Why does the universe exist? | Jim Holt | TED

Μετάφραση: Maria Piskiouli Επιμέλεια: Lucas Kaimaras

Why does the universe exist?

Γιατί υπάρχει το σύμπαν;

Why is there — Okay. Okay. (Laughter)

Γιατί υπάρχει - Εντάξει, εντάξει. (Γέλια)

This is a cosmic mystery. Be solemn.

Πρόκειται για ένα κοσμικό μυστήριο. Να είστε σοβαροί.

Why is there a world, why are we in it,

Γιατί υπάρχει ο κόσμος, γιατί ζούμε σ' αυτόν,

γιατί υπάρχει κάτι αντί για ένα απόλυτο τίποτα;

and why is there something rather than nothing at all?

I mean, this is the super ultimate "why" question?

Αυτή είναι η ύψιστη ερώτηση που ρωτάει «γιατί».

So I'm going to talk about the mystery of existence,

Πρόκειται να μιλήσω για το μυστήριο της ύπαρξης,

the puzzle of existence,

τον γρίφο της ύπαρξης,

where we are now in addressing it,

πού βρισκόμαστε τώρα στην αντιμετώπισή του,

and why you should care,

και γιατί θα πρέπει να ενδιαφέρεστε,

and I hope you do care.

κι ελπίζω πράγματι να ενδιαφέρεστε.

The philosopher Arthur Schopenhauer said that

Ο φιλόσοφος Άρθουρ Σόπενχαουερ είπε ότι

those who don't wonder about the contingency of their existence,

αυτοί που δεν αναρωτιούνται για τη συγκυρία της ύπαρξής τους,

of the contingency of the world's existence,

για τη συγκυρία της ύπαρξης του κόσμου,

are mentally deficient.

είναι διανοητικά ανεπαρκείς.

That's a little harsh, but still. (Laughter)

Είναι λίγο σκληρό αλλά ισχύει. (Γέλια)

So this has been called the most sublime

Έτσι αυτό έχει ονομαστεί

and awesome mystery,

το υπέρτατο και φοβερότερο μυστήριο,

the deepest and most far-reaching question

η πιο βαθιά και πιο ευρεία ερώτηση

man can pose.

που μπορεί να θέσει ο άνθρωπος.

It's obsessed great thinkers.

Προβλημάτισε μεγάλους στοχαστές.

Ludwig Wittgenstein, perhaps the greatest

Ο Λούτβιγκ Βιτγκενστάιν,

philosopher of the 20th century,

ο μεγαλύτερος ίσως φιλόσοφος του 20ού αιώνα,

was astonished that there should be a world at all.

ήταν έκπληκτος με την ίδια την ύπαρξη του κόσμου.

He wrote in his "Tractatus," Proposition 4.66,

Έγραψε στο βιβλίο του «Τρακτάτους», Δήλωση/Θεώρημα 4.66,

"It is not how things are in the world

«Το μυστήριο δεν είναι

το πώς είναι τα πράγματα στον κόσμο,

that is the mystical,

it's that the world exists."

αλλά το ότι ο κόσμος υπάρχει».

And if you don't like taking your epigrams

Κι αν δε σας αρέσει η χρήση επιγραμμάτων

from a philosopher, try a scientist.

από φιλοσόφους, δείτε ένα επίγραμμα επιστήμονα.

John Archibald Wheeler, one of the great physicists

Ο Τζον Άρτσιμπαλντ Γουίλερ,

απ' τους κορυφαίους φυσικούς του 20ού αιώνα,

of the 20th century,

the teacher of Richard Feynman,

δάσκαλος του Ρίτσαρντ Φάινμαν,

the coiner of the term "black hole,"

του επινοητή του όρου «μαύρη τρύπα»,

he said, "I want to know

είπε: «Θέλω να ξέρω

how come the quantum,

γιατί υπάρχει το κβάντο,

how come the universe, how come existence?"

γιατί δημιουργήθηκε το σύμπαν, γιατί η ύπαρξη;»

And my friend Martin Amis —

Και ο φίλος μου Μάρτιν Άμις -

sorry that I'll be doing a lot of name-dropping in this talk,

συγγνώμη που θα αναφέρω πολλούς επωνύμους στην ομιλία μου,

so get used to it —

θα το υποστείτε -

my dear friend Martin Amis once said

ο αγαπημένος μου φίλος Μάρτιν Άμις είπε κάποτε

that we're about five Einsteins away from answering

ότι απέχουμε πέντε Αϊνστάιν από το να απαντήσουμε

the mystery of where the universe came from.

το μυστήριο της δημιουργίας του σύμπαντος.

And I've no doubt there are five Einsteins

Και δεν αμφιβάλλω πως υπάρχουν πέντε Αϊνστάιν

in the audience tonight.

μέσα στο κοινό απόψε.

Κανένας Αϊνστάιν; Σηκώστε χέρια.

Any Einsteins? Show of hands? No? No? No?

No Einsteins? Okay.

Κανένας Αϊνστάιν; Εντάξει.

So this question, why is there something rather than nothing,

Έτσι αυτή η ερώτηση, γιατί υπάρχει κάτι αντί για τίποτα,

this sublime question, was posed rather late

αυτή η υπέρτατη ερώτηση

τέθηκε αρκετά αργά στην ιστορία της διανόησης.

in intellectual history.

