Bonnie Bassler: The secret, social lives of bacteria

296,679 views ・ 2009-04-08

TED


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Jakub Bruszewski Korekta: Marcin Kasiak
Bakterie są najstarszymi organizmami Ziemi.
00:19
Bacteria are the oldest living organisms on the earth.
0
19012
2802
00:21
They've been here for billions of years,
1
21838
2021
Są tu od miliardów lat
00:23
and what they are are single-celled microscopic organisms.
2
23883
3953
i są jednokomórkowymi mikroskopijnymi organizmami.
00:27
So they're one cell
3
27860
1296
Są jednokomórkowcami ze szczególną właściwością,
00:29
and they have this special property that they only have one piece of DNA.
4
29180
3672
posiadają tylko jedną cząstkę DNA
00:32
So they have very few genes and genetic information
5
32876
2928
Mają niewiele genów i informacji genetycznej
żeby kodować wszystkie funkcje, które wykonują.
00:35
to encode all of the traits that they carry out.
6
35828
2998
00:38
And the way bacteria make a living is that they consume nutrients
7
38850
3377
Bakterie prowadzą następujący tryb życia:
konsumują wartości odżywcze ze środowiska
00:42
from the environment,
8
42251
1160
00:43
they grow to twice their size,
9
43435
1674
podwajają swój rozmiar, dzielą się na dwie połówki
00:45
they cut themselves down in the middle,
10
45133
1879
i w ten sposób jedna bakteria staje się dwiema, i tak w kółko
00:47
and one cell becomes two, and so on and so on.
11
47036
2712
00:49
They just grow and divide and grow and divide -- so a kind of boring life,
12
49772
3892
Po prostu rosną i dzielą się, rosną i dzielą się -- więc trochę nudny tryb życia
00:53
except that what I would argue is that you have an amazing interaction
13
53688
3305
Ale ja chciałabym zilustrować waszą
niesamowitą interakcję z tymi stworzeniami.
00:57
with these critters.
14
57017
1234
00:58
I know you guys think of yourself as humans,
15
58275
2083
Wiem, że uważacie się za ludzi, a oto jak ja was,
01:00
and this is sort of how I think of you.
16
60382
1891
mniej więcej, postrzegam. Ten człowiek ma reprezentować
01:02
This man is supposed to represent a generic human being,
17
62297
3237
przeciętną ludzką istotę,
01:05
and all of the circles in that man are all the cells that make up your body.
18
65558
4158
a wszystkie kółka w tym człowieku to wszystkie komórki, które stanowią wasze ciało.
01:09
There's about a trillion human cells that make each one of us who we are
19
69740
4144
Istnieje około tryliona komórek ludzkich, które stanowią każdego z nas,
to kim jesteśmy i wszystko co jesteśmy w stanie robić,
01:13
and able to do all the things that we do.
20
73908
2070
ale jednocześnie macie 10 trylionów komórek bakteryjnych
01:16
But you have 10 trillion bacterial cells in you or on you
21
76002
3341
w sobie lub na sobie w każdej chwili waszego życia.
01:19
at any moment in your life.
22
79367
1301
01:20
So, 10 times more bacterial cells than human cells on a human being.
23
80692
4614
Zatem, dziesięć razy więcej komórek bakteryjnych
niż ludzkich komórek w przeciętnym człowieku.
01:25
And, of course, it's the DNA that counts,
24
85330
1976
No i oczywiście liczy się DNA,
01:27
so here's all the A, T, Gs and Cs that make up your genetic code
25
87330
3410
więc oto wszystkie A, T, G i C
stanowiące wasz kod genetyczny i nadające wszystkim urocze cechy.
01:30
and give you all your charming characteristics.
26
90764
2216
Posiadacie ok. 30 000 genów.
01:33
You have about 30,000 genes.
27
93004
1666
01:34
Well, it turns out you have 100 times more bacterial genes
28
94694
3330
No cóż, okazuje się, że wewnątrz jak i na zewnątrz
macie 100 razy więcej genów bakteryjnych, które odgrywają rolę przez całe wasze życie.
01:38
playing a role in you or on you all of your life.
29
98048
3542
01:41
So at the best, you're 10 percent human; more likely, about one percent human,
30
101614
4840
W najlepszym wypadku jesteście ludźmi w 10 procentach
chociaż bardziej prawdopodobny jest 1 procent
01:46
depending on which of these metrics you like.
31
106478
2408
w zależności od tego, które z wyliczeń wolicie.
01:48
I know you think of yourself as human beings,
32
108910
2121
Wiem, że uważacie się za istoty ludzkie,
ale ja myślę o was jak o 90 lub 99 procentowych bakteriach.
01:51
but I think of you as 90 or 99 percent bacterial.
33
111055
3251
01:54
(Laughter)
34
114330
1213
(Śmiech)
01:55
And these bacteria are not passive riders.
35
115567
2967
Bakterie te nie są biernymi bytami
01:58
These are incredibly important; they keep us alive.
36
118558
3246
są niezwykle ważne, utrzymują nas przy życiu.
02:01
They cover us in an invisible body armor
37
121828
2617
Okrywają nasze ciała niewidzialnym pancerzem,
02:04
that keeps environmental insults out so that we stay healthy.
38
124469
3837
który powstrzymuje zagrożenia środowiskowe
i sprawia, ze jesteśmy zdrowi.
02:08
They digest our food, they make our vitamins,
39
128330
2479
Trawią nasze pożywienie, wytwarzają witaminy,
02:10
they actually educate your immune system to keep bad microbes out.
40
130833
4198
tak naprawdę szkolą wasz system odpornościowy
żeby nie dopuszczał złych mikrobów.
Zatem wykonują wszystkie te niewiarygodne rzeczy
02:15
So they do all these amazing things
41
135055
2001
które pomagają nam i są niezbędne żeby utrzymać nas przy życiu
02:17
that help us and are vital for keeping us alive,
42
137080
3616
02:20
and they never get any press for that.
43
140720
2110
ale o tym nikt nie mówi.
02:22
But they get a lot of press because they do a lot of terrible things as well.
44
142854
4202
Za to mówi się dużo o
okropnych rzeczach, które robią.
