9/11 healing: The mothers who found forgiveness, friendship

Vertaald door: Rik Delaet Nagekeken door: Els De Keyser

Phyllis Rodriguez: We are here today

Phyllis Rodriguez: Wij zijn hier vandaag

because of the fact

vanwege onze,

that we have what most people consider

in de ogen van de meeste mensen,

an unusual friendship.

ongewone vriendschap.

And it is.

Ze is ook ongewoon.

And yet, it feels natural to us now.

Toch voelt ze nu natuurlijk aan voor ons.

I first learned

Ik vernam dat mijn zoon

that my son had been in the World Trade Center

in het World Trade Center was

on the morning of September 11th, 2001.

op die ochtend van 11 september 2001.

We didn't know

We wisten

if he had perished yet

pas 36 uur later

until 36 hours later.

dat hij was omgekomen.

At the time,

Ook vernamen we toen

we knew that it was political.

dat het een politieke daad was.

We were afraid of what our country was going to do

We waren bang voor wat ons land zou gaan doen

in the name of our son --

in naam van onze zoon -

my husband, Orlando, and I and our family.

mijn man, Orlando, ik en onze familie.

And when I saw it --

Toen ik het zag -

and yet, through the shock,

en toch, ondanks de schok,

the terrible shock,

de vreselijke schok,

and the terrible explosion in our lives, literally,

en de verschrikkelijke explosie in ons leven, letterlijk,

we were not vengeful.

waren we niet wraakzuchtig.

And a couple of weeks later

Een paar weken later

when Zacarias Moussaoui was indicted

werd Zacharias Moussaoui in beschuldiging gesteld

on six counts of conspiracy to commit terrorism,

van zes feiten van samenzwering tot terrorisme.

and the U.S. government called for a death penalty

De Amerikaanse regering drong aan op de doodstraf

for him, if convicted,

als hij zou worden veroordeeld.

my husband and I spoke out

Toch spraken mijn man en ik ons

in opposition to that, publicly.

daar in het openbaar tegen uit.

Through that

Door dat feit

and through human rights groups,

en door mensenrechtenorganisaties

we were brought together

werden we met een aantal andere nabestaanden

with several other victims' families.

bij elkaar gebracht.

When I saw Aicha in the media,

Toen ik Aisha in de media zag,

coming over when her son was indicted,

toen ze na de beschuldiging van haar zoon was overgekomen,

and I thought, "What a brave woman.

dacht ik: "Wat een dappere vrouw.

Someday I want to meet that woman when I'm stronger."

Ooit, als ik sterker ben, wil ik die vrouw ontmoeten."

I was still in deep grief;

Ik was nog steeds in diepe rouw.

I knew I didn't have the strength.

Ik wist dat ik toen de kracht niet had.

I knew I would find her someday,

Ik wist dat ik haar ooit zou vinden,

or we would find each other.

dat we elkaar ooit zouden ontmoeten.

Because, when people heard that my son was a victim,

Want toen mensen hoorden dat mijn zoon slachtoffer was,

I got immediate sympathy.

kreeg ik onmiddellijk sympathie.

But when people learned

Maar toen mensen hoorden

what her son was accused of,

waarvan haar zoon werd beschuldigd,

she didn't get that sympathy.

kreeg zij die sympathie niet.

But her suffering is equal to mine.

Maar haar lijden is gelijk aan het mijne.

So we met in November 2002,

We ontmoetten elkaar in november 2002.

and Aicha will now tell you

Aisha zal u nu vertellen

how that came about.

hoe dat kwam.

(Translator) Aicha el-Wafi: Good afternoon, ladies and gentlemen.

(Vertaler) Aisha el-Wafi: Goedemiddag, dames en heren.

I am the mother of Zacarias Moussaoui.

Ik ben de moeder van Zacharias Moussaoui.

