The Art of Stillness | Pico Iyer | TED

Vertaald door: Els De Keyser Nagekeken door: Valérie Boor

I'm a lifelong traveler.

Ik ben levenslang op reis.

Even as a little kid,

Als klein kind

I was actually working out that it would be cheaper

had ik al door dat het goedkoper was

to go to boarding school in England

om op kostschool te gaan in Engeland

than just to the best school down the road from my parents' house in California.

dan om naar de beste school te gaan wat verder in onze straat in Californië.

So, from the time I was nine years old

Sinds mijn negende

I was flying alone several times a year

vloog ik al meerdere keren per jaar, alleen,

over the North Pole, just to go to school.

over de Noordpool, op weg naar school.

And of course the more I flew the more I came to love to fly,

Hoe vaker ik vloog, hoe leuker ik het vliegen ging vinden,

so the very week after I graduated from high school,

dus de week nadat ik de middelbare school had afgemaakt,

I got a job mopping tables

begon ik bij te klussen als poetshulp

so that I could spend every season of my 18th year

zodat ik elk seizoen van mijn 18de levensjaar

on a different continent.

op een ander continent kon doorbrengen.

And then, almost inevitably, I became a travel writer

Tot ik, haast onvermijdelijk, reisschrijver werd,

so my job and my joy could become one.

en mijn werk en mijn passie één werden.

And I really began to feel that if you were lucky enough

Ik voelde dat als je het geluk had

to walk around the candlelit temples of Tibet

om door de bij kaars verlichte tempels van Tibet te wandelen,

or to wander along the seafronts in Havana

of langs de boulevards van Havana te struinen,

with music passing all around you,

met overal om je heen muziek,

you could bring those sounds and the high cobalt skies

dat je die geluiden en de kobaltblauwe hemel

and the flash of the blue ocean

en de flits van de blauwe oceaan

back to your friends at home,

naar je vrienden thuis kon meebrengen,

and really bring some magic

waarmee je een toets van magie

and clarity to your own life.

en helderheid aan je eigen leven toevoegde.

Except, as you all know,

Maar helaas, zoals jullie weten,

one of the first things you learn when you travel

is een van de eerste dingen die je leert als je reist,

is that nowhere is magical unless you can bring the right eyes to it.

dat het nergens magisch is als je niet met de juiste ogen kijkt.

You take an angry man to the Himalayas,

Breng een boze man naar de Himalaya

he just starts complaining about the food.

en hij gaat klagen over het eten.

And I found that the best way

Ik ontdekte dat de beste manier

that I could develop more attentive and more appreciative eyes

om een meer attente en waarderende blik te ontwikkelen,

was, oddly,

er vreemd genoeg in bestond

by going nowhere, just by sitting still.

om nergens heen te gaan, om stil te zitten.

And of course sitting still is how many of us get

Door stil te zitten, krijgen velen van ons

what we most crave and need in our accelerated lives, a break.

wat we in ons supersnelle leven het meeste nodig hebben: een pauze.

But it was also the only way

Het was ook de enige manier

that I could find to sift through the slideshow of my experience

waarop ik door de diavoorstelling van mijn ervaring kon gaan

and make sense of the future and the past.

om zin te geven aan de toekomst en het verleden.

And so, to my great surprise,

Tot mijn grote verrassing

I found that going nowhere

ontdekte ik dat nergens heen gaan

was at least as exciting as going to Tibet or to Cuba.

even spannend was als naar Tibet of Cuba gaan.

And by going nowhere, I mean nothing more intimidating

Met nergens heen gaan, bedoel ik niets meer afschrikwekkends

than taking a few minutes out of every day

dan elke dag enkele minuten

or a few days out of every season,

of elk seizoen enkele dagen

or even, as some people do,

of, zoals sommige mensen,

a few years out of a life

in je leven enkele jaren reserveren

in order to sit still long enough

om lang genoeg stil te zitten

to find out what moves you most,

om te ontdekken wat je het meeste raakt,

to recall where your truest happiness lies

om te herontdekken waar je diepste geluk ligt

and to remember that sometimes

en om je eraan te herinneren dat soms

making a living and making a life

werken en leven

point in opposite directions.

je in tegengestelde richtingen sturen.