A więc, na Ziemi istnieje wiele rodzajów bakterii,
02:27
So there's all kinds of bacteria on the earth
45
147080
2408
02:29
that have no business being in you or on you at any time,
46
149512
3475
które nie zabiegają o to, by zawsze być w was lub na was,
ale jeśli już są, to okropnie chorujecie.
02:33
and if they are, they make you incredibly sick.
47
153011
3560
02:36
And so the question for my lab
48
156595
1453
A zatem, pytaniem dla mojego laboratorium jest czy wolicie myśleć o wszystkich
02:38
is whether you want to think about all the good things that bacteria do
49
158072
3426
dobrych rzeczach, które bakterie robią czy o wszystkich złych rzeczach, które bakterie robią.
02:41
or all the bad things that bacteria do.
50
161522
1927
02:43
The question we had is: How could they do anything at all?
51
163473
2734
Naszym pytaniem było, jak one w ogóle mogą cokolwiek robić?
Przecież są niewiarygodnie małe,
02:46
I mean, they're incredibly small.
52
166231
1598
02:47
You have to have a microscope to see one.
53
167853
1981
musicie mieć mikroskop żeby je zobaczyć.
02:49
They live this sort of boring life where they grow and divide,
54
169858
3039
Prowadzą to swoje niby nudne życie rosnąc i dzieląc się
02:52
and they've always been considered to be these asocial, reclusive organisms.
55
172921
4724
i od zawsze uważane są za organizmy asocjalne, żyjące w pojedynkę.
02:57
And so it seemed to us that they're just too small
56
177669
2523
I dlatego wydawało nam się, że są zbyt małe żeby mieć jakikolwiek wpływ
03:00
to have an impact on the environment
57
180216
1956
na środowisko
03:02
if they simply act as individuals.
58
182196
2574
jeśli po prostu działają w pojedynkę.
03:04
So we wanted to think if there couldn't be a different way that bacteria live.
59
184794
4269
Dlatego chcieliśmy rozpatrzeć czy możliwy byłby inny
tryb życia bakterii.
Wskazówką okazała się inna morska bakteria
03:09
And the clue to this came from another marine bacterium,
60
189087
3784
03:12
and it's a bacterium called "Vibrio fischeri."
61
192895
2428
o nazwie Vibrio fischeri.
03:15
What you're looking at on this slide is just a person from my lab
62
195347
3552
To co widzicie na tym slajdzie to tylko mój laborant
03:18
holding a flask of a liquid culture of a bacterium,
63
198923
3133
trzymający kolbę z ciekłą kulturą bakterii,
pięknej, niegroźnej bakterii, która pochodzi z oceanu
03:22
a harmless, beautiful bacterium that comes from the ocean,
64
202080
3173
i nazywa się Vibrio fischeri.
03:25
named Vibrio fischeri.
65
205277
1429
03:26
And this bacterium has the special property that it makes light,
66
206730
3326
Ma ona tą szczególną właściwość, że wytwarza światło,
więc wytwarza bioluminescencję,
03:30
so it makes bioluminescence,
67
210080
1393
03:31
like fireflies make light.
68
211497
1824
tak jak świetliki, robaczki świętojańskie.
03:33
We're not doing anything to the cells here,
69
213345
2035
Nie ma tu naszej ingerencji.
03:35
we just took the picture by turning the lights off in the room,
70
215404
2990
Po prostu wyłączyliśmy światło w pomieszczeniu, zrobiliśmy zdjęcie
i oto co zobaczyliśmy.
03:38
and this is what we see.
71
218418
1424
03:39
And what's actually interesting to us was not that the bacteria made light
72
219866
3723
Właściwie nie interesowało nas
to, że bakterie wytwarzały światło,
03:43
but when the bacteria made light.
73
223613
2157
ale to, kiedy je wytwarzały.
03:45
What we noticed is when the bacteria were alone,
74
225794
2699
Zauważyliśmy, że kiedy bakterie były same,
03:48
so when they were in dilute suspension,
75
228517
2155
czyli, kiedy znajdowały się w rozcieńczonej zawiesinie, nie wytwarzały światła.
03:50
they made no light.
76
230696
1360
Ale kiedy rozrosły się do pewnej liczby komórek
03:52
But when they grew to a certain cell number,
77
232080
2048
wszystkie włączały światło jednocześnie.
03:54
all the bacteria turned on light simultaneously.
78
234152
3350
03:57
So the question that we had is:
79
237526
1728
Dręczyło nas pytanie jak bakterie, te prymitywne organizmy,
03:59
How can bacteria, these primitive organisms,
80
239278
2714
odróżniają sytuacje, w których są same,
04:02
tell the difference from times when they're alone
81
242016
2328
od tych, w których są w społeczności,
04:04
and times when they're in a community,
82
244368
1891
a potem wszystkie robią coś razem.
04:06
and then all do something together?
83
246283
2127
Doszliśmy do wniosku, że osiągają to rozmawiając między sobą
04:09
And what we figured out is that the way they do that is they talk to each other,
84
249024
4101
za pomocą języka chemicznego.
04:13
and they talk with a chemical language.
85
253149
2170
Zatem mamy tu komórkę bakteryjną.
04:15
So this is now supposed to be my bacterial cell.
86
255343
2713
Kiedy jest sama, nie wytwarza światła.
04:18
When it's alone, it doesn't make any light.
87
258080
2498
04:20
But what it does do is to make and secrete small molecules
88
260602
3754
Zamiast tego wytwarza i wydziela małe molekuły,
04:24
that you can think of like hormones,
89
264380
1878
które możecie potraktować jak hormony
04:26
and these are the red triangles.
90
266282
1699
to te czerwone trójkąty, i kiedy bakteria jest sama
04:28
And when the bacteria are alone, the molecules just float away,
91
268005
3601
molekuły po prostu odpływają i nie ma światła.
04:31
and so, no light.
92
271630
1320
04:32
But when the bacteria grow and double
93
272974
1942
Ale kiedy bakteria rośnie i dzieli się
04:34
and they're all participating in making these molecules,
94
274940
3337
i wszystkie uczestniczą w wytwarzaniu molekuł,
wówczas ilość tych molekuł poza komórką
04:38
the molecule, the extracellular amount of that molecule,
95
278301
3484
04:41
increases in proportion to cell number.
