The optimism bias | Tali Sharot

Translator: Timothy Covell Reviewer: Morton Bast

Tłumaczenie: Monika Kozlowska Korekta: Rysia Wand

I'm going to talk to you about optimism --

Opowiem wam o optymizmie.

or more precisely, the optimism bias.

Ściślej - o optymistycznym nastawieniu.

It's a cognitive illusion

To iluzja poznawcza,

that we've been studying in my lab for the past few years,

którą badamy od kilku lat.

and 80 percent of us have it.

80 % ludzi to ma.

It's our tendency to overestimate

Przeceniamy przeczucia,

our likelihood of experiencing good events in our lives

które mówią, że spotka nas coś dobrego.

and underestimate our likelihood of experiencing bad events.

Bagatelizujemy prawdopodobieństwo przykrości.

So we underestimate our likelihood of suffering from cancer,

Nie wierzymy, że zachorujemy na raka,

being in a car accident.

ulegniemy wypadkowi.

We overestimate our longevity, our career prospects.

Oczekujemy dłuższego życia, lepszej kariery.

In short, we're more optimistic than realistic,

Jesteśmy bardziej optymistami niż realistami

but we are oblivious to the fact.

i nie zdajemy sobie z tego sprawy.

Take marriage for example.

Spójrzmy na małżeństwo.

In the Western world, divorce rates are about 40 percent.

Na zachodzie rozwodzi się 40% par.

That means that out of five married couples,

To znaczy, że na każde 5 małżeństw

two will end up splitting their assets.

2 podzielą między siebie majątek.

But when you ask newlyweds about their own likelihood of divorce,

Mimo to nowożeńcy są przekonani,

they estimate it at zero percent.

że nigdy się nie rozwiodą.

And even divorce lawyers, who should really know better,

Nawet prawnicy, których wiedza jest większa,

hugely underestimate their own likelihood of divorce.

lekceważą możliwość własnego rozwodu.

So it turns out that optimists are not less likely to divorce,

Optymiści nie rozwodzą się rzadziej,

but they are more likely to remarry.

ale częściej biorą ślub po raz drugi.

In the words of Samuel Johnson,

Samuel Johnson powiedział:

"Remarriage is the triumph of hope over experience."

"Kolejny ślub to triumf nadziei nad doświadczeniem".

(Laughter)

(Śmiech)

So if we're married, we're more likely to have kids.

Małżonkowie częściej chcą mieć dzieci.

And we all think our kids will be especially talented.

Spodziewają się, że będą wyjątkowo zdolne.

This, by the way, is my two-year-old nephew, Guy.

To mój dwuletni siostrzeniec - Guy.

And I just want to make it absolutely clear

Z góry zapewniam,

that he's a really bad example of the optimism bias,

że to zły przykład optymistycznego nastawienia,

because he is in fact uniquely talented.

bo jest wyjątkowo zdolny.

(Laughter)

(Śmiech)

And I'm not alone.

Nie jestem jedyna.

Out of four British people, three said

75% Brytyjczyków twierdzi,

that they were optimistic about the future of their own families.

że optymistycznie widzi przyszłość swych rodzin.

That's 75 percent.

Aż 75%.

But only 30 percent said

Natomiast 30% uważa,

that they thought families in general

że rodziny radzą sobie lepiej

are doing better than a few generations ago.

niż kilka pokoleń temu.

And this is a really important point,

To bardzo ważny punkt.

because we're optimistic about ourselves,

Optymistycznie myślimy o sobie,

we're optimistic about our kids,

o dzieciach

we're optimistic about our families,

i o rodzinach,

but we're not so optimistic about the guy sitting next to us,

ale nie o ludziach, których nie znamy.

and we're somewhat pessimistic

Podchodzimy pesymistycznie

about the fate of our fellow citizens and the fate of our country.

do losów współobywateli i własnego kraju.

But private optimism about our own personal future

Optymizm dotyczący własnej przyszłości

remains persistent.

pozostaje taki sam.

