families,

për familjet tona,

but we're not so optimistic about the guy sitting next to us,

mirëpo nuk jemi aq optimist për personin që është i ulur pranë nesh

and we're somewhat pessimistic

në fakt jemi paksa pesimist

about the fate of our fellow citizens and the fate of our country.

për fatin e bashkëqytetarëve tane dhe fatin e shtetit tonë.

But private optimism about our own personal future

Mirëpo optimizmi i fshehtë për të ardhmen tonë personale

remains persistent.

mbetet këmbëngulës.

And it doesn't mean that we think things will magically turn out okay,

Dhe kjo nuk do të thotë se ne mendojmë se gjërat do të përfundojnë mirë si me magji,

but rather that we have the unique ability to make it so.

por se ne kemi aftësi unike për ta bërë atë ashtu.

Now I'm a scientist, I do experiments.

Unë jam shkencëtare, bëj ekperimente.

So to show you what I mean,

Prandaj në menyrë që të ju tegoj se për cfarë po flas,

I'm going to do an experiment here with you.

do të bëj një eksperiment këtu me ju.

So I'm going to give you a list of abilities and characteristics,

Do të ju jap një listë të aftësive dhe karakteristikave,

and I want you to think for each of these abilities

dhe dua që ju të mendoni për secilën prej këtyre aftësive

where you stand relative to the rest of the population.

ku ju qëndroni në krahasim me pjesën tjetër të popullsisë.

The first one is getting along well with others.

E para është mirëkuptimi me të tjerët.

Who here believes they're at the bottom 25 percent?

Kush prej jush këtu mendon se bëni pjesë në 25 përqindshin e ulët?

Okay, that's about 10 people out of 1,500.

Në rregull, rreth 10 njerëz prej 1500-ve.

Who believes they're at the top 25 percent?

Kush beson që i përkasin 25 përqindëshit të epërm?

That's most of us here.

Shumica prej nesh.

Okay, now do the same for your driving ability.

Në rregull, tani bëni të njëjtën gjë për aftësitë tuaja të vozitjes.

How interesting are you?

Sa interesant je?

How attractive are you?

Sa tërheqës jeni?

How honest are you?

Sa të ndershëm jeni?

And finally, how modest are you?

Dhe në fund, sa modest jeni?

So most of us put ourselves above average

Shumica prej nesh mendojmë se jemi mbi mesataren

on most of these abilities.

në shumicën prej këtyre aftësive.

Now this is statistically impossible.

Kjo është statistikisht e pamundur.

We can't all be better than everyone else.

Ne nuk mund të jemi të gjithë më të mirë se gjithë të tjerët.

(Laughter)

(Të qeshura)

But if we believe we're better than the other guy,

Mirëpo nëse besojmë se jemi më të mirë se personi tjetër,

well that means that we're more likely to get that promotion, to remain married,

do të thotë që kemi më shumë gjasa të marrim ngritje në pozitë, të mbesim të martuar,

because we're more social, more interesting.

sepse jemi më të shoqërueshëm, më interesant.

And it's a global phenomenon.

Dhe është një fenomen global.

The optimism bias has been observed

Njëanshmëria e optimizmit është vërejtur

in many different countries --

në shumë vende---

in Western cultures, in non-Western cultures,

në kulturat Perëndimore, në kulturat jo-Perëndimore,

in females and males,

në femra dhe meshkuj,

in kids, in the elderly.

në fëmijë, në të moshuar.

It's quite widespread.

Eshtë mjaft e përhapur.

But the question is, is it good for us?

Mirëpo pyetja qëndron, a është kjo një gjë e mirë për ne?

So some people say no.

Disa njerëz thonë jo.

Some people say the secret to happiness

Disa njerë thonë sekreti i lumturisë

is low expectations.

ka të bëjë me shpresimet e vogla.

I think the logic goes something like this:

Mendoj se sipas logjikës mund të definohet kështu:

If we don't expect greatness,

Nëse nuk presim madhështi,

if we don't expect to find love and be healthy and successful,

nëse nuk presim të gjejmë dashurinë dhe të jemi të shëndetshëm dhe të susksesshëm,

well we're not going to be disappointed when these things don't happen.

nuk do të zhgënjehemi kur këto gjëra nuk ndodhin.

