What is so special about the human brain? | Suzana Herculano-Houzel

Vertaald door: Axel Saffran Nagekeken door: Els De Keyser

What is so special about the human brain?

Wat is zo bijzonder aan het menselijk brein?

Why is it that we study other animals

Waarom bestuderen wij andere dieren,

instead of them studying us?

en zij niet ons?

Wat heeft het menselijk brein, of wat kan het doen,

What does a human brain have or do

that no other brain does?

dat geen enkel ander brein kan?

When I became interested in these questions about 10 years ago,

Toen ik 10 jaar geleden geïnteresseerd raakte in deze vragen,

scientists thought they knew what different brains were made of.

dachten wetenschappers dat ze wisten waar verschillende hersenen van gemaakt zijn.

Though it was based on very little evidence,

Al was het gebaseerd op weinig wetenschappelijk bewijs,

many scientists thought that all mammalian brains,

dachten veel wetenschappers dat alle zoogdierhersenen,

including the human brain,

waaronder het menselijk brein,

were made in the same way,

op dezelfde manier gemaakt waren,

with a number of neurons that was always

met een aantal neuronen dat altijd

proportional to the size of the brain.

evenredig was aan de grootte van het brein.

This means that two brains of the same size,

Dat zou betekenen dat twee breinen van dezelfde grootte,

like these two, with a respectable 400 grams,

zoals deze twee, van een respectabele 400 gram,

should have similar numbers of neurons.

ongeveer evenveel neuronen zouden moeten hebben.

Now, if neurons are the functional

Dus als neuronen de praktische

information processing units of the brain,

informatieverwerkende delen zijn van het brein,

then the owners of these two brains

dan zouden de eigenaars van deze twee hersenen

should have similar cognitive abilities.

dezelfde cognitieve capaciteiten moeten hebben.

And yet, one is a chimp,

Maar de éne zijn van een chimpansee,

and the other is a cow.

de andere van een koe.

Now maybe cows have a really rich

Nu hebben koeien misschien een ontzettend veelzijdig

internal mental life and are so smart

intern mentaal leven en zijn ze zo intelligent zijn

that they choose not to let us realize it,

dat ze er bewust voor kiezen om ons dat niet te laten zien,

but we eat them.

maar wij eten koeien.

I think most people will agree

De meeste mensen zijn het ermee eens

that chimps are capable of much more complex,

dat chimpansees in staat zijn tot veel complexere,

elaborate and flexible behaviors than cows are.

uitgebreidere en flexibler soorten gedrag dan koeien.

So this is a first indication that the

Dus dit is een eerste aanwijzing dat

"all brains are made the same way" scenario

de theorie van gelijke bouw van alle hersenen

is not quite right.

niet helemaal klopt.

But let's play along.

Maar we gaan nog even mee.

If all brains were made the same way

Als alle hersenen gelijk gemaakt waren,

and you were to compare animals with brains of different sizes,

en je zou dieren met verschillende hersengroottes vergelijken,

larger brains should always have more neurons

dan zouden grotere hersenen altijd meer neuronen moeten hebben dan kleinere

than smaller brains, and the larger the brain,

en de cognitieve capaciteit zou moeten toenemen met de omvang van het brein.

the more cognitively able its owner should be.

So the largest brain around should also be

Dus de grootste hersenen moeten dan

the most cognitively able.

de grootste cognitieve vaardigheden hebben.

And here comes the bad news:

En hier is het slechte nieuws:

Our brain, not the largest one around.

ons brein is niet het grootste dat er is.

It seems quite vexing.

Het lijkt nogal irritant.

Our brain weighs between 1.2 and 1.5 kilos,

Ons brein weegt tussen 1,2 and 1,5 kilo,

but elephant brains weigh between four and five kilos,

maar dat van de olifant weegt tussen vier en vijf kilo,

and whale brains can weigh up to nine kilos,

en dat van de walvis kan tot negen kilo wegen.

which is why scientists used to resort to saying

Wetenschappers beweerden daarom doorgaans

that our brain must be special

dat ons brein dan wel 'bijzonder' moest zijn,

to explain our cognitive abilities.

om onze cognivitieve vaardigheden te kunnen verklaren.

It must be really extraordinary,

Het moet dan wel zeer uitzonderlijk zijn,

an exception to the rule.

een uitzondering op de regel.