And it doesn't mean that we think things will magically turn out okay,

To nie znaczy, że wierzymy w magiczne rozwiązania,

but rather that we have the unique ability to make it so.

ale wierzymy we własne wyjątkowe zdolności.

Now I'm a scientist, I do experiments.

Jako naukowiec prowadzę badania.

So to show you what I mean,

Pokażę wam, o czym mówię.

I'm going to do an experiment here with you.

Przeprowadzimy razem eksperyment.

So I'm going to give you a list of abilities and characteristics,

Przeczytam listę umiejętności i cech.

and I want you to think for each of these abilities

Pomyślcie, jak się oceniacie

where you stand relative to the rest of the population.

w porównaniu z resztą populacji.

The first one is getting along well with others.

Pierwsza zdolność to dobre relacje z innymi.

Who here believes they're at the bottom 25 percent?

Kto uważa, że należy do dolnych 25%?

Okay, that's about 10 people out of 1,500.

Około 10 osób na 1500.

Who believes they're at the top 25 percent?

Kto uważa, że jest w górnych 25%?

That's most of us here.

Większość z nas.

Okay, now do the same for your driving ability.

Jak jest z prowadzeniem samochodu?

How interesting are you?

Na ile jesteście interesujący?

How attractive are you?

Jak bardzo atrakcyjni?

How honest are you?

Na ile szczerzy?

And finally, how modest are you?

I na koniec, jak skromni?

So most of us put ourselves above average

Większość ocenia swe umiejętności

on most of these abilities.

powyżej przeciętnej.

Now this is statistically impossible.

To statystycznie niemożliwe.

We can't all be better than everyone else.

Nie możemy wszyscy być lepsi od innych.

(Laughter)

(Śmiech)

But if we believe we're better than the other guy,

Jednak gdy wierzymy, że jesteśmy lepsi,

well that means that we're more likely to get that promotion, to remain married,

wzrastają szanse na awans i trwałe małżeństwo,

because we're more social, more interesting.

bo jesteśmy bardziej towarzyscy i interesujący.

And it's a global phenomenon.

To powszechny fenomen.

The optimism bias has been observed

Optymistyczne nastawienie spotkamy

in many different countries --

w kulturach wielu krajów,

in Western cultures, in non-Western cultures,

czy to na Zachodzie czy gdzie indziej,

in females and males,

u kobiet i mężczyzn.

in kids, in the elderly.

u dzieci i osób starszych.

It's quite widespread.

To powszechne.

But the question is, is it good for us?

Czy to dla nas dobre?

So some people say no.

Niektórzy uważają, że nie.

Some people say the secret to happiness

Twierdzą, że sekretem szczęścia

is low expectations.

są niskie oczekiwania.

I think the logic goes something like this:

Ich logika jest następująca:

If we don't expect greatness,

Jeśli nie oczekujesz wspaniałego życia,

if we don't expect to find love and be healthy and successful,

miłości, zdrowia i sukcesów,

well we're not going to be disappointed when these things don't happen.

to nie spotka cię rozczarowanie.

And if we're not disappointed when good things don't happen,

Nie okazywanie zawodu wobec przeciwności losu

and we're pleasantly surprised when they do,

i odczuwanie miłego zaskoczenia powodzeniem,

we will be happy.

da nam szczęście.

So it's a very good theory,

To bardzo dobra teoria,

but it turns out to be wrong for three reasons.

ale nie sprawdza się z trzech powodów.

Number one: Whatever happens, whether you succeed or you fail,

Po pierwsze: niezależnie od faktycznego powodzenia

people with high expectations always feel better.

ludzie o wysokich oczekiwaniach zawsze czują się lepiej.

Because how we feel when we get dumped or win employee of the month

Samopoczucie w obliczu porażki lub sukcesu

depends on how we interpret that event.

zależy od interpretacji tego, co się stało.

The psychologists Margaret Marshall and John Brown

Psycholodzy Margaret Marshall i John Brown

studied students with high and low expectations.

badali studentów z wysokimi i niskimi oczekiwaniami.

