Jody Williams: A realistic vision for world peace

Jody Williams: Dünya barışı için gerçekçi bir görüş

Çeviri: nihal zemheri Gözden geçirme: osman oguz ahsen

I'm actually here

Ben aslında

to make a challenge to people.

burada insanlara meydan okumak için bulunuyorum.

I know there have been many challenges made to people.

Biliyorum ki insanlar bir çok mücadeleye davet edilmiştir.

The one I'm going to make

Benim yapıcağım ise

is that it is time for us to reclaim

barışın gerçekten ne anlama geldiğini

what peace really means.

yeniden talep etmenin zamanı olmasıdır.

Peace is not "Kumbaya, my Lord."

Barış, "Yanıma gel Lord'um." değildir.

Peace is not the dove and the rainbow --

Barış, kumru ve gökkuşağı değildir --

as lovely as they are.

onlar kadar güzel olsa da.

When I see the symbols

Gökkuşağı ve kumrunun

of the rainbow and the dove,

sembollerini görünce,

I think of personal serenity.

kişisel huzuru düşünüyorum.

I think of meditation.

Meditasyonu düşünüyorum.

I do not think

Barışın ne olduğu

about what I consider to be peace,

hakkında düşünmüyorum,

which is sustainable peace

sürerliği olan bir barış

with justice and equality.

adalet ve eşitlik içinde

It is a sustainable peace

Bu, sürdürebilecek bir barış

in which the majority of people

ve burada bu gezegendeki

on this planet

insanların bir çoğunun

have access to enough resources

sağlam bir yaşam için

to live dignified lives,

gerekli kaynaklara ulaşımı var

where these people have enough access

ve bu insanların gerektiği kadar

to education

eğitime de erişimi var

and health care,

ve sağlık bakımına

so that they can live in freedom from want

ki böylece arzu ve korkulardan özgür

and freedom from fear.

yaşayabilsinler.

This is called human security.

Buna insan güvenliği denir.

And I am not a complete pacifist

Ve ben tam anlamıyla bir barışsever değilim,

like some of my really, really heavy-duty,

benim bazı gerçekten ağır ışı olan,

non-violent friends,

ve şiddetten uzak arkadaşlarım gibi,

like Mairead McGuire.

Mairead McGuire gibi.

I understand that humans

İnsanların karman çorman olduğunu

are so "messed up" --

anlıyorum --

to use a nice word,

düzgün bir kelime kullanmak için,

because I promised my mom

çünkü anneme söz verdim ki

I'd stop using the F-bomb in public.

S-bombasını halk içinde kullanmayı durduracağım

And I'm trying harder and harder.

Ve daha daha çok bunu yapmaya çalışıyorum.

Mom, I'm really trying.

Anne, gerçekten deniyorum.

We need a little bit of police;

Bizim çok az polise ihtiyacımız var,

we need a little bit of military,

bizim çok az orduya ihtiyacımız var

but for defense.

savunma için ihtiyacımız var bunlara

We need to redefine

Bu dünyada bizi güvenli

what makes us secure

yapan şeyleri

in this world.

tekrar tanımlamalıyız.

It is not arming our country

Bu ülkemizi tepeden tırnağa

to the teeth.

silahlandırmak değil.

It is not getting other countries

Başka ülkelerin tepeden tırnağa

to arm themselves to the teeth

silahlanması değil;

with the weapons that we produce

bizim ürettiğimiz silahlarla

and we sell them.

ve bizim sattığımız.

It is using that money more rationally

Bu parayi daha doğru kullanmak

to make the countries of the world secure,

ve böylece ülkelerin güvenliğini sağlamak,

to make the people of the world secure.

insanların güvenliğini sağlamak.

I was thinking about

Son zamanlarda

the recent ongoings

Kongre'de olanları

in Congress,

düşünüyordum.

where the president is offering

Başkan, Stratejik Silahları Azaltma Antaşmasıyla ilgili oylamayı

8.4 billion dollars

kazanmak için 8.4 milyar dolar

to try to get the START vote.

teklif ediyor.

I certainly support the START vote.

Ben kesinlikle Stratejik Silahları Azaltma Antaşmasıyla ilgili oylamayı destekliyorum.

But he's offering 84 billion dollars

Ama 84 milyar dolar teklif ediyor

for the modernizing

nükleer silahları

of nuclear weapons.

modernize etmek için.

Do you know the figure that the U.N. talks about

BM'nin Bin Yıllık Kalkınma Hedefleri'ni yerine getirmesi

for fulfilling the Millennium Development Goals

için 80 milyar dolardan bahsettiğini

is 80 billion dollars?

biliyor musunuz?

