John McWhorter: Txtng is killing language. JK!!!

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Vertaald door: Miranda Schuchhard Nagekeken door: Els De Keyser

We always hear that texting is a scourge.

We horen altijd dat sms'en een plaag is.

The idea is that texting spells the decline and fall

De gedachte is dat sms'en het verval en de ondergang betekent

of any kind of serious literacy, or at least writing ability,

van serieuze geletterdheid of op zijn minst van de schrijfvaardigheid

among young people in the United States

onder jongeren in de Verenigde Staten

and now the whole world today.

en nu over de hele wereld.

The fact of the matter is that it just isn't true,

Maar dat is helemaal niet waar.

and it's easy to think that it is true,

Het is makkelijk te geloven dat het zo is,

but in order to see it in another way,

maar om het op een andere manier te zien,

in order to see that actually texting is a miraculous thing,

om te kunnen zien dat sms'en eigenlijk een wonderlijk iets is,

not just energetic, but a miraculous thing,

niet alleen energiek, maar een wonderlijk iets,

a kind of emergent complexity

een bepaalde opkomende complexiteit,

that we're seeing happening right now,

die we zich nu zien voltrekken,

we have to pull the camera back for a bit

moeten we even een stapje terug

and look at what language really is,

om te kijken wat taal eigenlijk is.

in which case, one thing that we see

In dat geval zien we dat

is that texting is not writing at all.

sms'en iets heel anders is dan schrijven.

What do I mean by that?

Wat bedoel ik daarmee?

Basically, if we think about language,

Simpel gezegd, als we aan taal denken,

language has existed for perhaps 150,000 years,

taal bestaat wellicht al 150.000 jaar,

at least 80,000 years,

tenminste 80.000 jaar.

and what it arose as is speech. People talked.

Het ontstond als spraak. Mensen spraken.

That's what we're probably genetically specified for.

Dat is waarschijnlijk waar we genetisch voor bestemd zijn.

That's how we use language most.

Dat is hoe we taal het meest gebruiken.

Writing is something that came along much later,

Schrijven kwam pas veel later,

and as we saw in the last talk,

en zoals we in de vorige talk zagen,

there's a little bit of controversy as to exactly when that happened,

is er nogal wat controverse over wanneer dat precies gebeurde.

but according to traditional estimates,

Traditioneel wordt geschat dat

if humanity had existed for 24 hours,

als de mensheid pas 24 uur zou bestaan,

then writing only came along at about 11:07 p.m.

we pas begonnen we te schrijven rond 23:07 uur.

That's how much of a latterly thing writing is.

Schrijven is dus echt iets heel recents.

So first there's speech, and then writing comes along

Eerst is er dus spraak, daarna komt het schrift,

as a kind of artifice.

als een soort kunstgreep.

Now don't get me wrong, writing has certain advantages.

Begrijp me niet verkeerd, schrift heeft zeker voordelen.

When you write, because it's a conscious process,

Schrijven is een bewust proces.

because you can look backwards,

Je kunt terugkijken.

you can do things with language that are much less likely

Daardoor kun je dingen doen met taal die niet lukken als je praat.

if you're just talking.

Daardoor kun je dingen doen met taal die niet lukken als je praat.

For example, imagine a passage from Edward Gibbon's

Een voorbeeld: stel je een passage voor van

"The Decline and Fall of the Roman Empire:"

'Het verval en de ondergang van het Romeinse rijk' van Edward Gibbon.

"The whole engagement lasted above twelve hours,

"Het gehele gevecht duurde ruim twaalf uur,

till the graduate retreat of the Persians was changed

totdat de geleidelijke terugtrekking van de Perzen was veranderd

into a disorderly flight, of which the shameful example

in een rommelige vlucht. Het schaamtevolle voorbeeld

was given by the principal leaders and the Surenas himself."

werd gegeven door de voornaamste leiders en Surenas zelf."

That's beautiful, but let's face it, nobody talks that way.

Prachtig, maar laten we eerlijk zijn, niemand praat zo.

Or at least, they shouldn't if they're interested

Of dat zouden ze in elk geval niet moeten doen

in reproducing. That --

als ze zich nog willen voortplanten. Dat ---

(Laughter)

(Gelach)

is not the way any human being speaks casually.

is niet de manier waarop een mens doorgaans spreekt.

