Jamila Lyiscott: 3 ways to speak English | TED

Vertaald door: Jennifer Moesa Nagekeken door: Axel Saffran

Today,

Vandaag

a baffled lady observed

zag een verbijsterde dame

the shell where my soul dwells

het omhulsel waarin mijn ziel huist.

And announced that I'm

En kondigde aan dat ik

"articulate"

'welbespraakt' ben.

Which means that when it comes

Dat betekent dat wanneer het aankomt op

to enunciation and diction

verkondiging en dictie

I don't even think of it

ik er niet aan denk

‘Cause I’m "articulate"

want ik ben 'welbespraakt'.

So when my professor asks a question

Dus wanneer mijn docent een vraag stelt

And my answer is tainted with a connotation

en mijn antwoord bevat een bijbetekenis

of urbanized suggestion

van verstedelijkte suggestie,

There’s no misdirected intention

dan is er geen verkeerde intentie.

Pay attention

Let op

‘Cause I’m “articulate”

want ik ben 'welbespraakt'.

So when my father asks, “Wha’ kinda ting is dis?”

Dus wanneer mijn vader vraagt: "Wat voor ding is dit?"

My “articulate” answer never goes amiss

Dan is mijn 'welbespraakte' antwoord nooit verkeerd.

I say “father, this is the impending problem at hand”

Ik zeg: "Vader, dit is het dreigend probleem".

And when I’m on the block

En wanneer ik in de wijk ben

I switch it up just because I can

dan kan ik omschakelen.

So when my boy says, “What’s good with you son?”

Dus wanneer mijn vriend zegt: "Wat is er met jou man?"

I just say, “I jus’ fall out wit dem people but I done!”

zeg ik: "Ik ben klaar met die mensen!"

And sometimes in class

En soms in de klas

I might pause the intellectual sounding flow to ask

onderbreek ik de intellectuele sfeer om te vragen:

“Yo! Why dese books neva be about my peoples”

"Yo! Waarom gaan deze boeken nooit over mijn volk?"

Yes, I have decided to treat

Ja, ik heb besloten dat

all three of my languages as equals

alle drie mijn talen elkaars gelijke zijn.

Because I’m “articulate”

Want ik ben 'welbespraakt'.

But who controls articulation?

Maar wie heeft de macht omtrent articulatie?

Because the English language is a multifaceted oration

Want Engels heeft een veelzijdige oratie,

Subject to indefinite transformation

onderhevig aan oneindige verandering.

Now you may think that it is ignorant to speak broken English

Misschien denk je dat het onwetend is om gebroken Engels te spreken.

But I’m here to tell you that even “articulate” Americans

Maar ik zeg je dat zelfs 'welbespraakte' Amerikanen

sound foolish to the British

dwaas klinken volgens de Britten.

So when my Professor comes on the block and says, “Hello”

Dus wanneer mijn docent in de wijk komt en "Hallo" zegt

I stop him and say “Noooo …

Houd ik hem tegen en zeg "Neee.....".

You’re being inarticulate …

Jíj bent niet welbespraakt ...

the proper way is to say ‘what’s good’”

Juist is te zeggen: "wat is goed"

Now you may think that’s too hood, that’s not cool

Je denkt misschien dat is ghetto en niet cool.

But I’m here to tell you that even our language has rules

Maar ik zeg je dat ook onze taal regels heeft.

So when Mommy mocks me and says

Dus wanneer mammie mij belachelijk maakt en zegt:

“ya’ll-be-madd-going-to-the-store”

"je bent gek dat jij gaat naar de winkel"

I say “Mommy, no, that sentence is not following the law

zeg ik "Mammie, nee, die zin overtreedt de wet".

Never does the word "madd" go before a present participle

Het woord 'gek' komt nooit voor een onvoltooid deelwoord.

That’s simply the principle of this English”

Dat is de regel van dit Engels.

If I had the vocal capacity I would

Had ik het stembereik dan

sing this from every mountaintop,

schreeuwde ik dit van de daken.