It was towards the end of the 17th century,

Ήταν προς το τέλος του 17ου αιώνα,

the philosopher Leibniz who asked it,

που ο φιλόσοφος Λάιμπνιτς την έθεσε,

a very smart guy, Leibniz,

πολύ έξυπνος άνθρωπος ο Λάιμπνιτς,

who invented the calculus

που επινόησε τον λογισμό

independently of Isaac Newton, at about the same time,

ανεξάρτητα από τον Ισαάκ Νεύτωνα, σχεδόν την ίδια περίοδο,

but for Leibniz, who asked why is there something rather than nothing,

αλλά για τον Λάιμπνιτς, που ρωτούσε γιατί υπάρχει κάτι αντί για τίποτα,

this was not a great mystery.

αυτό δεν ήταν μεγάλο μυστήριο.

He either was or pretended to be

Είτε ήταν, είτε παρίστανε ότι ήταν ένας Ορθόδοξος Χριστιανός

an Orthodox Christian in his metaphysical outlook,

στη μεταφυσική του τοποθέτηση,

and he said it's obvious why the world exists:

και είπε ότι είναι ξεκάθαρο γιατί υπάρχει ο κόσμος:

because God created it.

επειδή τον δημιούργησε ο Θεός.

And God created, indeed, out of nothing at all.

Και, πράγματι, ο Θεός δημιούργησε από το απόλυτο τίποτα.

That's how powerful God is.

Τόσο ισχυρός είναι ο Θεός.

He doesn't need any preexisting materials to fashion a world out of.

Δεν χρειάζεται προϋπάρχοντα υλικά για να φτιάξει έναν κόσμο.

He can make it out of sheer nothingness,

Μπορεί να τον δημιουργήσει από το απόλυτο κενό,

creation ex nihilo.

δημιουργία εκ του μηδενός.

And by the way, this is what

Παρεμπιπτόντως,

most Americans today believe.

αυτό πιστεύουν σήμερα οι περισσότεροι Αμερικάνοι.

Για αυτούς δεν υφίσταται μυστήριο της ύπαρξης.

There is no mystery of existence for them.

God made it.

Το έφτιαξε ο Θεός.

So let's put this in an equation.

Ας το βάλουμε λοιπόν σε μια εξίσωση,

I don't have any slides so I'm going to mime my visuals,

δεν έχω διαφάνειες οπότε θα παραστήσω τα μέσα μου,

so use your imaginations.

έτσι χρησιμοποιήστε την φαντασία σας.

So it's God + nothing = the world.

Άρα είναι Θεός + τίποτα = ο κόσμος.

Okay? Now that's the equation.

Εντάξει; Αυτή είναι λοιπόν η εξίσωση.

And so maybe you don't believe in God.

Και ίσως να μην πιστεύετε στον Θεό.

Maybe you're a scientific atheist

Ίσως είστε ένας επιστημονικός άθεος

or an unscientific atheist, and you don't believe in God,

ή ένας μη επιστημονικός άθεος, και δεν πιστεύετε στον Θεό,

and you're not happy with it.

και δεν σας ικανοποιεί αυτό.

By the way, even if we have this equation,

Παρεμπιπτόντως, ακόμα και αν έχουμε αυτή την εξίσωση,

God + nothing = the world,

Θεός + τίποτα = ο κόσμος,

there's already a problem:

υπάρχει ήδη ένα πρόβλημα.

Why does God exist?

Γιατί υπάρχει ο Θεός;

God doesn't exist by logic alone

O Θεός δεν υπάρχει βάσει λογικής

unless you believe the ontological argument,

εκτός αν πιστεύετε στο οντολογικό επιχείρημα,

and I hope you don't, because it's not a good argument.

κι ελπίζω πως όχι, διότι δεν είναι καλό επιχείρημα.

So it's conceivable, if God were to exist,

Άρα είναι πιθανό, αν υπάρχει Θεός,

he might wonder, I'm eternal, I'm all-powerful,

ότι αναρωτιέται, είμαι αιώνιος, είμαι παντοδύναμος,

but where did I come from?

αλλά από πού προήλθα;

(Laughter)

(Γέλια)

Whence then am I?

Πόθεν προήλθα;

God speaks in a more formal English.

Ο Θεός χρησιμοποιεί πιο επίσημη γλώσσα.

(Laughter)

(Γέλια)

And so one theory is that God was so bored with

Και έτσι μια θεωρία είναι ότι ο Θεός είχε βαρεθεί τόσο πολύ

pondering the puzzle of His own existence

να αναλογίζεται τον γρίφο της ύπαρξης Του

that He created the world just to distract himself.

που έφτιαξε τον κόσμο για να ξεχαστεί.

But anyway, let's forget about God.

Τέλος πάντων, ας ξεχάσουμε τον Θεό.

Take God out of the equation: We have

Χωρίς τον Θεό στην εξίσωση έχουμε

________ + nothing = the world.

_________ + τίποτα = ο κόσμος.

Now, if you're a Buddhist,

Βέβαια, αν είστε Βουδιστής,

you might want to stop right there,

ίσως θέλετε να σταματήσετε εδώ ακριβώς,

because essentially what you've got is

επειδή βασικά αυτό που έχετε είναι

nothing = the world,

τίποτα = ο κόσμος,

και η συμμετρία της ταυτότητας συνεπάγεται

and by symmetry of identity, that means

the world = nothing. Okay?

