Honor Harger: A history of the universe in sound

Vertaald door: Els De Keyser Nagekeken door: Wouter Valvekens

Space,

Ruimte,

we all know what it looks like.

we weten allemaal hoe het er uit ziet.

We've been surrounded by images of space

We zijn al ons hele leven

our whole lives,

omgeven door beelden van de ruimte,

from the speculative images

gaande van speculatieve plaatjes

of science fiction

van de science fiction

to the inspirational visions of artists

tot de inspirerende visies van kunstenaars

to the increasingly beautiful pictures

tot de steeds mooiere foto's

made possible by complex technologies.

die mogelijk zijn door steeds complexere technologieën.

But whilst we have

Maar terwijl we

an overwhelmingly vivid

een ongelooflijk levendig

visual understanding of space,

visueel begrip hebben van de ruimte,

we have no sense of what space sounds like.

hebben we geen idee hoe de ruimte klinkt.

And indeed, most people associate space with silence.

Inderdaad, de meeste mensen associëren de ruimte met stilte.

But the story of how

Maar het verhaal van hoe

we came to understand the universe

we het universum zijn gaan begrijpen

is just as much a story of listening

is evenzeer een verhaal van luisteren

as it is by looking.

als van kijken.

And yet despite this,

Desondanks

hardly any of us have ever heard space.

heeft bijna niemand van ons ooit de ruimte gehoord.

How many of you here

Hoeveel van de aanwezigen

could describe the sound

kunnen het geluid beschrijven

of a single planet or star?

van een planeet of een ster?

Well in case you've ever wondered,

Als je je het ooit hebt afgevraagd,

this is what the Sun sounds like.

dit is hoe de zon klinkt.

(Static)

(Ruis)

(Crackling)

(Gekraak)

(Static)

(Ruis)

(Crackling)

(Gekraak)

This is the planet Jupiter.

Dit is de planeet Jupiter.

(Soft crackling)

(Zacht gekraak)

And this is the space probe Cassini

En dit is de ruimtesonde Cassini

pirouetting through the ice rings of Saturn.

die rondjes maakt door de ijsringen van Saturnus.

(Crackling)

(Gekraak)

This is a a highly condensed clump

Dit is een klomp neutrale materie

of neutral matter,

met hoge dichtheid,

spinning in the distant universe.

roterend in het verre heelal.

(Tapping)

(Getap)

So my artistic practice

Mijn artistieke praktijk

is all about listening

draait volledig om het luisteren

to the weird and wonderful noises

naar vreemde en wonderlijke geluiden

emitted by the magnificent celestial objects

uitgezonden door schitterende hemellichamen

that make up our universe.

die samen ons heelal vormen.

And you may wonder,

En je kan je afvragen

how do we know what these sounds are?

hoe we weten wat deze geluiden zijn.

How can we tell the difference

Hoe weten we het verschil

between the sound of the Sun

tussen het geluid van de Zon

and the sound of a pulsar?

en het geluid van een pulsar?

Well the answer

Het antwoord

is the science of radio astronomy.

is de wetenschap van radioastronomie.

Radio astronomers

Radio-astronomen

study radio waves from space

bestuderen radiogolven die vanuit de ruimte komen

using sensitive antennas and receivers,

met behulp van gevoelige antennes en ontvangers,

which give them precise information

die hun nauwkeurige informatie geven

about what an astronomical object is

over wat een astronomisch object precies is

and where it is in our night sky.

en waar het zich bevindt in onze nachtelijke hemel.

And just like the signals

Net als de signalen

that we send and receive here on Earth,

die we sturen en ontvangen hier op Aarde,

we can convert these transmissions into sound

kunnen we deze omzetten in geluid

using simple analog techniques.

door middel van eenvoudige analoge technieken.

And therefore, it's through listening

Daarom is het door middel van luisteren

that we've come to uncover

dat we achter

some of the universe's most important secrets --

een aantal van de belangrijkste geheimen van het universum komen --

its scale, what it's made of

de omvang, waar het van gemaakt is

and even how old it is.

en zelfs hoe oud het is.

So today, I'm going to tell you a short story

Dus vandaag ga ik jullie een kort verhaaltje vertellen

of the history of the universe through listening.

over de geschiedenis van het heelal door te luisteren.

It's punctuated

Het ritme wordt bepaald

by three quick anecdotes,

door drie korte anekdotes

which show how accidental encounters

die laten zien hoe toevallige ontmoetingen

with strange noises

met vreemde geluiden

gave us some of the most important information

ons de belangrijkste informatie gaven

we have about space.

die we hebben over de ruimte.

Now this story doesn't start

Dit verhaal start niet

with vast telescopes

met grote telescopen

or futuristic spacecraft,

of futuristische ruimtevaartuigen,

but a rather more humble technology --

maar met een wat meer bescheiden technologie,

and in fact, the very medium

namelijk hetzelfde medium

which gave us the telecommunications revolution

dat zorgde voor de telecomrevolutie

that we're all part of today:

waar we nu allemaal deel van uitmaken:

the telephone.

de telefoon.

