Jody Williams: A realistic vision for world peace

Vertaald door: Rik Delaet Nagekeken door: Els De Keyser

I'm actually here

Ik ben eigenlijk hier

to make a challenge to people.

om mensen een uitdaging voor te leggen.

I know there have been many challenges made to people.

Ik weet dat mensen veel uitdagingen zijn voorgelegd.

The one I'm going to make

Degene die ik ga maken

is that it is time for us to reclaim

is dat het voor ons tijd wordt om

what peace really means.

de echte betekenis van vrede te heroveren.

Peace is not "Kumbaya, my Lord."

Vrede is niet "Kumbaya, mijn Heer."

Peace is not the dove and the rainbow --

Vrede is niet de duif en de regenboog -

as lovely as they are.

hoe mooi ze ook zijn.

When I see the symbols

De symbolen

of the rainbow and the dove,

van de regenboog en de duif

I think of personal serenity.

doen me denken aan persoonlijke sereniteit.

I think of meditation.

Ik denk aan meditatie.

I do not think

Ik denk niet

about what I consider to be peace,

aan wat ik beschouw als vrede,

which is sustainable peace

een duurzame vrede

with justice and equality.

met rechtvaardigheid en gelijkheid.

It is a sustainable peace

Het is een duurzame vrede

in which the majority of people

waarin de meerderheid van de mensen

on this planet

op deze planeet

have access to enough resources

toegang hebben tot voldoende middelen

to live dignified lives,

een waardig leven,

where these people have enough access

waar deze mensen voldoende toegang hebben

to education

tot onderwijs

and health care,

en gezondheidszorg,

so that they can live in freedom from want

zodat zij kunnen leven zonder gebrek

and freedom from fear.

en vrees.

This is called human security.

Dit is de zogenaamde menselijke veiligheid.

And I am not a complete pacifist

En ik ben geen complete pacifist

like some of my really, really heavy-duty,

zoals sommige van mijn echte, door de wol geverfde,

non-violent friends,

niet-gewelddadige vrienden,

like Mairead McGuire.

als Mairead McGuire.

I understand that humans

Ik begrijp dat mensen

are so "messed up" --

zo opgefokt zijn -

to use a nice word,

om een mooi woord te gebruiken,

because I promised my mom

omdat ik mijn moeder beloofde

I'd stop using the F-bomb in public.

dat ik zou stoppen met het gebruik van de F-bom in het openbaar.

And I'm trying harder and harder.

En ik probeer dat ook.

Mom, I'm really trying.

Mam, ik probeer het echt.

We need a little bit of police;

We hebben een beetje politie nodig,

we need a little bit of military,

en ook wat militairen,

but for defense.

maar dan voor de verdediging.

We need to redefine

We moeten herdefiniëren

what makes us secure

wat ons veilig maakt

in this world.

in deze wereld.

It is not arming our country

En dat is niet het tot de tanden

to the teeth.

bewapenen van ons land.

It is not getting other countries

En ook niet andere landen ertoe brengen

to arm themselves to the teeth

om zich tot de tanden te bewapenen

with the weapons that we produce

met de wapens die wij voor hen produceren

and we sell them.

en verkopen.

It is using that money more rationally

Het is dat geld meer rationeel gebruiken

to make the countries of the world secure,

om de landen van de wereld veiliger te maken,

to make the people of the world secure.

om de mensen van de wereld veilig te stellen.

I was thinking about

Ik zat te denken over

the recent ongoings

de recente agenda

in Congress,

in het Congres,

where the president is offering

waar de president

8.4 billion dollars

8,4 miljard dollar aanbiedt

to try to get the START vote.

om de START-stemming erdoor te krijgen.

I certainly support the START vote.

Ik steun zeker de START-stemming.

But he's offering 84 billion dollars

Maar hij beschikt over 84 miljard dollar

for the modernizing

voor de modernisering

of nuclear weapons.

van nucleaire wapens.

Do you know the figure that the U.N. talks about

Weet je dat het getal waar de U.N. over praat

for fulfilling the Millennium Development Goals

voor het nakomen van de millenniumdoelstellingen voor ontwikkeling

is 80 billion dollars?

80 miljard dollar is?

Just that little bit of money,

Net dat beetje geld,

which to me, I wish it was in my bank account --

wat voor mij, ik wou dat het op mijn bankrekening stond -

it's not, but ...

zo is het niet, maar ...