Casual speech is something quite different.

Spreektaal is iets heel anders.

Linguists have actually shown

Linguïsten hebben zelfs aangetoond

that when we're speaking casually in an unmonitored way,

dat wanneer we los, onbewaakt spreken,

we tend to speak in word packets of maybe

we doorgaans praten in woordgroepen van misschien

seven to 10 words.

zeven tot tien woorden.

You'll notice this if you ever have occasion to record

Dit zul je merken als je ooit eens de kans hebt om

yourself or a group of people talking.

jezelf of een groep mensen pratend op te nemen.

That's what speech is like.

Dat is wat spraak is.

Speech is much looser. It's much more telegraphic.

Spraak is losser. Het is veel meer iets overbrengen.

It's much less reflective -- very different from writing.

Minder reflecterend -- heel anders dan schrijven.

So we naturally tend to think, because we see language

Het is dus logisch dat we geneigd zijn te denken,

written so often, that that's what language is,

omdat we taal zo vaak geschreven zien, dat dat is wat taal is.

but actually what language is, is speech. They are two things.

Maar wat taal echt is, is spraak. Het zijn twee dingen.

Now of course, as history has gone by,

Natuurlijk is er, in de loop van de tijd,

it's been natural for there to be a certain amount of bleed

een bepaalde mate van overlap ontstaan

between speech and writing.

tussen spraak en schrift.

So, for example, in a distant era now,

Om een voorbeeld te geven: ooit was er een tijd

it was common when one gave a speech

dat het normaal was om te spreken alsof je schreef

to basically talk like writing.

als je een toespraak hield.

So I mean the kind of speech that you see someone giving

Ik bedoel het soort toespraak dat je iemand soms ziet geven

in an old movie where they clear their throat, and they go,

in een oude film, waar ze hun keel schrapen en dan beginnen

"Ahem, ladies and gentlemen," and then they speak

"Ahum, dames en heren", en dan spreken ze op een manier

in a certain way which has nothing to do with casual speech.

die niets te maken heeft met normale spreektaal.

It's formal. It uses long sentences like this Gibbon one.

Het is formeel. Ze gebruiken veel lange zinnen zoals in de tekst van Gibbon.

It's basically talking like you write, and so, for example,

Het is eigenlijk spreken zoals je schrijft.

we're thinking so much these days about Lincoln

De laatste tijd hebben we het weer veel over Lincoln,

because of the movie.

vanwege de film.

The Gettysburg Address was not the main meal of that event.

De Gettysburg-toespraak was niet de hoofdmoot van dat evenement.

For two hours before that, Edward Everett spoke

Edward Everett sprak daarvoor twee uur lang

on a topic that, frankly, cannot engage us today

over een onderwerp dat ons, eerlijk gezegd, tegenwoordig niet kan boeien

and barely did then.

en toen ook al niet.

The point of it was to listen to him

Het idee ervan was om naar hem te luisteren

speaking like writing.

terwijl hij sprak in schrijftaal.

Ordinary people stood and listened to that for two hours.

Gewone mensen stonden er twee uur lang naar te luisteren.

It was perfectly natural.

Dat was heel normaal.

That's what people did then, speaking like writing.

Dat deden mensen toen, spreken zoals ze schreven.

Well, if you can speak like writing,

Nou ja, als je kunt spreken zoals je schrijft,

then logically it follows that you might want to also

dan is het logisch dat je soms ook wel eens

sometimes write like you speak.

wilt schrijven zoals je spreekt.

The problem was just that in the material,

Het probleem was alleen dat dit materieel,

mechanical sense, that was harder back in the day

mechanisch gezien een stuk lastiger was destijds.

for the simple reason that materials don't lend themselves to it.

Simpelweg omdat de materialen zich er niet toe leenden.

It's almost impossible to do that with your hand

Het is vrijwel onmogelijk om dat met de hand te doen,

except in shorthand, and then communication is limited.

behalve met steno, en dan is de communicatie beperkt.