And I asked

Ik vroeg aan de Organisatie van

the Organization of Human Rights

Mensenrechten om me in contact te brengen

to put me in touch with the parents of the victims.

met de ouders van de slachtoffers.

So they introduced me

Ze stelden me voor

to five families.

aan vijf families.

And I saw Phyllis, and I watched her.

Ik zag Phyllis en keek haar aan.

She was the only mother in the group.

Zij was de enige moeder in de groep.

The others were brothers, sisters.

De anderen waren broers, zussen.

And I saw in her eyes

Ik zag in haar ogen

that she was a mother, just like me.

dat ze een moeder was, net als ik.

I suffered a lot as a mother.

Ik heb als moeder veel geleden.

I was married when I was 14.

Ik trouwde toen ik 14 was.

I lost a child when I was 15,

Ik verloor een kind toen ik 15 was,

a second child when I was 16.

een tweede kind toen ik 16 was.

So the story with Zacarias was too much really.

Het verhaal met Zacharias was er eigenlijk te veel aan.

And I still suffer,

Ik lijd nog steeds,

because my son

alsof mijn zoon

is like he's buried alive.

levend begraven is.

I know she really cried for her son.

Ik weet dat zij echt huilde voor haar zoon.

But she knows where he is.

Maar ze weet waar hij is.

My son, I don't know where he is.

Ik weet niet waar mijn zoon is.

I don't know if he's alive. I don't know if he's tortured.

Ik weet niet of hij nog leeft. Ik weet niet of hij gemarteld wordt.

I don't know what happened to him.

Ik weet niet wat er met hem is gebeurd.

So that's why I decided to tell my story,

Dat is waarom ik besloot om mijn verhaal te vertellen,

so that my suffering is something positive for other women.

zodat mijn lijden iets positiefs kan zijn voor andere vrouwen.

For all the women, all the mothers that give life,

Aan alle vrouwen, alle moeders die leven geven,

you can give back,

kan je iets teruggeven,

you can change.

kan je iets veranderen.

It's up to us women,

Het is aan ons vrouwen,

because we are women,

omdat we vrouwen zijn,

because we love our children.

want wij houden van onze kinderen.

We must be hand-in-hand

We moeten hand in hand

and do something together.

samen iets doen.

It's not against women,

Het is niet tegen mannen,

it's for us, for us women,

het is voor onze mannen, voor onze vrouwen,

for our children.

voor onze kinderen.

I talk against violence, against terrorism.

Ik spreek tegen geweld, tegen terrorisme.

I go to schools

Ik ga naar scholen

to talk to young, Muslim girls

om te praten met jonge moslimmeisjes

so they don't accept to be married against their will very young.

zodat ze het niet accepteren om tegen hun wil erg jong te trouwen.

So if I can save one of the young girls,

Als ik één van die jonge meisjes kan redden,

and avoid that they get married and suffer as much as I did,

en voorkomen dat ze gaat trouwen en zo veel lijden als ik dat deed,

well this is something good.

dan is dat iets goeds.

This is why I'm here in front of you.

Daarom sta ik hier voor jullie.

PR: I would like to say

PR: Ik zou willen zeggen

that I have learned so much from Aicha,

dat ik zoveel van Aisha heb geleerd,

starting with that day we had our very first meeting

te beginnen met die dag dat we onze eerste ontmoeting hadden

with other family members --

met andere familieleden.

which was a very private meeting with security,

Dat was een privé-ontmoeting met security,

because it was November 2002,

want het was november 2002.

and, frankly, we were afraid of the super-patriotism of that time in the country --

Eerlijk gezegd waren we bang voor het super-patriottisme van die tijd.

those of us family members.

Ook dat van onze familieleden.

But we were all so nervous.

We waren allemaal zo nerveus.

"Why does she want to meet us?"

"Waarom wil ze ons ontmoeten?"

And then she was nervous.

Ook zij was zenuwachtig.

"Why did we want to meet her?"