In global terms, it's a little bit of money.

In globale termen is het een beetje geld.

But it's going to modernize weapons

Maar het gaat dienen om wapens te moderniseren

we do not need

die we niet nodig hebben

and will not be gotten rid of in our lifetime,

en waar we in ons leven niet meer van af raken,

unless we get up off our ...

tenzij we opstaan van onze ...

and take action to make it happen,

en maatregelen nemen om het te laten gebeuren -

unless we begin to believe

tenzij we beginnen te geloven

that all of the things that we've been hearing about

dat alle dingen waar we

in these last two days

in deze laatste twee dagen over hebben gehoord

are elements of what come together

elementen zijn die samen kunnen instaan

to make human security.

voor de menselijke veiligheid.

It is saving the tigers.

Het is het redden van de tijgers.

It is stopping the tar sands.

Het is het stoppen van de ontginning van de teerzanden.

It is having access

Het is toegang hebben

to medical equipment

tot medische apparatuur

that can actually tell who does have cancer.

die daadwerkelijk kan vertellen wie kanker heeft.

It is all of those things.

Het zijn allemaal van die dingen.

It is using our money for all of those things.

Het is ons geld gebruiken voor die dingen.

It is about action.

Het gaat over actie.

I was in Hiroshima

Ik was in Hiroshima

a couple of weeks ago,

een paar weken geleden,

and His Holiness --

en Zijne Heiligheid --

we're sitting there in front of thousands of people in the city,

zitten we daar voor duizenden mensen in de stad,

and there were about eight of us Nobel laureates.

en er waren ongeveer acht van ons Nobelprijswinnaars.

And he's a bad guy. He's like a bad kid in church.

En hij is een stoute kerel, hij is als een stout kind in de kerk.

We're staring at everybody, waiting our turn to speak,

We zitten naar iedereen te staren, wachten onze beurt af om te spreken,

and he leans over to me, and he says,

hij leunt naar me toe, en zegt:

"Jody, I'm a Buddhist monk."

"Jody, ik ben een boeddhistische monnik."

I said, "Yes, Your Holiness.

Ik zei: "Ja, Uwe Heiligheid.

Your robe gives it away."

Je outfit verraadt je. "

(Laughter)

(Gelach)

He said, "You know

Hij zei: "Je weet

that I kind of like meditation, and I pray."

dat ik van meditatie hou, en bidden doe ik ook."

I said, "That's good. That's good.

Ik zei: "Dat is goed. Dat is goed.

We need that in the world.

We hebben dat nodig in deze wereld.

I don't follow that, but that's cool."

Ik volg je niet, maar het is cool. "

And he says, "But I have become skeptical.

En hij zegt: "Maar ik ben sceptisch geworden.

I do not believe

Ik geloof niet

that meditation and prayer

dat meditatie en gebed

will change this world.

iets zullen veranderen in deze wereld.

I think what we need

Ik denk dat wat we nodig hebben,

is action."

actie is."

His Holiness, in his robes,

Zijne Heiligheid, in zijn gewaden,

is my new action hero.

is mijn nieuwe Action Hero.

I spoke with Aung Sun Suu Kyi

Ik sprak met Aung Sun Suu Kyi

a couple of days ago.

een paar dagen geleden.

As most of you know,

Zoals de meesten van jullie weten,

she's a hero for democracy in her country, Burma.

is ze een held voor de democratie in haar land, Birma.

You probably also know

Je weet waarschijnlijk ook

that she has spent 15 of the last 20 years

dat ze 15 van de laatste 20 jaar

imprisoned for her efforts

gevangen is gezet voor haar inspanningen

to bring about democracy.

om de democratie in te voeren.

She was just released a couple of weeks ago,

Ze was net een paar weken geleden vrijgelaten,

and we're very concerned to see how long she will be free,

en we zijn zeer bezorgd om te zien hoe lang ze vrij zal zijn,

because she is already out in the streets in Rangoon,

want ze is al bezig met in de straten van Rangoon

agitating for change.

actie te voeren voor verandering.

She is already out in the streets, working with the party

Ze is al bezig in de straten met het werken om de partij

to try to rebuild it.

te proberen terug op te bouwen.

But I talked to her for a range of issues.

Maar ik had het met haar over een hele rist van onderwerpen.

But one thing that I want to say,

Maar er is een ding dat ik wil zeggen,

because it's similar to what His Holiness said.

want het is vergelijkbaar met wat Zijne Heiligheid heeft gezegd.