ο κόσμος = τίποτα. Εντάξει;

And to a Buddhist, the world is just a whole lot of nothing.

Και για έναν Βουδιστή ο κόσμος είναι ένα μεγάλο τίποτα.

It's just a big cosmic vacuity.

Είναι απλά ένα μεγάλο κοσμικό κενό.

And we think there's a lot of something out there

Και πιστεύουμε ότι υπάρχουν πολλά εκεί έξω

but that's because we're enslaved by our desires.

αλλά μόνο επειδή είμαστε υπόδουλοι των επιθυμιών μας.

If we let our desires melt away,

Αν αφήσουμε τις επιθυμίες μας κατά μέρος,

we'll see the world for what it truly is,

θα δούμε τον κόσμο όπως πραγματικά είναι,

a vacuity, nothingness,

ένα κενό, μια ανυπαρξία,

και θα βυθιστούμε σε μια ευτυχισμένη νιρβάνα

and we'll slip into this happy state of nirvana

which has been defined as having

η οποία έχει οριστεί ως το να έχουμε τόση μόνο ζωή

just enough life to enjoy being dead. (Laughter)

ώστε να απολαύσουμε τον θάνατο. (Γέλια)

So that's the Buddhist thinking.

Αυτός είναι ο βουδιστικός τρόπος σκέψης.

But I'm a Westerner, and I'm still concerned

Αλλά είμαι κάτοικος της Δύσης και με απασχολεί ακόμα

with the puzzle of existence, so I've got

ο γρίφος της ύπαρξης, για αυτό έχω

________ + —

_________ + ---

this is going to get serious in a minute, so —

πρόκειται να σοβαρέψει σε λίγο, για αυτό -

________ + nothing = the world.

_________ + τίποτα = ο κόσμος.

What are we going to put in that blank?

Τι θα βάλουμε στο κενό;

Well, how about science?

Τι λέτε για την επιστήμη;

Science is our best guide to the nature of reality,

Η επιστήμη είναι ο καλύτερός μας οδηγός στη φύση της πραγματικότητας,

and the most fundamental science is physics.

και η πιο θεμελιώδης επιστήμη είναι η φυσική.

That tells us what naked reality really is,

Αυτή μας λέει ποια όντως είναι η γυμνή πραγματικότητα,

that reveals what I call TAUFOTU,

αυτή αποκαλύπτει αυτό που ονομάζω ΑΚΑΕΤΣ,

the True And Ultimate Furniture Of The Universe.

το Αληθινό Και Απόλυτο Εξάρτημα Του Σύμπαντος.

So maybe physics can fill this blank,

Ίσως λοιπόν η φυσική μπορεί να καλύψει αυτό το κενό

and indeed, since about the late 1960s or around 1970,

και, πράγματι, μέχρι το τέλος του 1960 ή γύρω στο 1970,

physicists have purported to give

οι φυσικοί φαίνεται πως έδιναν

a purely scientific explanation of how

μια καθαρά επιστημονική εξήγηση

στο πώς ένα σύμπαν σαν το δικό μας έκανε την εμφάνιση του

a universe like ours could have popped into existence

out of sheer nothingness,

μέσα από την απόλυτη ανυπαρξία,

a quantum fluctuation out of the void.

μια κβαντική διακύμανση προερχόμενη από το κενό.

Stephen Hawking is one of these physicists,

Ο Στίβεν Χόκινγκ είναι ένας από τους φυσικούς,

more recently Alex Vilenkin,

πιο πρόσφατα ο Άλεξ Βιλένκιν,

and the whole thing has been popularized

κι αυτό το θέμα έγινε ευρέως γνωστό

by another very fine physicist and friend of mine,

από έναν άλλον σπουδαίο φυσικό και φίλο μου,

Lawrence Krauss, who wrote a book called

τον Λόρενς Κράους που έγραψε ένα βιβλίο

"A Universe from Nothing,"

με τον τίτλο «Ένα Σύμπαν από το Τίποτε»

and Lawrence thinks that he's given —

και πιστεύει ότι έχει δώσει -

he's a militant atheist, by the way,

ο οποίος είναι στρατευμένος υπέρ της αθεΐας,

so he's gotten God out of the picture.

οπότε έχει αποκλείσει τον Θεό.

The laws of quantum field theory,

Οι νόμοι της θεωρίας του κβαντικού πεδίου,

the state-of-the-art physics, can show how

η πλέον σύγχρονη φυσική,

μπορεί να δείξει πώς από την απόλυτη ανυπαρξία,

out of sheer nothingness,

no space, no time, no matter, nothing,

χωρίς χώρο, χρόνο, υλικά, τίποτα,

a little nugget of false vacuum

ένα μικρό ψήγμα ανυπόστατου τίποτα

can fluctuate into existence,

μπορεί να μεταβληθεί σε ύπαρξη,

and then, by the miracle of inflation,

και μετά, μέσω του θαύματος της εμφύσησης,

blow up into this huge and variegated cosmos

να αναπτυχθεί ξαφνικά σε αυτόν τον τεράστιο και πολύχρωμο κόσμο

we see around us.

που βλέπουμε γύρω μας.

Okay, this is a really ingenious scenario.