On a manual typewriter it was very difficult,

Op een niet-elektrische typemachine was dit erg moeilijk.

and even when we had electric typewriters,

Zelfs met elektrische typemachines

or then computer keyboards, the fact is

of computertoetsenborden

that even if you can type easily enough to keep up

moet je, zelfs als je snel genoeg typt

with the pace of speech, more or less, you have to have

om het spreektempo min of meer bij te houden,

somebody who can receive your message quickly.

ook iemand hebben die het bericht snel kan ontvangen.

Once you have things in your pocket that can receive that message,

Als je iets in je zak hebt zitten dat een bericht kan ontvangen,

then you have the conditions that allow

heb je de voorwaarden die het mogelijk maken

that we can write like we speak.

om te schrijven zoals we spreken.

And that's where texting comes in.

En dat is waar sms'en om de hoek komt kijken.

And so, texting is very loose in its structure.

Daarom is sms'en heel los qua structuur.

No one thinks about capital letters or punctuation when one texts,

Niemand houdt zich bezig met hoofdletters of interpunctie als ze een sms sturen.

but then again, do you think about those things when you talk?

Maar wat dan nog, denk je over die dingen na als je praat?

No, and so therefore why would you when you were texting?

Nee, en dus waarom zou je als je sms't?

What texting is, despite the fact that it involves

Sms'en is, ondanks het feit dat we de ruwe techniek

the brute mechanics of something that we call writing,

gebruiken van iets dat we schrijven noemen,

is fingered speech. That's what texting is.

vingerspraak. Dat is wat sms'en is.

Now we can write the way we talk.

Nu kunnen we schrijven zoals we spreken.

And it's a very interesting thing, but nevertheless

Dat is wel heel interessant, maar toch

easy to think that still it represents some sort of decline.

denken we al gauw dat dit staat voor een soort verval.

We see this general bagginess of the structure,

We zien de algemene achteruitgang van structuur

the lack of concern with rules and the way that we're used to

als een gebrek aan zorg om de regels

learning on the blackboard, and so we think

en de manier waarop wij het geleerd hebben, dus denken we

that something has gone wrong.

dat er iets mis is gegaan.

It's a very natural sense.

Dat is een heel begrijpelijk gevoel.

But the fact of the matter is that what is going on

Maar eigenlijk gaat het

is a kind of emergent complexity.

om een soort opkomende complexiteit.

That's what we're seeing in this fingered speech.

Dat zien we in vingerspraak.

And in order to understand it, what we want to see

Om het te begrijpen, moeten we kijken naar

is the way, in this new kind of language,

de manier waarop in deze nieuwe soort taal

there is new structure coming up.

een bepaalde structuur ontstaat.

And so, for example, there is in texting a convention,

Zo is er bijvoorbeeld een gezegde in sms-taal,

which is LOL.

en dat is LOL.

Now LOL, we generally think of

Bij LOL denken we meestal aan

as meaning "laughing out loud."

de betekenis 'laughing out loud' (hardop lachen).

And of course, theoretically, it does,

In theorie klopt dat natuurlijk ook,

and if you look at older texts, then people used it

als je naar oudere sms'jes kijkt,

to actually indicate laughing out loud.

dan gebruikten mensen het ook om hardop lachen aan te geven.

But if you text now, or if you are someone who

Maar als je nu een sms stuurt, of je bent iemand die

is aware of the substrate of texting the way it's become,

zich bewust is van de betekenis die sms'en nu heeft,

you'll notice that LOL

dan zul je zien dat LOL

does not mean laughing out loud anymore.

niet meer hardop lachen betekent.

It's evolved into something that is much subtler.

Het heeft zich ontwikkeld tot iets veel subtielers.

This is an actual text that was done

Dit is een onlangs daadwerkelijk verstuurde sms

by a non-male person of about 20 years old

door een vrouw

not too long ago.

van ongeveer 20 jaar oud.

"I love the font you're using, btw."

"Geweldig lettertype trouwens."

Julie: "lol thanks gmail is being slow right now"

Julie: "lol bedankt gmail is zo traag op dit moment"

Now if you think about it, that's not funny.

Als je er bij stilstaat, is dit helemaal niet zo grappig.

No one's laughing. (Laughter)

Niemand lacht. (Gelach)

And yet, there it is, so you assume

En toch, daar staat het, dus je denkt

there's been some kind of hiccup.

dat het wel een foutje moet zijn.