Theirs may be bigger, but ours is better,

Hun brein mag dan groter zijn, maar dat van ons is beter,

and it could be better, for example,

en dat zou bijvoorbeeld kunnen zijn

in that it seems larger than it should be,

omdat het groter lijkt te zijn dan nodig,

with a much larger cerebral cortex than we should have

met een veel grotere hersenschors dan nodig

for the size of our bodies.

voor de grootte van onze lichamen.

So that would give us extra cortex

Dat zou ons extra hersenschors geven

to do more interesting things than just operating the body.

om interessantere dingen te doen dan slechts het lichaam te besturen.

That's because the size of the brain

Dat is omdat de grootte van het brein

usually follows the size of the body.

normaal overeenkomt met de grootte van het lichaam.

So the main reason for saying that

De belangrijkste reden om te zeggen

our brain is larger than it should be

dat ons brein groter is dan nodig,

actually comes from comparing ourselves

komt doordat we onszelf vergelijken met mensapen.

to great apes.

Gorillas can be two to three times larger than we are,

Gorilla's kunnen 2 tot 3 keer zo groot zijn als wij,

so their brains should also be larger than ours,

dus hun hersenen zouden ook groter moeten zijn,

but instead it's the other way around.

maar het is andersom.

Our brain is three times larger than a gorilla brain.

Ons brein is drie keer zo groot als dat van een gorilla.

The human brain also seems special

Het menselijk brein lijkt ook bijzonder

in the amount of energy that it uses.

wat betreft zijn energieverbruik.

Although it weighs only two percent of the body,

Hoewel het slechts 2% van het lichaamsgewicht heeft,

it alone uses 25 percent of all the energy

gebruikt het 25% van alle energie

that your body requires to run per day.

dat het lichaam per dag verbruikt.

That's 500 calories out of a total of 2,000 calories,

Dat is 500 calorieën van een dagelijks totaal van 2.000 calorieën,

just to keep your brain working.

enkel om je brein te laten functioneren.

So the human brain is larger than it should be,

Dus het menselijk brein is groter dan nodig,

it uses much more energy than it should,

het gebruikt veel meer energie dan nodig,

so it's special.

en daarom is het bijzonder.

And this is where the story started to bother me.

En dit is waar het hele verhaal me begon te storen.

In biology, we look for rules

In de biologie zoeken we altijd naar regels

that apply to all animals and to life in general,

die gelden voor alle dieren, en leven in het algemeen,

so why should the rules of evolution

dus waarom zouden de regels van de evolutie

apply to everybody else but not to us?

van toepassing zijn op alle andere levende organismen, maar niet op ons?

Maybe the problem was with the basic assumption

Misschien lag het probleem bij de veronderstelling

that all brains are made in the same way.

dat alle hersenen gelijk gemaakt zijn.

Maybe two brains of a similar size

en kunnen twee even grote breinen

can actually be made of very different numbers of neurons.

gemaakt zijn van verschillende aantallen neuronen.

Maybe a very large brain

Misschien heeft een erg groot brein

does not necessarily have more neurons

niet noodzakelijk meer neuronen

than a more modest-sized brain.

dan een wat kleiner brein.

Maybe the human brain actually has the most neurons

Misschien heeft het menselijk brein het grootste aantal neuronen

of any brain, regardless of its size,

van alle hersenen, ongeacht de grootte,

especially in the cerebral cortex.

met name in de hersenschors.

So this to me became

Dit werd voor mij

the important question to answer:

de belangrijkste vraag die ik wilde beantwoorden:

how many neurons does the human brain have,

hoeveel neuronen heeft het menselijk brein,

and how does that compare to other animals?

en hoe verhoudt zich dat tot andere diersoorten?

Now, you may have heard or read somewhere

Je hebt misschien gehoord of ergens gelezen

that we have 100 billion neurons,

dat we 100 miljard neuronen hebben,

so 10 years ago, I asked my colleagues

dus tien jaar geleden vroeg ik mijn collega's

if they knew where this number came from.

of ze wisten waar dit aantal vandaan kwam.

But nobody did.

Niemand wist het antwoord.

I've been digging through the literature

Ik heb gezocht in de literatuur

for the original reference for that number,

naar de oorsprong van dat getal,

and I could never find it.

en het nooit gevonden.

It seems that nobody had actually ever counted

Het lijkt dat niemand ooit daadwerkelijk geteld heeft

the number of neurons in the human brain,

hoeveel neuronen het menselijk brein bevat,

or in any other brain for that matter.

of welk brein dan ook.

