Gabriel Barcia-Colombo: My DNA vending machine

65,955 views ・ 2014-03-06

TED


Ju lutemi, klikoni dy herë mbi titrat në anglisht më poshtë për të luajtur videon.

Translator: Elvira Peço Reviewer: Helena Bedalli
00:12
This is a vending machine in Los Angeles.
0
12738
1984
Ky është një automat shitjesh në Los Anxheles.
00:14
It's in a shopping mall, and it sells fish eggs.
1
14746
2710
Gjendet në një qendër tregtare, dhe shet vezë peshku.
00:17
It's a caviar-vending machine.
2
17887
1982
Është automat shitjesh i haviarit.
00:21
This is the Art-o-mat, an art-vending machine
3
21837
2113
Ky është një Art-o-mat,
një automat shitjesh arti i cili shet
00:23
that sells small artistic creations by different artists,
4
23974
2710
krijime të vogla nga artistë të ndryshëm,
00:26
usually on small wood blocks or matchboxes, in limited edition.
5
26708
3147
në copa të vogla druri ose kuti shkrepëseje,
në kopje të limituara.
00:30
This is Oliver Medvedik.
6
30423
1169
Ja Oliver Medvedik. Ai nuk është automat shitjesh,
00:31
He is not a vending machine, but he is one of the founders of Genspace,
7
31616
3496
por një prej themelueve të Genspace,
një biolaborator komuniteti në New York,
00:35
a community biolab in Brooklyn, New York,
8
35136
1967
ku çdokush mund të shkojë të mësojë gjëra
00:37
where anybody can go and take classes
9
37127
1771
si të rrisi E.coli qe shkëlqen në errëirë
00:38
and learn how to do things like grow E. coli that glows in the dark
10
38922
3154
ose si të nxjerre ADN-n e luleshtrydhes.
00:42
or learn how to take strawberry DNA.
11
42100
1752
00:43
In fact, I saw Oliver do one of these strawberry DNA extractions
12
43876
3051
Unë pashe Oliverin para një viti të nxirte ADN-në e luleshtrydhes,
00:46
about a year ago, and this is what led me into this bizarre path
13
46951
3037
dhe kjo më drejtoi në këtë rrugë të çuditshme
për të cilën do t'ju flas tani.
00:50
that I'm going to talk to you right now.
14
50012
1942
Sepse ADN-ja e luleshtrydhes është shumë tërheqëse, e mrekullueshme.
00:51
Strawberry DNA is really fascinating, because it's so beautiful.
15
51978
3046
Nuk do ta kisha menduar kurrë më parë ADN-në si diçka të bukur,
00:55
I'd never thought about DNA being a beautiful thing before,
16
55048
2784
para se ta shihja në këtë formë.
00:57
before I saw it in this form.
17
57856
1391
Shumë njerëz, veçanërisht ata të botës së artit,
00:59
A lot of people, especially in the art community,
18
59271
2302
nuk e kanë të nevojshme të përfshihen në shkencë në këtë mënyrë.
01:01
don't necessarily engage in science in this way.
19
61597
2246
Menjëherë pas kësaj, iu bashkova Genspace,
01:03
I instantly joined Genspace after this,
20
63867
1875
dhe e pyeta Oliverin, " Nëse mund ta bëjmë këtë tek luleshtrydhet,
01:05
and asked Oliver, "If we can do this with strawberries,
21
65766
2584
a mund ta bëjmë edhe tek njerëzit?"
Rreth 10 minuta më vonë, ne ishim të dy
01:08
can we do this with people?"
22
68374
1387
01:09
About 10 minutes later, we were both spitting in vials,
23
69785
2629
duke e vërtitur atë në epruveta dhe me idene
për protokollin e nxjerrjes se ADN-së njerëzore.
01:12
coming up with a protocol for human DNA extraction.
24
72438
2518
Fillova ta bëj vetë këtë gjë,
01:14
I started doing this on my own.
25
74980
1503
dhe ja se si duket ADN-ja ime.
01:16
This is what my DNA actually looks like.
26
76507
1962
Isha në një mbrëmje festive me miq artistë,
01:18
And I was at a dinner party with some artist friends,
27
78493
2551
dhe po u tregoja mbi këtë projekt,
01:21
and I was telling them about this project,
28
81068
2019
dhe nuk besonin se mund ta shohësh ADN.
01:23
and they couldn't believe that you could actually see DNA.
29
83111
2718
01:25
So I said, all right, let's get out some supplies right now.
30
85853
2832
U thashë, dakord le të nxjerrim disa të tilla tani.
Organizoja këto darka të çuditshme
01:28
And I started having these bizarre dinner parties on Friday nights,
31
88709
3152
në shtëpinë time të premteve ku njerëzit
01:31
where people would come over and we'd do DNA extractions,
32
91885
2673
vinin të bënim nxjerrjen e ADN-së,
01:34