Εντάξει, πρόκειται για ένα πραγματικά εφευρετικό σενάριο.

It's very speculative. It's fascinating.

Είναι πολύ υποθετικό. Συναρπαστικό.

But I've got a big problem with it,

Αλλά έχω ένα μεγάλο πρόβλημα με αυτό,

and the problem is this:

το οποίο είναι:

It's a pseudo-religious point of view.

Είναι μια ψευδοθρησκευτική άποψη.

Now, Lawrence thinks he's an atheist,

Βέβαια ο Λόρενς πιστεύει ότι είναι άθεος,

but he's still in thrall to a religious worldview.

αλλά είναι ακόμη δέσμιος μιας θρησκευτικής κοσμοθεωρίας.

He sees physical laws as being like divine commands.

Αντιλαμβάνεται τους νόμους της φυσικής σαν να είναι θεϊκές εντολές.

The laws of quantum field theory for him

Οι νόμοι της θεωρίας του κβαντικού πεδίου

are like fiat lux, "Let there be light."

είναι για αυτόν σαν την εντολή: «Γεννηθήτω φως».

The laws have some sort of ontological power or clout

Οι νόμοι έχουν ένα είδος οντολογικής δύναμης ή ισχύος

that they can form the abyss,

που μπορούν να διαμορφώσουν την άβυσσο,

that it's pregnant with being.

που κυοφορεί την ύπαρξη.

They can call a world into existence out of nothing.

Μπορούν να δημιουργήσουν έναν κόσμο από το τίποτα.

But that's a very primitive view of what

Αλλά είναι μια πολύ απλοϊκή άποψη

a physical law is, right?

περί των φυσικών νόμων, σωστά;

We know that physical laws are actually

Γνωρίζουμε ότι οι νόμοι της φυσικής είναι στην πραγματικότητα

generalized descriptions of patterns and regularities

γενικευμένες περιγραφές σχεδίων και κανονικοτήτων

in the world.

στον κόσμο.

They don't exist outside the world.

Δεν υπάρχουν έξω από τον κόσμο.

They don't have any ontic cloud of their own.

Δεν έχουν οντικό σύννεφο από μόνοι τους.

They can't call a world into existence

Δεν μπορούν να δημιουργήσουν έναν κόσμο

out of nothingness.

από το τίποτα.

That's a very primitive view

Είναι μια πολύ ξεπερασμένη άποψη

of what a scientific law is.

του τι είναι ένας επιστημονικός νόμος.

And if you don't believe me on this,

Και αν δεν με πιστεύετε σε αυτό,

listen to Stephen Hawking,

ακούστε τον Στίβεν Χόκινγκ,

who himself put forward a model of the cosmos

που και ο ίδιος πρότεινε ένα μοντέλο του κόσμου

that was self-contained,

που ήταν αυτοδύναμο,

didn't require any outside cause, any creator,

δεν απαιτούσε καμία εξωτερική αιτία, κανέναν δημιουργό,

and after proposing this,

και μετά από αυτή την πρόταση του,

Hawking admitted that he was still puzzled.

ο Χόκινγκ παραδέχτηκε ότι ακόμα ήταν προβληματισμένος.

He said, this model is just equations.

Είπε ότι αυτό το μοντέλο αποτελείται μόνο από εξισώσεις.

What breathes fire into the equations

Τι δίνει πνοή σε αυτές τις εξισώσεις

and creates a world for them to describe?

και δημιουργεί έναν κόσμο που αυτές θα περιγράψουν;

He was puzzled by this,

Προβληματίστηκε με αυτό,

so equations themselves can't do the magic,

άρα οι εξισώσεις δεν μπορούν να λειτουργήσουν από μόνες τους,

can't resolve the puzzle of existence.

δεν μπορούν να λύσουν τον γρίφο της ύπαρξης.

And besides, even if the laws could do that,

Αλλά ακόμα κι αν οι νόμοι της φυσικής μπορούσαν να το κάνουν,

why this set of laws?

γιατί να είναι οι συγκεκριμένοι νόμοι;

Why quantum field theory that describes

Γιατί η θεωρία του κβαντικού πεδίου

που περιγράφει ένα σύμπαν

a universe with a certain number of forces

με ορισμένο αριθμό δυνάμεων, σωματιδίων και λοιπά;

and particles and so forth?

Why not a completely different set of laws?

Γιατί όχι ένα τελείως διαφορετικό σύνολο κανόνων;

There are many, many mathematically consistent sets of laws.

Υπάρχουν πάρα πολλά μαθηματικά σταθερά σύνολα κανόνων.

Why not no laws at all? Why not sheer nothingness?

Γιατί όχι χωρίς νόμους; Γιατί όχι καθαρή ανυπαρξία;

So this is a problem, believe it or not,

Άρα είναι ένα πρόβλημα, είτε το πιστεύετε είτε όχι,

that reflective physicists really think a lot about,

που απασχολεί αρκετά τους φυσικούς που το εξετάζουν,

and at this point they tend to go metaphysical,

και σε αυτό το σημείο στρέφονται στο μεταφυσικό,

say, well, maybe the set of laws

και λένε ότι ίσως το σύνολο των νόμων

that describes our universe,

που περιγράφει το σύμπαν μας,

it's just one set of laws

ένα απλά ένα από πολλά σύνολα νόμων

and it describes one part of reality,

και περιγράφει ένα μέρος της πραγματικότητας,

but maybe every consistent set of laws

αλλά ίσως κάθε σταθερό σύνολο νόμων

describes another part of reality,

περιγράφει ένα διαφορετικό κομμάτι της πραγματικότητας,

and in fact all possible physical worlds

και στην πραγματικότητα όλοι οι πιθανοί φυσικοί κόσμοι

really exist, they're all out there.