So I came up with my own way to count cells in the brain,

Dus bedacht ik mijn eigen manier om hersencellen te tellen,

and it essentially consists of

en die komt in feite erop neer dat je soep maakt van hersenen.

dissolving that brain into soup.

It works like this:

Het werkt als volgt.

You take a brain, or parts of that brain,

Men neemt een brein, of een deel van dat brein,

and you dissolve it in detergent,

en laat het ontbinden in wasmiddel,

which destroys the cell membranes

wat de celmembranen vernietigt

but keeps the cell nuclei intact,

maar de celkernen intact houdt,

so you end up with a suspension of free nuclei

zodat je een vocht overhoudt met vrije celkernen

that looks like this,

dat er zo uitziet,

like a clear soup.

als een heldere soep.

This soup contains all the nuclei

Deze soep bevat alle celkernen

that once were a mouse brain.

die ooit samen een muizenbrein vormden.

Now, the beauty of a soup is that because it is soup,

Nu, de schoonheid van een soep is dat, omdat het soep is,

you can agitate it and make those nuclei

je het kunt roeren om de celkernen

be distributed homogeneously in the liquid,

homogeen te verspreiden in de vloeistof,

so that now by looking under the microscope

zodat je nu onder een microscoop

at just four or five samples of this homogeneous solution,

van slechts vier of vijf monsters van dit homogene vocht

you can count nuclei, and therefore tell

de celkernen maar hoeft te tellen

om te bepalen hoeveel cellen dat brein had.

how many cells that brain had.

It's simple, it's straightforward,

Het is makkelijk, rechtstreeks en ontzettend snel.

and it's really fast.

So we've used that method to count neurons

We hebben met deze methoden neuronen geteld

in dozens of different species so far,

in, tot nu toe, tientallen diersoorten

and it turns out that all brains

en het blijkt dat alle hersenen

are not made the same way.

níet op dezelfde manier gemaakt zijn.

Take rodents and primates, for instance:

Neem knaagdieren en primaten, bijvoorbeeld.

In larger rodent brains, the average size

In breinen van grotere knaagdieren neemt de gemiddelde neurongrootte toe,

of the neuron increases,

so the brain inflates very rapidly

zodat het brein snel opzwelt

and gains size much faster than it gains neurons.

en veel sneller in grootte toeneemt dan in aantal neuronen.

But primate brains gain neurons

Maar primatenbreinen krijgen meer neuronen

without the average neuron becoming any larger,

zonder dat de grootte van de neuronen toeneemt,

which is a very economical way

wat een erg economische manier is

to add neurons to your brain.

om meer neuronen te krijgen in het brein.

The result is that a primate brain

Het resultaat is dat het brein van een primaat

will always have more neurons than a rodent brain of the same size,

altijd meer neuronen heeft dan dan een even groot knaagdierbrein,

and the larger the brain,

en hoe groter het brein,

the larger this difference will be.

hoe groter dit verschil zal zijn.

Well, what about our brain then?

Dus, hoe zit het met ons brein?

We found that we have, on average,

We hebben vastgesteld dat we, gemiddeld,

86 billion neurons,

86 miljard neuronen hebben,

16 billion of which are in the cerebral cortex,

waarvan 16 miljard zich in de hersenschors bevinden,

and if you consider that the cerebral cortex

en als je de hersenschors beschouwt

is the seat of functions like

als de zetel van functies zoals

awareness and logical and abstract reasoning,

bewustzijn en logisch en abstract redeneren,

and that 16 billion is the most neurons

en dat 16 miljard het grootste aantal neuronen is

that any cortex has,

van welke cortex dan ook,

I think this is the simplest explanation

dan lijkt dit de simpelste verklaring

for our remarkable cognitive abilities.

voor onze opmerkelijke cognitieve vaardigheden.

But just as important is what the 86 billion neurons mean.

Maar het is net zo belangrijk wat die 86 miljard neuronen betekenen.

Because we found that the relationship

Omdat we zagen dat de relatie

between the size of the brain and its number of neurons

tussen de grootte van het brein en het aantal neuronen

could be described mathematically,

wiskunding beschreven kan worden,

we could calculate what a human brain

kunnen we berekenen hoe het menselijk brein

would look like if it was made like a rodent brain.

eruit zou zien als het gemaakt was als dat van een knaagdier.