It's 1876, it's in Boston,

We schrijven 1876 in Boston,

and this is Alexander Graham Bell

en dit is Alexander Graham Bell

who was working with Thomas Watson

die samen met Thomas Watson

on the invention of the telephone.

werkt aan de uitvinding van de telefoon.

A key part of their technical set up

Een belangrijk onderdeel van hun technische apparatuur

was a half-mile long length of wire,

was een 800 m lange draad,

which was thrown across the rooftops

die over de daken van meerdere

of several houses in Boston.

huizen in Boston liep.

The line carried the telephone signals

De lijn geleidde de telefoonsignalen

that would later make Bell a household name.

die Bell later wereldberoemd zouden maken.

But like any long length of charged wire,

Maar zoals elke lange kabel met lading

it also inadvertently became

werd het onbedoeld ook

an antenna.

een antenne.

Thomas Watson

Thomas Watson

spent hours listening

luisterde urenlang

to the strange crackles and hisses

naar het vreemde gekraak en gesis

and chirps and whistles

en gepiep en gefluit

that his accidental antenna detected.

dat zijn toevallige antenne ontdekte.

Now you have to remember,

Je moet bedenken

this is 10 years before

dat dit zich afspeelt 10 jaar voordat

Heinrich Hertz proved the existence of radio waves --

Heinrich Hertz het bestaan van radiogolven bewees,

15 years before Nikola Tesla's four-tuned circuit --

en 15 jaar voor de LC-kringen van Nikola Tesla,

nearly 20 years before Marconi's first broadcast.

bijna 20 jaar voor de eerste uitzending van Marconi.

So Thomas Watson wasn't listening to us.

Thomas Watson luisterde dus niet naar ons.

We didn't have the technology

We hadden de technologie niet

to transmit.

om uit te zenden.

So what were these strange noises?

Wat waren die vreemde geluiden dan?

Watson was in fact listening

Watson luisterde

to very low-frequency radio emissions

naar radio-uitzendingen op zeer lage frequentie

caused by nature.

die door de natuur werden veroorzaakt.

Some of the crackles and pops were lightning,

Een deel van het gekraak en geplof was bliksem,

but the eerie whistles

maar het rare gefluit

and curiously melodious chirps

en het vreemd melodieuze getsjilp

had a rather more exotic origin.

had een exotischere oorsprong.

Using the very first telephone,

Met behulp van de allereerste telefoon

Watson was in fact

was Watson in feite

dialed into the heavens.

in gesprek met de hemel.

As he correctly guessed,

Hij raadde correct

some of these sounds were caused

dat een deel van deze geluiden veroorzaakt werd

by activity on the surface of the Sun.

door activiteit op het oppervlak van de Zon.

It was a solar wind

Het was een zonnewind

interacting with our ionosphere

die interageerde met onze ionosfeer

that he was listening to --

waar hij naar luisterde.

a phenomena which we can see

Een fenomeen dat we

at the extreme northern and southern latitudes of our planet

aan de uiterste noorder- en zuiderbreedtes van onze planeet

as the aurora.

kunnen zien als het noorderlicht.

So whilst inventing the technology

Terwijl hij de technologie aan het uitvinden was

that would usher in the telecommunications revolution,

die de telecomrevolutie zou inluiden,

Watson had discovered

had Watson ontdekt

that the star at the center of our solar system

dat de ster in het centrum van ons zonnestelsel

emitted powerful radio waves.

krachtige radiogolven uitzond.

He had accidentally been the first person

Per ongeluk was hij de eerste geweest

to tune in to them.

die erop had afgestemd.

Fast-forward 50 years,

Snel 50 jaar vooruitspoelen,

and Bell and Watson's technology

en de technologie van Bell en Watson

has completely transformed

heeft de globale communicatie

global communications.

volledig getransformeerd.

But going from slinging some wire

Maar om te komen van het gooien

across rooftops in Boston

van wat draden over de daken van Boston

to laying thousands and thousands of miles of cable

tot het trekken van duizenden km kabel

on the Atlantic Ocean seabed

door de zeebodem van de Atlantische Oceaan,

is no easy matter.

dat is niet gemakkelijk.

And so before long,

Het duurde dan ook niet lang

Bell were looking to new technologies

of Bell onderzocht nieuwe technologieën

to optimize their revolution.

om hun revolutie te optimaliseren.

Radio could carry sound without wires.

Radio kon geluid overbrengen zonder kabels.

But the medium is lossy --

Maar er zit nogal wat verlies op het medium --

it's subject to a lot of noise and interference.

het heeft veel last van ruis en interferentie.

So Bell employed an engineer

Dus nam Bell een ingenieur in dienst

to study those noises,

om die geluiden te bestuderen,

to try and find out where they came from,

om uit te zoeken waar ze vandaan kwamen,

with a view towards building

met de bedoeling om

the perfect hardware codec, which would get rid of them

de perfecte hardware codec te ontwerpen die er komaf mee zou maken,

so they could think about using radio

zodat ze radio konden gebruiken

for the purposes of telephony.

voor telefonie-doeleinden.