96
281809
2827
wzrasta w stosunku do liczby komórek bakterii.
04:44
And when the molecule hits a certain amount
97
284660
2285
I kiedy molekuły osiągną pewną liczbę
04:46
that tells the bacteria how many neighbors there are,
98
286969
2540
która mówi bakterii ilu ma „sąsiadów”,
04:49
they recognize that molecule
99
289533
1494
bakterie rozpoznają tą molekułę
04:51
and all of the bacteria turn on light in synchrony.
100
291051
3607
i wszystkie synchronicznie emitują światło.
04:54
And so that's how bioluminescence works --
101
294682
2284
Tak działa bioluminescencja --
04:56
they're talking with these chemical words.
102
296990
2146
bakterie rozmawiają za pomocą tych chemicznych słów.
Powód, dla którego Vibrio fischeri to robi pochodzi z biologii.
04:59
The reason Vibrio fischeri is doing that comes from the biology --
103
299160
3470
05:02
again, another plug for the animals in the ocean.
104
302654
3402
Kolejna reklama dla zwierząt oceanu,
Vibrio Fischeri żyje w tej kałamarnicy
05:06
Vibrio fischeri lives in this squid.
105
306080
2276
05:08
What you're looking at is the Hawaiian bobtail squid.
106
308380
2676
Patrzycie na hawajską kałamarnicę
Euprymna scolopes od spodu
05:11
It's been turned on its back,
107
311080
1644
05:12
and what I hope you can see are these two glowing lobes.
108
312748
3199
i mam nadzieję, że dostrzegacie te dwa świecące płaty
05:15
These house the Vibrio fischeri cells.
109
315971
2269
które są domem dla komórek Vibrio fischeri,
05:18
They live in there, at high cell number.
110
318264
2004
mieszkaja tam w dużych skupiskach komórek
05:20
That molecule is there, and they're making light.
111
320292
2963
produkując te molekuły i wytwarzają światło.
Kałamarnica toleruje tę błazenadę
05:23
And the reason the squid is willing to put up with these shenanigans
112
323279
3261
ponieważ potrzebuje tego światła.
05:26
is because it wants that light.
113
326564
1490
Oto jak funkcjonuje ta symbioza,
05:28
The way that this symbiosis works
114
328078
1978
ten mały kalmar żyje tuż u wybrzeży Hawajów,
05:30
is that this little squid lives just off the coast of Hawaii,
115
330080
3399
05:33
just in sort of shallow knee-deep water.
116
333503
2327
w płytkiej do kolan wodzie.
05:35
And the squid is nocturnal,
117
335854
1527
Kalmar prowadzi tryb nocny więc w dzień
05:37
so during the day, it buries itself in the sand and sleeps.
118
337405
3651
zakopuje się w piachu i śpi,
ale później, w nocy, musi wyjść żeby polować.
05:41
But then at night, it has to come out to hunt.
119
341080
2317
05:43
So on bright nights
120
343421
1244
Przy jasnych nocach duża ilość światła gwiazd i księżyca
05:44
when there's lots of starlight or moonlight,
121
344689
2103
przenika do głębokości wody
05:46
that light can penetrate the depth of the water the squid lives in,
122
346816
3197
w której żyje kalmar, jako że jest to zaledwie parę stóp głębokości.
05:50
since it's just in those couple feet of water.
123
350037
2144
Lecz kalmar rozwinął w sobie przesłonę,
05:52
What the squid has developed is a shutter that can open and close
124
352205
3728
którą może otwierać i zamykać ten wyspecjalizowany organ światła z bakteriami.
05:55
over the specialized light organ housing the bacteria.
125
355957
3099
Poza tym, na plecach ma detektory
05:59
And then it has detectors on its back
126
359080
1976
wyczuwające ilość światła gwiazd i księżyca docierającego do jego pleców.
06:01
so it can sense how much starlight or moonlight is hitting its back.
127
361080
3494
06:04
And it opens and closes the shutter
128
364598
1813
A więc otwiera lub zamyka przesłonę
06:06
so the amount of light coming out of the bottom,
129
366435
2267
tak aby ilość światła ze spodu --
06:08
which is made by the bacterium,
130
368726
1523
wytwarzanego przez bakterie –
06:10
exactly matches how much light hits the squid's back,
131
370273
2668
idealnie odpowiadała ilości światła docierającego do pleców kałamarnicy
06:12
so the squid doesn't make a shadow.
132
372965
1958
tak aby nie rzucała cienia.
06:14
So it actually uses the light from the bacteria
133
374947
2544
Tak naprawdę, używając światła bakterii
06:17
to counter-illuminate itself in an antipredation device,
134
377515
3521
kalmar rozświetla się i broni przed atakami drapieżników,
które przez to nie widzą jego cienia,
06:21
so predators can't see its shadow,
135
381060
1996
nie mogą namierzyć jego trajektorii i zjeść go.
06:23
calculate its trajectory and eat it.
136
383080
1976
Jest jak niewykrywalny bombowiec oceanu.
06:25
So this is like the stealth bomber of the ocean.
137
385080
2602
06:27
(Laughter)
138
387706
1174
(Śmiech)
06:28
But then if you think about it, this squid has this terrible problem,
139
388904
3257
Gdyby się nad tym zastanowić, kałamarnica ma jednak okropny problem
ponieważ przetrzymuje tą pokaźną, umierającą kolonię bakterii
06:32
because it's got this dying, thick culture of bacteria,
140
392185
2713
06:34
and it can't sustain that.
141
394922
1455
i nie może utrzymać tego stanu.
06:36
And so what happens is, every morning when the sun comes up,
142
396401
2895
Zatem, każdego ranka o wschodzie słońca
kałamarnica idzie spać, zakopuje się w piasku
06:39
the squid goes back to sleep, it buries itself in the sand,
143
399320
2836
i posiada pompkę zgraną z jego rytmem dobowym,
06:42
and it's got a pump that's attached to its circadian rhythm.
144
402180
2830
i kiedy wschodzi słońce, wypompowuje jakieś 95 procent bakterii.