And they found that when people with high expectations succeed,

Gdy powodzi się tym z wysokimi oczekiwaniami,

they attribute that success to their own traits.

przypisują sukces własnym cechom.

"I'm a genius, therefore I got an A,

"Jestem geniuszem, więc dostałem 6.

therefore I'll get an A again and again in the future."

Będę oceniany wysoko również w przyszłości".

When they failed, it wasn't because they were dumb,

Jeśli odniosą porażkę, to nie przez tępotę,

but because the exam just happened to be unfair.

ale dlatego, że test był niesprawiedliwy.

Next time they will do better.

Następnym razem będzie lepiej.

People with low expectations do the opposite.

Ci o niskich oczekiwaniach myślą odwrotnie.

So when they failed it was because they were dumb,

Jeśli coś zawalą, obwiniają się za tępotę.

and when they succeeded

Gdy im się powiedzie,

it was because the exam just happened to be really easy.

myślą, że to egzamin był łatwy.

Next time reality would catch up with them.

Następnym razem już im się nie uda,

So they felt worse.

więc czują się gorzej.

Number two: Regardless of the outcome,

Po drugie: Niezależnie od wyniku,

the pure act of anticipation makes us happy.

już samo oczekiwanie nas uszczęśliwia.

The behavioral economist George Lowenstein

Ekonomista behawioralny George Lowenstein

asked students in his university

poprosił studentów,

to imagine getting a passionate kiss from a celebrity, any celebrity.

by wyobrazili sobie, że całują się z kimś sławnym.

Then he said, "How much are you willing to pay

Potem zapytał, ile by zapłacili

to get a kiss from a celebrity

za taki pocałunek,

if the kiss was delivered immediately,

jeśli otrzymaliby go natychmiast,

in three hours, in 24 hours, in three days,

za 3 lub 24 godziny, 3 dni,

in one year, in 10 years?

za rok lub 10 lat?

He found that the students were willing to pay the most

Odkrył, że studenci zapłaciliby najwięcej

not to get a kiss immediately,

za pocałunek nie natychmiast,

but to get a kiss in three days.

ale po trzech dniach.

They were willing to pay extra in order to wait.

Godzili się zapłacić dodatkowo za oczekiwanie.

Now they weren't willing to wait a year or 10 years;

Nie chcieli czekać rok czy 10 lat.

no one wants an aging celebrity.

Nikt nie chce starzejącej się gwiazdy.

But three days seemed to be the optimum amount.

Okres trzech dni wydawał się optymalny.

So why is that?

Dlaczego tak jest?

Well if you get the kiss now, it's over and done with.

Jeśli dostaniesz buziaka teraz, to już koniec.

But if you get the kiss in three days,

Jednak gdy masz go dostać za trzy dni,

well that's three days of jittery anticipation, the thrill of the wait.

to będziesz czekał z niecierpliwością.

The students wanted that time

Studenci chcieli mieć czas,

to imagine where is it going to happen,

by wyobrażać sobie,

how is it going to happen.

gdzie i jak to się stanie.

Anticipation made them happy.

Oczekiwanie ich uszczęśliwiało.

This is, by the way, why people prefer Friday to Sunday.

Dlatego ludzie wolą piątek od niedzieli.

It's a really curious fact,

To naprawdę dziwne.

because Friday is a day of work and Sunday is a day of pleasure,

Piątek jest dniem roboczym, a niedziela wolnym.

so you'd assume that people will prefer Sunday,

Teoretycznie ludzie powinni woleć niedzielę,

but they don't.

ale tak nie jest.

It's not because they really, really like being in the office

Nie wynika to z zamiłowania do siedzenia w pracy

and they can't stand strolling in the park

lub nienawiści do spacerów,

or having a lazy brunch.

czy późnego śniadania.

We know that, because when you ask people

Gdy pytamy ludzi

about their ultimate favorite day of the week,

o ulubiony dzień tygodnia,

surprise, surprise, Saturday comes in at first,

najczęściej wybierają sobotę,

then Friday, then Sunday.

następnie piątek i niedzielę.