And if we're not disappointed when good things don't happen,

Dhe nëse nuk zhgënjehemi kur gjëra të mira nuk ndodhin,

and we're pleasantly surprised when they do,

dhe befasohemi këndshëm kur ndodhin,

we will be happy.

ne do të jemi të lumtur.

So it's a very good theory,

Eshtë nje teori shumë e mirë,

but it turns out to be wrong for three reasons.

mirëpo del se është gabim për tri arsye.

Number one: Whatever happens, whether you succeed or you fail,

Një: Cfarëdo që ndodh, qoftë nëse ke sukses ose dështon,

people with high expectations always feel better.

njerëzit që presin më shumë nga jeta gjithmonë ndihen mirë.

Because how we feel when we get dumped or win employee of the month

Sepse ajo cfarë ndjejmë kur na braktisin ose fitojmë titullin e punonjësit të muajit

depends on how we interpret that event.

varet nga mënyra se si ne e interpretojmë atë ngjarje.

The psychologists Margaret Marshall and John Brown

Psikologët Margaret Marshall dhe John Brown

studied students with high and low expectations.

studiuan studentët me shpresa dhe pritje të mëdha dhe të vogla

And they found that when people with high expectations succeed,

Dhe arritv tek përfundimi se kur njerëzit me shpresa të mëdha kanë sukses,

they attribute that success to their own traits.

ata ia kushtojnë atë sukses tipareve të tyre.

"I'm a genius, therefore I got an A,

"Unë jam gjeni dhe për këtë arsye e morra A,

therefore I'll get an A again and again in the future."

prandaj do të marr A sërish në të ardhmen."

When they failed, it wasn't because they were dumb,

Kur dështuan, nuk ishte sepse ishin kokëtrashë,

but because the exam just happened to be unfair.

por sepse provimet ishin të padrejta.

Next time they will do better.

Herën tjetër do të bejnë më mirë.

People with low expectations do the opposite.

Njerëzit me shpresa të vogla e bëjnë të kundërtën.

So when they failed it was because they were dumb,

Kur ata dështuan ishte sepse ishin kokëtrashë,

and when they succeeded

she kur arritë të kenë sukses,

it was because the exam just happened to be really easy.

ishte sepse ndodhi që provimi ishte shumë i lehtë.

Next time reality would catch up with them.

Herën e ardhshme do ta kuptojnë realitetin.

So they felt worse.

Andaj u ndien më keq.

Number two: Regardless of the outcome,

Numër dy: Pavarësisht nga përfundimi,

the pure act of anticipation makes us happy.

akti i parashikimit na bën të lumtur.

The behavioral economist George Lowenstein

Ekonimisti i sjelljes george Lowenstein

asked students in his university

pyeti studentet në universitetin e tij

to imagine getting a passionate kiss from a celebrity, any celebrity.

të amiagjinonin sikur personi i famshëm më i preferuar i tyre po i puthte, cfarëdo personi i famshëm.

Then he said, "How much are you willing to pay

Pastaj tha. "Sa do të paguanit

to get a kiss from a celebrity

të merrnit një puthje nga një person i famshëm

if the kiss was delivered immediately,

poqese ai person do të ju puthte tani menjëherë,

in three hours, in 24 hours, in three days,

pas tri orësh, pas 24 orësh, pas 3 ditësh,

in one year, in 10 years?

pas një viti, pas 10 vitesh?

He found that the students were willing to pay the most

Ai zbuloi se studentet ishin më të gatshëm të paguanin më së shumti

not to get a kiss immediately,

për të mos marrë një puthje menjëherë,

but to get a kiss in three days.

por pas tre ditësh.

They were willing to pay extra in order to wait.

Ata ishin të gatshëm të paguanin shtesë në mënyrë që të presin.

Now they weren't willing to wait a year or 10 years;

Ata nuk ishin të gatshëm të prisnin 10 vite;

no one wants an aging celebrity.

askush nuk e do një person të famshëm të vjetvr.

But three days seemed to be the optimum amount.

Mirëpo tre dite dukej si koha më e favorshme.

So why is that?

E përse ndodh kështu?

Well if you get the kiss now, it's over and done with.

Po qe se e marrim puthjen tani, është punë e kryer.