and I would capture them on video,
33
94582
1644
dhe unë mund t'i filmoja,
sepse e gjithë kjo ishte edhe pak humoristike.
01:36
because it created this kind of funny portrait as well.
34
96250
2682
01:38
(Laughter)
35
98956
2489
(Të qeshura)
Ata janë njerëz që jo domosdoshmërisht
01:41
These are people who don't necessarily regularly engage with science.
36
101469
3401
janë të përfshirë në botën e shkencës.
01:44
You can kind of tell from their reactions.
37
104894
2165
Kjo duket qartë nga reagimet e tyre.
01:47
(Laughter)
38
107083
1799
01:48
But they became fascinated by it,
39
108906
1604
Por, kjo gjë i tërhoqi kaq shumë,
01:50
and it was really exciting for me to see them get excited about science.
40
110534
3427
dhe më entuziasmonte fakti
që të ishin kaq të emocionuar nga shkenca.
01:53
And so I started doing this regularly.
41
113985
2130
Fillova ta bëj rregullisht këtë gjë.
01:56
(Laughter)
42
116139
1573
Pak e çuditshme të shpenzosh kështu të Premtet ne mbrëmje,
01:57
It's an odd thing to do with your Friday nights,
43
117736
2279
por unë fillova ta bëj një gjë të tillë,
02:00
but this is what I started doing.
44
120039
1579
dhe fillova të mbledh një grup të tërë
02:01
I started collecting a whole group of my friends' DNA in small vials
45
121642
3217
të epruvetave me ADN-në e miqve të mi
dhe t'i kategorizoja ato.
02:04
and categorizing them.
46
124883
1177
Ja se si duket kjo.
02:06
This is what that looked like.
47
126084
1445
Kjo më bëri të mendoj mbi ca gjëra të tjera.
02:07
And it started to make me think about a couple of things.
48
127553
2714
Në rradhë të parë, kjo ngjante shumë me faqen time të Facebook.
02:10
First, this looked a lot like my Facebook wall.
49
130291
2208
Kështu që, krijova një lloj rrjeti gjenetik,
02:12
So in a way, I created sort of a genetic social network.
50
132523
3188
një rrjet gjenetik social, me të vertetë.
02:15
And the second thing was,
51
135735
1235
Gjëja e dytë ishte, kur një mik erdhi për vizitë
02:16
one time a friend came over and looked at this on my table
52
136994
2789
dhe e pa këtë mbi tavolinën time dhe tha, " Oh,
02:19
and was like, "Uh ... why are they numbered?
53
139807
2193
Pse kanë numra? A është ky person më i rrallë se ky tjetri?"
02:22
Is this person more rare than the other one?"
54
142024
2277
Unë nuk e kisha menduar fare një gjë të tillë.
02:24
And I hadn't even thought about that.
55
144325
1786
Kisha vene numra sepse ajo ishte rradha në te cilën e kisha nxjerrë ADN.
02:26
They were just numbered
56
146135
1160
02:27
because that was the order that I extracted the DNA in.
57
147319
2611
Por kjo më bëri të mendoj rreth mbledhjes së lodrave,
02:29
But that made me think about collecting toys,
58
149954
2110
dhe asaj që ndodh aktualisht
02:32
and what's going on right now in the toy world with blind box toys,
59
152088
3215
në botën e lodrave me kutitë e panjohura të lodrave,
dhe mundesisë për t'i mbledhur këto lodra të rralla.
02:35
and being able to collect these rare toys.
60
155327
2059
Ti blen këto kuti. Nuk je i sigurt se çfarë do të kenë brenda.
02:37
You buy these boxes, but aren't sure what's going to be inside.
61
157410
2997
Por pastaj, pasi i hap,
02:40
But when you open them, you have different rarities of the toys.
62
160431
3007
ti ke një gamë të rrallë lodrash.
Mendova se kjo ishte vërtet interesante.
02:43
I thought that was interesting; I thought about this
63
163462
2439
Fillova të mendoj për këtë dhe për automatet e shitjes së haviarit dhe krijimeve të artit,
02:45
and the caviar vending machine and the Art-o-mat all together.
64
165925
2909
dhe për këto arsye, një natë përfundova duke skicuar një automat,
02:48
And for some reason, I was one night drawing a vending machine,
65
168858
2958
duke menduar që të bëja piktura të një automati,
02:51
thinking of doing paintings of a vending machine.
66
171840
2335
dhe epruveta e vogël e ADN sime qëndronte pikërisht atje,
dhe më erdhi në mendje një bashkëpunim i bukur mes
02:54
The vial of my DNA was sitting there,
67
174199
1780
fijeve të ADN-së dhe dhe spiraleve të një automati.
02:56
and I saw a beautiful collaboration between the strands of DNA