Just that little bit of money,

Sadece bu kadarcık para,

which to me, I wish it was in my bank account --

bana göre, keşke benim banka hesabımda olsaydı --

it's not, but ...

değil, ama...

In global terms, it's a little bit of money.

Küresel bakımdan bu çok az para.

But it's going to modernize weapons

fakat bu silahları modernleştirecek

we do not need

ihtiyacımız olmayan silahları

and will not be gotten rid of in our lifetime,

ve ömrümüz boyunca kurtulamayacağımız silahları

unless we get up off our ...

ve bu eğer biz sesimi duyurup

and take action to make it happen,

harekete geçmezsek

unless we begin to believe

ve bu son iki günde

that all of the things that we've been hearing about

duyduğumuz tüm bu şeylerin

in these last two days

insan güvenliğini sağlamak için bir araya gelmiş

are elements of what come together

ögeler olduğuna inanmazsak

to make human security.

bu gerçekleşecek

It is saving the tigers.

bu kaplanları kurtarmakla ilgili

It is stopping the tar sands.

bu katranlı kumları durdurmak

It is having access

bu ,kanseri tehşis edebilecek

to medical equipment

tıbbi malzemeye

that can actually tell who does have cancer.

erişimi sağlamak

It is all of those things.

tüm bunlar bahsettiğim.

It is using our money for all of those things.

paramızı bunlar için kullanmamız önemli olan

It is about action.

harekete geçmemiz

I was in Hiroshima

birkaç hafta önce

a couple of weeks ago,

Hiroşima'daydım

and His Holiness --

Patrik cenapları ile birlikte.

we're sitting there in front of thousands of people in the city,

Şehirde binlerce insanın önünde oturuyoruz

and there were about eight of us Nobel laureates.

Ve 8 nobel ödüllü bir aradayız

And he's a bad guy. He's like a bad kid in church.

ve o kötü bir adam,kilisedeki kötü çocuk

We're staring at everybody, waiting our turn to speak,

insalara bakınıyor,konuşma sıramızın gelmesini bekliyoruz.

and he leans over to me, and he says,

ve bana doğru eğilerek şöyle diyor;

"Jody, I'm a Buddhist monk."

Jody,Ben bir Budist rahibiyim

I said, "Yes, Your Holiness.

Ben de evet cenapları diyorum

Your robe gives it away."

Üstünüze giydiğiniz şeyden anlaşılıyor bu.

(Laughter)

(kahkaha)

He said, "You know

Ve O şöyle diyor; biliyorsun,

that I kind of like meditation, and I pray."

meditasyonu seviyorum ve dua ediyorum

I said, "That's good. That's good.

Ben de bu iyi bu iyi diyorum

We need that in the world.

Dünyamız için buna ihtiyacımız var diyorum

I don't follow that, but that's cool."

Ben bunu yapmıyorum ama bu iyi bir şey diyorum

And he says, "But I have become skeptical.

Ve O da şöyle diyor; ama ben şüpheci oldum

I do not believe

meditasyonun ve duanın

that meditation and prayer

dünyayı değiştirebileceğine

will change this world.

inanmıyorum.

I think what we need

Sanırım ihtiyacımız olan şey

is action."

hareket geçmek

His Holiness, in his robes,

Cenapları,yeni kıyafetiyle

is my new action hero.

benim yeni kahramanım

I spoke with Aung Sun Suu Kyi

Birkaç gün önce

a couple of days ago.

Aung Sun Suu Kyi ile konuştum.

As most of you know,

Pek çoğunuzun bildiği gibi

she's a hero for democracy in her country, Burma.

O ülkesi Burma'da bir demokrasi kahramanı.

You probably also know

Ve belki yine biliyorsunuzdur

that she has spent 15 of the last 20 years

ülkesine demokrasi getirmek için

imprisoned for her efforts

çabaladığı son 20 yılın 15'ini

to bring about democracy.

hapishanede geçirdi.

She was just released a couple of weeks ago,

Birkaç hafta önce ancak serbest bırakıldı.

and we're very concerned to see how long she will be free,

Ve biz de ne kadar süre serbest kalacağı konusunda gerçekten endişeliyiz.

because she is already out in the streets in Rangoon,

Çünkü şimdiden Rangoo'da sokaklarda

agitating for change.

değişim getirmek için çabalamaya başladı.

She is already out in the streets, working with the party

Sokaklarda,partisiyle birlikte

to try to rebuild it.

partiyi yeniden inşa etmek için çalışıyor.

But I talked to her for a range of issues.

Kendisiyle bazı konularla ilgili konuştuk.

But one thing that I want to say,

Ve size aktarmak istediğim bir şey var

because it's similar to what His Holiness said.