But if you get the kiss in three days,

Mirëpo nëse e merr puthjen pas tre ditësh,

well that's three days of jittery anticipation, the thrill of the wait.

do të kesh tre ditë të mbushura me protje të shqetësuara, emocione të pritjes.

The students wanted that time

Studentët e deshën atë kohë

to imagine where is it going to happen,

për të imagjinuar se ku do të ndodhte,

how is it going to happen.

se si do të ndodhte.

Anticipation made them happy.

Pritja e parashikimi i bëri të lumtur.

This is, by the way, why people prefer Friday to Sunday.

Kjo është, meqë ra fjala, arsyeja pse njerëzit preferojnë të Premten ndaj të Dielës.

It's a really curious fact,

Eshtë nje fakt kurreshtar,

because Friday is a day of work and Sunday is a day of pleasure,

sepse e Premtja është ditë pune kurse e Diela është ditë qejfi,

so you'd assume that people will prefer Sunday,

andaj ju do të supozonit senjerëzit do të preferojnë të Dielën,

but they don't.

mirëpo nuk është ashtu.

It's not because they really, really like being in the office

Arsyeja nuk qëndron në faktin që atyre u pëlqen të qëndrojnë në zyrë,

and they can't stand strolling in the park

dhe nuk u pëlqen të ecin nëpër park,

or having a lazy brunch.

ose të kenë një paradrekë të ngaruar.

We know that, because when you ask people

Ne e dimë këtë, sepse kur pyet njerëzit

about their ultimate favorite day of the week,

për ditën më të preferuar të javës,

surprise, surprise, Saturday comes in at first,

befasi, befasi, e para vie e Shtuna,

then Friday, then Sunday.

pastaj e Premtja, e pastaj e Diela.

People prefer Friday

Njerëzit preferojnë të Premten

because Friday brings with it the anticipation of the weekend ahead,

sepse e Premtja sjell bashkë me të parashikimet dhe pritjet për fundjavën,

all the plans that you have.

të gjitha planet që ke.

On Sunday, the only thing you can look forward to

Të Dielën, e vetmja që mund të presim

is the work week.

është java e punës.

So optimists are people who expect more kisses in their future,

Andaj optimistët janë njerëz që presin më shume puthje në të ardhmen,

more strolls in the park.

më shumë shëtitje në park.

And that anticipation enhances their wellbeing.

Dhe kjo pritje rrit mirëqenien e tyre.

In fact, without the optimism bias,

Në fakt, pa njëanshmërinë e optimizmit,

we would all be slightly depressed.

ne do të ishim të gjithë paska të depresuar.

People with mild depression,

Njerëzit që vuajnë nga depresioni i butë,

they don't have a bias when they look into the future.

nuk kanë njëanshmëri kur shohin në të ardhmen.

They're actually more realistic than healthy individuals.

Ata janë në fakt më realistë sesa njerëzit e shëndoshë.

But individuals with severe depression,

Mirëpo njerëzit që vuajnë nga depresioni i thellë,

they have a pessimistic bias.

kanë njëanshmëri pesimiste.

So they tend to expect the future

në këtë mënyrë ata presin që e ardhmja

to be worse than it ends up being.

të jetë më e rëndë sesa që është në fakt.

So optimism changes subjective reality.

Optimizmi ndërron realitetin subjektiv.

The way we expect the world to be changes the way we see it.

Mënëra se si ne presim që të jetë bota ndryshon mënyrën se si ne e shohim atë.

But it also changes objective reality.

por gjithashtu ndërron realitetin objektiv.

It acts as a self-fulfilling prophecy.

vepron si profeci vetë-përmbushëse.

And that is the third reason

dhe kjo është arsyeja e tretë

why lowering your expectations will not make you happy.

pse të ulësh parashikimet për të ardhmen nuk të bën më të lumtur.

Controlled experiments have shown

Eksperimente të kontrolluara kanë treguar

that optimism is not only related to success,

se optimizmi nuk është i lishur vetëm me suksesin,

it leads to success.

mirëpo të shpie tek suksesi.

Optimism leads to success in academia and sports and politics.

Optimizmi shpie tek suksesi në studime, sporte dhe politikë.

And maybe the most surprising benefit of optimism is health.

Dhe ndoshta përfitimi më i befasishëm i optimizmit është shëndeti.