06:45
And when the sun comes up, it pumps out, like, 95 percent of the bacteria.
145
405034
4591
06:49
So now the bacteria are dilute,
146
409649
1652
W ten sposób bakterie są rozproszone, znikają małe molekuły hormonów
06:51
that little hormone molecule is gone, so they're not making light.
147
411325
3152
więc nie wytwarzają światła --
06:54
But, of course, the squid doesn't care, it's asleep in the sand.
148
414501
3033
ale oczywiście kałamarnica nie dba o to. Śpi w piasku.
I w miarę upływu dnia bakterie dzielą się,
06:57
And as the day goes by, the bacteria double,
149
417558
2054
uwalniają molekuły, a w nocy świecą
06:59
they release the molecule, and then light comes on at night,
150
419636
2825
dokładnie kiedy kałamarnica potrzebuje tego najbardziej.
07:02
exactly when the squid wants it.
151
422485
2109
07:04
So first, we figured out how this bacterium does this,
152
424618
3347
Najpierw odkryliśmy jak ta bakteria to robi,
07:07
but then we brought the tools of molecular biology to this
153
427989
2746
ale potem użyliśmy narzędzi biologii molekularnej
07:10
to figure out, really, what's the mechanism.
154
430759
2152
aby dokładnie poznać ten mechanizm.
07:12
And what we found -- so this is now supposed to be my bacterial cell --
155
432935
4024
I okazało się – to znowu moja komórka bakterii --
07:16
is that Vibrio fischeri has a protein.
156
436983
1921
że Vibrio fischeri ma proteinę --
07:18
That's the red box --
157
438928
1189
to ten czerwony prostokąt – to enzym, który wytwarza
07:20
it's an enzyme that makes that little hormone molecule,
158
440141
2974
ten malutki molekuł hormonu – czerwony trójkąt.
07:23
the red triangle.
159
443139
1167
07:24
And then as the cells grow,
160
444330
1310
Później, w miarę rozrastania się komórek, wszystkie uwalniają tą cząseczkę
07:25
they're all releasing that molecule into the environment,
161
445664
2706
do środowiska więc jest ich tam mnóstwo.
07:28
so there's lots of molecule there.
162
448394
1662
Bakterie mają także receptor na powierzchni komórki,
07:30
And the bacteria also have a receptor on their cell surface
163
450080
3881
07:33
that fits like a lock and key with that molecule.
164
453985
2529
który dopasowuje się z molekułami jak klucz z zamkiem.
07:36
These are just like the receptors on the surfaces of your cells.
165
456538
3590
One są zupełnie jak receptory na powierzchni waszych komórek.
Kiedy molekuły osiągają pewną ilość --
07:40
So when the molecule increases to a certain amount,
166
460152
2423
07:42
which says something about the number of cells,
167
462599
2247
co świadczy o liczbie komórek --
07:44
it locks down into that receptor
168
464870
1749
dopasowują się do receptorów
07:46
and information comes into the cells
169
466643
2377
i przekazują komórkom informacje
o tym żeby wspólnie
07:49
that tells the cells to turn on this collective behavior of making light.
170
469044
4859
zaczęły wytwarzać światło.
07:53
Why this is interesting is because in the past decade,
171
473927
2696
Jest to o tyle interesujące, że w ciągu ostatniej dekady
07:56
we have found that this is not just some anomaly
172
476647
2243
odkryliśmy, że nie jest to tylko jakaś anomalia
07:58
of this ridiculous, glow-in-the-dark bacterium that lives in the ocean --
173
478914
3467
tej śmiesznej, świecącej w ciemności bakterii, która żyje w oceanie,
lecz system wszystkich bakterii.
08:02
all bacteria have systems like this.
174
482405
1857
08:04
So now what we understand is that all bacteria can talk to each other.
175
484286
3633
Więc teraz już wiemy, że wszystkie bakterie komunikują się.
08:07
They make chemical words, they recognize those words,
176
487943
2802
Wytwarzają chemiczne słowa, rozpoznają je
08:10
and they turn on group behaviors
177
490769
2006
i uaktywniają grupowe zachowania,
08:12
that are only successful when all of the cells participate in unison.
178
492799
4598
skuteczne tylko gdy wszystkie komórki biorą w nich jednolity udział.
08:17
So now we have a fancy name for this: we call it "quorum sensing."
179
497421
3412
Mamy na to osobliwe określenie „quorum sensing” - mechanizm wyczuwania liczebności.
08:20
They vote with these chemical votes,
180
500857
2016
Głosują za pomocą chemicznych głosów,
08:22
the vote gets counted, and then everybody responds to the vote.
181
502897
3944
które są liczone, a następnie wszyscy reagują zgodnie z wynikiem głosowania.
08:26
What's important for today's talk is we know there are hundreds of behaviors
182
506865
3836
Co jest istotne dla dzisiejszych rozważań
to fakt, iż wiemy, że istnieją setki typów zachowań
08:30
that bacteria carry out in these collective fashions.
183
510725
2928
bakterii, które są realizowane kolektywnie.
08:33
But the one that's probably the most important to you is virulence.
184
513677
3503
Ale najważniejszym dla was zapewne jest wirulencja - złośliwość wirusów.
To nie jest tak, że para bakterii dostaje się do was
08:37
It's not like a couple bacteria get in you and start secreting some toxins --
185
517204
4247
i zaczynają wydzielać jakieś toksyny --
08:41
you're enormous; that would have no effect on you, you're huge.
186
521475
3732
jesteście olbrzymi, to nie miałoby wpływu na was. Jesteście ogromni.
Wiemy już teraz, że to co robią, to:
08:45
But what they do, we now understand,
187
525231
2139
08:47
is they get in you, they wait, they start growing,
188
527394
2962
dostają się do was, czekają, zaczynają rozmnażać się,
08:50
they count themselves with these little molecules,
189
530380
2372
liczą się za pomocą tych małych molekuł
08:52
and they recognize when they have the right cell number
190
532776
2635
i rozpoznają moment odpowiedniej liczby komórek,
która mówi im, że jeśli wszystkie razem rozpoczną atak wirulencji
08:55
that if all of the bacteria launch their virulence attack together,
191
535435
3221
08:58
they're going to be successful at overcoming an enormous host.
192
538680
3676
to odniosą sukces w opanowaniu ogromnego żywiciela.
09:02
So bacteria always control pathogenicity with quorum sensing.
193
542380
4836
Bakterie zawsze kontrolują patogeniczność wyczuwając ich liczebność.
Tak to działa.
09:07
So that's how it works.
194
547732
1324
Później przyjrzeliśmy się także molekułom --
09:09
We also then went to look at what are these molecules.
195
549080
2649
09:11
These were the red triangles on my slides before.
196
551753
2584
to były czerwone trójkąty na moich poprzednich slajdach.
09:14
This is the Vibrio fischeri molecule.
197
554361
2292
To jest cząsteczka Vibrio fischeri.
09:16
This is the word that it talks with.
198
556677
1758
To jest słowo, którym komunikuje się.
09:18
And then we started to look at other bacteria,
199
558459
2148
Więc potem przyjrzeliśmy się innym bakteriom
09:20
and these are just a smattering of the molecules that we've discovered.
200
560631
3406
i to jest tylko szczypta molekuł, które odkryliśmy.
Mam nadzieję, że widzicie,
09:24
What I hope you can see is that the molecules are related.
201
564061
3240
że molekuły są powiązane ze sobą.
09:27
The left-hand part of the molecule is identical
202
567325
2444
Lewa część molekuł jest identyczna
09:29
in every single species of bacteria.
203
569793
2603
dla wszystkich gatunków bakterii.
09:32
But the right-hand part of the molecule is a little bit different
204
572420
3086
Ale prawa część molekuł jest nieco inna dla każdego z gatunków.
09:35
in every single species.
205
575530
1486
Jej zadaniem jest nadawać
09:37
What that does is to confer exquisite species specificities to these languages.
206
577040
5499
niepowtarzalne specyfikacje gatunków tym językom.
09:42
So each molecule fits into its partner receptor
207
582563
3242
Każda molekuła pasuje do receptora jej partnera i do żadnego innego.
09:45
and no other.
208
585829
1157
Więc są to prywatne, tajne rozmowy.
09:47
So these are private, secret conversations.
209
587010
2858
09:49
These conversations are for intraspecies communication.
210
589892
3815
Rozmowy służące komunikacji wewnątrzgatunkowej.
09:53
Each bacteria uses a particular molecule that's its language
211
593731
4192
Każda bakteria używa szczególnej molekuły, która jest jej językiem
09:57
that allows it to count its own siblings.
212
597947
3210
i umożliwia policzenie jej rodzeństwa.
Kiedy dotarliśmy tak daleko
10:02
Once we got that far,
213
602189
1220
10:03
we thought we were starting to understand that bacteria have these social behaviors.
214
603433
3972
zaczęliśmy rozumieć, że bakterie mają swoje zachowania społeczne.
Ale naprawdę intrygowało nas to, że większość czasu
10:07
But what we were really thinking about is that most of the time,
215
607429
3055
bakterie nie żyją w pojedynkę ale w niewiarygodnych mieszankach,
10:10
bacteria don't live by themselves, they live in incredible mixtures,
216
610508
3251
z setkami tysięcy innych gatunków bakterii.
10:13
with hundreds or thousands of other species of bacteria.
217
613783
2805
10:16
And that's depicted on this slide.
218
616612
1709
I przedstawia to ten slajd. To jest wasza skóra.
10:18
This is your skin.
219
618345
1156
10:19
So this is just a picture -- a micrograph of your skin.
220
619525
3018
Więc to jest tylko zdjęcie – mikrogram waszej skóry.
10:22
Anywhere on your body, it looks pretty much like this.
221
622567
2564
Każdy odcinek waszego ciała wygląda mniej więcej właśnie tak
i mam nadzieję, że dostrzegacie tu różnorodność bakterii.
10:25
What I hope you can see
222
625155
1242
10:26
is that there's all kinds of bacteria there.
223
626421
2115
10:28
And so we started to think, if this really is about communication in bacteria,
224
628560
4127
Więc zaczęliśmy zastanawiać się czy rzeczywiście chodzi o komunikację bakterii
10:32
and it's about counting your neighbors,
225
632711
1920
i liczenie swoich sąsiadów,
10:34
it's not enough to be able to only talk within your species.
226
634655
3618
nie wystarczy umieć rozmawiać tylko ze swoim szczepem.
Musi istnieć sposób pobierania informacji
10:38
There has to be a way to take a census
227
638297
2204
o liczbie pozostałych bakterii w populacji.
10:40
of the rest of the bacteria in the population.
228
640525
2456
Więc wróciliśmy do biologii molekularnej
10:43
So we went back to molecular biology
229
643005
2051
i zaczęliśmy badać różne bakterie
10:45
and started studying different bacteria.
230
645080
1949
i odkryliśmy ostatnio, że
10:47
And what we've found now is that, in fact, bacteria are multilingual.
231
647053
4003
bakterie są faktycznie wielojęzyczne.
Wszystkie mają wyjątkowy dla każdego gatunku system --
10:51
They all have a species-specific system,
232
651080
2976
posiadają molekułę, która mówi „ja”.
10:54
they have a molecule that says "me."
233
654080
1822
10:55
But then running in parallel to that is a second system
234
655926
2770
Co więcej, równolegle do tego systemu mają drugi,
10:58
that we've discovered, that's generic.
235
658720
2071
który odkryliśmy, również gatunkowy
11:00
So they have a second enzyme that makes a second signal,
236
660815
3061
Mają drugi enzym wysyłający grugi sygnał
11:03
and it has its own receptor,
237
663900
1679
i posiadający własny receptor
11:05
and this molecule is the trade language of bacteria.
238
665603
3453
i ta molekuła to język handlowy bakterii.
Jest on używany przez wszelkie bakterie
11:09
It's used by all different bacteria,
239
669080
1976
i jest to język międzygatunkowy.
11:11
and it's the language of interspecies communication.
240
671080
3443
11:14
What happens is that bacteria are able to count
241
674547
3509
Sprowadza się to do tego, że bakterie potrafią policzyć
ilu jest „ja” i „ty” w otoczeniu.
11:18
how many of "me" and how many of "you."
242
678080
2098
11:20
And they take that information inside,
243
680202
2068
Gromadzą te informacje w sobie
11:22
and they decide what tasks to carry out
244
682294
2762
i decydują o zadaniu do wykonania
biorąc pod uwagę to, kto jest w większości, a kto w mniejszości
11:25
depending on who's in the minority and who's in the majority
245
685080
3019
11:28
of any given population.
246
688123
1944
z danej populacji.
11:30
Then, again, we turned to chemistry,
247
690853
2105
Wówczas powróciliśmy do chemii
11:32
and we figured out what this generic molecule is --
248
692982
2479
i rozszyfrowaliśmy czym jest ta gatunkowa molekuła --
11:35
that was the pink ovals on my last slide, this is it.
249
695485
3152
te różowe owale na moim poprzednim slajdzie, oto one.
11:38
It's a very small, five-carbon molecule.
250
698661
2728
To bardzo mała, pięcio-węglowa cząsteczka.
Co istotne, wiemy,
11:41
And what the important thing is that we learned
251
701413
2260
11:43
is that every bacterium has exactly the same enzyme
252
703697
2809
że każda bakteria ma dokładnie ten sam enzym
11:46
and makes exactly the same molecule.
253
706530
2187
i wytwarza dokładnie tą samą cząsteczkę.
11:48
So they're all using this molecule for interspecies communication.
254
708741
3790
Wszystkie zatem używają tej molekuły
do komunikacji międzygatunkowej.
11:52
This is the bacterial Esperanto.
255
712555
2680
Takie bakteryjne Esperanto.
11:55
(Laughter)
256
715259
1423
(Śmiech)
11:56
So once we got that far,
257
716706
1384
Gdy dotarliśmy tak daleko zaczęliśmy pojmować,
11:58
we started to learn that bacteria can talk to each other
258
718114
2634
że bakterie rozmawiają ze sobą za pomocą owego chemicznego języka .
12:00
with this chemical language.
259
720772
1350
Ale równocześnie zaczęliśmy zastanawiać się czy można
12:02
But we started to think
260
722146
1150
12:03
that maybe there is something practical that we can do here as well.
261
723320
3354
praktycznie wykorzystać tą wiedzę.
Wspominałam wam, że bakterie mają różnorakie społeczne zachowania,
12:06
I've told you that bacteria have all these social behaviors,
262
726698
2857
które przekazują za pomocą molekuł.
12:09
that they communicate with these molecules.
263
729579
2062
12:11
Of course, I've also told you that one of the important things they do
264
731665
3331
Oczywiście, wspomniałam również, że jedną z ważnych rzeczy jest to,
że inicjują choroby używając mechanizmu wyczuwania liczebności (quorum sensing).
12:15
is to initiate pathogenicity using quorum sensing.
265
735020
3036
Pomyśleliśmy, a gdyby tak
12:18
So we thought:
266
738080
1153
12:19
What if we made these bacteria so they can't talk or they can't hear?
267
739257
3728
„zatkać" bakteriom „usta” i „uszy”?
Czyż nie byłyby to nowe antybiotyki?
12:23
Couldn't these be new kinds of antibiotics?
268
743009
2649
12:25
And of course, you've just heard and you already know
269
745682
2477
Na pewno słyszeliście i wiecie już,
że kończą się nam antybiotyki.
12:28
that we're running out of antibiotics.
270
748183
1849
Dzisiejsze bakterie są niewiarygodnie odporne na wszelkie leki
12:30
Bacteria are incredibly multi-drug-resistant right now,
271
750056
2708
12:32
and that's because all of the antibiotics that we use kill bacteria.
272
752788
3977
a to dlatego, że wszystkie stosowane antybiotyki zabijają bakterie.
12:36
They either pop the bacterial membrane,
273
756789
2110
Przebijają ich błonę albo sprawiają,
12:38
they make the bacterium so it can't replicate its DNA.
274
758923
2903
że bakteria nie jest w stanie pomnażać swojego DNA.
12:41
We kill bacteria with traditional antibiotics,
275
761850
2394
Zabijając bakterie tradycyjnymi antybiotykami
12:44
and that selects for resistant mutants.
276
764268
2526
wyłaniamy nowe odporne mutacje.
12:46
And so now, of course, we have this global problem
277
766818
2749
Stąd też nasz obecny światowy problem
12:49
in infectious diseases.
278
769591
1658
z chorobami zakaźnymi.
12:51
So we thought, what if we could sort of do behavior modifications,
279
771273
3372
Pomyśleliśmy, a gdyby tak zmodyfikować ich zachowania
12:54
just make these bacteria so they can't talk, they can't count,
280
774669
3388
sprawiając, że bakterie nie potrafiłyby rozmawiać i liczyć,
i nie wiedziałyby czy atakować.
12:58
and they don't know to launch virulence?
281
778081
2401
13:00
So that's exactly what we've done,
282
780506
1681
I tak właśnie zrobiliśmy, obierając przy tym dwie strategie.
13:02
and we've sort of taken two strategies.
283
782211
1908
W pierwszej zaatakowaliśmy
13:04
The first one is, we've targeted the intraspecies communication system.
284
784143
4189
system komunikacji wewnątrzgatunkowej.
13:08
So we made molecules that look kind of like the real molecules, which you saw,
285
788356
4225
Więc stworzyliśmy cząsteczki, które trochę przypominają te prawdziwe --
które już widzieliście- ale są nieco inne.
13:12
but they're a little bit different.
286
792605
1710
A więc, dopasowują się do receptorów
13:14
And so they lock into those receptors,
287
794339
1855
i blokują rozpoznawanie tych prawdziwych.
13:16
and they jam recognition of the real thing.
288
796218
2746
13:18
So by targeting the red system,
289
798988
1929
Przez atak na czerwony system
13:20
what we are able to do is make species-specific, or disease-specific,
290
800941
4946
jesteśmy w stanie stworzyć molekuły
blokujące proces wyczuwania liczebności dla danego gatunku lub choroby.
13:25
anti-quorum-sensing molecules.
291
805911
1835
13:27
We've also done the same thing with the pink system.
292
807770
2589
To samo zrobiliśmy z systemem różowym.
13:30
We've taken that universal molecule and turned it around a little bit
293
810383
3430
Wzięliśmy tą uniwersalną molekułę, przerobiliśmy trochę
13:33
so that we've made antagonists of the interspecies communication system.
294
813837
4219
tworząc antagonistów
systemu komunikacji międzygatunkowej.
Mamy nadzieję, że wykorzystamy je w szerokim spektrum
13:38
The hope is that these will be used as broad-spectrum antibiotics
295
818080
4227
13:42
that work against all bacteria.
296
822331
1966
antybiotyków przeciwdziałających bakteriom.
13:44
And so to finish, I'll show you the strategy.
297
824321
2760
Na zakończenie pokażę wam tą strategię.
13:47
In this one, I'm just using the interspecies molecule,
298
827105
2662
W tej, używam tylko wewnątrzgatunkowej molekuły,
13:49
but the logic is exactly the same.
299
829791
2119
ale logika jest taka sama.
13:51
So what you know is that when that bacterium gets into the animal --
300
831934
3253
Wiecie już, że kiedy bakteria dostaje się do zwierzęcia,
w tym wypadku, do myszy,
13:55
in this case, a mouse --
301
835211
1169
13:56
it doesn't initiate virulence right away.
302
836404
2395
nie rozpoczyna wirulencji od razu.
13:58
It gets in, it starts growing,
303
838823
1715
Dostaje się do środka, dzieli się, zaczyna wytwarzać molekuły
14:00
it starts secreting its quorum-sensing molecules.
304
840562
2846
do mechanizmu wyczuwania liczebności (quorum sensing).
14:03
It recognizes when it has enough bacteria
305
843432
2374
Rozpoznaje kiedy jest ich wystarczająco dużo
14:05
that now they're going to launch their attack,
306
845830
2164
żeby rozpocząć atak
i zwierze umiera.
14:08
and the animal dies.
307
848018
1303
14:09
And so what we've been able to do is to give these virulent infections,
308
849345
3543
My jesteśmy w stanie podać te złośliwe infekcje,
14:12
but we give them in conjunction with our anti-quorum-sensing molecules.
309
852912
3843
ale równolegle z molekułami przeciwdziałającymi "quorum sensing" --
14:16
So these are molecules that look kind of like the real thing,
310
856779
2858
więc są to cząsteczki wyglądające trochę jak te prawdziwe
a jednak trochę inne, co ilustruje ten slajd.
14:19
but they're a little different, which I've depicted on this slide.
311
859661
3113
Wiemy teraz, że jeśli podamy zwierzęciu
14:22
What we now know is that if we treat the animal with a pathogenic bacterium --
312
862798
3725
bakterię chorobotwórczą – odporną na wszelkie leki --
14:26
a multi-drug-resistant pathogenic bacterium --
313
866547
2277
14:28
in the same time we give our anti-quorum-sensing molecule,
314
868848
4024
i w tym samym czasie podamy nasze molekuły anty „quorum sensing”
14:32
in fact, the animal lives.
315
872896
1879
to faktycznie zwierze będzie żyć.
14:34
And so we think that this is the next generation of antibiotics,
316
874799
3228
Wierzymy, że jest to kolejne pokolenie antybiotyków,
14:38
and it's going to get us around, at least initially,
317
878051
2489
które pozwoli nam obejść, przynajmniej na początku,
14:40
this big problem of resistance.
318
880564
2174
ten duży problem odporności.
14:42
What I hope you think is that bacteria can talk to each other,
319
882762
3233
Mam nadzieję, że przekonaliście się, że bakterie potrafią rozmawiać ze sobą,
używając substancji chemicznych jako języka,
14:46
they use chemicals as their words,
320
886019
2150
14:48
they have an incredibly complicated chemical lexicon
321
888193
3086
posiadają niewiarygodnie skomplikowany leksykon chemiczny,
14:51
that we're just now starting to learn about.
322
891303
2733
który dopiero poznajemy.
Oczywiście daje to bakteriom możliwość
14:54
Of course, what that allows bacteria to do is to be multicellular.
323
894060
4828
bycia wielocząsteczkowymi.
14:58
So in the spirit of TED,
324
898912
1805
Więc podobnie do przesłania TED, działają razem
15:00
they're doing things together because it makes a difference.
325
900741
3876
bo tylko tak można coś zmienić.
Chodzi o to, że bakterie mają swoje zachowania zbiorowe
15:04
What happens is that bacteria have these collective behaviors,
326
904641
3282
15:07
and they can carry out tasks
327
907947
1789
i wykonują w ten sposób zadania,
15:09
that they could never accomplish if they simply acted as individuals.
328
909760
4160
których nie ukończyłyby nigdy
gdyby działały w pojedynkę.
15:13
What I would hope that I could further argue to you
329
913944
3201
Mam nadzieję, że udało mi się udowodnić wam,
że jest to wynalazek wielocząsteczkowości.
15:17
is that this is the invention of multicellularity.
330
917169
2600
15:19
Bacteria have been on the earth for billions of years;
331
919793
3600
Bakterie są na Ziemi od miliardów lat.
15:23
humans, couple hundred thousand.
332
923417
2043
Ludzie – zaledwie paręset tysięcy.
15:25
So we think bacteria made the rules for how multicellular organization works.
333
925484
5509
Uważamy, że to bakterie wyznaczyły zasady
działania organizacji wielocząsteczkowej.
Wierzymy, że przez badanie bakterii,
15:31
And we think by studying bacteria,
334
931017
2393
15:33
we're going to be able to have insight about multicellularity in the human body.
335
933434
4117
będziemy w stanie lepiej poznać wielocząsteczkowy wymiar ludzkiego ciała.
15:37
So we know that the principles and the rules,
336
937575
2148
Wiemy, że jeśli poznamy prawa i zasady
15:39
if we can figure them out in these sort of primitive organisms,
337
939747
3022
tych prymitywnych organizmów
to istnieje szansa, że będą one miały zastosowanie
15:42
the hope is that they will be applied
338
942793
1792
także przy innych ludzkich chorobach i zachowaniach.
15:44
to other human diseases and human behaviors as well.
