Joy Sun: Should you donate differently?

Tłumaczenie: Maja Zawierzeniec Korekta: Karolina Zielińska

I suspect that

Podejrzewam,

every aid worker in Africa

że każdy pracownik pomocy w Afryce

comes to a time in her career

dochodzi do momentu w karierze,

when she wants to take all the money for her project —

w którym chce wziąć wszystkie pieniądze na projekt,

maybe it's a school or a training program —

program szkolny czy treningowy,

pack it in a suitcase,

spakować je do walizki,

get on a plane flying over the poorest villages in the country,

wsiąść do samolotu lecącego nad najbiedniejszymi wioskami w kraju

and start throwing that money out the window.

i wyrzucać pieniądze przez okno.

Because to a veteran aid worker,

Dla weterana pomocy

the idea of putting cold, hard cash

pomysł umieszczenia żywej gotówki

into the hands of the poorest people on Earth

w rękach najbiedniejszych ludzi na Ziemi

doesn't sound crazy,

nie brzmi jak szaleństwo.

it sounds really satisfying.

Brzmi satysfakcjonująco.

I had that moment right about the 10-year mark,

Miałam taki moment po 10 latach pracy.

and luckily, that's also when I learned

Na szczęście dowiedziałam się,

that this idea actually exists,

że taka idea już istnieje

and it might be just what the aid system needs.

i może być odpowiedzią na potrzeby systemu pomocy.

Economists call it an unconditional cash transfer,

Ekonomiści nazywają to bezwarunkowym przekazem pieniężnym

and it's exactly that: It's cash given

i tym to dokładnie jest: przekazaniem gotówki

with no strings attached.

bez żadnych warunków.

Governments in developing countries

Rządy rozwijających się państw

have been doing this for decades,

robią to od dziesięcioleci,

and it's only now, with more evidence

zaś obecnie, dzięki dodatkowym danym

and new technology that it's possible

i nowej technice,

to make this a model for delivering aid.

można zrobić z tego cały model świadczenia pomocy.

It's a pretty simple idea, right?

Prosty pomysł, prawda?

Well, why did I spend a decade doing other stuff

Dlaczego więc spędziłam 10 lat,

for the poor?

robiąc dla biednych inne rzeczy?

Honestly, I believed that I could do more good

Szczerze - wierzyłam, że mogę zrobić więcej dobrego

with money for the poor

z pieniędzmi dla biednych,

than the poor could do for themselves.

niż oni sami zrobiliby dla siebie.

Bazowałam na dwóch założeniach:

I held two assumptions:

One, that poor people are poor in part

po pierwsze, biedni ludzie

because they're uneducated and

nie mają odpowiedniego wykształcenia

don't make good choices;

i nie podejmują dobrych decyzji.

two is that we then need people like me

Po drugie, tacy jak ja są niezbędni,

to figure out what they need and get it to them.

by określić, czego potrzebują biedni i im to dać.

It turns out, the evidence says otherwise.

Mamy jednak dowody, że jest inaczej.

In recent years, researchers have been studying

W ostatnich latach

what happens when we give poor people cash.

badano, co dzieje się, gdy biedni ludzie dostają pieniądze.

Dozens of studies show across the board

Dziesiątki badań pokazały,

that people use cash transfers

że ludzie używają tych pieniędzy,

to improve their own lives.

by poprawić jakość własnego życia.

Pregnant women in Uruguay buy better food

Urugwajskie kobiety w ciąży kupują lepsze jedzenie

and give birth to healthier babies.

i rodzą zdrowsze dzieci.

Sri Lankan men invest in their businesses.

Mężczyźni ze Sri Lanki inwestują w swoją działalność gospodarczą.

Researchers who studied our work in Kenya

Osoby badające nasze działania w Kenii odkryły,

found that people invested in a range of assets,

że ludzie inwestują w szereg wartościowych rzeczy,

from livestock to equipment to home improvements,

od zwierząt hodowlanych po narzędzia do remontu domu,

and they saw increases in income

odnotowując wzrost przychodów

from business and farming

z działalności gospodarczej oraz hodowli

one year after the cash was sent.

po roku od otrzymania pieniędzy.