όντως υπάρχουν και είναι όλοι εκεί έξω.

We just see a little tiny part of reality

Βλέπουμε μόνο ένα μικρό μέρος της πραγματικότητας

that's described by the laws of quantum field theory,

που περιγράφεται από τους νόμους του κβαντικού πεδίου,

but there are many, many other worlds,

αλλά υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί κόσμοι,

parts of reality that are described

κομμάτια της πραγματικότητας

by vastly different theories

που περιγράφονται από διαφορετικές θεωρίες

that are different from ours in ways we can't imagine,

που διαφέρουν από τις δικές μας με τρόπους που δεν φανταζόμαστε,

that are inconceivably exotic.

που είναι ασύλληπτα εξωτικοί.

Steven Weinberg, the father

Ο Στήβεν Γουάϊνμπεργκ,

of the standard model of particle physics,

ο πατέρας του πρότυπου μοντέλου της μοριακής φυσικής,

has actually flirted with this idea himself,

έχει στην ουσία και ο ίδιος φλερτάρει με την ιδέα

that all possible realities actually exist.

ότι όλες οι πιθανές πραγματικότητες όντως υπάρχουν.

Also, a younger physicist, Max Tegmark,

Επίσης, ένας νεότερος φυσικός, ο Μαξ Τέγκμαρκ,

who believes that all mathematical structures exist,

που πιστεύει ότι υπάρχουν όλες οι μαθηματικές δομές,

and mathematical existence is the same thing

και η μαθηματική ύπαρξη είναι το ίδιο

as physical existence,

με τη φυσική ύπαρξη,

so we have this vastly rich multiverse

έχουμε λοιπόν αυτό το τεράστια πλούσιο πολυσύμπαν

that encompasses every logical possibility.

που περικλείει κάθε λογική πιθανότητα.

Now, in taking this metaphysical way out,

Τώρα, παίρνοντας αυτή τη μεταφυσική λύση,

these physicists and also philosophers are actually

αυτοί οι φυσικοί και φιλόσοφοι

reaching back to a very old idea

βασικά προσεγγίζουν μια πολύ παλιά ιδέα

that goes back to Plato.

που αποδίδεται στον Πλάτωνα.

It's the principle of plenitude or fecundity,

Είναι η αρχή της πληρότητας ή γονιμότητας,

or the great chain of being,

ή η μεγάλη αλυσίδα της ύπαρξης,

that reality is actually as full as possible.

ότι η πραγματικότητα είναι όντως όσο το δυνατόν πιο ολοκληρωμένη.

It's as far removed from nothingness

Αποστασιοποιείται από την ανυπαρξία

as it could possibly be.

όσο περισσότερο γίνεται.

So we have these two extremes now.

Άρα έχουμε δύο άκρα αντίθετα.

We have sheer nothingness on one side,

Έχουμε από τη μια πλευρά την απόλυτη ανυπαρξία,

and we have this vision of a reality

και αυτή την οπτική της πραγματικότητας

that encompasses every conceivable world

που περικλείει κάθε κόσμο που μπορούμε να αντιληφθούμε

at the other extreme: the fullest possible reality,

στον αντίθετο άκρο: την πιο πλήρως πιθανή πραγματικότητα,

nothingness, the simplest possible reality.

την ανυπαρξία, την απλούστερη πιθανή πραγματικότητα.

Now what's in between these two extremes?

Τι βρίσκεται όμως ανάμεσα σε αυτά τα δύο άκρα;

There are all kinds of intermediate realities

Κάθε είδους ενδιάμεσες πραγματικότητες

that include some things and leave out others.

που περιλαμβάνουν κάποια πράγματα και αποκλείουν κάποια άλλα.

So one of these intermediate realities

Μια από τις ενδιάμεσες πραγματικότητες

is, say, the most mathematically elegant reality,

είναι, ας πούμε, η πιο καλαίσθητη μαθηματικά πραγματικότητα,

that leaves out the inelegant bits,

που αποκλείει τα άχαρα κομμάτια,

the ugly asymmetries and so forth.

τις άσχημες ασυμμετρίες και πάει λέγοντας.

Now, there are some physicists who will tell you

Υπάρχουν βέβαια κάποιοι φυσικοί

that we're actually living in the most elegant reality.

που θα σας πουν ότι όντως ζούμε στην πιο καλαίσθητη πραγματικότητα.

I think that Brian Greene is in the audience,

Νομίζω ότι ο Μπράιαν Γκριν βρίσκεται στο κοινό,

and he has written a book called "The Elegant Universe."

και έχει γράψει ένα βιβλίο με τίτλο: «Το Κομψό Σύμπαν».

He claims that the universe we live in mathematically

Ισχυρίζεται ότι το σύμπαν στο οποίο ζούμε

είναι καλαίσθητο από μαθηματικής απόψεως.

is very elegant.