And of course, this is what wise beings through the centuries

Dat vertellen wijze mensen uit alle tradities ons al eeuwenlang.

from every tradition have been telling us.

It's an old idea.

Het is een oude gedachte.

More than 2,000 years ago, the Stoics were reminding us

Ruim tweeduizend jaar geleden herinnerden de stoïcijnen ons eraan

it's not our experience that makes our lives,

dat het niet onze ervaring is die ons leven maakt,

it's what we do with it.

maar wat we ermee doen.

Imagine a hurricane suddenly sweeps through your town

Beeld je in dat een tornado plots door je stad raast

and reduces every last thing to rubble.

en haar met de grond gelijk maakt.

One man is traumatized for life.

De ene mens is levenslang getraumatiseerd,

But another, maybe even his brother, almost feels liberated,

maar de ander, misschien zelfs zijn broer, voelt zich haast bevrijd

and decides this is a great chance to start his life anew.

en besluit dat dit een mooie kans is om een nieuw leven te beginnen.

It's exactly the same event,

Het is exact dezelfde gebeurtenis,

but radically different responses.

maar de reacties zijn radicaal verschillend.

There is nothing either good or bad, as Shakespeare told us in "Hamlet,"

Niets is goed of kwaad, zoals Shakespear al zei in Hamlet,

but thinking makes it so.

ons denken maakt dat ervan.

And this has certainly been my experience as a traveler.

Dat is ook mijn ervaring als reiziger.

Twenty-four years ago I took the most mind-bending trip

Vierentwintig jaar geleden maakte ik een breinbrekende reis

across North Korea.

door Noord-Korea.

But the trip lasted a few days.

De reis duurde enkele dagen.

What I've done with it sitting still, going back to it in my head,

Wat ik ermee deed terwijl ik stilzat en in gedachten ernaar terugkeerde,

trying to understand it, finding a place for it in my thinking,

in een poging om het te doorgronden, het een plaats te geven in mijn denken,

that's lasted 24 years already

dat duurt al 24 jaar

and will probably last a lifetime.

en zal waarschijnlijk levenslang duren.

The trip, in other words, gave me some amazing sights,

Met andere woorden, die reis leverde me fantastische uitzichten op,

but it's only sitting still

maar pas door stil te zitten

that allows me to turn those into lasting insights.

kon ik die omzetten in blijvende inzichten.

And I sometimes think that so much of our life

Soms denk ik dat zoveel van ons leven

takes place inside our heads,

zich afspeelt in ons hoofd,

in memory or imagination or interpretation or speculation,

in geheugen, verbeelding, interpretatie of speculatie,

that if I really want to change my life

dat ik, als ik mijn leven echt wil veranderen,

I might best begin by changing my mind.

het best kan beginnen bij mijn gedachten.

Again, none of this is new;

Nogmaals, dat is niet nieuw.

that's why Shakespeare and the Stoics were telling us this centuries ago,

Daarom vertelden Shakespeare en de stoïcijnen ons dit eeuwen geleden,

but Shakespeare never had to face 200 emails in a day.

maar Shakespeare moest nooit 200 e-mails per dag verwerken.

(Laughter)

(Gelach)

The Stoics, as far as I know, were not on Facebook.

Voor zover ik weet, zaten de stoïcijnen niet op Facebook.

We all know that in our on-demand lives,

We weten dat in ons leven van directe behoeftebevrediging

one of the things that's most on demand

er enorm veel behoefte bestaat

is ourselves.

aan onszelf.

Wherever we are, any time of night or day,

Waar we ook zijn, of het nu dag of nacht is,

our bosses, junk-mailers, our parents can get to us.

onze bazen, spammers, ouders kunnen ons bereiken.

Sociologists have actually found that in recent years

Sociologen hebben vastgesteld dat Amerikanen de laatste jaren

Americans are working fewer hours than 50 years ago,

minder werken dan 50 jaar geleden,

but we feel as if we're working more.

maar dat we het gevoel hebben dat we meer werken.

We have more and more time-saving devices,

We hebben meer en meer tijdbesparende toestellen,

but sometimes, it seems, less and less time.

maar soms lijkt het alsof we steeds minder tijd hebben.

We can more and more easily make contact with people

We kunnen meer en gemakkelijker contact leggen met mensen

on the furthest corners of the planet,

in de verste uithoeken van de planeet,

but sometimes in that process

maar soms verliezen we daarbij

we lose contact with ourselves.

contact met onszelf.