If we expect the future to be bright,

Nëse presim që e ardhmja të jetë e ndritshme,

stress and anxiety are reduced.

stresi dhe ankthi ulen.

So all in all, optimism has lots of benefits.

Në përgjithësi, optimizmi ka shumë përfitime.

But the question that was really confusing to me was,

Mirëpo pyetja e cila më hutoi më shumë mua ishte,

how do we maintain optimism in the face of reality?

se si e ruajmë optimizmin përballë realitetit?

As an neuroscientist, this was especially confusing,

Si neurologe, kjo më ngatërroi posaqërisht,

because according to all the theories out there,

sepse në bazë të të gjitha teorive që ekzistojnë,

when your expectations are not met, you should alter them.

kur qëllimet tuaja nuk arrihen, duhet t'i ndryshosh.

But this is not what we find.

Mirëpo kjo nuk është çfarë vërejtëm.

We asked people to come into our lab

Ne pyetëm njerëz të vinin në laboratorin tonë

in order to try and figure out what was going on.

në mënyrë që të provojmë të zbulojmë se cfarë po ndodhte.

We asked them to estimate their likelihood

ne u kërkuam atyre që të vlerësojnë gjasat e tyre

of experiencing different terrible events in their lives.

që të sprovohen nga ngjarje të tmerrshme in jetë

So, for example, what is your likelihood of suffering from cancer?

P.sh., sa gjasa ke që të vuash nga kanceri?

And then we told them the average likelihood

Dhe pastaj u thamë që të nxjerrin mesataren e gjasave

of someone like them to suffer these misfortunes.

për dikë tjetër që mund t'u ndodhin këto fatkeqësi.

So cancer, for example, is about 30 percent.

Kanceri, p.sh., është rreth 30%.

And then we asked them again,

Pastaj i pyetëm prapë,

"How likely are you to suffer from cancer?"

"Sa ke ti gjasa të vuash nga kanceri?"

What we wanted to know was

Ajo cfarë ne donim të dimë ishte

whether people will take the information that we gave them

nëse njerëzit do merrnin informacionet që ne u dhamë

to change their beliefs.

për të ndryshuar besimin e tyre.

And indeed they did --

Dhe në të vërtetë ata e bënë atë ---

but mostly when the information we gave them

por kryesisht kur informacioni që u dhamë ne

was better than what they expected.

ishte më i mirë se sa nga ajo cka ata prisnin.

So for example,

P.sh.,

if someone said, "My likelihood of suffering from cancer

nëse dikush tha: "Gjasat e mia për të vuajtur nga kanceri

is about 50 percent,"

janë rreth 50%,"

and we said, "Hey, good news.

dhe ne thamë, "Hej, lajm i mirë.

The average likelihood is only 30 percent,"

Mesatarja e gjasave është vetëm 30 %,"

the next time around they would say,

herë tjetër ata do thonin,

"Well maybe my likelihood is about 35 percent."

"Ndoshta gjasat e mia janë rreth 35 %."

So they learned quickly and efficiently.

Prandaj ata mësuan shpejtë dhe në mënyrë efikase.

But if someone started off saying,

Mirëpo nëse dikush në fillim tha,

"My average likelihood of suffering from cancer is about 10 percent,"

"Mesatarja e gjasave të mia që të vuaj nga kanceri janë rreth 10%."

and we said, "Hey, bad news.

dhe ne thamë, "Hej, lajm i keq.

The average likelihood is about 30 percent,"

Mesatarja e gjasave është vetëm 30 %,"

the next time around they would say,

herën e ardhshme ata do thonin ,

"Yep. Still think it's about 11 percent."

"Po. Akoma mendoj që është rreth 11 %."

(Laughter)

(Të qeshura)

So it's not that they didn't learn at all -- they did --

Nuk do të thotë që ata nuk mësuan asgjë -- ata mësuan --

but much, much less than when we gave them

mirëpo shumë më pak sesa kur u dhamë

positive information about the future.

të dhëna pozitive për të ardhmen.

And it's not that they didn't remember the numbers that we gave them;

Dhe nuk është se ata nuk mbajtën mend numrat që u dhamë;

everyone remembers that the average likelihood of cancer

secili e mban mend se mesatarja e gjasave të kancerit

is about 30 percent

është rreth 30%

and the average likelihood of divorce is about 40 percent.

dhe mesatarja e gjasave të divorcit është rreth 40%.