Don't believe him. (Laughter)

Μην τον πιστεύετε. (Γέλια)

It's a pious hope, I wish it were true,

Είναι ευσεβής πόθος, μακάρι να ίσχυε,

but I think the other day he admitted to me

αλλά νομίζω ότι πριν λίγο καιρό παραδέχτηκε

it's really an ugly universe.

πως πρόκειται για ένα άσχημο σύμπαν.

It's stupidly constructed,

Είναι βλακωδώς κατασκευασμένο,

it's got way too many arbitrary coupling constants

έχει υπερβολικά πολλές αυθαίρετες σταθερές σύζευξης

and mass ratios

και αναλογίες μάζας

and superfluous families of elementary particles,

και περιττές οικογένειες στοιχειωδών σωματιδίων,

and what the hell is dark energy?

και τι στο καλό είναι η σκοτεινή ενέργεια;

It's a stick and bubble gum contraption.

Είναι μια δυσλειτουργική θεώρηση.

It's not an elegant universe. (Laughter)

Δεν είναι ένα καλαίσθητο σύμπαν. (Γέλια)

Υπάρχει βέβαια και ο καλύτερος από όλους τους πιθανούς κόσμους

And then there's the best of all possible worlds

in an ethical sense.

από ηθικής πλευράς.

You should get solemn now,

Καλό θα ήταν να σοβαρευτείτε τώρα,

because a world in which sentient beings

καθώς ένας κόσμος στον οποίο συνειδητά πλάσματα

don't suffer needlessly,

δεν υποφέρουν άσκοπα,

in which there aren't things like

στον οποίο δεν υπάρχουν πράγματα όπως

childhood cancer or the Holocaust.

ο παιδικός καρκίνος ή το Ολοκαύτωμα.

This is an ethical conception.

Είναι μια ηθική σύλληψη.

Anyway, so between nothingness

Τέλος πάντων, μεταξύ ανυπαρξίας

and the fullest possible reality,

και πληρέστερης πιθανής πραγματικότητας,

various special realities.

υπάρχουν ειδικές πραγματικότητες.

Nothingness is special. It's the simplest.

Η ανυπαρξία είναι ιδιαίτερη. Είναι η πιο απλή.

Then there's the most elegant possible reality.

Μετά έχουμε την πιο καλαίσθητη πιθανή πραγματικότητα.

That's special.

Είναι κάτι ιδιαίτερο.

The fullest possible reality, that's special.

Η πληρέστερη πιθανή πραγματικότητα είναι κάτι ιδιαίτερο.

But what are we leaving out here?

Αλλά τι ξεχνάμε;

There's also just the crummy,

Υπάρχουν και οι ευτελείς,

generic realities

κοινές πραγματικότητες

that aren't special in any way,

που δεν είναι σε καμία περίπτωση ιδιαίτερες,

that are sort of random.

είναι κάπως τυχαίες.

They're infinitely removed from nothingness,

Απέχουν απείρως από την ανυπαρξία,

but they fall infinitely short of complete fullness.

αλλά δεν φτάνουν με τίποτα την πλήρη ολοκλήρωση.

They're a mixture of chaos and order,

Είναι ένας συνδυασμός χάους και τάξης,

of mathematical elegance and ugliness.

μαθηματικής καλαισθησίας και ασχήμιας.

So I would describe these realities

Θα περιέγραφα αυτές τις πραγματικότητες

as an infinite, mediocre, incomplete mess,

ως ένα απέραντο, μέτριας ποιότητας, ατελές χάλι,

a generic reality, a kind of cosmic junk shot.

μια γενικόλογη πραγματικότητα, ένα είδος κοσμικής προχειρότητας.

And these realities,

Και αυτές οι πραγματικότητες,

is there a deity in any of these realities?

υπάρχει κάποια θεότητα σε κάποια από αυτές;

Maybe, but the deity isn't perfect

Ίσως, αλλά η θεότητα δεν είναι τέλεια

like the Judeo-Christian deity.

όπως αυτή των Ιουδαιο-Χριστιανών.

The deity isn't all-good and all-powerful.

Αυτή η θεότητα δεν είναι ούτε πανάγαθη ούτε παντοδύναμη.

It might be instead 100 percent malevolent

Μπορεί, αντιθέτως, να είναι 100 τοις εκατό κακόβουλη

but only 80 percent effective,

αλλά μόνο 80 τοις εκατό αποτελεσματική,

which pretty much describes the world we see around us, I think. (Laughter)

το οποίο απεικονίζει λίγο ή πολύ τον κόσμο γύρω μας. (Γέλια)

So I would like to propose that the resolution

Έτσι θα ήθελα να προτείνω

ότι η λύση στο μυστήριο της ύπαρξης

to the mystery of existence

is that the reality we exist in

είναι ότι η πραγματικότητα στην οποία ζούμε

is one of these generic realities.

είναι μία από τις κοινές πραγματικότητες.

Reality has to turn out some way.

Η πραγματικότητα πρέπει να καταλήγει κάπου.

It can either turn out to be nothing

Μπορεί να καταλήγει στο να είναι ένα τίποτα

or everything or something in between.

ή τα πάντα ή κάτι ενδιάμεσο.

So if it has some special feature,

Έχει λοιπόν κάποιο ξεχωριστό στοιχείο,

like being really elegant or really full

είναι δηλαδή πραγματικά καλαίσθητη ή πλήρης

or really simple, like nothingness,

ή πραγματικά απλή, όπως η ανυπαρξία,

that would require an explanation.

αυτό θα απαιτούσε μια εξήγηση.

But if it's just one of these random, generic realities,

Αλλά εάν είναι μια από αυτές τις τυχαίες, κοινές πραγματικότητες,

there's no further explanation for it.

δεν υπάρχει περαιτέρω εξήγηση.

And indeed, I would say

Και πράγματι, θα έλεγα

that's the reality we live in.

ότι αυτή είναι η πραγματικότητα στην οποία ζούμε.

That's what science is telling us.

Αυτό μας λέει η επιστήμη.

At the beginning of the week,

Στην αρχή της εβδομάδας,

we got the exciting information that

πήραμε την συναρπαστική πληροφορία ότι

the theory of inflation, which predicts a big,

η θεωρία της εμφύσησης,

που προβλέπει μια μεγάλη, άπειρη, άτακτη, αυθαίρετη, άσκοπη πραγματικότητα,

infinite, messy, arbitrary, pointless reality,

it's like a big frothing champagne

είναι σαν μια μεγάλη αφρίζουσα σαμπάνια

coming out of a bottle endlessly,

που αναβλύζει ατελείωτα από ένα μπουκάλι,

a vast universe, mostly a wasteland

ένα τεράστιο σύμπαν, κυρίως άγονη γη

with little pockets of charm and order and peace,

με μικρούς θύλακες γοητείας και τάξης και ειρήνης,

this has been confirmed,

έχει επιβεβαιωθεί,

this inflationary scenario, by the observations

αυτό το σενάριο της εμφύσησης, από τις παρατηρήσεις

made by radio telescopes in Antarctica

που έγιναν με ραδιοτηλεσκόπια στην Ανταρκτική

that looked at the signature of the gravitational waves

που εξέτασαν τα χαρακτηριστικά των βαρυτικών κυμάτων

from just before the Big Bang.

ακριβώς πριν τη Μεγάλη Έκρηξη.

I'm sure you all know about this.

Είμαι σίγουρος ότι όλοι το γνωρίζετε.

So anyway, I think there's some evidence

Έτσι τέλος πάντων, πιστεύω ότι υπάρχει κάποια απόδειξη

that this really is the reality that we're stuck with.

για το γενονός ότι έχουμε καταλήξει σε αυτή την πραγματικότητα.

Now, why should you care?

Τώρα βέβαια, γιατί θα έπρεπε να σας νοιάζει;

Well — (Laughter) —

Καλώς - (Γέλιο) -

the question, "Why does the world exist?"

η ερώτηση, «Γιατί υπάρχει ο κόσμος;»

that's the cosmic question, it sort of rhymes

είναι η κοσμική ερώτηση,

που μοιάζει με μια πιο προσωπική ερώτηση:

with a more intimate question:

Why do I exist? Why do you exist?

Γιατί υπάρχω; Γιατί υπάρχεις;

you know, our existence would seem to be amazingly improbable,

ξέρετε, η ύπαρξη μας θα έμοιαζε να είναι απίστευτα απίθανη,

because there's an enormous number of genetically possible humans,

επειδή υπάρχει ένας τεράστιος αριθμός γενετικά πιθανών ανθρώπων,

if you can compute it by looking at

αν τον υπολογίσετε

από τον αριθμό των γονιδίων και των αλληλόμορφων γονιδίων κ.λπ.

the number of the genes and the number of alleles and so forth,

and a back-of-the-envelope calculation will tell you

ένας πρόχειρος υπολογισμός θα σας πει

there are about 10 to the 10,000th

ότι υπάρχουν περίπου 10 στην 10.000τη

possible humans, genetically.

πιθανοί άνθρωποι, γενετικά.

That's between a googol and a googolplex.

Είναι ανάμεσα στο 10 στην 100τη και στο 10 στην δύναμη του 10 στην 100τη.

And the number of the actual humans that have existed

Κι ο αριθμός των ανθρώπων που έχουν πραγματικά υπάρξει

is 100 billion, maybe 50 billion,

είναι 100 δις, ίσως 50 δις,

an infinitesimal fraction, so all of us,

ένα απειροελάχιστο κλάσμα,

άρα όλοι έχουμε κερδίσει το καταπληκτικό κοσμικό λαχείο.

we've won this amazing cosmic lottery.

We're here. Okay.

Είμαστε εδώ. Εντάξει.

So what kind of reality do we want to live in?

Σε τι είδους πραγματικότητα θέλουμε λοιπόν να ζούμε;

Θέλουμε να ζούμε σε μια ξεχωριστή πραγματικότητα;

Do we want to live in a special reality?

What if we were living in the most elegant possible reality?

Τι κι αν ζούσαμε στην πιο καλαίσθητη πιθανή πραγματικότητα;

Imagine the existential pressure on us

Φανταστείτε την υπαρξιακή πίεση που θα δεχόμασταν

to live up to that, to be elegant,

για να είμαστε ανάλογα καλαίσθητοι,

not to pull down the tone of it.

να μην αποτύχουμε στις προσδοκίες της.

Or, what if we were living in the fullest possible reality?