So, a rodent brain with 86 billion neurons

Welnu, een knaagdierbrein met 86 miljard neuronen

would weigh 36 kilos.

zou 36 kilo wegen.

That's not possible.

Dat is onmogelijk.

A brain that huge would be crushed

Zo'n enorm brein zou verpletterd worden

by its own weight,

door zijn eigen gewicht,

and this impossible brain would go

en dit onmogelijke brein zou huizen in een lichaam dat 89 ton weegt.

in the body of 89 tons.

I don't think it looks like us.

Ik denk niet dat wij er zo uitzien.

So this brings us to a very important conclusion already,

Dit brengt ons nu al tot een belangrijke conclusie:

which is that we are not rodents.

wij zijn geen knaagdieren! (Gelach)

The human brain is not a large rat brain.

Het menselijk brein is geen enorm rattenbrein!

Compared to a rat, we might seem special, yes,

Vergeleken met een rat lijken we misschien bijzonder,

but that's not a fair comparison to make,

maar dat is geen eerlijke vergelijking

given that we know that we are not rodents.

aangezien we nu weten dat we geen knaagdieren zijn.

We are primates,

Wij zijn primaten,

so the correct comparison is to other primates.

dus de juiste vergelijking is met andere primaten.

And there, if you do the math,

En als je het uitrekent,

you find that a generic primate

zie je dat een gemiddelde primaat

with 86 billion neurons

met 86 miljard neuronen

would have a brain of about 1.2 kilos,

een brein zou hebben van ongeveer 1.2 kilo,

which seems just right,

wat precies goed lijkt

in a body of some 66 kilos,

in een lichaam van ongeveer 66 kilo,

which in my case is exactly right,

wat in mijn geval precies klopt,

which brings us to a very unsurprising

en dat brengt ons tot een totaal niet verrassende

but still incredibly important conclusion:

maar toch erg belangrijke conclusie:

I am a primate.

ik ben een primaat.

And all of you are primates.

En jullie zijn allemaal primaten.

And so was Darwin.

Net als Darwin.

I love to think that Darwin would have really appreciated this.

Volgens mij had Darwin dit echt gewaardeerd.

His brain, like ours,

Zijn brein was, net als het onze,

was made in the image of other primate brains.

gemaakt naar het evenbeeld van andere primatenhersenen.

So the human brain may be remarkable, yes,

Dus het menselijk brein mag dan opmerkelijk zijn,

but it is not special in its number of neurons.

maar het is niet bijzonder in de hoeveelheid neuronen.

It is just a large primate brain.

Het is gewoon een groot primatenbrein.

I think that's a very humbling and sobering thought

Ik vind dat een ontnuchterende en bescheiden gedachte

that should remind us of our place in nature.

die ons herinnert aan onze plaats in de natuur.

Why does it cost so much energy, then?

Waarom kost het dan zoveel energie?

Well, other people have figured out

Anderen hebben uitgezocht hoeveel energie

how much energy the human brain

and that of other species costs,

ons brein en dat van andere soorten kost,

and now that we knew how many neurons

en nu we wisten hoeveel neuronen

each brain was made of, we could do the math.

ieder brein bevatte, konden we het uitrekenen.

And it turns out that both human

Het blijkt dat menselijke en andere breinen ongeveer hetzelfde kosten:

and other brains cost about the same,

an average of six calories per billion neurons per day.

gemiddeld zes calorieën per miljard neuronen per dag.

So the total energetic cost of a brain

Dus de totale energiekosten van een brein

is a simple, linear function

staan in evenredige verhouding

of its number of neurons,

tot de hoeveelheid neuronen,

and it turns out that the human brain

en het blijkt dat het menselijk brein

costs just as much energy as you would expect.

evenveel energie kost als men zou verwachten.

So the reason why the human brain

Dus de reden waarom het menselijk brein

costs so much energy is simply because

zoveel energie kost is enkel

it has a huge number of neurons,

dat het enorm veel neuronen bevat,

and because we are primates

en omdat we primaten zijn

with many more neurons for a given body size

met veel méér neuronen in verhouding tot lichaamsgrootte

than any other animal,

dan welk ander dier dan ook,

the relative cost of our brain is large,

zijn de relatieve kosten van ons brein groot.

but just because we're primates, not because we're special.

Maar alleen omdat we primaten zijn, niet omdat we bijzonder zijn.