None of these studies found that people

Żadne z badań nie pokazały,

spend more on drinking or smoking

że ludzie więcej piją lub palą,

or that people work less.

czy też mniej pracują.

In fact, they work more.

Tak naprawdę pracują więcej.

Now, these are all material needs.

To tylko korzyści materialne.

In Vietnam, elderly recipients used

W Wietnamie starsi ludzie

their cash transfers to pay for coffins.

używali pieniędzy do kupna trumien.

As someone who wonders if Maslow got it wrong,

Jako osoba zastanawiająca się, czy Maslow się mylił,

I find this choice to prioritize spiritual needs

sądzę, że stawianie potrzeb duchowych na pierwszym miejscu

deeply humbling.

daje do myślenia.

I don't know if I would have chosen to give food

Nie wiem, czy sama podarowałabym jedzenie,

or equipment or coffins,

narzędzia czy trumnę,

which begs the question:

co prowadzi do pytania:

How good are we at allocating resources

Jak dobrze wydajemy nasze zasoby na rzecz biednych?

on behalf of the poor?

Are we worth the cost?

Czy nasza pomoc przewyższa koszta?

Again, we can look at empirical evidence

Można spojrzeć na dowody empiryczne

on what happens when we give people stuff

odnośnie tego, co dzieje się,

of our choosing.

gdy dajemy ludziom rzeczy wybrane przez nas samych.

One very telling study looked at a program in India

Jedno badanie dotyczyło programu w Indiach,

that gives livestock to the so-called ultra-poor,

w którym zwierzęta hodowlane dostali tak zwani ultra-biedni.

and they found that 30 percent of recipients

30% obdarowanych

had turned around and sold the livestock they had been given

sprzedało otrzymane zwierzęta gospodarskie,

for cash.

zyskując pieniądze.

The real irony is,

Co za ironia:

for every 100 dollars worth of assets

przekazanie dóbr o wartości 100 dolarów

this program gave someone,

pociąga za sobą wydatki

they spent another 99 dollars to do it.

w wysokości kolejnych 99 dolarów.

What if, instead, we use technology to put cash,

A gdyby za pomocą techniki przekazywać gotówkę bezpośrednio,

whether from aid agencies or from any one of us

czy to z agencji pomocy czy od kogokolwiek z nas,

directly into a poor person's hands.

prosto w ręce ubogich?

Today, three in four Kenyans use mobile money,

Dziś trzy czwarte Kenijczyków używa mobilnej waluty,

which is basically a bank account that can run

czyli konta bankowego z dostępem

on any cell phone.

z każdego telefonu komórkowego.

A sender can pay a 1.6 percent fee

Opłata za przelew to 1.6%.

and with the click of a button

Wystarczy nacisnąć przycisk

send money directly to a recipient's account

i pieniądze zostają przesłane prosto na konto odbiorcy,

with no intermediaries.

bez pośredników.

Like the technologies that are disrupting industries

Tak jak technika zrewolucjonizowała przemysł

in our own lives,

w naszym codziennym życiu,

payments technology in poor countries

tak płatności mobilne w biednych krajach

could disrupt aid.

mogą zmienić system pomocy.

It's spreading so quickly that it's possible

Upowszechniają się tak szybko,

to imagine reaching billions

że umożliwiają dotarcie

of the world's poor this way.

do miliardów biednych z całego świata.

That's what we've started to do at GiveDirectly.

Tak powstało GiveDirectly.

We're the first organization

Jesteśmy pierwszą organizacją

dedicated to providing cash transfers to the poor.

stworzoną w celu oferowania biednym przekazów pieniężnych.