339
944609
2804
Mam nadzieję, że nauczyliście się,
15:48
I hope that what you've learned
340
948245
1526
15:49
is that bacteria can distinguish self from other.
341
949795
2347
że bakterie potrafią odróżniać siebie od innych.
15:52
So by using these two molecules,
342
952166
1530
Używając tych dwóch molekuł mogą powiedzieć „ja” i „ty”.
15:53
they can say "me" and they can say "you."
343
953720
2259
I znowu, my oczywiście też to robimy,
15:56
And again, of course, that's what we do,
344
956003
1977
zarówno molekularnie
15:58
both in a molecular way, and also in an outward way,
345
958004
3462
jak i zewnętrznie,
16:01
but I think about the molecular stuff.
346
961490
1929
ale ja skupiam się na molekularności.
16:03
This is exactly what happens in your body.
347
963443
2018
To właśnie dzieje się w waszych ciałach.
16:05
It's not like your heart cells and kidney cells get all mixed up every day,
348
965485
3595
To nie jest tak, że komórki serca i nerek mieszają się codziennie,
a to z powodu wszystkich zachodzących reakcji chemicznych
16:09
and that's because there's all of this chemistry going on,
349
969104
2751
16:11
these molecules that say who each of these groups of cells is
350
971879
3177
i molekuł, które mówią im która grupa komórek jest która
i jakie jest ich zadanie.
16:15
and what their tasks should be.
351
975080
1874
16:16
So again, we think bacteria invented that,
352
976978
3078
Raz jeszcze podkreślę, uważamy, że stworzyły to bakterie,
a nasze ciała rozwinęły tylko kilka dodatkowych trybików,
16:20
and you've just evolved a few more bells and whistles,
353
980080
2535
16:22
but all of the ideas are in these simple systems that we can study.
354
982639
4321
ale całe meritum tkwi w tych prostych systemach, które możemy badać.
16:26
And the final thing is, just to reiterate that there's this practical part,
355
986984
3700
Końcowym wnioskiem jest to by stale powtarzać, że istnieje praktyczna strona
16:30
and so we've made these anti-quorum-sensing molecules
356
990708
3038
i dlatego stworzyliśmy te molekuły anty “quorum sensing”,
16:33
that are being developed as new kinds of therapeutics.
357
993770
2586
które są rozwijane jako nowe środki terapeutyczne.
16:36
But then, to finish with a plug for all the good and miraculous bacteria
358
996380
3470
Ale żeby zakończyć reklamą dla wszystkich pożytecznych i cudownych bakterii
16:39
that live on the earth,
359
999874
1524
żyjących na Ziemi
16:41
we've also made pro-quorum-sensing molecules.
360
1001422
2539
stworzyliśmy także molekuły pro „quorum sensing”.
16:43
So we've targeted those systems to make the molecules work better.
361
1003985
3231
A więc dobraliśmy się do systemów usprawniających pracę molekuł.
Pamiętajcie, że macie na sobie lub w sobie 10 razy więcej
16:47
So remember, you have these 10 times or more bacterial cells
362
1007240
3505
16:50
in you or on you, keeping you healthy.
363
1010769
2048
komórek bakterii, utrzymujących wasze zdrowie.
16:52
What we're also trying to do is to beef up the conversation
364
1012841
3303
Staramy się także wzmocnić rozmowy bakterii,
które żyją w symbiozie z wami, mając nadzieję,
16:56
of the bacteria that live as mutualists with you,
365
1016168
2736
16:58
in the hopes of making you more healthy,
366
1018928
2048
że dzięki temu będziecie zdrowsi,
jeśli ich rozmowy będą lepsze,
17:01
making those conversations better,
367
1021000
1741
17:02
so bacteria can do things that we want them to do
368
1022765
2885
tak żeby bakterie mogły robić to co chcemy żeby robiły
17:05
better than they would be on their own.
369
1025674
2775
lepiej niż w pojedynkę.
17:08
Finally, I wanted to show you --
370
1028897
2071
Wreszcie, chciałam pokazać wam
17:10
this is my gang at Princeton, New Jersey.
371
1030992
2184
moją bandę w Princeton w New Jersey.
Wszystko o czym wam opowiedziałam zostało odkryte przez kogoś z tego zdjęcia.
17:13
Everything I told you about was discovered by someone in that picture.
372
1033200
3841
Mam nadzieję, że kiedy uczycie się,
17:17
And I hope when you learn things, like about how the natural world works --
373
1037065
3544
na przykład jak działa świat naturalny --
17:20
I just want to say that whenever you read something in the newspaper
374
1040633
3211
chcę tylko powiedzieć, że za każdym razem kiedy czytacie gazetę
17:23
or you hear some talk about something ridiculous in the natural world,
375
1043868
3370
lub słyszycie jak ktoś mówi coś niezwykłego na temat świata natury
to stoi za tym dziecko.
17:27
it was done by a child.
376
1047262
1499
17:28
So science is done by that demographic.
377
1048785
2314
Nauka jest tworzona przez to pokolenie.
Wszyscy ci ludzie są między 20 a 30 rokiem życia
17:31
All of those people are between 20 and 30 years old,
378
1051123
3373
17:34
and they are the engine that drives scientific discovery in this country.
379
1054520
4537
i są siłą napędową odkryć naukowych w tym kraju.
To naprawdę szczęście pracować z tym pokoleniem.
17:39
And it's a really lucky demographic to work with.
380
1059081
2355
17:41
(Applause)
381
1061460
1002
Ja starzeję się a oni ciągle są w tym samym wieku
17:42
I keep getting older and older, and they're always the same age.
382
1062486
3002
i jest to zachwycająco zwariowana robota.
17:45
And it's just a crazy, delightful job.
383
1065512
2170
17:47
And I want to thank you for inviting me here,
384
1067706
2195
Chciałabym podziękować wam za zaproszenie tu.
17:49
it's a big treat for me to get to come to this conference.
385
1069925
3019
To prawdziwa przyjemność dla mnie, móc przyjechać na tą konferencję.
17:52
(Applause)
386
1072968
2260
(Oklaski)
17:57
Thanks.
387
1077724
1198
Dzięki.
17:58
(Applause)
388
1078946
2900
(Oklaski)
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7