Και αν ζούσαμε στην πιο ολοκληρωμένη πιθανή πραγματικότητα;

Well then our existence would be guaranteed,

Τότε η ύπαρξη μας θα ήταν εγγυημένη,

because every possible thing

επειδή κάθε πιθανό πράγμα

exists in that reality,

υπάρχει σε αυτή την πραγματικότητα,

but our choices would be meaningless.

αλλά οι επιλογές μας δεν θα είχαν νόημα.

If I really struggle morally and agonize

Αν πραγματικά ζορίζομαι ηθικά και αγωνίζομαι

and I decide to do the right thing,

και αποφασίζω να κάνω το σωστό,

what difference does it make,

τι διαφορά έχει,

because there are an infinite number

αφού υπάρχει ένας άπειρος αριθμός

of versions of me

εκδοχών του εαυτού μου

also doing the right thing

που επίσης κάνει το σωστό

and an infinite number doing the wrong thing.

κι άπειρος αριθμός που κάνει το λάθος.

So my choices are meaningless.

Έτσι οι επιλογές μου δεν έχουν νόημα.

So we don't want to live in that special reality.

Άρα δεν θέλουμε να ζούμε σε ιδιαίτερη πραγματικότητα.

And as for the special reality of nothingness,

Κι όσον αφορά την ξεχωριστή πραγματικότητα της ανυπαρξίας,

we wouldn't be having this conversation.

δεν θα συζητούσαμε κάτι τέτοιο.

So I think living in a generic reality that's mediocre,

Έτσι πιστεύω ότι ζώντας σε μια κοινή πραγματικότητα που είναι μέτρια,

there are nasty bits and nice bits

έχει καλά και κακά,

and we could make the nice bits bigger

και θα μπορούσαμε να κάνουμε τα καλά περισσότερα

and the nasty bits smaller

και τα κακά λιγότερα

and that gives us a kind of purpose in life.

και αυτό δίνει στη ζωή μας κάποιο σκοπό.

The universe is absurd,

Το σύμπαν είναι παράλογο,

but we can still construct a purpose,

αλλά μπορούμε να έχουμε ένα σκοπό

and that's a pretty good one,

και αυτό είναι καλό,

and the overall mediocrity of reality

και η γενική μετριότητα της πραγματικότητας

kind of resonates nicely with the mediocrity

αντηχεί κάπως όμορφα με τη μετριότητα

we all feel in the core of our being.

που όλοι αισθανόμαστε στην ουσία της ύπαρξης μας.

And I know you feel it.

Ξέρω ότι το αισθάνεστε.

I know you're all special,

Ξέρω ότι όλοι είστε ξεχωριστοί,

but you're still kind of secretly mediocre,

αλλά και κάπως κρυφά μέτριοι,

don't you think?

δεν νομίζετε;

(Laughter) (Applause)

(Γέλια) (Χειροκρότημα)

Τέλος πάντων, μπορούμε να πούμε ότι αυτό το μυστήριο της ύπαρξης,

So anyway, you may say, this puzzle, the mystery of existence,

είναι απλά ανούσιες θεωρητικολογίες.

it's just silly mystery-mongering.

You're not astonished at the existence of the universe

Δεν εκπλήσσεστε από την ύπαρξη του σύμπαντος

and you're in good company.

και έχετε καλή παρέα.

Bertrand Russell said,

Ο Μπέρτραντ Ράσελ είπε,

"I should say the universe is just there, and that's all."

«Θα πρέπει να πω ότι το σύμπαν είναι απλώς εκεί, και αυτό είναι όλο».

Είναι ένα αναμφισβήτητο γεγονός.

Just a brute fact.

And my professor at Columbia, Sidney Morgenbesser,

Και ο καθηγητής μου στο Κολούμπια, ο Σίντνει Μοργκενμπέσερ,

a great philosophical wag,

σπουδαίος φαρσέρ της φιλοσοφίας,

when I said to him, "Professor Morgenbesser,

όταν του είπα, «Καθηγητά Μοργκενμπέσερ,

why is there something rather than nothing?"

γιατί υπάρχει εκεί έξω κάτι αντί για τίποτα;»

And he said, "Oh, even if there was nothing,

Μου είπε, «Ε, καλά, ακόμα και αν δεν υπήρχε τίποτα,

you still wouldn't be satisfied."

πάλι δεν θα ήσουν ευχαριστημένος.»

So — (Laughter) — okay.

Οπότε - (Γέλιο) - εντάξει.

So you're not astonished. I don't care.

Ώστε δεν εκπλήσσεστε. Δεν με νοιάζει.

But I will tell you something to conclude

Αλλά θα σας πω κάτι για να καταλήξω

that I guarantee you will astonish you,

και σας εγγυώμαι ότι θα σας εκπλήξει,

because it's astonished all of the brilliant,

επειδή έχει εκπλήξει όλους τους έξυπνους,

wonderful people I've met at this TED conference,

υπέροχους ανθρώπους που συνάντησα στο συνέδριο TED,

when I've told them, and it's this:

όταν τους το είπα, και είναι το εξής:

Never in my life have I had a cell phone.

Ποτέ στη ζωή μου δεν είχα κινητό τηλέφωνο.

Thank you.

Σας ευχαριστώ.

(Laughter) (Applause)

(Γέλια) (Χειροκρότημα)