"Waarom willen wij haar ontmoeten?"

What did we want from each other?

Wat wilden we van elkaar?

Before we knew each others' names, or anything,

Maar voordat we aan elkaar waren voorgesteld,

we had embraced and wept.

lagen we al wenend in elkaars armen.

Then we sat in a circle

Daarna zaten we in een kring

with support, with help,

met ondersteuning, met hulp,

from people experienced in this kind of reconciliation.

van mensen met ervaring in dit soort van verzoening.

And Aicha started,

Aisha begon

and she said,

en ze zei:

"I don't know if my son

"Ik weet niet of mijn zoon

is guilty or innocent,

schuldig of onschuldig is,

but I want to tell you how sorry I am

maar ik wil je vertellen hoe het me spijt

for what happened to your families.

wat er met je gezin is gebeurd.

I know what it is to suffer,

Ik weet wat lijden is,

and I feel that if there is a crime,

en ik denk dat, als er een misdaad is,

a person should be tried fairly and punished."

een persoon eerlijk moet worden berecht en gestraft."

But she reached out to us in that way,

Zo stak ze een hand naar ons uit.

and it was, I'd like to say, it was an ice-breaker.

Het was, zou ik willen zeggen, het was een ijsbreker.

And what happened then is we all told our stories,

We vertelden allemaal onze verhalen

and we all connected as human beings.

en we voelden ons allemaal als menselijke wezens met elkaar verbonden.

By the end of the afternoon --

Tegen het einde van de middag,

it was about three hours after lunch --

drie uur na de lunch,

we'd felt as if we'd known each other forever.

hadden we het gevoel alsof we elkaar altijd al hadden gekend.

Now what I learned from her,

Wat ik van haar leerde,

is a woman, not only who could be so generous

is dat een vrouw edelmoedig kon zijn

under these present circumstances

ondanks de huidige omstandigheden

and what it was then,

en ondanks wat ze vroeger had doorgemaakt.

and what was being done to her son,

Niet alleen om wat haar zoon werd aangedaan,

but the life she's had.

maar ook om het leven dat ze heeft gehad.

I never had met

Ik had nog nooit iemand ontmoet

someone with such a hard life,

met zo'n zwaar leven,

from such a totally different culture and environment from my own.

uit een zo totaal andere cultuur en omgeving als die van mij.

And I feel

Ik voel

that we have

dat we

a special connection,

een bijzondere band hebben,

which I value very much.

waar ik heel veel waarde aan hecht.

And I think it's all about

Ik denk dat het allemaal draait

being afraid of the other,

om de angst die we hebben voor de ander.

but making that step

Maar zet die stap

and then realizing, "Hey, this wasn't so hard.

en je realiseert je: "Hè, dit was niet zo moeilijk.

Who else can I meet that I don't know,

Wie anders die ik niet ken, kan ik nog ontmoeten,

or that I'm so different from?"

iemand zo anders als ik?"

So, Aicha,

Dus, Aisha,

do you have a couple of words

heb je nog een paar woorden

for conclusion?

als besluit?

Because our time is up.

Omdat onze tijd om is."

(Laughter)

(Gelach)

(Translator) AW: I wanted to say

(Vertaler) AW: Ik wilde zeggen

that we have to try to know other people, the other.

dat we moeten proberen om andere mensen te leren kennen, de andere.

You have to be generous,

Je moet edelmoedig zijn,

and your hearts must be generous,

je hart moet edelmoedig zijn en

your mind must be generous.

je geest moet edelmoedig zijn.

You must be tolerant.

Je moet tolerant zijn.

You have to fight against violence.

Je moet vechten tegen geweld.

And I hope that someday we'll all live together

Ik hoop dat we ooit allemaal

in peace and respecting each other.

in vrede en respect voor elkaar zullen samenleven.

This is what I wanted to say.

Dit is wat ik wilde zeggen.

(Applause)

(Applaus)