People prefer Friday

Ludzie wolą piątek,

because Friday brings with it the anticipation of the weekend ahead,

bo jest zapowiedzią bliskiego weekendu

all the plans that you have.

i realizacji planów.

On Sunday, the only thing you can look forward to

Po niedzieli czeka na nas jedynie

is the work week.

nowy tydzień pracy.

So optimists are people who expect more kisses in their future,

Optymiści czekają na więcej pocałunków

more strolls in the park.

i spacerów w parku.

And that anticipation enhances their wellbeing.

Oczekiwanie poprawia im samopoczucie.

In fact, without the optimism bias,

Bez optymistycznego nastawienia

we would all be slightly depressed.

wszyscy mielibyśmy lekką depresję.

People with mild depression,

Osoby z łagodną depresją

they don't have a bias when they look into the future.

patrzą w przyszłość bez konkretnego nastawienia.

They're actually more realistic than healthy individuals.

Są bardziej realistyczni niż zdrowi ludzie.

But individuals with severe depression,

Natomiast osoby z ciężką depresją

they have a pessimistic bias.

mają nastawienie pesymistyczne.

So they tend to expect the future

Zwykle spodziewają się,

to be worse than it ends up being.

że przyszłość będzie gorsza, niż potem się okazuje.

So optimism changes subjective reality.

Optymizm zmienia subiektywną rzeczywistość.

The way we expect the world to be changes the way we see it.

Oczekiwania zmieniają sposób patrzenia na świat.

But it also changes objective reality.

Przysłaniają obiektywną prawdę.

It acts as a self-fulfilling prophecy.

Działają jak samospełniająca się przepowiednia.

And that is the third reason

To trzeci powód,

why lowering your expectations will not make you happy.

dla którego obniżenie oczekiwań nie uszczęśliwia.

Controlled experiments have shown

Badania pokazały,

that optimism is not only related to success,

że optymizm nie tylko wpływa na sukces,

it leads to success.

ale do niego prowadzi.

Optimism leads to success in academia and sports and politics.

Prowadzi do sukcesów w nauce, sporcie i polityce.

And maybe the most surprising benefit of optimism is health.

Zaskakująco korzystnie wpływa na zdrowie.

If we expect the future to be bright,

Optymistyczne patrzenie w przyszłość

stress and anxiety are reduced.

zmniejsza stres i niepokój.

So all in all, optimism has lots of benefits.

Pogoda ducha ma mnóstwo zalet.

But the question that was really confusing to me was,

Zastanawiała mnie jedna rzecz.

how do we maintain optimism in the face of reality?

Jak utrzymujemy optymizm w obliczu rzeczywistości?

As an neuroscientist, this was especially confusing,

To było dla mnie niejasne.

because according to all the theories out there,

Według wszelkich teorii, jeśli nie dostajemy tego,

when your expectations are not met, you should alter them.

co chcemy, powinniśmy zmienić oczekiwania.

But this is not what we find.

Odkryliśmy coś innego.

We asked people to come into our lab

Zaprosiliśmy ludzi do laboratorium

in order to try and figure out what was going on.

żeby dowiedzieć się, jak to działa.

We asked them to estimate their likelihood

Poprosiliśmy, aby ocenili prawdopodobieństwo

of experiencing different terrible events in their lives.

doświadczenia różnych życiowych dramatów.

So, for example, what is your likelihood of suffering from cancer?

Jak oceniają szanse zachorowania na raka?

And then we told them the average likelihood

Podawaliśmy im przeciętne prawdopodobieństwo

of someone like them to suffer these misfortunes.

zachorowania na tę chorobę.

So cancer, for example, is about 30 percent.

Dla raka to 30%.

And then we asked them again,

Następnie pytaliśmy ponownie,

"How likely are you to suffer from cancer?"

jak oceniają możliwość zachorowania?

What we wanted to know was

Chcieliśmy się dowiedzieć,

whether people will take the information that we gave them

czy podana przez nas informacja

to change their beliefs.

wpłynie na ich opinie.