But they didn't think that those numbers were related to them.

Mirëpo ata nuk menduan se ata numra kishin të bënin gjë me ta.

What this means is that warning signs such as these

Kjo do të thotë që shenjat paralajmëruese si këto

may only have limited impact.

mund të kenë vetëm ndikim të kufizuar.

Yes, smoking kills, but mostly it kills the other guy.

Po, Pirja e duhanit të mbyt, mirëpo mbytë më shumë personin tjetër.

What I wanted to know was

Ajo cfarë dëshiroja të dija ishte

what was going on inside the human brain

cfarë po ndodhte brenda trurit të njeriut

that prevented us from taking these warning signs personally.

që na parandaloi të merrnim këto shenja paralajmëruese personalisht.

But at the same time,

Mirëpo në të njëjtën kohë,

when we hear that the housing market is hopeful,

kur dëgjojmë se tregu i shtëpive ka shpresa,

we think, "Oh, my house is definitely going to double in price."

ne mendojmë, "O, çmimi i shtëpisë sime do të dyfishohet."

To try and figure that out,

Në mënyrë që ta kuptojmë atë,

I asked the participants in the experiment

i pyeta pjesëmarrësit në eksperiment

to lie in a brain imaging scanner.

që të shtrihen në një skaner për fotografim të trurit.

It looks like this.

Ja si duket.

And using a method called functional MRI,

Dhe duke pvrdorur një metodë të quajtur MRI (rezonancë magnetike) funksionale,

we were able to identify regions in the brain

ne arritëm të identifikojmë rajone në tru

that were responding to positive information.

që po u përgjigjeshin informacioneve pozitive.

One of these regions is called the left inferior frontal gyrus.

Njëra prej këtyre rajoneve quhet gyrus i majte inferior ballor.

So if someone said, "My likelihood of suffering from cancer is 50 percent,"

Andaj, kur dikush tha," Gjasat e mia që të vuaj nga kanceri janë 50%,"

and we said, "Hey, good news.

dhe ne thamë, "Hej, lajm i mirë.

Average likelihood is 30 percent,"

Mesatarja e gjasave është 30%,"

the left inferior frontal gyrus would respond fiercely.

gyrus i majte inferior ballor reagonte me ashpërsi.

And it didn't matter if you're an extreme optimist, a mild optimist

Dhe nuk kishte rëndësi nëse ti ishe optimist ekstrem, optimist mesatar

or slightly pessimistic,

ose paksa pesimist,

everyone's left inferior frontal gyrus

gyrus i majte inferior ballor i secilit

was functioning perfectly well,

funksiononte shumë mirë,

whether you're Barack Obama or Woody Allen.

qoftë nëse je Barack Obama ose Woody Allen.

On the other side of the brain,

Në anën tjetër të trurit,

the right inferior frontal gyrus was responding to bad news.

gyrus i djathtë inferior ballor reagonte ndaj lajmit të keq.

And here's the thing: it wasn't doing a very good job.

Ja ku qëndron puna: nuk po funksiononte si duhet.

The more optimistic you were,

Sa më optimistik që ishe,

the less likely this region was

aq my pak ky rajon po

to respond to unexpected negative information.

reagonte ndaj të dhënave negative të papritura.

And if your brain is failing

Dhe nëse truri yt dështon

at integrating bad news about the future,

në integrimin e lajmeve të këqija për të ardhmen,

you will constantly leave your rose-tinted spectacles on.

ti do të mbash të veshuar gjatë tërë kohës syzet e hijezuara.

So we wanted to know, could we change this?

Ne donim të dimë se si mund ta ndryshojmë këtë?

Could we alter people's optimism bias

A mund të ndryshonim njëanshmërinë e optimizmit të njerëzve

by interfering with the brain activity in these regions?

duke ndërhyrë në aktivitetin e trurit në këto rajone?

And there's a way for us to do that.

Dhe ekziston një mënyrë që ne ta bëjmë atë.

This is my collaborator Ryota Kanai.

Ky është bashkëpunëtori im Ryota Kanai.