We've sent cash to 35,000 people across rural Kenya

Wysłaliśmy pieniądze do prawie 35,000 ludzi z Kenii

and Uganda

i Ugandy

in one-time payments of 1,000 dollars

w jednorazowych wpłatach po 1000 dolarów

per family.

na rodzinę.

So far, we've looked for the poorest people

Szukaliśmy najbiedniejszych

in the poorest villages, and in this part of the world,

z najbiedniejszych wiosek.

W tamtej części świata żyją oni w domach z błota i słomy,

they're the ones living in homes

made of mud and thatch,

not cement and iron.

a nie z cementu i żelaza.

So let's say that's your family.

Powiedzmy, że to twoja rodzina.

We show up at your door with an Android phone.

Pojawiamy się w twoim domu z telefonem z Androidem.

We'll get your name, take your photo

Spisujemy twoje nazwisko, robimy zdjęcie tobie i twojej chatce,

and a photo of your hut

and grab the GPS coordinates.

określamy współrzędne GPS.

That night, we send all the data to the cloud,

Tej samej nocy wysyłamy te dane do chmury,

and each piece gets checked

a niezależny zespół sprawdza wszystko,

by an independent team

using, for one example, satellite images.

na przykład przy użyciu obrazów satelitarnych.

Then, we'll come back,

Potem wracamy,

we'll sell you a basic cell phone

sprzedajemy ci prosty telefon,

if you don't have one already,

jeśli żadnego nie masz,

and a few weeks later,

zaś kilka tygodni później

we send money to it.

wysyłamy na niego pieniądze.

Something that five years ago

Coś, co pięć lat temu

would have seemed impossible

wydawałoby się niemożliwe,

we can now do efficiently

teraz robimy wydajnie

and free of corruption.

i bez korupcji.

The more cash we give to the poor,

Im więcej pieniędzy dajemy biednym,

and the more evidence we have that it works,

im więcej mamy przesłanek, że system działa,

the more we have to reconsider

tym bardziej widać, że konieczne jest nowe podejście

everything else we give.

do wszystkiego innego, co dajemy.

Today, the logic behind aid is too often,

Obecnie często opieramy logikę pomocy na tym,

well, we do at least some good.

byleby zrobić coś dobrego.

When we're complacent

Gdy zadowala nas taki cel,

with that as our bar,

when we tell ourselves that giving aid

gdy mówimy sobie, że taka pomoc

is better than no aid at all,

jest lepsza niż żadna,

we tend to invest inefficiently,

często inwestujemy niewłaściwie,

in our own ideas that strike us as innovative,

w nasze własne pomysły, które akurat wydają się nam innowacyjne,

on writing reports,

w generowanie sprawozdań,

on plane tickets and SUVs.

w bilety lotnicze i samochody terenowe.

What if the logic was,

A gdyby przyjąć logikę

will we do better than cash given directly?

dawania pieniędzy bezpośrednio?

Organizacje musiałyby udowodnić,

Organizations would have to prove

that they're doing more good for the poor

że robią więcej dobrego dla biednych,

than the poor can do for themselves.

niż oni dla siebie samych.

Of course, giving cash won't create public goods

Oczywiście pieniądze nie tworzą dóbr publicznych,

like eradicating disease or building strong institutions,

jak eliminacja chorób czy budowanie silnych instytucji.

but it could set a higher bar

Mogą jednak postawić wyżej poprzeczkę

for how we help individual families

w niesieniu pomocy rodzinom

improve their lives.

i w polepszaniu warunków ich życia.

I believe in aid.

Wierzę w pomoc.

I believe most aid is better than just

Wierzę, że pomoc jest czymś więcej

throwing money out of a plane.

niż zrzucaniem pieniędzy z samolotu.

I am also absolutely certain

Jestem też całkowicie pewna,

that a lot of aid today

że większość pomocy dzisiaj

isn't better than giving directly to the poor.

nie jest lepsza od bezpośredniego dawanie pieniędzy ubogim.

I hope that one day, it will be.

Mam nadzieję, że pewnego dnia będzie.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)