Last question, then:

De laatste vraag dan:

how did we come by this remarkable number of neurons,

hoe zijn we aan die opmerkelijke hoeveelheid neuronen gekomen?

and in particular, if great apes

En vooral: als mensapen groter zijn dan wij,

are larger than we are,

why don't they have a larger brain than we do, with more neurons?

waarom hebben zij dan niet een groter brein met meer neuronen?

When we realized how much expensive it is

Toen we ons realiseerden hoe kostbaar het is

to have a lot of neurons in the brain, I figured,

om veel neuronen te hebben, bedacht ik

maybe there's a simple reason.

dat er misschien een eenvoudige reden is.

They just can't afford the energy

Zij hebben simpelweg de energie niet

for both a large body and a large number of neurons.

voor een groot lichaam én een grote hoeveelheid neuronen.

So we did the math.

Dus we rekenden het uit.

We calculated on the one hand

We berekenden enerzijds

how much energy a primate gets per day

hoeveel energie een primaat dagelijks binnenkrijgt

from eating raw foods,

door het eten van rauw voedsel

and on the other hand, how much energy

en anderzijds de energiekosten van

a body of a certain size costs

een lichaam van een bepaalde grootte

and how much energy a brain of a certain number of neurons costs,

en de energiekosten van een brein met een bepaald aantal neuronen.

and we looked for the combinations

We zochten naar de combinaties

of body size and number of brain neurons

van lichaamsgrootte en hoeveelheid neuronen

that a primate could afford

die een primaat zich kon veroorloven

if it ate a certain number of hours per day.

als hij een bepaald aantal uren per dag eet.

And what we found is that

En we zagen dat omdat neuronen zo kostbaar zijn,

because neurons are so expensive,

there is a tradeoff between body size and number of neurons.

er een wisselwerking is tussen lichaamsgrootte en hoeveelheid neuronen.

So a primate that eats eight hours per day

Een primaat die dagelijks acht uur eet

can afford at most 53 billion neurons,

kan zich maximaal 53 miljard neuronen veroorloven,

but then its body cannot be any bigger

maar dan kan het lichaam niet groter zijn dan 25 kilo

than 25 kilos.

To weigh any more than that,

Om meer te wegen, moet het neuronen opgeven.

it has to give up neurons.

So it's either a large body

Dus het is óf een groot lichaam,

or a large number of neurons.

óf een grote hoeveelheid neuronen.

When you eat like a primate,

Als je eet als een primaat kun je ze niet allebei bekostigen.

you can't afford both.

One way out of this metabolic limitation

Eén oplossing voor deze stofwisselingsbeperking

would be to spend even more hours per day eating,

is om nóg meer uren per dag te eten,

but that gets dangerous,

maar dat is gevaarlijk

and past a certain point, it's just not possible.

en het is slechts mogelijk tot een bepaald punt.

Gorillas and orangutans, for instance,

Gorilla's en orang-oetan's kunnen zich ongeveer 30 miljard neuronen veroorloven

afford about 30 billion neurons

by spending eight and a half hours per day eating,

door 8,5 uur per dag te eten,

and that seems to be about as much as they can do.

en dat lijkt hun maximum te zijn.

Nine hours of feeding per day

Negen uur eten per dag

seems to be the practical limit for a primate.

lijkt de praktische limiet voor een primaat.

What about us?

Hoe zit het dan met ons?

With our 86 billion neurons

Met onze 86 miljard neuronen

and 60 to 70 kilos of body mass,

en 60 tot 70 kilo aan lichaamsgewicht,

we should have to spend over nine hours

zouden we meer dan negen uur per dag

per day every single day feeding,

etend moeten doorbrengen,

wat simpelweg niet haalbaar is.

which is just not feasible.

If we ate like a primate,

Als wij zouden eten als een primaat,

we should not be here.

konden we hier niet zijn.

How did we get here, then?

Dus hoe zijn we dan hier terecht gekomen?

Well, if our brain costs just as much energy

Als ons brein zo veel energie kost

as it should, and if we can't spend

als het zou moeten kosten,

every waking hour of the day feeding,

en we kunnen niet de hele dag bezig zijn met eten,

then the only alternative, really,

dan is het enige realistische alternatief

is to somehow get more energy

om meer energie te verwerven

out of the same foods.

uit dezelfde voedselbronnen.

