Jedidah Isler: How I fell in love with quasars, blazars and our incredible universe

Vertaald door: Robert de Ridder Nagekeken door: Rik Delaet

My first love was for the night sky.

Mijn eerste liefde was de hemel bij nacht.

Love is complicated.

Liefde is complex.

You're looking at a fly-through of the Hubble Space Telescope Ultra-Deep Field,

Je kijkt naar een animatie van het Ultra-Deep Field van de Hubble telescoop,

one of the most distant images of our universe ever observed.

een van de verst verwijderde afbeeldingen die ooit van ons heelal is gemaakt.

Everything you see here is a galaxy,

Dit zijn allemaal afzonderlijke melkwegstelsels,

comprised of billions of stars each.

die ieder uit miljarden sterren bestaan.

And the farthest galaxy is a trillion, trillion kilometers away.

Het melkwegstelsel dat het verst staat, is een quadriljoen kilometer verwijderd.

As an astrophysicist, I have the awesome privilege of studying

Als astrofysicus mag ik de ongewoonste objecten

some of the most exotic objects in our universe.

in ons heelal bestuderen.

The objects that have captivated me from first crush throughout my career

De objecten die me al vanaf het vroegste begin fascineren

are supermassive, hyperactive black holes.

zijn superzware hyperactieve zwarte gaten.

Weighing one to 10 billion times the mass of our own sun,

Met een massa tussen 1 en 10 miljard maal die van onze zon,

these galactic black holes are devouring material,

slokken deze zwarte gaten in de ruimte

at a rate of upwards of 1,000 times more

materiaal ruim 1000 maal sneller op

dan het 'doorsnee' superzware zwarte gat.

than your "average" supermassive black hole.

(Laughter)

(Gelach)

These two characteristics,

Door deze twee kenmerken,

with a few others, make them quasars.

en nog wat andere, worden ze aangemerkt als quasars.

At the same time, the objects I study

Bij deze door mij bestudeerde objecten

are producing some of the most powerful particle streams

nemen we ook nog de sterkste deeltjesstraling waar

ever observed.

die we ooit hebben gemeten.

These narrow streams, called jets,

Deze smalle bundels, die we jets noemen,

are moving at 99.99 percent of the speed of light,

bewegen zich op 99,99 procent van de lichtsnelheid

and are pointed directly at the Earth.

en zijn direct op de Aarde gericht.

These jetted, Earth-pointed, hyperactive and supermassive black holes

Deze hyperactieve superzware zwarte gaten met op de Aarde gerichte jetstromen

are called blazars, or blazing quasars.

noemen we blazars, oftewel blazing (vlammende) quasars.

What makes blazars so special is that they're some of the universe's

Het speciale aan blazars is dat ze onder de efficiëntste

most efficient particle accelerators,

deeltjesversnellers in het heelal vallen,

transporting incredible amounts of energy throughout a galaxy.

die ongelooflijke hoeveelheden energie door het heelal sturen.

Here, I'm showing an artist's conception of a blazar.

Hier zie je een artistieke voorstelling van een blazar.

The dinner plate by which material falls onto the black hole

De schijf die het materiaal in het zwarte gat zuigt,

is called the accretion disc,

noemen we de accretieschijf.

shown here in blue.

Dat is het blauwe gedeelte.

Some of that material is slingshotted around the black hole

Een deel van dat materiaal draait rond het zwarte gat

and accelerated to insanely high speeds

en wordt krankzinnig versneld

in the jet, shown here in white.

in de jetstroom, die hier wit is.

Although the blazar system is rare,

Hoewel blazars zeldzaam zijn,

the process by which nature pulls in material via a disk,

komt het verschijnsel waar materiaal in een schijf wordt aangetrokken

and then flings some of it out via a jet, is more common.

en dan via een jetstroom weggeschoten, vaker voor.

We'll eventually zoom out of the blazar system

We zoomen nu uit van de blazar

to show its approximate relationship to the larger galactic context.

om zijn plaats in het grotere galactische geheel te laten zien.

Beyond the cosmic accounting of what goes in to what goes out,

Naast de kosmische boekhouding van inkomend en uitgaand materiaal,

one of the hot topics in blazar astrophysics right now

zijn blazar-astrofysici momenteel erg benieuwd

is where the highest-energy jet emission comes from.

naar de herkomst van de energierijkste jetuitstoten.

In this image, I'm interested in where this white blob forms

Hier interesseert het mij waar deze witte bobbel gevormd wordt

and if, as a result, there's any relationship between the jet

en of er dus een relatie is tussen de jetstraal

and the accretion disc material.

en het materiaal van de accretieschijf.

Clear answers to this question

Een duidelijk antwoord hierop

were almost completely inaccessible until 2008,

lag tot 2008 volledig buiten ons bereik

when NASA launched a new telescope that better detects gamma ray light --

toen NASA een telescoop lanceerde die gammastralen duidelijker waarneemt --

that is, light with energies a million times higher

dat wil zeggen licht dat een miljoen maal

than your standard x-ray scan.

meer energie bevat dan een normale röntgenfoto.

I simultaneously compare variations between the gamma ray light data

Tegelijkertijd vergelijk ik verschillen tussen de gegevens over gammalichtstralen

and the visible light data from day to day and year to year,

en gegevens over zichtbaar licht van dag tot dag en van jaar tot jaar,

to better localize these gamma ray blobs.

om deze gammastraalbobbels beter te kunnen vinden.

My research shows that in some instances,

Ik heb gemerkt dat in sommige gevallen

these blobs form much closer to the black hole

deze bobbels veel dichter bij het zwarte gat optreden

than we initially thought.

dan we eerst dachten.

As we more confidently localize

Als we beter kunnen bepalen

where these gamma ray blobs are forming,

waar deze gammastraalbobbels zich vormen,

we can better understand how jets are being accelerated,

dan begrijpen we ook beter hoe jetstromen zich versnellen,

and ultimately reveal the dynamic processes

waardoor we uiteindelijk het dynamisch proces blootleggen

by which some of the most fascinating objects in our universe are formed.

dat aan de basis ligt van de fascinerendste objecten in ons heelal.

This all started as a love story.

Dit is begonnen als een liefdesverhaal.

And it still is.

En dat is het nog steeds.

This love transformed me from a curious, stargazing young girl

Deze liefde vormde een nieuwsgierig jong meisje dat naar de sterren staarde,

to a professional astrophysicist,

om tot een professionele astrofysicus,

hot on the heels of celestial discovery.

die ontdekkingen in de ruimte nauw volgt.

Who knew that chasing after the universe

Wie had gedacht dat het heelal najagen

would ground me so deeply to my mission here on Earth.

me hier op Aarde zo bezig houdt.

Then again, when do we ever know where love's first flutter

We weten dan ook nooit waar onze eerste liefde

will truly take us.

ons zal brengen.

Thank you.

Dankjewel.

(Applause)

(Applaus)