From every suburbia, and every hood

In elke buitenwijk en ghetto.

‘Cause the only God of language is the one recorded in the Genesis

Want de enige God van taal is die in de Genesis

Of this world saying “it is good"

die zegt "het is goed".

So I may not always come before you

Dus ik zal niet altijd

with excellency of speech

uitmuntende spraak gebruiken.

But do not judge me by my language and assume

Maar oordeel mij niet om mijn taal en denk:

That I’m too ignorant to teach

zij is te dom om les te geven,

‘Cause I speak three tongues

want ik spreek drie talen.

One for each:

Eén voor elk:

Home, school and friends

thuis, school en vrienden.

I’m a tri-lingual orator

Ik ben een drietalige orator.

Sometimes I’m consistent with my language now

Soms ben ik consistent qua taal,

Then switch it up so I don’t bore later

en later mix ik ze uit verveling.

Sometimes I fight back two tongues

Soms houd ik twee talen in

While I use the other one in the classroom

terwijl ik de andere in de klas gebruik.

And when I mistakenly mix them up

En wanneer ik ze per ongeluk mix

I feel crazy like … I’m cooking in the bathroom

voel ik me gek. Net alsof ik in de badkamer kook.

I know that I had to borrow your language

Ik weet dat ik je taal moest lenen

because mines was stolen

want die van mij is gestolen.

But you can’t expect me to speak your history wholly

Maar je kan niet van mij verwachten dat ik jouw geschiedenis geheel spreek,

while mines is broken

terwijl die van mij gebroken is.

These words are spoken

Deze woorden zijn uitgesproken

By someone who is simply fed up with

door iemand die genoeg heeft van

the Eurocentric ideals of this season

de Eurocentrische idealen van dit seizoen.

And the reason I speak a composite version of your language

En ik spreek een samengestelde versie van jouw taal,

Is because mines was raped away along with my history

omdat die van mij is wegverkracht samen met mijn geschiedenis.

I speak broken English so the profusing gashes can remind us

Ik spreek gebroken Engels zodat de overvloedige wonden ons herinneren

That our current state is not a mystery

dat onze huidige staat geen mysterie is.

I’m so tired of the negative images that are driving my people mad

Ik ben zo moe van de negatieve beelden die mijn volk gek maken.

So unless you’ve seen it rob a bank stop calling my hair bad

Dus tenzij je het een bank zag beroven, zeg niet dat mijn haar 'slecht' is.

I’m so sick of this nonsensical racial disparity

Ik word ziek van deze onzinnige raciale ongelijkheid.

So don’t call it good unless your hair is known

Dus zeg niet dat het 'goed' is

tenzij jouw haar aan goede doelen geeft.

for donating to charity

As much as has been raped away from our people

Zoveel als wegverkracht is van ons volk.

How can you expect me to treat their imprint on your language

Hoe kan jij van mij verwachten om hun stempel op jouw taal

As anything less than equal

te zien als minder dan gelijk.

Let there be no confusion

Laat er geen verwarring zijn.

Let there be no hesitation

Laat er geen aarzeling zijn.

This is not a promotion of ignorance

Dit is geen onverschilligheidspromotie.

This is a linguistic celebration

Dit is een taalkundige viering.

That’s why I put "tri-lingual" on my last job application

Daarom heb ik op mijn laatste cv 'drietalig' gezet.

I can help to diversify your consumer market

Ik kan je consumentenmarkt divers maken

is all I wanted them to know

is wat ik ze duidelijk wil maken.

And when they call me for the interview

En straks op het sollicitatiegesprek

I’ll be more than happy to show that

zal ik graag laten zien

I can say:

dat ik kan zeggen:

“What’s good”

"Wat is goed"

“Whatagwan”

"Hoe gaat ie (Jamaicaans)"

And of course …“Hello”

En natuurlijk "Hallo",

Because I’m “articulate”

want ik ben 'welbespraakt'.

Thank you.

Dank je. (Applaus)

(Applause)