She said, "You know, we have a long road to go

Ze zei: "Weet je, we hebben nog een lange weg te gaan

to finally get democracy in my country.

om eindelijk democratie in mijn land te krijgen.

But I don't believe in hope

Maar ik geloof niet in hoop

without endeavor.

zonder inspanning.

I don't believe in the hope of change,

Ik geloof niet in de hoop op verandering,

unless we take action

tenzij we actie ondernemen

to make it so."

om dit te realiseren."

Here's another woman hero of mine.

Hier is een andere heldin van mij.

She's my friend, Dr. Shirin Ebadi,

Ze is mijn vriendin, Dr Shirin Ebadi,

the first Muslim woman

de eerste moslimvrouw

to receive the Nobel Peace Prize.

om de Nobelprijs voor de Vrede ontvangen.

She has been in exile

Ze leeft sinds anderhalf jaar

for the last year and a half.

in ballingschap.

You ask her where she lives -- where does she live in exile?

Als je haar vraagt waar ze woont - waar woont ze in ballingschap?

She says the airports of the world.

dan zegt ze in de luchthavens van de wereld.

She is traveling because she was out of the country

Ze is op reis omdat ze het land uit was

at the time of the elections.

tijdens de verkiezingen.

And instead of going home,

En in plaats van naar huis te gaan,

she conferred with all the other women that she works with,

overlegde ze met alle andere vrouwen waarmee ze werkt.

who said to her, "Stay out. We need you out.

Die zeiden tegen haar: "Blijf weg. We hebben meer aan je als je het land uit bent.

We need to be able to talk to you out there,

We moeten in staat zijn om daar met je praten,

so that you can give the message

zodat je kan berichten

of what's happening here."

wat hier gaande is."

A year and a half --

anderhalf jaar -

she's out speaking

is ze bezig met overal op te komen

on behalf of the other women in her country.

voor de andere vrouwen in haar land.

Wangari Maathai --

Wangari Maathai -

2004 Peace laureate.

2004 Vredeslaureaat.

They call her the "Tree Lady,"

Ze noemen haar de boomdame,

but she's more than the Tree Lady.

maar ze is meer dan de boomdame.

Working for peace

Werken voor de vrede

is very creative.

is erg creatief.

It's hard work every day.

Het is hard werken elke dag.

When she was planting those trees,

Toen ze die bomen plantte,

I don't think most people understand

denk ik niet dat de meeste mensen doorhadden

that, at the same time,

dat ze op hetzelfde moment

she was using the action

die actie gebruikte

of getting people together to plant those trees

om mensen samen te brengen om die bomen te planten

to talk about how to overcome

en te praten over hoe

the authoritarian government in her country.

de autoritaire regering in haar land te overwinnen.

People could not gather

Mensen konden niet bij elkaar komen

without getting busted and taken to jail.

zonder aangehouden en naar de gevangenis gebracht te worden.

But if they were together planting trees for the environment,

Maar als ze samen bomen plantten voor het milieu,

it was okay --

was dat in orde -

creativity.

creativiteit dus.

But it's not just iconic women

Maar het zijn niet alleen de in het oog springende vrouwen

like Shirin,

als Shirin,

like Aung Sun Suu Kyi, like Wangari Maathai --

als Aung Suu Kyi Sun of Wangari Maathai;

it is other women in the world

Het zijn ook andere vrouwen in de wereld

who are also struggling together

die ook samen strijden

to change this world.

om deze wereld te veranderen.

The Women's League of Burma,

The Women's League of Burma -

11 individual organizations of Burmese women

11 individuele organisaties van Birmese vrouwen

came together because there's strength in numbers.

kwamen samen om hun krachten te bundelen.

Working together is what changes our world.

Samenwerken is wat onze wereld verandert.

The Million Signatures Campaign

De Million Signatures campagne

of women inside Burma

van vrouwen in Birma

working together to change human rights,

samenwerkend voor betere mensenrechten,

to bring democracy to that country.

om de democratie naar dat land te brengen.

When one is arrested and taken to prison,

Wanneer iemand wordt gearresteerd en meegenomen naar de gevangenis,

another one comes out and joins the movement,

komt een ander naar voren en vervoegt de beweging -

recognizing that if they work together,

ze erkennen dat, als ze samenwerken,

they will ultimately bring change

zij uiteindelijk verandering zullen brengen

in their own country.

in hun eigen land.

Mairead McGuire in the middle,

Mairead McGuire in het midden,

Betty Williams on the right-hand side --

Betty Williams op de rechterzijde -

bringing peace to Northern Ireland.

brengen vrede in Noord-Ierland.

I'll tell you the quick story.

Ik zal het even vertellen.

An IRA driver was shot,

Een IRA-chauffeur werd neergeschoten,

and his car plowed into people

en zijn auto ploegde door de mensen

on the side of the street.

aan de kant van de straat.

There was a mother and three children.

Er was daar een moeder en drie kinderen.

The children were killed on the spot.

De kinderen werden ter plekke gedood.

It was Mairead's sister.

Het was Mairead's zus.

Instead of giving in

In plaats van toe te geven

to grief, depression, defeat

aan verdriet, depressie en nederlaag

in the face of that violence,

tegenover al dat geweld,

Mairead hooked up with Betty --

sloot Mairead zich aan bij Betty -

a staunch Protestant and a staunch Catholic --

een fervent protestantse en een fervent katholieke -

and they took to the streets

en ze gingen de straat op

to say, "No more violence."

om te zeggen: "Geen geweld meer."

And they were able to get

En zij waren in staat om

tens of thousands of, primarily, women, some men,

tienduizenden, voornamelijk vrouwen - enkele mannen -

in the streets to bring about change.

op straat te krijgen om verandering teweeg te brengen.

And they have been

En ze maken deel uit

part of what brought peace to Northern Ireland,

van wat vrede bracht in Noord-Ierland,

and they're still working on it,

en ze zijn er nog steeds mee bezig,

because there's still a lot more to do.

want er is nog veel meer te doen.

This is Rigoberta Menchu Tum.

Dit is Rigoberta Menchu Tum.

She also received the Peace Prize.

Ze kreeg ook de Prijs voor de Vrede.

She is now running for president.

Ze gaat nu voor het presidentschap.

She is educating the indigenous people of her country

Ze is bezig met het opleiden van de inheemse bevolking van haar land

about what it means to be a democracy,

over wat een democratie betekent,

about how you bring democracy to the country,

over hoe je democratie brengt in een land,

about educating, about how to vote --

over hoe je gaat stemmen -

but that democracy is not just about voting;

maar die democratie gaat niet alleen over stemmen,

it's about being an active citizen.

Het gaat erom een actieve burger te zijn.

That's what I got stuck doing --

Dat is waar ik mee bezig was -

the landmine campaign.

de landmijnencampagne.

One of the things that made this campaign work

Een van de dingen die deze campagne deed slagen

is because we grew from two NGOs

is dat we groeiden van twee NGO's

to thousands

tot duizenden

in 90 countries around the world,

in 90 landen over de hele wereld,

working together in common cause to ban landmines.

samenwerkend voor de gemeenschappelijke zaak om landmijnen te verbieden.

Some of the people who worked in our campaign

Sommige van de mensen die meewerkten in onze campagne

could only work maybe an hour a month.

konden slechts één uur per maand werken.

They could maybe volunteer that much.

Ze konden misschien slechts zoveel tijd vrijmaken.

There were others, like myself,

Er waren anderen, zoals ikzelf,

who were full-time.

die full-time werkten.

But it was the actions, together, of all of us

Maar het waren de acties van ons allemaal samen

that brought about that change.

die deze wijziging teweegbrachten.

In my view, what we need today

Wat we volgens mij vandaag nodig hebben

is people getting up

is dat mensen opstaan

and taking action

en actie ondernemen

to reclaim the meaning of peace.

om vrede zijn echte betekenis terug te geven.

It's not a dirty word.

Het is geen vies woord.

It's hard work every single day.

Het is hard werken elke dag.

And if each of us

En als ieder van ons

who cares about the different things we care about

die geeft om de verschillende dingen waar we om geven,

got up off our butts

uit zijn luie stoel komt

and volunteered

en als vrijwilliger

as much time as we could,

zoveel tijd als mogelijk vrijmaakt,

we would change this world,

zouden we deze wereld veranderen,

we would save this world.

zouden we deze wereld kunnen redden.

And we can't wait for the other guy. We have to do it ourselves.

En we kunnen niet wachten tot de ander begint, we moeten het zelf doen.

Thank you.

Dank je.

(Applause)

(Applaus)