çünkü bu patrik cenaplarının söylediğine benziyor

She said, "You know, we have a long road to go

Şöyle dedi:Önümüzde uzun bir yol var

to finally get democracy in my country.

demokrasiyi ülkemize getirmek için

But I don't believe in hope

Fakat emek vermeden

without endeavor.

başarıya inanmıyorum

I don't believe in the hope of change,

eğer harekete geçmezsek

unless we take action

değişime,değişimin olabileceğine

to make it so."

inanmıyorum

Here's another woman hero of mine.

İşte benim bir diğer kadın kahramanım

She's my friend, Dr. Shirin Ebadi,

Dostum doktor Shirin Ebadi.

the first Muslim woman

Kendisi Nobel Barış ödülünü alan

to receive the Nobel Peace Prize.

İlk Müslüman kadın.

She has been in exile

Son bir buçuk yıldır

for the last year and a half.

sürgündeydi

You ask her where she lives -- where does she live in exile?

Ona nerede yaşadığını,sürgünde nereye gönderildiğini sorduğunuzda

She says the airports of the world.

cevabı dünyanın dör bir yanındaki havalanları olur.

She is traveling because she was out of the country

O seyehat ediyor çünkü seçim zamanında

at the time of the elections.

ülke dışındaydı.

And instead of going home,

Ve eve dönmek yerine

she conferred with all the other women that she works with,

birlikte çalıştığı tüm diğer kadınlarla bir araya geldi,görüştü

who said to her, "Stay out. We need you out.

Ve bu kadınlar ona,ülke dışında kal,senin ülke dışnda olman lazım bizim için,dediler

We need to be able to talk to you out there,

Seninle oradan konuşabilmemiz lazım dediler

so that you can give the message

ki burada ne olup bittiğine dair

of what's happening here."

dışarıya mesaj verebilesin.

A year and a half --

bir buçuk yıl--

she's out speaking

O,ülkesi dışında ülkesindeki kadınlar adına konuşuyor

on behalf of the other women in her country.

sesini duyurmaya çalışıyor.

Wangari Maathai --

Wangari Maathai--

2004 Peace laureate.

2004'te Barış ödülü aldı.

They call her the "Tree Lady,"

Ona 'ağaç kadın' diyorlar.

but she's more than the Tree Lady.

ama O, aslında bundan da fazlası.

Working for peace

Barış için çalışmak

is very creative.

yaratıcılık ister.

It's hard work every day.

Her gün çok çalışmanız gerekir.

When she was planting those trees,

O, ağaçları dikerken

I don't think most people understand

çoğu insanın

that, at the same time,

onun başka insanlara ağaç diktirme

she was using the action

eylemini

of getting people together to plant those trees

aslında ülkesindeki otoriter hükümeti nasıl yeneceğine

to talk about how to overcome

dair konuşmak,sesini duyurmak için kullandığını

the authoritarian government in her country.

anladığını sanmıyorum.

People could not gather

İnsanlar toplandıklarında

without getting busted and taken to jail.

yakalanmaktan ve hapse atılmaktan kurtulamıyorlardı.

But if they were together planting trees for the environment,

Ama çevre için ağaç dikmek adına bir araya geldiklerinde

it was okay --

sorun yoktu

creativity.

işte bu yaratıcılık.

But it's not just iconic women

Yalnızca sembol haline gelmiş kadınlar değil

like Shirin,

Shirin gibi

like Aung Sun Suu Kyi, like Wangari Maathai --

Aung Sun Suu Kyi gibi,Wangari Maathai gibi dünyayı değiştirmeye çalışan

it is other women in the world

dünyadaki diğer kadınlar da

who are also struggling together

birlikte çaba sarf ederek

to change this world.

dünyayı değiştirmeye çalışıyorlar.

The Women's League of Burma,

Burma Kadınlar Birliği--

11 individual organizations of Burmese women

ki bu Burmalı kadınların kurduğu 11 ayrı örgütten oluşur

came together because there's strength in numbers.

bu birlik toplandı;çünkü sayının fazlalığı gücün göstergesidir.

Working together is what changes our world.

Dünyayı değiştiren şey birlikte çalışmaktır

The Million Signatures Campaign

Bir milyon imza kampanyasıyla

of women inside Burma

Burma'daki kadınlar

working together to change human rights,

ülkelerin insan hakları ve

to bring democracy to that country.

demokrasi getirmek için birlikte çalışıyorlar

When one is arrested and taken to prison,

Biri tutuklanıp hapse gönderildiğinde

another one comes out and joins the movement,

diğeri gelip harekete katılıyor

recognizing that if they work together,

ve bunu yaparken eğer birlikte çalışırlarsa

they will ultimately bring change

sonunda ülkelerine değişimi getirebileceklerini

in their own country.

biliyorlar.