And indeed they did --

Większość badanych

but mostly when the information we gave them

zmieniała zdanie, gdy informacja

was better than what they expected.

była lepsza niż oczekiwali.

So for example,

Jeżeli ktoś mówił,

if someone said, "My likelihood of suffering from cancer

że możliwość zachorowania na raka

is about 50 percent,"

wynosi u niego 50%,

and we said, "Hey, good news.

dostawał dobrą wiadomość:

The average likelihood is only 30 percent,"

prawdopodobieństwo wynosi 30%.

the next time around they would say,

Następnym razem,

"Well maybe my likelihood is about 35 percent."

respondent oceniał swoje szanse na 35%.

So they learned quickly and efficiently.

Uczyli się szybko i skutecznie.

But if someone started off saying,

Jednak jeśli ktoś mówił,

"My average likelihood of suffering from cancer is about 10 percent,"

że możliwość zachorowania to 10%,

and we said, "Hey, bad news.

dostawał złą wiadomość:

The average likelihood is about 30 percent,"

średnia wynosi 30%.

the next time around they would say,

Zapytany po raz drugi nadal twierdził,

"Yep. Still think it's about 11 percent."

że szanse zachorowania to około 11%.

(Laughter)

(Śmiech)

So it's not that they didn't learn at all -- they did --

Czyli owszem, uczyli się,

but much, much less than when we gave them

ale dużo mniej niż grupa,

positive information about the future.

która dostała pozytywne informacje o przyszłości.

And it's not that they didn't remember the numbers that we gave them;

Nie chodzi też o to, że nie pamiętali liczb.

everyone remembers that the average likelihood of cancer

Wszyscy pamiętali, że możliwość zachorowania

is about 30 percent

wynosi 30%.

and the average likelihood of divorce is about 40 percent.

Prawdopodobieństwo rozwodu to 40%.

But they didn't think that those numbers were related to them.

Respondenci uważali, że te dane ich nie dotyczą.

What this means is that warning signs such as these

Oznacza to, że takie sygnały ostrzegawcze

may only have limited impact.

mają ograniczony wpływ.

Yes, smoking kills, but mostly it kills the other guy.

Palenie zabija, ale nas to nie dotyczy.

What I wanted to know was

Chciałam się dowiedzieć,

what was going on inside the human brain

co takiego dzieje się w mózgu,

that prevented us from taking these warning signs personally.

że ignorujemy sygnały ostrzegawcze.

But at the same time,

Gdy usłyszymy,

when we hear that the housing market is hopeful,

że rynek nieruchomości ma się dobrze,

we think, "Oh, my house is definitely going to double in price."

myślimy: "Sprzedam dom za podwójną cenę".

To try and figure that out,

Aby odkryć jak działa mózg,

I asked the participants in the experiment

zaprosiłam uczestników eksperymentu

to lie in a brain imaging scanner.

na badanie rezonansem magnetycznym.

It looks like this.

To on.

And using a method called functional MRI,

Używając takiej metody

we were able to identify regions in the brain

mogliśmy zidentyfikować obszary mózgu,

that were responding to positive information.

które reagują na dobre informacje.

One of these regions is called the left inferior frontal gyrus.

Jeden z nich to lewy zakręt czołowy.

So if someone said, "My likelihood of suffering from cancer is 50 percent,"

Badany mówił, że na 50% zachoruje na raka,

and we said, "Hey, good news.

i dostawał dobrą wiadomość,

Average likelihood is 30 percent,"

że przeciętna zachorowalność to 30%.

the left inferior frontal gyrus would respond fiercely.

Mózg reagował gwałtownie bez względu na to,

And it didn't matter if you're an extreme optimist, a mild optimist

czy badany był zdecydowanym optymistą,

or slightly pessimistic,

czy pesymistą.

everyone's left inferior frontal gyrus

Lewy zakręt czołowy

was functioning perfectly well,

działał bardzo dobrze,

whether you're Barack Obama or Woody Allen.

niezależnie od badanego.