And one of my biggest surprises as a traveler

Een van mijn grootste verrassingen als reiziger

has been to find that often it's exactly the people

was de ontdekking dat het vaak net de mensen zijn

who have most enabled us to get anywhere

die ons het meest hebben geholpen om overal te komen,

who are intent on going nowhere.

die erop uit zijn om nergens heen te gaan.

In other words, precisely those beings

Met andere woorden, juist de mensen

who have created the technologies

die de technologie hebben gecreëerd

that override so many of the limits of old,

die zovele beperkingen van de oude opheft,

are the ones wisest about the need for limits,

het meest wijze oordeel hebben over onze behoefte aan grenzen,

even when it comes to technology.

zelfs in verband met technologie.

I once went to the Google headquarters

Ik bezocht ooit het hoofdkwartier van Google

and I saw all the things many of you have heard about;

en ik zag de dingen waarover al zoveel gesproken is:

the indoor tree houses, the trampolines,

de binnenhuis-boomhutten, de trampolines,

workers at that time enjoying 20 percent of their paid time free

de werknemers die toen 20 procent van hun betaalde tijd vrij hadden

so that they could just let their imaginations go wandering.

zodat ze hun verbeelding haar gang konden laten gaan.

But what impressed me even more

Maar wat ik nog indrukwekkender vond,

was that as I was waiting for my digital I.D.,

was dat terwijl ik stond te wachten op mijn digitale pasje,

one Googler was telling me about the program

één Googler me vertelde over het programma

that he was about to start to teach the many, many Googlers

dat hij aan het opstarten was om les te geven

who practice yoga to become trainers in it,

aan de vele Googlers die aan yoga doen om er opleiding in te geven.

and the other Googler was telling me about the book that he was about to write

Een andere Googler vertelde me over het boek dat hij zou schrijven

on the inner search engine,

over onze innerlijke zoekmotor

and the ways in which science has empirically shown

en de manieren waarop de wetenschap empirisch heeft aangetoond

that sitting still, or meditation,

dat stilzitten, of mediteren,

can lead not just to better health or to clearer thinking,

niet alleen kan leiden tot een betere gezondheid en helderder denken,

but even to emotional intelligence.

maar zelfs tot emotionele intelligentie.

I have another friend in Silicon Valley

Ik heb nog een vriend in Silicon Valley

who is really one of the most eloquent spokesmen

die een van de meest welbespraakte woordvoerders is

for the latest technologies,

van de nieuwste technologieën,

and in fact was one of the founders of Wired magazine, Kevin Kelly.

een van de oprichters van het tijdschrift Wired, Kevin Kelly.

And Kevin wrote his last book on fresh technologies

Kevin schreef zijn laatste boek over frisse technologieën

without a smartphone or a laptop or a TV in his home.

zonder smartphone of laptop of tv in huis.

And like many in Silicon Valley,

Zoals zovelen in Silicon Valley

he tries really hard to observe

doet hij hard zijn best

what they call an Internet sabbath,

om een zogenaamd internetsabbatjaar te nemen.

whereby for 24 or 48 hours every week

Daarbij gaan ze 24 tot 48 uur per week

they go completely offline

volledig off-line

in order to gather the sense of direction

om het gevoel voor richting en proportie

and proportion they'll need when they go online again.

te krijgen dat ze nodig hebben als ze weer online gaan.

The one thing perhaps that technology hasn't always given us

Wat technologie ons niet altijd heeft meegegeven,

is a sense of how to make the wisest use of technology.

is hoe we haar het best wijs kunnen gebruiken.

And when you speak of the sabbath,

Als je het over de sabbat hebt,

look at the Ten Commandments --

kijk dan naar de tien geboden:

there's only one word there for which the adjective "holy" is used,

er is maar één woord waarvoor het adjectief 'heilig' wordt gebruikt,

and that's the Sabbath.

en dat is de sabbat.

I pick up the Jewish holy book of the Torah --

Ik keek in het heilige joodse boek van de Torah --

its longest chapter, it's on the Sabbath.

het langste hoofdstuk gaat over de sabbat.

And we all know that it's really one of our greatest luxuries,

We weten dat het één van onze grootste luxes is,

the empty space.

de lege ruimte.