Mairead McGuire in the middle,

Mairead McGuire ortada

Betty Williams on the right-hand side --

Betty Williams ta sağda

bringing peace to Northern Ireland.

Kuzey İrlanda'ya barış getiriyorlar.

I'll tell you the quick story.

Size bunun hikayesini anlatacağım hemen

An IRA driver was shot,

Bir İrlanda Cumhuriiyet Ordusu askeri vuruluyor

and his car plowed into people

ve arabası da insanlara çarpıyor

on the side of the street.

sokaktaki

There was a mother and three children.

Bir anne ve üç çocuğuna çarpıyor.

The children were killed on the spot.

Çocuklar kaza yerinde hayatlarını kaybediyorlar

It was Mairead's sister.

O anne Mairead'ın kızkardeşi

Instead of giving in

Bu şiddet karşısında

to grief, depression, defeat

acı,depresyon ve yenilmişlik duygusuna kapılıp

in the face of that violence,

gitmektense Mairead

Mairead hooked up with Betty --

Betty ile bir araya geliyor--

a staunch Protestant and a staunch Catholic --

biri sıkı bir Protestan,diğeri de sıkı bir Katolik

and they took to the streets

ve sokaklarda gösteri yapmaya başlıyorlar

to say, "No more violence."

"şiddete hayır"

And they were able to get

Ve onbinlerce insanı,özellikle kadınları ve bir de erkekleri

tens of thousands of, primarily, women, some men,

etkileyerek

in the streets to bring about change.

değişim getirebilmek için gösteri yapıyorlar

And they have been

Ve Kuzey İrlanda'ya değişim getiren dalganın

part of what brought peace to Northern Ireland,

parçası oluyorlar

and they're still working on it,

ve hala bununla ilgili çabalarını sürdürüyorlar

because there's still a lot more to do.

çünkü daha yapılacak çok şey var.

This is Rigoberta Menchu Tum.

Bu Rigoberta Menchu Tum

She also received the Peace Prize.

Nobel Barış Ödülü sahibi aynı zamanda.

She is now running for president.

Şu anda başkanlık seçimlerinde aday

She is educating the indigenous people of her country

ülkesindeki yerli insanlara

about what it means to be a democracy,

demokrasinin ne anlama geldiğiyle ilgili

about how you bring democracy to the country,

ülkeye nasıl demokrasi getirileceğiyle ilgili

about educating, about how to vote --

oy kullanmayla ilgili

but that democracy is not just about voting;

fakat demokrasinin yalnızca oy kullanmadan ibaret olmadığıyla ilgili eğitim veriyor

it's about being an active citizen.

demokrasinin aktif bir vatandaş olmakla ilgili olduğunu öğretiyor.

That's what I got stuck doing --

Bu yaparken çıkmaza girdiğim bir şey

the landmine campaign.

mayın kampanyası

One of the things that made this campaign work

Bu kampanyanın işe yaramasını sağlayan şey

is because we grew from two NGOs

iki sivil toplum örgütüyken

to thousands

tüm dünyada

in 90 countries around the world,

90 ülkede binlerce insana ulaşmamızdı

working together in common cause to ban landmines.

Mayınların yasaklanması için birlikte çalıştık

Some of the people who worked in our campaign

Kampanyamızda görev alan insanlardan bazıları

could only work maybe an hour a month.

belki de ayda yalnızca bir saat çalışabildi

They could maybe volunteer that much.

Bu kadar vakit ayırabiliyorlardı.

There were others, like myself,

Ve bir de benim gibi

who were full-time.

tam zamanlı çalışanlar vardı

But it was the actions, together, of all of us

değişim getiren

that brought about that change.

hepimizin ortak çabalarıydı.

In my view, what we need today

bence ,bugün ihtiyacımız olan şey

is people getting up

insanların

and taking action

harekete geçmesi

to reclaim the meaning of peace.

ve barışın anlamını vurgulamasıdır

It's not a dirty word.

bu kötü bir kelime değil

It's hard work every single day.

her gün çok çalışmayı gerektiren bir kelime

And if each of us

Ve her birimiz

who cares about the different things we care about

önemsediğimiz farklı şeylere önem verirken

got up off our butts

harekete geçip

and volunteered

bu iş için gönüllü olursak

as much time as we could,

ve mümkün olduğunca bunun için zaman ayırabilirsek

we would change this world,

bu dünyayı değiştirebilirz

we would save this world.

bu dünyayı kurtarabiliriz

And we can't wait for the other guy. We have to do it ourselves.

başka birinin bunu yapmasını bekleyemeyiz,bunu kendimiz yapmak durumundayız

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkış)