Why does the universe exist? | Jim Holt | TED

7,946,384 views ・ 2014-09-02

TED


Dubbelklik op de Engelse ondertitels hieronder om de video af te spelen.

Vertaald door: Rik Delaet Nagekeken door: Axel Saffran
00:12
Why does the universe exist?
0
12998
2003
Waarom bestaat het universum?
00:15
Why is there — Okay. Okay. (Laughter)
1
15001
3995
Waarom is er - Oké. Oké. (Gelach)
00:18
This is a cosmic mystery. Be solemn.
2
18996
2842
Dit is een kosmisch mysterie. Een beetje serieus.
00:21
Why is there a world, why are we in it,
3
21838
3576
Waarom is er een wereld, waarom zijn wij er,
00:25
and why is there something rather than nothing at all?
4
25414
1879
en waarom is er iets in plaats van niets.
00:27
I mean, this is the super ultimate "why" question?
5
27293
4646
Dit is de ultieme 'waarom'-vraag.
00:31
So I'm going to talk about the mystery of existence,
6
31939
2235
Ik ga het hebben over het mysterie van het bestaan,
00:34
the puzzle of existence,
7
34174
1556
het raadsel van het bestaan,
00:35
where we are now in addressing it,
8
35730
2914
waar we nu staan in het oplossen ervan
00:38
and why you should care,
9
38644
2250
en waarom dat jullie zou moeten interesseren.
00:40
and I hope you do care.
10
40894
1916
En ik hoop dat het jullie interesseert.
00:42
The philosopher Arthur Schopenhauer said that
11
42810
2826
De filosoof Arthur Schopenhauer zei dat
00:45
those who don't wonder about the contingency of their existence,
12
45636
3780
wie niet verbaasd is over de toevalligheid van zijn bestaan
00:49
of the contingency of the world's existence,
13
49416
2857
of de toevalligheid van het bestaan van de wereld,
00:52
are mentally deficient.
14
52273
1663
mentaal tekortschiet.
00:53
That's a little harsh, but still. (Laughter)
15
53936
3947
Da's nogal cru, maar toch. (Gelach)
00:57
So this has been called the most sublime
16
57883
1677
Dit wordt wel eens het meest sublieme
00:59
and awesome mystery,
17
59560
2294
en ontzagwekkende mysterie genoemd,
01:01
the deepest and most far-reaching question
18
61854
2669
de diepste en verreikendste vraag
01:04
man can pose.
19
64523
1060
die de mens kan stellen.
01:05
It's obsessed great thinkers.
20
65583
1714
Ze obsedeerde grote denkers.
01:07
Ludwig Wittgenstein, perhaps the greatest
21
67297
1604
Ludwig Wittgenstein,
01:08
philosopher of the 20th century,
22
68901
2330
wellicht de grootste filosoof van de 20ste eeuw,
was verbijsterd dat er überhaupt een wereld bestond.
01:11
was astonished that there should be a world at all.
23
71231
2483
01:13
He wrote in his "Tractatus," Proposition 4.66,
24
73714
4004
Hij schreef in zijn 'Tractatus,' Propositie 4.66:
01:17
"It is not how things are in the world
25
77718
2690
"Niet hóe de dingen zijn in de wereld
01:20
that is the mystical,
26
80408
1352
is een mysterie,
01:21
it's that the world exists."
27
81760
2335
maar het bestaan ervan zelf."
01:24
And if you don't like taking your epigrams
28
84095
2218
Als je niet graag je epigrammen ontleent
01:26
from a philosopher, try a scientist.
29
86313
2911
aan een filosoof, probeer dan eens een wetenschapper.
01:29
John Archibald Wheeler, one of the great physicists
30
89224
2601
John Archibald Wheeler, een van de grote fysici
01:31
of the 20th century,
31
91825
1226
van de 20ste eeuw,
01:33
the teacher of Richard Feynman,
32
93051
1925
leraar van Richard Feynman,
01:34
the coiner of the term "black hole,"
33
94976
2660
bedenker van de uitdrukking 'zwart gat',
01:37
he said, "I want to know
34
97636
2423
zei: "Ik wil weten
01:40
how come the quantum,
35
100059
1733
vanwaar het kwantum,
01:41
how come the universe, how come existence?"
36
101792
3144
het universum, het bestaan komt."
01:44
And my friend Martin Amis —
37
104936
1999
Mijn vriend Martin Amis -
01:46
sorry that I'll be doing a lot of name-dropping in this talk,
38
106935
2677
vergeef me dat ik zoveel namen laat vallen,
01:49
so get used to it —
39
109612
1375
- wen er maar aan -
01:50
my dear friend Martin Amis once said
40
110987
4976
mijn lieve vriend Martin Amis zei eens
01:55
that we're about five Einsteins away from answering
41
115963
3220
dat we vijf Einsteins verwijderd zijn van het antwoord
01:59
the mystery of where the universe came from.
42
119183
2036
vanwaar het universum vandaan komt.
02:01
And I've no doubt there are five Einsteins
43
121219
1981
En ik twijfel er niet aan
dat hier vanavond vijf Einsteins aanwezig zijn.
02:03
in the audience tonight.
44
123200
2187
Iemand Einstein? Handen omhoog? Nee? Nee? Nee?
02:05
Any Einsteins? Show of hands? No? No? No?
45
125387
1503
02:06
No Einsteins? Okay.
46
126890
1162
Geen Einsteins? Okay.
02:08
So this question, why is there something rather than nothing,
47
128052
4222
De vraag 'waarom is er iets en niet niets',
02:12
this sublime question, was posed rather late
48
132274
1968
deze sublieme vraag, dook pas laat op
02:14
in intellectual history.
49
134242
2310
in de intellectuele geschiedenis.
02:16
It was towards the end of the 17th century,
50
136552
2479
Tegen het eind van de 17de eeuw
02:19
the philosopher Leibniz who asked it,
51
139031
2962
vroeg de filosoof Leibniz zich dat af.
02:21
a very smart guy, Leibniz,
52
141993
1743
Verstandige kerel, die Leibniz.
02:23
who invented the calculus
53
143736
2150
Hij vond de infinitesimaalrekening uit,
02:25
independently of Isaac Newton, at about the same time,
54
145886
2854
onafhankelijk van Isaac Newton en ongeveer terzelfdertijd.
02:28
but for Leibniz, who asked why is there something rather than nothing,
55
148740
2602
Maar voor Leibniz was de vraag 'waarom iets in plaats van niets'
02:31
this was not a great mystery.
56
151342
2193
geen groot mysterie.
02:33
He either was or pretended to be
57
153535
2396
Hij was of pretendeerde
02:35
an Orthodox Christian in his metaphysical outlook,
58
155931
2756
een oprecht christen te zijn in zijn metafysisch wereldbeeld.
02:38
and he said it's obvious why the world exists:
59
158687
3015
Volgens hem was het duidelijk:
02:41
because God created it.
60
161702
2462
God had de wereld geschapen.
02:44
And God created, indeed, out of nothing at all.
61
164164
3285
En wel uit het niets.
02:47
That's how powerful God is.
62
167449
1511
Zo machtig is God.
02:48
He doesn't need any preexisting materials to fashion a world out of.
63
168960
3642
Hij had geen al bestaand materiaal nodig om een wereld te maken.
02:52
He can make it out of sheer nothingness,
64
172602
2160
Hij kan hem maken van niets:
02:54
creation ex nihilo.
65
174762
1474
schepping ex nihilo.
02:56
And by the way, this is what
66
176236
945
Dit geloven overigens de meeste Amerikanen momenteel.
02:57
most Americans today believe.
67
177181
2839
Voor hen geen mysterie van het bestaan.
03:00
There is no mystery of existence for them.
68
180020
1714
03:01
God made it.
69
181734
1568
God maakte het.
03:03
So let's put this in an equation.
70
183302
2586
Laten we dat eens in een vergelijking gieten.
03:05
I don't have any slides so I'm going to mime my visuals,
71
185888
2627
Ik heb geen dia's bij, ik doe het even in gebarentaal.
03:08
so use your imaginations.
72
188515
1435
Gebruik jullie verbeelding.
03:09
So it's God + nothing = the world.
73
189950
5854
Dus: God + niets = de wereld
03:15
Okay? Now that's the equation.
74
195804
3314
Oké? Dat is de vergelijking.
03:19
And so maybe you don't believe in God.
75
199118
1733
Misschien geloof je niet in God,
03:20
Maybe you're a scientific atheist
76
200851
1830
ben je een wetenschappelijke
03:22
or an unscientific atheist, and you don't believe in God,
77
202681
3334
of onwetenschappelijke atheïst.
Dan ben je hier niet tevreden mee.
03:26
and you're not happy with it.
78
206015
1418
03:27
By the way, even if we have this equation,
79
207433
2704
Overigens levert de vergelijking
03:30
God + nothing = the world,
80
210137
1902
'God + niets = de wereld'
03:32
there's already a problem:
81
212039
1686
al een probleem op:
03:33
Why does God exist?
82
213725
3034
waarom bestaat God?
03:36
God doesn't exist by logic alone
83
216759
2203
Niet door logica alleen,
03:38
unless you believe the ontological argument,
84
218962
1813
behalve als je in het ontologisch argument gelooft.
03:40
and I hope you don't, because it's not a good argument.
85
220775
2327
Ik hoop van niet, want het deugt niet.
03:43
So it's conceivable, if God were to exist,
86
223102
3161
Als God bestaat, zou hij zich kunnen afvragen:
03:46
he might wonder, I'm eternal, I'm all-powerful,
87
226263
3150
"Ik ben eeuwig, almachtig,
03:49
but where did I come from?
88
229413
2430
maar waar kom ik vandaan?"
03:51
(Laughter)
89
231843
2170
(Gelach)
03:54
Whence then am I?
90
234013
1419
Waarvandaan?
03:55
God speaks in a more formal English.
91
235432
3208
God houdt er een formeel taaltje op na.
03:58
(Laughter)
92
238640
1989
(Gelach)
04:00
And so one theory is that God was so bored with
93
240629
3048
En zo is er een theorie dat God het zo moe was
om na te denken over het vraagstuk van zijn eigen bestaan
04:03
pondering the puzzle of His own existence
94
243677
1789
04:05
that He created the world just to distract himself.
95
245466
2922
dat hij de wereld schiep om zichzelf wat te vermaken.
04:08
But anyway, let's forget about God.
96
248388
2112
Maar laten we God even vergeten.
04:10
Take God out of the equation: We have
97
250500
1357
We halen hem uit de vergelijking. Dan krijgen we:
04:11
________ + nothing = the world.
98
251857
3123
________ + niets = de wereld
04:14
Now, if you're a Buddhist,
99
254980
1781
Als je een Boeddhist bent,
04:16
you might want to stop right there,
100
256761
1744
wil je hier misschien al ophouden,
04:18
because essentially what you've got is
101
258505
1969
want je hebt al:
04:20
nothing = the world,
102
260474
1576
niets = de wereld,
en uit identiteitssymmetrie volgt dan:
04:22
and by symmetry of identity, that means
103
262050
1513
04:23
the world = nothing. Okay?
104
263563
2355
de wereld = niets. Oké?
04:25
And to a Buddhist, the world is just a whole lot of nothing.
105
265918
2419
Voor een boeddhist is de wereld alleen maar een hele hoop niets.
04:28
It's just a big cosmic vacuity.
106
268337
3106
Een groot kosmisch vacuüm.
04:31
And we think there's a lot of something out there
107
271443
2552
En wij maar denken dat er een heleboel van van alles is,
04:33
but that's because we're enslaved by our desires.
108
273995
2565
maar dat komt omdat we slaaf zijn van onze verlangens.
04:36
If we let our desires melt away,
109
276560
2711
Neem die verlangens weg
04:39
we'll see the world for what it truly is,
110
279271
2880
en je ziet de wereld zoals hij echt is:
04:42
a vacuity, nothingness,
111
282151
1980
vacuüm, niets.
04:44
and we'll slip into this happy state of nirvana
112
284131
2182
We lossen op in een gelukkig nirwana,
04:46
which has been defined as having
113
286313
1823
gedefinieerd als
net genoeg leven om van dood zijn te kunnen genieten. (Gelach)
04:48
just enough life to enjoy being dead. (Laughter)
114
288136
3318
04:51
So that's the Buddhist thinking.
115
291454
1879
Dat is Boeddhistisch denken.
04:53
But I'm a Westerner, and I'm still concerned
116
293333
3499
Maar ik ben westerling en bezig
04:56
with the puzzle of existence, so I've got
117
296832
1983
met het vraagstuk van het bestaan. Ik krijg dan:
04:58
________ + —
118
298815
1608
________ +
05:00
this is going to get serious in a minute, so —
119
300423
2158
- wacht even, dit wordt serieus -
05:02
________ + nothing = the world.
120
302581
3026
_______ + niets = de wereld
05:05
What are we going to put in that blank?
121
305607
1223
Wat gaan we in die lege plaats invullen?
05:06
Well, how about science?
122
306830
1848
Waarom niet 'wetenschap'?
05:08
Science is our best guide to the nature of reality,
123
308678
3551
Wetenschap is onze beste leidraad naar de aard van de realiteit.
05:12
and the most fundamental science is physics.
124
312229
3015
De meest fundamentele wetenschap is de fysica.
05:15
That tells us what naked reality really is,
125
315244
2970
Die vertelt ons de naakte realiteit,
05:18
that reveals what I call TAUFOTU,
126
318214
2626
geeft ons wat ik WEUBVHU noem,
05:20
the True And Ultimate Furniture Of The Universe.
127
320840
2990
de Ware En Ultieme Bemeubeling Van Het Universum.
05:23
So maybe physics can fill this blank,
128
323830
2652
Misschien kan de fysica deze lege plaats invullen.
05:26
and indeed, since about the late 1960s or around 1970,
129
326482
5062
En inderdaad, sinds de zestiger en zeventiger jaren
05:31
physicists have purported to give
130
331544
3663
beweren fysici dat ze
05:35
a purely scientific explanation of how
131
335207
3120
een puur wetenschappelijke verklaring kunnen geven
05:38
a universe like ours could have popped into existence
132
338327
2995
van hoe een universum als het onze
05:41
out of sheer nothingness,
133
341322
1879
uit het niets kan ontstaan,
05:43
a quantum fluctuation out of the void.
134
343201
3080
een kwantumfluctuatie uit de leegte.
05:46
Stephen Hawking is one of these physicists,
135
346281
2058
Stephen Hawking hoort daarbij,
05:48
more recently Alex Vilenkin,
136
348339
2306
en recenter Alex Vilenkin.
05:50
and the whole thing has been popularized
137
350645
1733
Dit werd allemaal gepopulariseerd
05:52
by another very fine physicist and friend of mine,
138
352378
2193
door een ander uitmuntend fysicus en vriend van me, Lawrence Krauss.
05:54
Lawrence Krauss, who wrote a book called
139
354571
2532
Hij schreef het boek:
05:57
"A Universe from Nothing,"
140
357103
2126
'Universum uit het niets'.
05:59
and Lawrence thinks that he's given —
141
359229
2216
en Lawrence denkt dat hij -
06:01
he's a militant atheist, by the way,
142
361445
2081
hij is militant atheïst, overigens -
06:03
so he's gotten God out of the picture.
143
363526
1624
God uit het beeld heeft gekregen.
06:05
The laws of quantum field theory,
144
365150
2381
De wetten van de kwantumveldentheorie,
06:07
the state-of-the-art physics, can show how
145
367531
1901
de state-of-the-art fysica, kan ons aantonen
06:09
out of sheer nothingness,
146
369432
1318
hoe uit het niets,
06:10
no space, no time, no matter, nothing,
147
370750
2225
geen ruimte, geen tijd, geen materie, niets,
06:12
a little nugget of false vacuum
148
372975
3445
een klompje vals vacuüm
06:16
can fluctuate into existence,
149
376420
1973
tot bestaan kan fluctueren,
06:18
and then, by the miracle of inflation,
150
378393
1982
om dan, door het wonder van inflatie,
06:20
blow up into this huge and variegated cosmos
151
380375
3085
te exploderen tot de enorme en variabele kosmos
06:23
we see around us.
152
383460
1755
die we om ons heen zien.
06:25
Okay, this is a really ingenious scenario.
153
385215
3554
Dit is een ingenieus scenario.
06:28
It's very speculative. It's fascinating.
154
388769
2768
Zeer speculatief. Fascinerend.
06:31
But I've got a big problem with it,
155
391537
2328
Maar ik heb er een groot probleem mee
06:33
and the problem is this:
156
393865
1885
en wel dit:
06:35
It's a pseudo-religious point of view.
157
395750
1471
het is een pseudo-religieuze kijk op de zaak.
06:37
Now, Lawrence thinks he's an atheist,
158
397221
1996
Lawrence denkt dat hij atheïst is,
06:39
but he's still in thrall to a religious worldview.
159
399217
2748
maar hij zit nog steeds gevangen in een religieus wereldbeeld.
06:41
He sees physical laws as being like divine commands.
160
401965
4769
Hij ziet de wetten van de fysica als goddelijke verordeningen.
06:46
The laws of quantum field theory for him
161
406734
2050
De wetten van de kwantumveldentheorie zijn voor hem
06:48
are like fiat lux, "Let there be light."
162
408784
2611
als "Fiat lux." (Er zij licht.)
06:51
The laws have some sort of ontological power or clout
163
411395
4439
Die wetten hebben een soort ontologische kracht.
06:55
that they can form the abyss,
164
415834
2107
Ze vormen de afgrond
06:57
that it's pregnant with being.
165
417941
1840
die 'zwanger van zijn' is.
06:59
They can call a world into existence out of nothing.
166
419781
2907
Ze kunnen een wereld tot bestaan roepen uit het niets.
07:02
But that's a very primitive view of what
167
422688
1947
Maar dat is een erg primitieve kijk
07:04
a physical law is, right?
168
424635
1473
op wat een fysische wet is, niet?
07:06
We know that physical laws are actually
169
426108
3255
We weten dat fysische wetten eigenlijk
07:09
generalized descriptions of patterns and regularities
170
429363
3044
veralgemeende beschrijvingen van patronen en regelmatigheden
07:12
in the world.
171
432407
1205
in de wereld zijn.
07:13
They don't exist outside the world.
172
433612
2373
Ze bestaan niet buiten de wereld.
07:15
They don't have any ontic cloud of their own.
173
435985
1980
Ze hebben geen eigen zijnskracht.
07:17
They can't call a world into existence
174
437965
1995
Ze kunnen geen wereld
07:19
out of nothingness.
175
439960
1318
uit het niets tot bestaan roepen.
07:21
That's a very primitive view
176
441278
1531
Dat is een erg primitieve kijk
07:22
of what a scientific law is.
177
442809
2184
op wat een fysische wet is.
07:24
And if you don't believe me on this,
178
444993
1995
Als je mij hierin niet gelooft,
07:26
listen to Stephen Hawking,
179
446988
1802
luister dan naar Stephen Hawking
07:28
who himself put forward a model of the cosmos
180
448790
4035
die zelf een model van de kosmos voorstelde
07:32
that was self-contained,
181
452825
1076
dat in zichzelf besloten is
07:33
didn't require any outside cause, any creator,
182
453901
3638
en geen externe oorzaak, een schepper, nodig heeft.
07:37
and after proposing this,
183
457539
1728
Na dit te hebben voorgesteld,
07:39
Hawking admitted that he was still puzzled.
184
459267
2414
gaf Hawking toe dat hij er nog niet uit was.
07:41
He said, this model is just equations.
185
461681
3312
Hij zei: "Dit model zijn alleen maar vergelijkingen.
07:44
What breathes fire into the equations
186
464993
2859
Wat brengt deze vergelijkingen tot leven?
07:47
and creates a world for them to describe?
187
467852
2922
Wat schept de wereld die ze beschrijven?"
07:50
He was puzzled by this,
188
470774
1133
Hij kwam er niet uit.
07:51
so equations themselves can't do the magic,
189
471907
3805
Vergelijkingen op zich brengen geen magie voort,
07:55
can't resolve the puzzle of existence.
190
475712
2138
kunnen het raadsel van het bestaan niet oplossen.
07:57
And besides, even if the laws could do that,
191
477850
2913
En zelfs als de wetten dat konden,
08:00
why this set of laws?
192
480763
1823
waarom dan net deze wetten?
08:02
Why quantum field theory that describes
193
482586
2564
Waarom de kwantumveldentheorie die een universum beschrijft
08:05
a universe with a certain number of forces
194
485150
1700
met een bepaald aantal krachten, deeltjes enzovoort.
08:06
and particles and so forth?
195
486850
1049
08:07
Why not a completely different set of laws?
196
487899
2291
Waarom geen totaal andere wetten?
08:10
There are many, many mathematically consistent sets of laws.
197
490190
3288
Er zijn vele mathematisch consistente groepen van wetten.
08:13
Why not no laws at all? Why not sheer nothingness?
198
493478
3439
Waarom niet helemaal geen wetten? Waarom geen leegte?
08:16
So this is a problem, believe it or not,
199
496917
1732
Geloof het of niet, heel wat fysici
08:18
that reflective physicists really think a lot about,
200
498649
2998
breken zich hier het hoofd over.
08:21
and at this point they tend to go metaphysical,
201
501647
3108
Hier gaan ze dan de metafysische toer op.
08:24
say, well, maybe the set of laws
202
504755
2215
Misschien is de groep wetten
08:26
that describes our universe,
203
506970
1247
die ons universum beschrijven
08:28
it's just one set of laws
204
508217
1735
slechts één groep wetten
08:29
and it describes one part of reality,
205
509952
2036
die slechts één deel van de werkelijkheid beschrijven.
08:31
but maybe every consistent set of laws
206
511988
2796
Misschien beschrijft elke consistente groep wetten
08:34
describes another part of reality,
207
514784
1786
wel een ander deel van de werkelijkheid
08:36
and in fact all possible physical worlds
208
516570
3933
en bestaan alle mogelijke fysische werelden ergens.
08:40
really exist, they're all out there.
209
520503
2451
08:42
We just see a little tiny part of reality
210
522954
2283
Wij zien slechts dat kleine deel van de werkelijkheid
08:45
that's described by the laws of quantum field theory,
211
525237
2543
dat beschreven wordt door de kwantumveldentheorie.
08:47
but there are many, many other worlds,
212
527780
1732
Er zijn talloze andere werelden,
08:49
parts of reality that are described
213
529512
1766
delen van de werkelijkheid,
08:51
by vastly different theories
214
531278
1957
beschreven door zeer verschillende theorieën
08:53
that are different from ours in ways we can't imagine,
215
533235
3016
onvoorstelbaar verschillend van de onze
08:56
that are inconceivably exotic.
216
536251
3745
en onvatbaar exotisch.
08:59
Steven Weinberg, the father
217
539996
1737
Steven Weinberg, de vader
09:01
of the standard model of particle physics,
218
541733
2441
van het standaardmodel van de deeltjesfysica
09:04
has actually flirted with this idea himself,
219
544174
2826
speelde ook met dit idee
09:07
that all possible realities actually exist.
220
547000
4243
dat alle mogelijke realiteiten echt bestaan.
09:11
Also, a younger physicist, Max Tegmark,
221
551243
3089
Ook een jongere fysicus, Max Tegmark,
09:14
who believes that all mathematical structures exist,
222
554332
4376
gelooft dat alle mathematische structuren bestaan
09:18
and mathematical existence is the same thing
223
558708
2137
en dat mathematisch bestaan hetzelfde is
09:20
as physical existence,
224
560845
1767
als fysisch bestaan.
09:22
so we have this vastly rich multiverse
225
562612
2318
Dit enorm rijke multiversum
09:24
that encompasses every logical possibility.
226
564930
3441
omvat dan elke logische mogelijkheid.
09:28
Now, in taking this metaphysical way out,
227
568371
3510
Via deze metafysische uitweg
09:31
these physicists and also philosophers are actually
228
571881
2272
grijpen deze fysici en filosofen terug
09:34
reaching back to a very old idea
229
574153
2522
op een heel oud idee van Plato.
09:36
that goes back to Plato.
230
576675
1457
09:38
It's the principle of plenitude or fecundity,
231
578132
3198
Het principe van volheid of vruchtbaarheid
09:41
or the great chain of being,
232
581330
1913
of de grote keten van het bestaan,
09:43
that reality is actually as full as possible.
233
583243
3867
wat erop neerkomt dat de realiteit zo vol als mogelijk is.
09:47
It's as far removed from nothingness
234
587110
1701
Zo ver mogelijk verwijderd van het niet-zijn.
09:48
as it could possibly be.
235
588811
2895
09:51
So we have these two extremes now.
236
591706
2494
We hebben dus twee extremen.
09:54
We have sheer nothingness on one side,
237
594200
3299
Aan de ene kant het ultieme niets
09:57
and we have this vision of a reality
238
597499
2498
en dan deze kijk op een realiteit
09:59
that encompasses every conceivable world
239
599997
3183
die elk mogelijke wereld omvat,
10:03
at the other extreme: the fullest possible reality,
240
603180
2729
het ander extreem: de meest volle realiteit.
10:05
nothingness, the simplest possible reality.
241
605909
2893
Niets, de simpelst mogelijke realiteit.
10:08
Now what's in between these two extremes?
242
608802
2879
Wat zit daar tussen?
10:11
There are all kinds of intermediate realities
243
611681
2027
Allerlei tussenliggende realiteiten,
10:13
that include some things and leave out others.
244
613708
2947
die sommige dingen insluiten en andere uitsluiten.
10:16
So one of these intermediate realities
245
616655
1596
Een van deze realiteiten
10:18
is, say, the most mathematically elegant reality,
246
618251
5695
kan de mathematisch meest elegante zijn,
zonder de minder elegante dingen,
10:23
that leaves out the inelegant bits,
247
623946
1675
10:25
the ugly asymmetries and so forth.
248
625621
2646
de lelijke asymmetrieën enzovoort.
10:28
Now, there are some physicists who will tell you
249
628267
2326
Nu zijn er fysici die zeggen
10:30
that we're actually living in the most elegant reality.
250
630593
3634
dat we in de meest elegante aller realiteiten leven.
10:34
I think that Brian Greene is in the audience,
251
634227
2947
Ik vermoed dat Brian Greene hier is.
10:37
and he has written a book called "The Elegant Universe."
252
637174
3613
Hij schreef het boek 'Het Elegante Universum'.
10:40
He claims that the universe we live in mathematically
253
640787
2271
Hij beweert dat het universum waarin we leven
10:43
is very elegant.
254
643058
1709
mathematisch zeer elegant is.
10:44
Don't believe him. (Laughter)
255
644767
1683
Geloof hem maar niet. (Gelach)
10:46
It's a pious hope, I wish it were true,
256
646450
3087
Het is een vrome wens, ik wou dat het waar was,
10:49
but I think the other day he admitted to me
257
649537
1913
maar gisteren vertrouwde hij me toe
10:51
it's really an ugly universe.
258
651450
3064
dat het eigenlijk een lelijk universum was.
10:54
It's stupidly constructed,
259
654514
1376
Het zit stom in elkaar,
10:55
it's got way too many arbitrary coupling constants
260
655890
3254
er is een te groot aantal willekeurige koppelingsconstanten,
10:59
and mass ratios
261
659144
1666
massaverhoudingen
11:00
and superfluous families of elementary particles,
262
660810
2778
en overbodige families van elementaire deeltjes.
11:03
and what the hell is dark energy?
263
663588
2148
En wat is verdorie die donkere energie?
11:05
It's a stick and bubble gum contraption.
264
665736
3399
Het zit met haken en ogen aan elkaar.
11:09
It's not an elegant universe. (Laughter)
265
669135
4003
Niet echt wat je elegant kan noemen. (Gelach)
11:13
And then there's the best of all possible worlds
266
673138
2743
Dan heb je nog de best mogelijke aller werelden
11:15
in an ethical sense.
267
675881
1590
in ethische zin.
11:17
You should get solemn now,
268
677471
1179
Nu wordt het ernstig.
11:18
because a world in which sentient beings
269
678650
3195
We spreken over een wereld waarin voelende wezens
11:21
don't suffer needlessly,
270
681845
1620
niet meer nutteloos lijden,
11:23
in which there aren't things like
271
683465
1869
waarin zaken als kinderkanker
11:25
childhood cancer or the Holocaust.
272
685334
2215
of de holocaust niet bestaan.
11:27
This is an ethical conception.
273
687549
1251
Een ethisch concept.
11:28
Anyway, so between nothingness
274
688800
2065
We hebben dus tussen het niets
11:30
and the fullest possible reality,
275
690865
1633
en de volst mogelijke realiteit
11:32
various special realities.
276
692498
1545
een aantal speciale realiteiten.
11:34
Nothingness is special. It's the simplest.
277
694043
2280
Het niets is speciaal. Het is het simpelst.
11:36
Then there's the most elegant possible reality.
278
696323
3510
Dan heb je de meest elegante realiteit.
11:39
That's special.
279
699833
1364
Ook die is speciaal.
11:41
The fullest possible reality, that's special.
280
701197
2652
De volst mogelijke realiteit, ook speciaal.
11:43
But what are we leaving out here?
281
703849
1516
Maar wat zijn we vergeten?
11:45
There's also just the crummy,
282
705365
2736
Ook zijn er de rommelige,
11:48
generic realities
283
708101
1755
doodgewone realiteiten,
11:49
that aren't special in any way,
284
709856
2621
op geen enkele manier speciaal,
11:52
that are sort of random.
285
712477
1552
enigszins toevallig.
11:54
They're infinitely removed from nothingness,
286
714029
2727
Oneindig ver weg van het niets,
11:56
but they fall infinitely short of complete fullness.
287
716756
3926
schieten ze ook oneindig tekort wat aangaat complete volheid.
12:00
They're a mixture of chaos and order,
288
720682
2520
Ze zijn een mengeling van chaos en orde,
12:03
of mathematical elegance and ugliness.
289
723202
4198
van mathematische elegantie en lelijkheid.
12:07
So I would describe these realities
290
727400
1785
Deze realiteiten zou ik omschrijven
12:09
as an infinite, mediocre, incomplete mess,
291
729185
4127
als een onbepaald, middelmatig, onvolledig rommeltje
12:13
a generic reality, a kind of cosmic junk shot.
292
733312
3380
van alledaagse realiteit, een soort kosmisch stort.
12:16
And these realities,
293
736692
2184
Deze realteiten
12:18
is there a deity in any of these realities?
294
738876
2266
hebben die een godheid?
12:21
Maybe, but the deity isn't perfect
295
741142
2411
Misschien, maar deze godheid is niet perfect
12:23
like the Judeo-Christian deity.
296
743553
2336
zoals de joods-christelijke godheid.
12:25
The deity isn't all-good and all-powerful.
297
745889
3307
Ze is niet algoed en almachtig.
12:29
It might be instead 100 percent malevolent
298
749196
3331
Ze zou wel eens 100% kwaadwillig kunnen zijn,
12:32
but only 80 percent effective,
299
752527
2103
maar slechts 80% effectief.
12:34
which pretty much describes the world we see around us, I think. (Laughter)
300
754630
6137
Ik vind dat dit de wereld waarin wij leven vrij goed omschrijft. (Gelach)
12:40
So I would like to propose that the resolution
301
760767
2732
Ik zou dus als oplossing
voor het mysterie van het bestaan willen stellen
12:43
to the mystery of existence
302
763499
1836
12:45
is that the reality we exist in
303
765335
4090
dat de realiteit waarin wij bestaan
12:49
is one of these generic realities.
304
769425
2056
een van deze gewone realiteiten is.
12:51
Reality has to turn out some way.
305
771481
2655
Realiteit moet wel iets zijn.
12:54
It can either turn out to be nothing
306
774136
2070
Ze zou het niets kunnen zijn
12:56
or everything or something in between.
307
776206
3681
of alles of iets er tussenin.
12:59
So if it has some special feature,
308
779887
3691
Als ze een of andere speciale eigenschap zou hebben,
13:03
like being really elegant or really full
309
783578
2190
zoals echte elegantie, of volheid,
13:05
or really simple, like nothingness,
310
785768
1608
of eenvoud, zoals het niets,
13:07
that would require an explanation.
311
787376
1801
zou dat uitleg behoeven.
13:09
But if it's just one of these random, generic realities,
312
789177
3159
Maar als het een van die
toevallige, gewone realiteiten zou zijn,
13:12
there's no further explanation for it.
313
792336
2150
hebben we geen verdere uitleg nodig.
13:14
And indeed, I would say
314
794486
1384
En volgens mij leven we inderdaad in zo'n realiteit.
13:15
that's the reality we live in.
315
795870
1980
13:17
That's what science is telling us.
316
797850
2257
Dat vertelt de wetenschap ons.
13:20
At the beginning of the week,
317
800107
1331
Begin deze week
13:21
we got the exciting information that
318
801438
3116
kregen we de opwindende informatie
13:24
the theory of inflation, which predicts a big,
319
804554
3139
over de inflatietheorie, die een grote,
13:27
infinite, messy, arbitrary, pointless reality,
320
807693
3970
oneindige, rommelige, willekeurige, doelloze realiteit voorspelt.
13:31
it's like a big frothing champagne
321
811663
3825
Net zoals schuimende champagne
13:35
coming out of a bottle endlessly,
322
815488
2684
zonder ophouden uit de fles borrelt,
hebben we een enorm universum, grotendeels braakliggend,
13:38
a vast universe, mostly a wasteland
323
818172
2092
13:40
with little pockets of charm and order and peace,
324
820264
4266
met kleine eilandjes van charme, orde en vrede.
13:44
this has been confirmed,
325
824530
2365
Dit inflationaire scenario
13:46
this inflationary scenario, by the observations
326
826895
2902
werd bevestigd door waarnemingen
13:49
made by radio telescopes in Antarctica
327
829797
2093
met radiotelescopen in Antarctica
13:51
that looked at the signature of the gravitational waves
328
831890
2823
die zochten naar tekenen van gravitatiegolven
13:54
from just before the Big Bang.
329
834713
1924
van net voor de Big Bang.
13:56
I'm sure you all know about this.
330
836637
1845
Dat weten jullie natuurlijk allemaal.
13:58
So anyway, I think there's some evidence
331
838482
2824
Ik denk dus dat er enig bewijs is
14:01
that this really is the reality that we're stuck with.
332
841306
3487
dat dit echt de realiteit is waarmee we zitten opgescheept.
14:04
Now, why should you care?
333
844793
3107
Nu, waarom zou dat je interesseren?
14:07
Well — (Laughter) —
334
847900
1236
Wel - (Gelach) -
14:09
the question, "Why does the world exist?"
335
849136
3424
de vraag: "Waarom bestaat de wereld?",
14:12
that's the cosmic question, it sort of rhymes
336
852560
1679
de kosmische vraag, komt wat overeen
14:14
with a more intimate question:
337
854239
1454
met een meer intieme vraag:
14:15
Why do I exist? Why do you exist?
338
855693
3083
"Waarom besta ik? Waarom besta jij?"
14:18
you know, our existence would seem to be amazingly improbable,
339
858776
3600
Je eigen bestaan lijkt verbazingwekkend onwaarschijnlijk
14:22
because there's an enormous number of genetically possible humans,
340
862376
4319
vanwege het enorme aantal genetisch mogelijke mensen.
14:26
if you can compute it by looking at
341
866695
1404
Als je het gaat berekenen door te kijken
14:28
the number of the genes and the number of alleles and so forth,
342
868099
2342
naar het aantal genen, het aantal allelen enzovoort,
14:30
and a back-of-the-envelope calculation will tell you
343
870441
2296
dan geeft een ruwe schatting
14:32
there are about 10 to the 10,000th
344
872737
2155
je een getal van 10 tot de 10.000ste
14:34
possible humans, genetically.
345
874892
1660
genetisch mogelijke mensen.
14:36
That's between a googol and a googolplex.
346
876552
3468
Dat ligt tussen een googol en een googolplex.
Het aantal mensen dat echt heeft bestaan,
14:40
And the number of the actual humans that have existed
347
880020
1616
14:41
is 100 billion, maybe 50 billion,
348
881636
2494
is 100 miljard, of 50 miljard.
Dat is hier een infinitesimale fractie van.
14:44
an infinitesimal fraction, so all of us,
349
884130
2065
Wij zijn dus allemaal winnaars
14:46
we've won this amazing cosmic lottery.
350
886195
1930
van deze fantastische kosmische loterij.
14:48
We're here. Okay.
351
888125
2119
Wij zijn er. Oké.
14:50
So what kind of reality do we want to live in?
352
890244
2921
In welk soort realiteit willen we dan leven?
14:53
Do we want to live in a special reality?
353
893165
2250
Willen we in een speciale realiteit leven?
14:55
What if we were living in the most elegant possible reality?
354
895415
4229
Wat als we zouden leven in de meeste elegant mogelijke realiteit?
14:59
Imagine the existential pressure on us
355
899644
2509
Beeld je de existentiële druk in
om dat op te brengen, om elegant te zijn,
15:02
to live up to that, to be elegant,
356
902153
1839
15:03
not to pull down the tone of it.
357
903992
1866
om niet uit de toon te vallen.
15:05
Or, what if we were living in the fullest possible reality?
358
905858
3081
Of wat als we in de volst mogelijke realiteit zouden leven?
15:08
Well then our existence would be guaranteed,
359
908939
2011
Ons bestaan zou dan gegarandeerd zijn
15:10
because every possible thing
360
910950
1778
omdat elk mogelijk ding
15:12
exists in that reality,
361
912728
1366
in die realiteit bestaat.
Maar onze keuzes zouden dan zonder betekenis zijn.
15:14
but our choices would be meaningless.
362
914094
2161
15:16
If I really struggle morally and agonize
363
916255
2995
Als ik moreel worstel en mij iets vertwijfeld afvraag
15:19
and I decide to do the right thing,
364
919250
2080
en dan de moreel juiste keuze maak,
15:21
what difference does it make,
365
921330
1195
welk verschil zou dat maken,
15:22
because there are an infinite number
366
922525
2025
omdat er een oneindig aantal versies van mij het ook zouden doen
15:24
of versions of me
367
924550
1014
15:25
also doing the right thing
368
925564
1397
15:26
and an infinite number doing the wrong thing.
369
926961
1655
en een oneindig aantal het foute zouden doen?
15:28
So my choices are meaningless.
370
928616
1840
Mijn keuze zou betekenisloos zijn.
15:30
So we don't want to live in that special reality.
371
930456
2284
In dat soort speciale realiteit willen we niet leven.
15:32
And as for the special reality of nothingness,
372
932740
2587
En in de speciale realiteit van het niet-zijn
15:35
we wouldn't be having this conversation.
373
935327
2227
zouden we deze conversatie niet voeren. (Gelach)
15:37
So I think living in a generic reality that's mediocre,
374
937554
6935
Ik denk dat we in onze gewone, middelmatige realiteit
leuke en minder leuke dingen hebben.
15:44
there are nasty bits and nice bits
375
944489
1896
We zouden de leuke dingen wat groter
15:46
and we could make the nice bits bigger
376
946385
1542
15:47
and the nasty bits smaller
377
947927
2339
en de vervelende dingen wat kleiner kunnen maken,
15:50
and that gives us a kind of purpose in life.
378
950266
2891
wat ons een soort doel in het leven zou kunnen geven.
15:53
The universe is absurd,
379
953157
1406
Het universum is absurd, maar we kunnen ons zelf een doel geven.
15:54
but we can still construct a purpose,
380
954563
1727
15:56
and that's a pretty good one,
381
956290
940
Dat is leuk.
15:57
and the overall mediocrity of reality
382
957230
2665
En de algemene mediocriteit van de realiteit
15:59
kind of resonates nicely with the mediocrity
383
959895
2605
resoneert mooi met de mediocriteit
16:02
we all feel in the core of our being.
384
962500
2312
die we diep van binnen voelen.
16:04
And I know you feel it.
385
964812
1634
Jullie voelen dat.
Ik weet dat jullie allemaal speciaal zijn
16:06
I know you're all special,
386
966446
1104
16:07
but you're still kind of secretly mediocre,
387
967550
2322
maar ergens toch ook middelmatig,
16:09
don't you think?
388
969872
1389
vind je zelf ook niet?
16:11
(Laughter) (Applause)
389
971261
1937
(Gelach) (Applaus)
16:13
So anyway, you may say, this puzzle, the mystery of existence,
390
973198
4052
Misschien vind je dit raadsel, dit mysterie van het bestaan
een stom mysteriespelletje.
16:17
it's just silly mystery-mongering.
391
977250
1418
16:18
You're not astonished at the existence of the universe
392
978668
3867
Je bent niet verbaasd dat het universum er is
16:22
and you're in good company.
393
982535
1635
en je bent in goed gezelschap.
16:24
Bertrand Russell said,
394
984170
2216
Bertrand Russell zei:
16:26
"I should say the universe is just there, and that's all."
395
986386
3655
"Ik zou zeggen dat het universum er is, dat is alles."
16:30
Just a brute fact.
396
990041
1401
Het naakte feit.
16:31
And my professor at Columbia, Sidney Morgenbesser,
397
991442
2834
Ik vroeg mijn professor bij Columbia, Sidney Morgenbesser,
16:34
a great philosophical wag,
398
994276
1709
een groot filosofisch grappenmaker, eens:
16:35
when I said to him, "Professor Morgenbesser,
399
995985
1617
"Professor Morgenbesser,
16:37
why is there something rather than nothing?"
400
997602
2496
waarom is er iets en niet niets?"
16:40
And he said, "Oh, even if there was nothing,
401
1000098
2150
Hij antwoordde: "Ach, zelfs als er niets was,
16:42
you still wouldn't be satisfied."
402
1002248
1996
zou jij nog niet tevreden zijn."
16:44
So — (Laughter) — okay.
403
1004244
3749
Dus - (Gelach) - Oké.
16:47
So you're not astonished. I don't care.
404
1007993
2362
Jullie zijn dus niet verbaasd. Kan me niet schelen.
16:50
But I will tell you something to conclude
405
1010355
2973
Maar ik zal jullie tot slot iets vertellen
16:53
that I guarantee you will astonish you,
406
1013328
2278
dat jullie gegarandeerd zal verbazen,
16:55
because it's astonished all of the brilliant,
407
1015606
2667
omdat het alle briljante, geweldige mensen heeft verbaasd,
16:58
wonderful people I've met at this TED conference,
408
1018273
2313
die ik hier ontmoette op de TED-conferentie,
17:00
when I've told them, and it's this:
409
1020586
2214
toen ik ze zei:
17:02
Never in my life have I had a cell phone.
410
1022800
4502
"Nooit in mijn leven heb ik een mobieltje gehad."
17:07
Thank you.
411
1027302
1877
Dank u.
17:09
(Laughter) (Applause)
412
1029179
4000
(Gelach) (Applaus)
Over deze website

Deze site laat u kennismaken met YouTube-video's die nuttig zijn om Engels te leren. U ziet Engelse lessen gegeven door topdocenten uit de hele wereld. Dubbelklik op de Engelse ondertitels op elke videopagina om de video af te spelen. De ondertitels scrollen synchroon met het afspelen van de video. Heeft u opmerkingen of verzoeken, neem dan contact met ons op via dit contactformulier.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7