And what he's doing is he's passing a small magnetic pulse

Dhe këtu ai po përcjell një puls magentic

through the skull of the participant in our study

përmes kafkës së pjesëmarrësit në studimin tonë

into their inferior frontal gyrus.

në gyrus inferior ballor të tij.

And by doing that,

Duke bërë këtë,

he's interfering with the activity of this brain region

ai po ndërhyn me aktivitetin e këtij rajoni të trurit

for about half an hour.

për rreth një gjysmë ore.

After that everything goes back to normal, I assure you.

Pas kësaj cdo gjë kthehet sic ishte më parë, ju siguroj për këtë.

(Laughter)

(Të qeshura)

So let's see what happens.

Le të shofim se cfarë ndodhë.

First of all, I'm going to show you

Së pari, do të ju tregoj

the average amount of bias that we see.

sasinë mesatare të njëanshmërisë që shohim.

So if I was to test all of you now,

Po qe se do testoja secilin prej jush tani,

this is the amount that you would learn

kjo është sasia që do mësonit

more from good news relative to bad news.

më shumë nga lajmet e mira në krahasim me lajmet e këqija.

Now we interfere with the region

Tani ndërhyjmë me këtë rajon

that we found to integrate negative information in this task,

që arritëm të zbulonim se integron të dhëna negative në këtë detyrë

and the optimism bias grew even larger.

dhe njëanshmëria e optimizmit u rrit edhe më shumë.

We made people more biased in the way that they process information.

Ne i bëmë njervzit edhe mv të njëanshëm në mënyrën se si përpunojnë të dhënat.

Then we interfered with the brain region

Pastaj ndërhymë me rajonin e trurit

that we found to integrate good news in this task,

që zbuluam se integron lajmet e mira në këtë detyrë,

and the optimism bias disappeared.

dhe njëanshmëria e optimizmit u zhduk.

We were quite amazed by these results

ne ishim mjaftë të cuditur nga këto rezultate

because we were able to eliminate

sepse arritëm të asgjësojmë

a deep-rooted bias in humans.

një njëanshmëri me rrënjë të thella tek njerëzit.

And at this point we stopped and we asked ourselves,

Këtu ne u nalëm dhe pyetëm vetveten,

would we want to shatter the optimism illusion into tiny little bits?

a duam të thyejmë iluzionin e optimizmit në copëza të vogla?

If we could do that, would we want to take people's optimism bias away?

Po qe se mund ta bëjmë atë, a do donim të largonim njëanshmërinë e optimizmit nga njerëzit?

Well I've already told you about all of the benefits of the optimism bias,

Une tashmë ju kam treguar për dobitë e njëanshmërisë së optimizmit,

which probably makes you want to hold onto it for dear life.

gjë e cila ndoshta ju bën që të kapeni edhe më fortë për të.

But there are, of course, pitfalls,

Mirëpo, sigurisht që ka gracka,

and it would be really foolish of us to ignore them.

dhe do të ishte e pamend ti injoronim ato.

Take for example this email I recieved

Merrni si shembulll këtë e-mail që morra

from a firefighter here in California.

nga nje zjarrëfikës këtu në Kaliforni.

He says, "Fatality investigations for firefighters

Ai thotë: ``Hetimet e fataliteteve për zjarrëfikësit

often include 'We didn't think the fire was going to do that,'

shpesh përfshijnë `Ne nuk menduam që zjarri do ta bënte atë`

even when all of the available information

edhe kur të gjitha të dhënat ishin disponueshme

was there to make safe decisions."

për të marrë një vendim të sigurtë.``

This captain is going to use our findings on the optimism bias

Kapiteni do të përdorë të dhënat tona në njëanshmërinë e optimizmit

to try to explain to the firefighters

për t'u spjeguar zjarrëfiksëve

why they think the way they do,

se përse ata mendojnë ashtu sic mendojnë,

to make them acutely aware of this very optimistic bias in humans.

për t'i bërë ata të vetëdijshëm për këtë njëanshmëri të optimizmit në njerëz.

So unrealistic optimism can lead to risky behavior,

Optimizmi joreal mund të shpie tek sjellje të rrezikshme,

to financial collapse, to faulty planning.

dështim financiar, planifikim të gabuar.