Then Susan says "lol, I know,"

Dan zegt Susan: "lol, ik weet het",

again more guffawing than we're used to

weer meer schaterlachen dan we gewend zijn

when you're talking about these inconveniences.

als je het hebt over dit soort ongemakken.

So Julie says, "I just sent you an email."

Dus Julie zegt : Ik heb je net een mail gestuurd."

Susan: "lol, I see it."

Susan: "lol, ik zie het."

Very funny people, if that's what LOL means.

Hele geestige mensen, als dit is wat LOL betekent.

This Julie says, "So what's up?"

Julie zegt: "Hoe is het?"

Susan: "lol, I have to write a 10 page paper."

Susan: "lol, ik moet een verslag van 10 pagina's schrijven."

She's not amused. Let's think about it.

Ze heeft geen plezier. Denk er maar eens over na.

LOL is being used in a very particular way.

LOL wordt op een hele aparte manier gebruikt.

It's a marker of empathy. It's a marker of accommodation.

Een blijk van empathie. Een blijk van steun.

We linguists call things like that pragmatic particles.

Wij linguïsten noemen dit soort dingen pragmatische partikels.

Any spoken language that's used by real people has them.

Ze bestaan in elke gesproken taal die door echte mensen wordt gebruikt.

If you happen to speak Japanese, think about

Als je toevallig Japans spreekt, denk dan maar eens aan

that little word "ne" that you use at the end of a lot of sentences.

het woordje 'ne' dat je vaak aan het eind van een zin gebruikt.

If you listen to the way black youth today speak,

Als je luistert naar hoe zwarte jongeren tegenwoordig praten,

think about the use of the word "yo."

hoe zij het woord 'yo' gebruiken.

Whole dissertations could be written about it,

Hele proefschriften zouden hierover kunnen worden geschreven

and probably are being written about it.

en worden er waarschijnlijk ook over geschreven.

A pragmatic particle, that's what LOL has gradually become.

Een pragmatisch partikel: dat is wat LOL onderhand geworden is.

It's a way of using the language between actual people.

Het is een manier om taal te gebruiken tussen echte mensen.

Another example is "slash."

Nog een voorbeeld is 'slash' (schuine streep).

Now, we can use slash in the way that we're used to,

We kunnen de schuine streep gebruiken zoals we gewend zijn,

along the lines of, "We're going to have

zoiets als "We hebben binnenkort een

a party-slash-networking session."

feestje / netwerksessie".

That's kind of like what we're at.

Zoiets als waar we nu zitten.

Slash is used in a very different way

De slash wordt tegenwoordig

in texting among young people today.

heel anders gebruikt door jongeren bij het sms'en.

It's used to change the scene.

Het wordt gebruikt om van onderwerp te veranderen.

So for example, this Sally person says,

Sally hier zegt bijvoorbeeld:

"So I need to find people to chill with"

"Ik moet nog wat mensen vinden om mee te chillen",

and Jake says, "Haha" --

en Jake zegt, "Haha" --

you could write a dissertation about "Haha" too, but we don't have time for that —

over dat "Haha" zou je ook hele proefschriften kunnen schrijven, maar daar hebben we nu geen tijd voor.

"Haha so you're going by yourself? Why?"

"Haha, dus je gaat in je eentje? Waarom?"

Sally: "For this summer program at NYU."

Sally: "Voor het zomerprogramma op NYU."

Jake: "Haha. Slash I'm watching this video with suns players

Jake: "Haha. Slash Ik zit te kijken naar een video

trying to shoot with one eye."

met spelers van de Suns die proberen met één oog te schieten".

The slash is interesting.

De slash is interessant.

I don't really even know what Jake is talking about after that,

Ik weet eigenlijk niet eens precies waar Jake het daarna over heeft,

but you notice that he's changing the topic.

maar je merkt dat hij van onderwerp verandert.

Now that seems kind of mundane,

Het lijkt een beetje alledaags,

but think about how in real life,

maar denk eens hoe je in het gewone leven

if we're having a conversation and we want to change the topic,

in een gesprek een ander onderwerp wilt aansnijden.

there are ways of doing it gracefully.

Er zijn manieren om dat op sierlijke wijze te doen.

You don't just zip right into it.