On the other side of the brain,

Prawy zakręt czołowy

the right inferior frontal gyrus was responding to bad news.

reagował na złe wiadomości.

And here's the thing: it wasn't doing a very good job.

W nim tkwił cały problem.

The more optimistic you were,

Im większym optymistą był badany,

the less likely this region was

tym słabiej ten obszar reagował

to respond to unexpected negative information.

na nieoczekiwane złe wiadomości.

And if your brain is failing

Jeśli mózg źle przyswaja

at integrating bad news about the future,

niekorzystne informacje o przyszłości,

you will constantly leave your rose-tinted spectacles on.

człowiek patrzy na świat przez różowe okulary.

So we wanted to know, could we change this?

Chcieliśmy się dowiedzieć,

Could we alter people's optimism bias

czy można to zmienić

by interfering with the brain activity in these regions?

ingerując w aktywność mózgu.

And there's a way for us to do that.

Odkryliśmy, że się da.

This is my collaborator Ryota Kanai.

To mój współpracownik, Ryota Kanai.

And what he's doing is he's passing a small magnetic pulse

Przystawia prosty impuls magnetyczny

through the skull of the participant in our study

do głowy uczestnika eksperymentu

into their inferior frontal gyrus.

w miejscu, gdzie jest lewy zakręt

And by doing that,

Dzięki temu

he's interfering with the activity of this brain region

czynnie wpływa na ten obszar mózgu

for about half an hour.

przez około pół godziny.

After that everything goes back to normal, I assure you.

Potem wszystko wraca do normy.

(Laughter)

(Śmiech)

So let's see what happens.

Zobaczmy, co się dzieje.

First of all, I'm going to show you

Najpierw pokażę

the average amount of bias that we see.

przeciętny poziom nastawienia.

So if I was to test all of you now,

Gdybym wykonała na was test,

this is the amount that you would learn

o tyle więcej przyswoilibyście dobrych wiadomości

more from good news relative to bad news.

w stosunku do złych.

Now we interfere with the region

Gdy zadziałamy na obszar,

that we found to integrate negative information in this task,

który przyswaja złe wiadomości w tym zadaniu,

and the optimism bias grew even larger.

poziom optymizmu znacznie wzrasta.

We made people more biased in the way that they process information.

Zmieniliśmy nastawienie badanych do przetwarzanych informacji.

Then we interfered with the brain region

Gdy działamy na obszar mózgu,

that we found to integrate good news in this task,

który wpływa na przyswajanie dobrych wiadomości,

and the optimism bias disappeared.

nasz optymizm znika.

We were quite amazed by these results

Zadziwił nas taki wynik badań.

because we were able to eliminate

Byliśmy w stanie zatrzymać

a deep-rooted bias in humans.

proces zakorzeniony w naturze człowieka.

And at this point we stopped and we asked ourselves,

W tym momencie zaczęliśmy się zastanawiać,

would we want to shatter the optimism illusion into tiny little bits?

czy faktycznie chcemy roztrzaskać iluzję optymizmu.

If we could do that, would we want to take people's optimism bias away?

Czy chcemy go ludziom zabrać?

Well I've already told you about all of the benefits of the optimism bias,

Przedstawiłam korzystny wpływ dobrego nastawienia.

which probably makes you want to hold onto it for dear life.

Pewnie chcecie mieć takie nastawienie całe życie.

But there are, of course, pitfalls,

Są jednak problemy,

and it would be really foolish of us to ignore them.

których nie możemy zignorować.

Take for example this email I recieved

Jako przykład przytoczę e-maila,

from a firefighter here in California.

którego dostałam od strażaka z Kalifornii.

He says, "Fatality investigations for firefighters

Pisał, że po wypadkach strażaków często słyszy

often include 'We didn't think the fire was going to do that,'

"nie spodziewaliśmy się, że pożar tak się zachowa",

even when all of the available information

choć były wszelkie dostępne informacje po temu,

was there to make safe decisions."

by podjąć bezpieczną decyzję.