Most of the noises

De meeste geluiden

that the engineer, Karl Jansky, investigated

die de ingenieur, Karl Jansky, onderzocht

were fairly prosaic in origin.

hadden een eerder prozaïsche oorsprong.

They turned out to be lightning

Het bleek dat het om bliksem ging,

or sources of electrical power.

of bronnen van elektrische stroom.

But there was one persistent noise

Maar er was één aanhoudend geluid

that Jansky couldn't identify,

dat Jansky niet kon identificeren,

and it seemed to appear

en het leek op te duiken

in his radio headset

in zijn radiokoptelefoon,

four minutes earlier each day.

elke dag vier minuten vroeger.

Now any astronomer will tell you,

Elke astronoom zal je zeggen

this is the telltale sign

dat dit een duidelijk teken is

of something that doesn't originate from Earth.

dat iets niet van de Aarde afkomstig is.

Jansky had made a historic discovery,

Jansky had een historische ontdekking gedaan:

that celestial objects could emit radio waves

dat hemellichamen radiogolven konden uitzenden

as well as light waves.

even goed als lichtgolven.

Fifty years on

50 jaar na

from Watson's accidental encounter with the Sun,

de toevallige ontmoeting van Watson met de Zon

Jansky's careful listening

luidde het geduldige luisteren van Jansky

ushered in a new age of space exploration:

een nieuw tijdperk van ruimteverkenning in:

the radio astronomy age.

het tijdperk van de radio-astronomie.

Over the next few years,

In de jaren die erop volgden,

astronomers connected up their antennas to loudspeakers

sloten astronomen hun antennes op luidsprekers aan

and learned about our radio sky,

en leerden meer over onze radiohemel,

about Jupiter and the Sun,

over Jupiter en de Zon,

by listening.

door te luisteren.

Let's jump ahead again.

We maken weer een sprong in de tijd.

It's 1964,

We schrijven 1964

and we're back at Bell Labs.

en we zijn opnieuw in de Bell Labs.

And once again,

Eens te meer

two scientists have got a problem with noise.

hebben twee wetenschappers een probleem met ruis.

Arno Penzias and Robert Wilson

Arno Penzias en Robert Wilson

were using the horn antenna

gebruikten de hoornantenne

at Bell's Holmdel laboratory

in het Holmdel-laboratorium van Bell

to study the Milky Way

om de Melkweg te bestuderen

with extraordinary precision.

met uiterste precisie.

They were really listening

Ze waren aan het luisteren

to the galaxy in high fidelity.

naar de melkweg in high-fidelity.

There was a glitch in their soundtrack.

Er was iets mis met de soundtrack.

A mysterious persistent noise

Een mysterieus aanhoudend geluid

was disrupting their research.

verstoorde hun onderzoek.

It was in the microwave range,

Het bevond zich in het microgolfspectrum

and it appeared to be coming

en leek uit alle richtingen

from all directions simultaneously.

tegelijk te komen.

Now this didn't make any sense,

Dit was volkomen absurd.

and like any reasonable engineer or scientist,

Zoals elke redelijke ingenieur of wetenschapper

they assumed that the problem must be the technology itself,

gingen ze ervan uit dat er een probleem was met de technologie zelf.

it must be the dish.

Het moest aan de schotel liggen.

There were pigeons roosting in the dish.

Duiven hadden hun nest gemaakt in de schotel.

And so perhaps once they cleaned up the pigeon droppings,

Zodra ze de duivenuitwerpselen hadden opgeruimd,

get the disk kind of operational again,

zou de schotel misschien weer normaal werken,

normal operations would resume.

en zou de normale werking kunnen hervatten.

But the noise didn't disappear.

Maar het geluid verdween niet.

The mysterious noise

Het mysterieuze geluid

that Penzias and Wilson were listening to

waar Penzias en Wilson naar luisterden,

turned out to be the oldest and most significant sound

bleek het oudste en belangrijkste geluid

that anyone had ever heard.

dat iemand ooit had gehoord.

It was cosmic radiation

Het was kosmische straling

left over from the very birth of the universe.

die dateerde van de geboorte zelf van het universum.

This was the first experimental evidence

Dit was het eerste experimentele bewijs

that the Big Bang existed

dat de Big Bang bestond

and the universe was born at a precise moment

en dat het universum op een bepaald moment was geboren,

some 14.7 billion years ago.

zowat 14,7 miljard jaar geleden.

So our story ends

Ons verhaal eindigt dus

at the beginning --

bij het begin --

the beginning of all things, the Big Bang.

het begin van alle dingen, de Big Bang.

This is the noise that Penzias and Wilson heard --

Dit is het geluid dat Penzias en Wilson hoorden --

the oldest sound that you're ever going to hear,

het oudste geluid dat je ooit zal horen,

the cosmic microwave background radiation

de kosmische achtergrond-microgolfstraling

left over from the Big Bang.

die is overgebleven van de Big Bang.

(Fuzz)

(Fuzz)

Thanks.

Bedankt.

(Applause)

(Applaus)