Je begint daar niet zo maar mee.

You'll pat your thighs and look wistfully off into the distance,

Je tikt even op je dijen en kijkt gedachteloos in de verte

or you'll say something like, "Hmm, makes you think --"

of je zegt iets als "Hmmm, dat doet me denken aan --"

when it really didn't, but what you're really --

terwijl dat niet zo was, maar wat je eigenlijk --

(Laughter) —

(Gelach) --

what you're really trying to do is change the topic.

wat je eigenlijk probeert, is het onderwerp te veranderen.

You can't do that while you're texting,

Dat gaat niet als je sms't,

and so ways are developing of doing it within this medium.

en dus ontstaan er andere manieren om dat via dit medium te doen.

All spoken languages have what a linguist calls

Alle gesproken talen hebben, zoals linguïsten dat noemen,

a new information marker -- or two, or three.

een 'nieuwe informatie'-marker -- of twee, of drie.

Texting has developed one from this slash.

Sms'en heeft iets ontwikkeld met de slash als uitgangspunt.

So we have a whole battery of new constructions

Je krijgt dus een hele batterij aan nieuwe constructies

that are developing, and yet it's easy to think,

en toch zou je denken:

well, something is still wrong.

er klopt iets niets.

There's a lack of structure of some sort.

Een gebrek aan een soort van structuur.

It's not as sophisticated

Het is niet zo geraffineerd als

as the language of The Wall Street Journal.

de taal in The Wall Street Journal.

Well, the fact of the matter is,

Maar het is nou eenmaal zo,

look at this person in 1956,

kijk eens naar deze persoon in 1956,

and this is when texting doesn't exist,

toen sms'en nog niet bestond

"I Love Lucy" is still on the air.

en 'I Love Lucy' nog op tv was:

"Many do not know the alphabet or multiplication table,

"Velen kennen het alfabet of de tafels van vermenigvuldiging niet en schrijven niet foutloos --"

cannot write grammatically -- "

"Velen kennen het alfabet of de tafels van vermenigvuldiging niet en schrijven niet foutloos --"

We've heard that sort of thing before,

We hebben dit soort dingen eerder gehoord,

not just in 1956. 1917, Connecticut schoolteacher.

niet alleen in 1956. 1917, een leraar uit Connecticut.

1917. This is the time when we all assume

1917. Bij deze tijd stellen we ons toch voor

that everything somehow in terms of writing was perfect

dat, op het gebied van schrijven, alles perfect in orde was,

because the people on "Downton Abbey" are articulate,

omdat de mensen in Downton Abbey zo netjes spreken,

or something like that.

of zoiets.

So, "From every college in the country goes up the cry,

"Vanuit elke universiteit in het land komt de kreet

'Our freshmen can't spell, can't punctuate.'"

'Onze eerstejaars kunnen niet spellen, kennen geen interpunctie!' "

And so on. You can go even further back than this.

Enzovoorts. Je kunt zelfs nog verder terug gaan.

It's the President of Harvard. It's 1871.

De president van Harvard. Het is 1871.

There's no electricity. People have three names.

Er is geen elektriciteit. Mensen hebben drie namen.

"Bad spelling,

"Slechte spelling,

incorrectness as well as inelegance of expression in writing."

onjuistheden en onelegant uitgedrukte geschreven tekst."

And he's talking about people who are otherwise

En dan heeft hij het nog over mensen die verder

well prepared for college studies.

goed voorbereid zijn op hun studie.

You can go even further back.

Je kunt nog verder terug gaan.

1841, some long-lost superintendent of schools is upset

1841, een of ander schoolhoofd is overstuur

because of what he has for a long time "noted with regret

omdat hij al lange tijd "met veel verdriet vaststelt

the almost entire neglect of the original" blah blah blah blah blah.

dat het origineel bijna volkomen genegeerd wordt" bla bla bla bla bla.

Or you can go all the way back to 63 A.D. -- (Laughter) --

Of je kunt helemaal teruggaan naar 63 na Christus -- (Gelach)

and there's this poor man who doesn't like the way

naar een arme drommel die zich ergert aan de manier

people are speaking Latin.

waarop mensen Latijn spreken.

As it happens, he was writing about what had become French.