This captain is going to use our findings on the optimism bias

Kapitan zamierza użyć naszego odkrycia,

to try to explain to the firefighters

aby wytłumaczyć strażakom,

why they think the way they do,

dlaczego myślą w ten sposób.

to make them acutely aware of this very optimistic bias in humans.

Chce im uzmysłowić działanie optymistycznego nastawienia.

So unrealistic optimism can lead to risky behavior,

Nierealistyczny optymizm może prowadzić do ryzykownego zachowania,

to financial collapse, to faulty planning.

do bankructwa i błędnego planowania.

The British government, for example,

Rząd brytyjski uznał,

has acknowledged that the optimism bias

że optymistyczne nastawienie

can make individuals more likely

podwyższa ryzyko popełnienia błędu

to underestimate the costs and durations of projects.

w szacowaniu kosztów i czasu trwania projektu.

So they have adjusted the 2012 Olympic budget

Dostosowali więc budżet Olimpiady 2012

for the optimism bias.

do optymistycznego nastawienia.

My friend who's getting married in a few weeks

Mój przyjaciel, który niedługo się żeni,

has done the same for his wedding budget.

podszedł do ślubnego budżetu w ten sam sposób.

And by the way, when I asked him about his own likelihood of divorce,

Ale zapytany, czy zakłada możliwość rozwodu,

he said he was quite sure it was zero percent.

był pewien, że to go nie dotyczy.

So what we would really like to do,

Chcielibyśmy chronić się

is we would like to protect ourselves from the dangers of optimism,

przed niebezpieczeństwem optymizmu,

but at the same time remain hopeful,

a jednocześnie być pełni nadziei

benefiting from the many fruits of optimism.

i korzystać z jego owoców.

And I believe there's a way for us to do that.

Wierzę, że tak można żyć.

The key here really is knowledge.

Rozwiązanie podpowiada nauka.

We're not born with an innate understanding of our biases.

Rozumienia własnych nastawień trzeba się nauczyć.

These have to be identified by scientific investigation.

Poznajemy je w drodze badań naukowych.

But the good news is that becoming aware of the optimism bias

Świadomość optymistycznego nastawienia

does not shatter the illusion.

nie burzy pozorów.

It's like visual illusions,

Jest jak iluzja optyczna: fakt, że ją dojrzymy,

in which understanding them does not make them go away.

nie sprawi, że zniknie.

And this is good because it means

To oznacza,

we should be able to strike a balance,

że powinniśmy utrzymać równowagę,

to come up with plans and rules

przemyśleć plany i zasady,

to protect ourselves from unrealistic optimism,

chronić się przed nierealnym optymizmem,

but at the same time remain hopeful.

a jednocześnie mieć nadzieję.

I think this cartoon portrays it nicely.

Ten rysunek świetnie to wyraża.

Because if you're one of these pessimistic penguins up there

Jeśli jesteś pingwinem pesymistą,

who just does not believe they can fly,

który nie wierzy, że umie latać,

you certainly never will.

na pewno ci się nie uda.

Because to make any kind of progress,

Postęp wymaga umiejętności

we need to be able to imagine a different reality,

wyobrażenia sobie innej rzeczywistości

and then we need to believe that that reality is possible.

i wiary, że taka rzeczywistość jest możliwa.

But if you are an extreme optimistic penguin

Jeśli jesteś tak optymistycznym pingwinem,

who just jumps down blindly hoping for the best,

że skaczesz mając nadzieję, że się uda,

you might find yourself in a bit of a mess when you hit the ground.

możesz się mocno zdziwić, uderzając w ziemię.

But if you're an optimistic penguin

Jeśli jesteś pingwinem optymistą,

who believes they can fly,

który wierzy, że umie latać,

but then adjusts a parachute to your back

ale zakładasz spadochron

just in case things don't work out exactly as you had planned,

na wszelki wypadek,

you will soar like an eagle,

to polecisz jak orzeł.

even if you're just a penguin.

Mimo że jesteś tylko pingwinem.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Oklaski)