And remarkably, that matches exactly

En merkwaardig genoeg klopt dat precies

what our ancestors are believed to have invented

met wat we denken dat onze voorouders

one and a half million years ago,

anderhalf miljoen jaar geleden uitvonden

when they invented cooking.

toen zij het koken van voedsel uitvonden.

To cook is to use fire

Koken maakt gebruik van vuur

to pre-digest foods outside of your body.

om voedsel voor te verteren buiten ons lichaam.

Cooked foods are softer, so they're easier to chew

Gekookt voedsel is zachter, dus makkelijker om te kauwen

and to turn completely into mush in your mouth,

en compleet tot pap te maken in je mond.

so that allows them to be completely digested

Hierdoor wordt het voedsel compleet verteerd en geabsorbeerd in je darmen,

and absorbed in your gut,

which makes them yield much more energy in much less time.

waardoor het veel meer energie oplevert in veel minder tijd

So cooking frees time for us to do

Dus koken geeft ons de tijd om

much more interesting things with our day

veel interessantere dingen te doen in onze dag

and with our neurons

en met onze neuronen

than just thinking about food,

dan denken aan voedsel, zoeken naar voedsel

looking for food, and gobbling down food

en het de hele dag naar binnen werken.

all day long.

So because of cooking, what once was

Dus dankzij koken kon

wat ooit een enorm nadeel was,

a major liability, this large,

dangerously expensive brain with a lot of neurons,

dit grote, gevaarlijk kostbare brein met zo veel neuronen,

could now become a major asset,

nu een grote aanwist worden,

now that we could both afford the energy for a lot of neurons

nu we ons zowel de energie voor veel neuronen kunnen veroorloven

and the time to do interesting things with them.

als de tijd om er interessante dingen mee te doen.

So I think this explains why the human brain

Dit verklaart waarom het menselijk brein

grew to become so large so fast in evolution,

zo snel zo groot groeide in de evolutie,

all of the while remaining just a primate brain.

terwijl het nog steeds een primatenbrein is.

With this large brain now affordable by cooking,

Nu dit grote brein betaalbaar is dankzij koken,

we went rapidly from raw foods to culture,

gingen we snel van rauw voedsel naar cultuur,

agriculture, civilization, grocery stores,

landbouw, beschaving, winkels,

electricity, refrigerators,

electriciteit, ijskasten...

all of those things that nowadays

alle dingen waarmee we tegenwoordig

allow us to get all the energy we need

de energie die we nodig hebben voor een hele dag

for the whole day in a single sitting

in één keer kunnen binnenkrijgen bij onze favoriete fast-foodketen.

at your favorite fast food joint.

So what once was a solution

Dus wat ooit een oplossing was,

now became the problem,

werd nu het probleem,

and ironically, we look for the solution in raw food.

en ironisch genoeg zoeken we nu de oplossing in rauw voedsel.

So what is the human advantage?

Dus wat is het voordeel voor mensen?

What is it that we have

Wat hebben wij

that no other animal has?

dat geen enkel ander dier heeft?

My answer is that we have the largest number

Mijn antwoord is dat wij de meeste neuronen hebben in de hersenschors,

of neurons in the cerebral cortex,

and I think that's the simplest explanation

en dat is de simpelste verklaring

for our remarkable cognitive abilities.

voor onze opmerkelijke cognitieve vaardigheden.

And what is it that we do that no other animal does,

En wat doen wij dat geen enkel ander dier doet,

and which I believe was fundamental

en dat volgens mij fundamenteel was

to allow us to reach that large,

om ons dat grootste aantal neuronen in de hersenschors te laten ontwikkelen?

largest number of neurons in the cortex?

In two words, we cook.

In twee woorden: wij koken.

No other animal cooks its food. Only humans do.

Geen enkel ander dier kookt. Enkel mensen.

And I think that's how we got to become human.

En ik denk dat dat is hoe we mensen geworden zijn.

Studying the human brain changed the way I think about food.

Door het bestuderen van het menselijk brein denk ik nu anders over eten.

I now look at my kitchen,

Wanneer ik nu naar mijn keuken kijk,

and I bow to it,

maak ik een buiging

and I thank my ancestors for coming up

en bedank ik mijn voorouders

with the invention that probably made us humans.

voor de uitvinding die ons waarschijnlijk tot mens heeft gemaakt.

Thank you very much.

Ontzettend bedankt.

(Applause)

(Applaus)