Het toeval wil dat hij schreef over wat inmiddels het Frans was geworden.

And so, there are always — (Laughter) (Applause) —

Er zijn dus altijd -- (Gelach) (Applaus) --

there are always people worrying about these things

er zijn altijd mensen die zich zorgen maken om dit soort dingen

and the planet somehow seems to keep spinning.

en de aarde blijft desondanks gewoon draaien.

And so, the way I'm thinking of texting these days is

Ik denk tegenwoordig over sms'en

that what we're seeing is a whole new way of writing

dat het een hele nieuwe manier van schrijven is

that young people are developing,

die jongeren ontwikkelen

which they're using alongside their ordinary writing skills,

en die ze naast hun normale schrijfvaardigheden gebruiken.

and that means that they're able to do two things.

Dat betekent dus dat ze twee dingen kunnen.

Increasing evidence is that being bilingual

Er komt steeds meer bewijs dat tweetalig zijn

is cognitively beneficial.

een cognitief voordeel oplevert.

That's also true of being bidialectal.

Dit geldt ook voor het spreken van twee dialecten.

That's certainly true of being bidialectal in terms of your writing.

Het geldt ook zeker voor op twee verschillende manieren kunnen schrijven.

And so texting actually is evidence of a balancing act

Sms'en is dus eigenlijk het bewijs van een evenwichtsoefening

that young people are using today, not consciously, of course,

die jongeren tegenwoordig beoefenen, niet bewust natuurlijk,

but it's an expansion of their linguistic repertoire.

maar het is een uitbreiding van hun linguïstische repertoire.

It's very simple.

Het is heel eenvoudig.

If somebody from 1973 looked at

Als iemand uit 1973 zou kijken naar

what was on a dormitory message board in 1993,

wat er op een universiteitsprikbord zou staan in 1993,

the slang would have changed a little bit

zou de toon natuurlijk veranderd zijn

since the era of "Love Story,"

ten opzichte van de 'Love Story'-tijd,

but they would understand what was on that message board.

maar ze zouden wel begrijpen wat er op het prikbord stond.

Take that person from 1993 -- not that long ago,

Neem die persoon uit 1993 -- niet zo lang geleden,

this is "Bill and Ted's Excellent Adventure" -- those people.

de tijd van 'Bill and Ted's Excellent Adventure' -- die lui.

Take those people and they read

Neem die mensen en laat ze

a very typical text written by a 20-year-old today.

een typisch sms'je lezen van een 20-jarige van nu.

Often they would have no idea what half of it meant

Ze zouden de helft niet begrijpen

because a whole new language has developed

omdat er een hele nieuwe taal is ontstaan

among our young people doing something as mundane

onder jongeren die gewoon

as what it looks like to us when they're batting around

een beetje op hun apparaatje zitten te tikken,

on their little devices.

zoals het er voor ons uitziet.

So in closing, if I could go into the future,

Ter afsluiting: als ik naar de toekomst kon gaan,

if I could go into 2033,

naar 2033,

the first thing I would ask is whether David Simon

zou ik als eerste vragen of David Simon

had done a sequel to "The Wire." I would want to know.

een vervolg had gemaakt op 'The Wire'. Dat zou ik willen weten.

And — I really would ask that —

En -- ik zou dat echt vragen --

and then I'd want to know actually what was going on on "Downton Abbey."

en dan zou ik vragen wat er bij 'Downton Abbey' gebeurde.

That'd be the second thing.

Dat zou het tweede zijn.

And then the third thing would be,

En het derde zou zijn:

please show me a sheaf of texts

laat me alsjeblieft een paar velletjes tekst

written by 16-year-old girls,

zien, geschreven door 16-jarige meisjes,

because I would want to know where this language

want ik zou willen weten hoe de taal

had developed since our times,

zich heeft ontwikkeld sinds onze tijd.

and ideally I would then send them back to you and me now

Idealiter zou ik ze terugsturen naar ons hier

so we could examine this linguistic miracle

zodat we dit linguïstische wonder

happening right under our noses.

dat vlak onder onze ogen plaatsvindt, zouden kunnen bestuderen.

Thank you very much.

Enorm bedankt.

(Applause)

(Applaus)

Thank you. (Applause)

Bedankt. (Applaus)