68
176003
2926
02:58
and the coils of a vending machine.
69
178953
1673
Dhe sigurisht që, vendosa të krijoj një instalim artistik
03:00
So I decided to create an art installation called the DNA Vending Machine.
70
180650
3497
të quajtur Automati i Shitjeve të ADN-së.
Ja ku është.
03:04
Here it is.
71
184171
1234
(Muzikë)
03:05
(Music)
72
185429
5077
03:10
[DNA Vending Machine is an art installation
73
190530
2058
["Automati i Shitjeve të ADN-së është një instalim artistik mbi rritjen e aksesit në bioteknologji."]
03:12
about our increasing access to biotechnology.]
74
192612
2202
03:14
(Music)
75
194838
4593
03:19
[For a reasonable cost, you can purchase a sample of human DNA
76
199455
2958
["Me një kosto shumë të arsyeshme, mund të blini një kampion
03:22
from a traditional vending machine.]
77
202437
1741
të ADN-së njerëzore nga një makineri tradicionale shitjesh,"]
03:26
(Music)
78
206719
2515
["Çdo kampion vjen bashkë me një version
03:45
[Each sample comes packaged
79
225451
1314
03:46
with a collectible limited edition portrait of the human specimen.]
80
226789
3196
të limituar të portretit të qënies njerëzore."]
03:50
(Music)
81
230009
2537
["Automati i Shitjeve të ADN-së e trajton ADN-në
03:55
[DNA Vending Machine treats DNA as a collectible material
82
235370
2733
si një material të koleksionueshëm dhe nxjerr në dritë
03:58
and brings to light legal issues over the ownership of DNA.]
83
238127
2816
çështje ligjore mbi pronësinë e ADN-së."]
04:00
(Music ends)
84
240967
4322
GG-C: Automati i Shitjeve të ADN-së
04:05
Gabriel Barcia-Colombo:
85
245313
1151
04:06
The DNA Vending Machine is currently in a couple of galleries in New York,
86
246488
3513
gjendet aktualisht në disa galeri në New York
dhe në fakt, ka shitje shumë të mira.
04:10
and it's selling out pretty well.
87
250025
1599
Kemi hedhur versionin e parë me 100 copë,
04:11
We're in the first edition of 100 pieces,
88
251648
1988
duke shpresuar që të prodhojmë një tjetër së shpejti.
04:13
hoping to do another edition pretty soon.
89
253660
1954
Do të doja që ta vendosja edhe nëpër stacionet e metrove
04:15
I'd like to get it into more of a metro hub,
90
255638
2079
si ai i Grand Central apo Penn Station,
04:17
like Grand Central or Penn Station,
91
257741
1683
pikërisht përkrah disa automatëvë të tjerëve, që ekzistojnë aty.
04:19
next to some of the other vending machines in that location.
92
259448
2850
Me këtë projekt dhe me shumë projekte të tjera artistike të miat
04:22
But really, with this and a lot of my art projects,
93
262322
2381
unë dua t'i drejtoj një pyetje audiencës, e cila është,
04:24
I want to ask the audience a question:
94
264727
1832
se nëse bioteknologjia dhe nxjerrja e ADN-së
04:26
When biotechnology and DNA sequencing becomes as cheap as, say, laser cutting
95
266583
3822
bëhet aq e lirë sa, le të themi prerja me lazer,
04:30
or 3D printing or buying caviar from a vending machine,
96
270429
3886
printimi 3D ose blerja e haviarit nga automatet,
04:34
will you submit your sample of DNA to be part of the vending machine?
97
274339
3300
a do të ishit të gatshëm të depozitonit një kampion të ADN suaj që të shitej në këto automate?
Dhe sa do të vlenin këto kampione?
04:37
How much will these samples be worth?
98
277663
1787
A do të blinit kampionin e dikujt tjetër?
04:39
Will you buy someone else's sample?
99
279474
1865
04:41
And what will you be able to do with that sample?
100
281363
2361
Dhe çfarë do të ishit në gjendje të bënit me këtë kampion?
Faleminderit.
04:45
Thank you.
101
285096
1174
04:46
(Applause)
102
286294
4579
(Duartrokitje)
Rreth kësaj faqe interneti

Kjo faqe do t'ju prezantojë me videot e YouTube që janë të dobishme për të mësuar anglisht. Do të shihni mësime angleze të mësuara nga mësues të nivelit më të lartë nga e gjithë bota. Klikoni dy herë mbi titrat në anglisht të shfaqura në secilën faqe të videos për të luajtur videon prej andej. Titrat lëvizin në sinkron me riprodhimin e videos. Nëse keni ndonjë koment ose kërkesë, ju lutemi na kontaktoni duke përdorur këtë formular kontakti.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7