In many a piece of music, it's the pause or the rest

In vele muziekstukken is het de pauze of rust

that gives the piece its beauty and its shape.

die het stuk schoonheid en vorm geeft.

And I know I as a writer

Als schrijver weet ik dat ik vaak

will often try to include a lot of empty space on the page

veel lege ruimte op de pagina wil laten

so that the reader can complete my thoughts and sentences

zodat de lezer mijn gedachten en zinnen kan aanvullen

and so that her imagination has room to breathe.

en zodat haar verbeelding ademruimte krijgt.

Now, in the physical domain, of course, many people,

In het fysieke domein zullen vele mensen,

if they have the resources,

als ze de middelen hebben,

will try to get a place in the country, a second home.

een buitenhuis proberen te kopen, een tweede thuis.

I've never begun to have those resources,

Ik had nooit die middelen, verre van,

but I sometimes remember that any time I want,

maar ik bedenk soms dat ik op elk moment

I can get a second home in time, if not in space,

een buitenverblijf kan vinden in de tijd, zo niet in de ruimte,

just by taking a day off.

door een dag vrij te nemen.

And it's never easy because, of course, whenever I do I spend much of it

Het is nooit gemakkelijk, omdat ik dan een groot deel ervan doorbreng

worried about all the extra stuff

met piekeren over de extra dingen

that's going to crash down on me the following day.

die de dag daarop op me af zullen komen.

I sometimes think I'd rather give up meat or sex or wine

Ik denk soms dat ik liever vlees, seks of wijn opgeef

than the chance to check on my emails.

dan de kans om dagelijks mijn mail te checken.

(Laughter)

(Gelach)

And every season I do try to take three days off on retreat

Ik probeer elk seizoen drie dagen retraite te nemen,

but a part of me still feels guilty to be leaving my poor wife behind

maar een deel van mij voelt zich schuldig omdat ik mijn arme vrouw achterlaat

and to be ignoring all those seemingly urgent emails

en al die schijnbaar dringende mailberichten negeer

from my bosses

van mijn bazen,

and maybe to be missing a friend's birthday party.

en omdat ik misschien het verjaardagsfeest van een vriend mis.

But as soon as I get to a place of real quiet,

Maar zodra ik op een echt stille plek kom,

I realize that it's only by going there

besef ik dat het alleen is door daarheen te gaan

that I'll have anything fresh or creative or joyful to share

dat ik iets fris of creatiefs of vreugdevols zal kunnen delen

with my wife or bosses or friends.

met mijn vrouw of bazen of vrienden.

Otherwise, really,

Anders, echt waar,

I'm just foisting on them my exhaustion or my distractedness,

praat ik hen enkel mijn uitputting of mijn verstrooidheid aan,

which is no blessing at all.

wat echt geen cadeau is.

And so when I was 29,

Toen ik 29 was,

I decided to remake my entire life

besliste ik om mijn hele leven te richten

in the light of going nowhere.

op nergens heengaan.

One evening I was coming back from the office,

Op een avond kwam ik terug van kantoor.

it was after midnight, I was in a taxi driving through Times Square,

Het was na middernacht en ik reed met de taxi door Times Square.

and I suddenly realized that I was racing around so much

Ik besefte plots dat ik zo aan het ronddraven was

I could never catch up with my life.

dat ik nooit mijn leven zou inhalen.

And my life then, as it happened,

Mijn leven was toen, toevallig,

was pretty much the one I might have dreamed of as a little boy.

precies waar ik als kleine jongen van droomde.

I had really interesting friends and colleagues,

Ik had echt interessante vrienden en collega's,

I had a nice apartment on Park Avenue and 20th Street.

ik had een leuke flat op de hoek van Park Avenue en 20th Street.

I had, to me, a fascinating job writing about world affairs,

Ik had een interessante baan waarbij ik over wereldnieuws schreef,

but I could never separate myself enough from them

maar ik kon mijzelf er nooit voldoende van afzonderen

to hear myself think --

om mezelf te horen denken --

or really, to understand if I was truly happy.

of om te begrijpen of ik echt gelukkig was.

And so, I abandoned my dream life

Ik liet mijn droomleven dus los

for a single room on the backstreets of Kyoto, Japan,

en trok naar een eenkamerflat in een achterafstraatje in Kyoto, Japan,

which was the place that had long exerted a strong,

de plek die al lang een sterke,

really mysterious gravitational pull on me.

bijna mysterieuze aantrekkingskracht op me had uitgeoefend.

Even as a child

Zelfs als kind

I would just look at a painting of Kyoto and feel I recognized it;

keek ik al naar een schilderij van Kyoto met een blik van herkenning.

I knew it before I ever laid eyes on it.

Ik kende de stad nog voor ik er was geweest.

But it's also, as you all know,

Het is ook, zoals jullie weten,

a beautiful city encircled by hills,

een mooie stad, omgeven door heuvels,

filled with more than 2,000 temples and shrines,

gevuld met meer dan tweeduizend tempels en schrijnen,

where people have been sitting still for 800 years or more.

waar mensen al meer dan achthonderd jaar stilzitten.

And quite soon after I moved there, I ended up where I still am

Kort nadat ik erheen verhuisde, kwam ik terecht waar ik nu nog ben,

with my wife, formerly our kids,

met mijn vrouw, vroeger met onze kinderen,

in a two-room apartment in the middle of nowhere

in een tweekamerflat op een afgelegen plek,

where we have no bicycle, no car,

waar we geen fiets hebben, geen auto,

no TV I can understand,

geen tv die ik begrijp,

and I still have to support my loved ones

en waar ik mijn geliefden nog steeds moet onderhouden

as a travel writer and a journalist,

als reisschrijver en journalist.

so clearly this is not ideal for job advancement

Dit is dus niet ideaal als je carrière wil maken

or for cultural excitement

of op culturele spanning uit bent,

or for social diversion.

of sociale afleiding.

But I realized that it gives me what I prize most,

Maar ik besefte dat het me biedt wat ik het meest op prijs stel:

which is days

dagen

and hours.

en uren.

I have never once had to use a cell phone there.

Ik heb ginder nog nooit een mobieltje moeten gebruiken.

I almost never have to look at the time,

Ik moet haast nooit naar de tijd kijken.

and every morning when I wake up,

Elke dag, bij het opstaan,

really the day stretches in front of me

strekt de dag zich voor me uit

like an open meadow.

als een open weide.

And when life throws up one of its nasty surprises,

Als het leven één van haar onaangename verrassingen ophoest,

as it will, more than once,

wat meer dan eens gebeurt,

when a doctor comes into my room

als een dokter mijn kamer binnenkomt

wearing a grave expression,

met een ernstige uitdrukking,

or a car suddenly veers in front of mine on the freeway,

of als een auto plots voor de mijne schiet op de snelweg,

I know, in my bones,

dan weet ik diep vanbinnen

that it's the time I've spent going nowhere

dat het de tijd is die ik heb besteed aan nergens heengaan

that is going to sustain me much more

die me veel meer steun zal bieden

than all the time I've spent racing around to Bhutan or Easter Island.

dan de tijd die ging naar rondsjezen in Bhutan of op het Paaseiland.

I'll always be a traveler --

Ik zal altijd een reiziger blijven -- zo verdien ik de kost --

my livelihood depends on it --

but one of the beauties of travel

maar een van de mooie dingen aan reizen

is that it allows you to bring stillness

is dat je altijd stilzitten kan toevoegen

into the motion and the commotion of the world.

aan de beweging en de commotie van de wereld.

I once got on a plane in Frankfurt, Germany,

Ik nam eens het vliegtuig in Frankfurt, in Duitsland,

and a young German woman came down and sat next to me

en een jonge Duitse vrouw kwam naast me zitten.

and engaged me in a very friendly conversation

We knoopten een zeer vriendelijk gesprek aan,

for about 30 minutes,

ongeveer 30 minuten lang.

and then she just turned around

Daarop keerde ze zich af

and sat still for 12 hours.

en zat 12 uur lang stil.

She didn't once turn on her video monitor,

Ze zette niet één keer haar videomonitor aan,

she never pulled out a book, she didn't even go to sleep,

ze haalde nooit een boek uit, ze ging zelfs niet slapen,

she just sat still,

ze zat gewoon stil.

and something of her clarity and calm really imparted itself to me.

en iets van haar helderheid en kalmte ging op me over.

I've noticed more and more people taking conscious measures these days

Ik merk dat meer en meer mensen tegenwoordig bewuste maatregelen nemen

to try to open up a space inside their lives.

om een ruimte vrij te maken in hun leven.

Some people go to black-hole resorts

Sommigen gaan naar zwarte-gaten-toevluchtsoorden,

where they'll spend hundreds of dollars a night

waar ze honderden dollar per nacht betalen

in order to hand over their cell phone and their laptop

om hun mobieltje en hun laptop af te geven aan de balie bij aankomst.

to the front desk on arrival.

Some people I know, just before they go to sleep,

Sommige mensen die ik ken, zullen vlak voor ze gaan slapen,

instead of scrolling through their messages

in plaats van hun berichten na te kijken

or checking out YouTube,

of iets op YouTube te bekijken,

just turn out the lights and listen to some music,

gewoon het licht uitdoen en wat naar muziek luisteren.

and notice that they sleep much better

Ze stellen vast dat ze veel beter slapen

and wake up much refreshed.

en veel beter uitgerust wakker worden.

I was once fortunate enough

Ik had ééns het geluk

to drive into the high, dark mountains behind Los Angeles,

om de hoge, donkere bergen achter Los Angeles in te rijden,

where the great poet and singer

waar de grote dichter en zanger

and international heartthrob Leonard Cohen

en internationale hartendief Leonard Cohen

was living and working for many years as a full-time monk

vele jaren leefde en werkte als voltijdse monnik

in the Mount Baldy Zen Center.

in het Mount Baldy Zen Center.

And I wasn't entirely surprised

Ik was niet helemaal verbaasd

when the record that he released at the age of 77,

toen de opname die hij op zijn 77ste uitbracht,

to which he gave the deliberately unsexy title of "Old Ideas,"

en die hij de bewust niet-sexy titel 'Oude ideeën' meegaf,

went to number one in the charts in 17 nations in the world,

op nummer één terechtkwam in 17 landen

hit the top five in nine others.

en in de top 5 in nog eens 9 landen.

Something in us, I think, is crying out

Iets in ons schreeuwt volgens mij

for the sense of intimacy and depth that we get from people like that.

om het gevoel van intimiteit en diepte dat we van dit soort mensen krijgen,

who take the time and trouble to sit still.

die de tijd en de moeite nemen om stil te zitten.

And I think many of us have the sensation,

Ik denk dat velen van ons het gevoel hebben -- ik alleszins --

I certainly do,

that we're standing about two inches away from a huge screen,

dat we zo'n vijf centimeter van een groot scherm staan,

and it's noisy and it's crowded

dat lawaaierig en druk is

and it's changing with every second,

en dat elke seconde wijzigt.

and that screen is our lives.

Dat scherm is ons leven.

And it's only by stepping back, and then further back,

Het is door een stap achteruit te zetten en dan nog verder achteruit,

and holding still,

en door stil te houden

that we can begin to see what the canvas means

dat we kunnen gaan zien wat het doek voorstelt,

and to catch the larger picture.

en dat we het grotere plaatje kunnen vatten.

And a few people do that for us by going nowhere.

Een kleine groep mensen doet dat voor ons door nergens heen te gaan.

So, in an age of acceleration,

In een tijd van versnelling

nothing can be more exhilarating than going slow.

kan er niets zo verkwikkend zijn dan het kalm aan doen.

And in an age of distraction,

In een tijd van verstrooiing

nothing is so luxurious as paying attention.

is er niets zo luxueus als je hoofd erbij houden.

And in an age of constant movement,

In een tijd van constante beweging

nothing is so urgent as sitting still.

is er niets zo dringend als stilzitten.

So you can go on your next vacation

Je kan dus je volgende reis aanvatten

to Paris or Hawaii, or New Orleans;

naar Parijs of Hawaii of New Orleans.

I bet you'll have a wonderful time.

Je zal het zeker naar je zin hebben.

But, if you want to come back home alive and full of fresh hope,

Maar als je levend en vol nieuwe hoop wil thuiskomen,

in love with the world,

met een gevoel van verliefdheid op de wereld,

I think you might want to try considering going nowhere.

probeer dan misschien eens om nergens heen te gaan.

Thank you.

Bedankt.

(Applause)

(Applaus)