The British government, for example,

Qeveria Britanike, p.sh.,

has acknowledged that the optimism bias

ka pranuar se njëanshmëria e optimizmit

can make individuals more likely

ka më të ngjarë të bëjë njerëzit

to underestimate the costs and durations of projects.

të nënvlerësojnë cmimin dhe kohëzgjatjen e projekteve.

So they have adjusted the 2012 Olympic budget

Për këtë ata kanë rregulluar buxhetin e Lojërave Olimpike të vitit 2012

for the optimism bias.

për njëanshmërinë e optimizmit.

My friend who's getting married in a few weeks

Një mik imi që do martohet brenda pak javësh

has done the same for his wedding budget.

ka bërë të njëjtën gjë për buxhetin e dasmës.

And by the way, when I asked him about his own likelihood of divorce,

Dhe meqë ra fjala, kur e pyeta atë për gjasat e tij të divorcit,

he said he was quite sure it was zero percent.

tha që ishte mjaft i sigurtë që ishin zero përqind.

So what we would really like to do,

Ajo cfarë na pëlqejnë të bëjmë,

is we would like to protect ourselves from the dangers of optimism,

është të mbrojmë veten nga rreziqet e optimizmit,

but at the same time remain hopeful,

mirëpo në të njëjtën kohë mbetemi me shpresë,

benefiting from the many fruits of optimism.

duke përfituar nga shumë fryte të optimizmit.

And I believe there's a way for us to do that.

Dhe besoj se egziston një mënyrë që ne të bëjmë atë.

The key here really is knowledge.

Celësi në këtë rast është dituria.

We're not born with an innate understanding of our biases.

Ne nuk vimë në jetë me kuptim të lindur të njëanshmërive tona.

These have to be identified by scientific investigation.

Këto duhet të identifikohen përmes hulumtimeve shkencore.

But the good news is that becoming aware of the optimism bias

Mirëpo lajmi i mirë është që duke u bërë të vetëdijshëm për njaëanshmërinë e optimizmit

does not shatter the illusion.

iluzioni nuk thehet.

It's like visual illusions,

Eshtë sikur iluzionet vizuale,

in which understanding them does not make them go away.

në rastet e të cilave kur i kuptojmë ato nuk do të thotë që ato zhduken.

And this is good because it means

Dhe kjo është një gjë e mirë sepse do të thotë

we should be able to strike a balance,

që ne duhet të jemi të aftë të gjejmë një ekuilibër,

to come up with plans and rules

të përpilojmë rregulla dhe plane

to protect ourselves from unrealistic optimism,

të mbrojmë vetveten nga optimizmi joreal,

but at the same time remain hopeful.

por në të njëjtën kohë të mbetemi me shpresë.

I think this cartoon portrays it nicely.

Besoj që kjo skicë portretizon këtë mirë.

Because if you're one of these pessimistic penguins up there

Sepse nëse je njëri prej këtyre penguinëve pesimist atje lartë

who just does not believe they can fly,

i cili nuk beson se mund të fluturojnë,

you certainly never will.

kurrë nuk të arrish atë.

Because to make any kind of progress,

Sepse në mënyrë që të bëjmë ndonjë përparim,

we need to be able to imagine a different reality,

duhet të jemi në gjendje të imagjinojmë një realitet tjetër,

and then we need to believe that that reality is possible.

dhe pastaj duhet të besojmë që ai realiteti është i mundshëm.

But if you are an extreme optimistic penguin

Mirëpo nëse je një penguin jashtëzakonisht optimistik

who just jumps down blindly hoping for the best,

i cili hidhet poshtë verbërisht duke shpresuar për më të mirën,

you might find yourself in a bit of a mess when you hit the ground.

mund të gjesh veten në mes të një rrëmuje kur të prekësh tokën.

But if you're an optimistic penguin

Mirëpo nëse je një penguin optimist

who believes they can fly,

i cili beson që mund të fluturojë,

but then adjusts a parachute to your back

por pastaj rregullon parashutë në shpinë

just in case things don't work out exactly as you had planned,

në rast se gjërat nuk ecin sipas planit

you will soar like an eagle,

do të fluturosh si një shqiponjë,

even if you're just a penguin.

edhe nëse je vetëm një penguin.

Thank you.

Faleminderit.

(Applause)

(Duartrokitje)